Venezuela về đâu khi đảo chính "chìm xuồng"?

Người ủng hộ ông Maduro rước ảnh của nhà cách mạng giải phóng Nam Mỹ Simon Bolivar trong một cuộc biểu tình ngày 1/5 tại Caracas. Ảnh: Yuri Cortéz/AFP/Getty Images

Những ngày đầu tháng 5/2019, dù Tổng thống Venezuela Nicolás Maduro vẫn nắm giữ quyền lực và nhận được sự ủng hộ của các lãnh đạo cấp cao trong quân đội, nhưng không đồng nghĩa với việc những thách thức từ phe đối lập đã bị triệt tiêu hay không còn mối đe dọa.

Khi lãnh đạo đối lập Juan Guaidó xuất hiện bên ngoài một trong những căn cứ quân sự trọng yếu nhất tại Caracas vào ngày 30/4, được vây quanh bởi những binh sĩ về phe mình với súng trường trong tay, nhiều người ủng hộ ông này nuôi hy vọng trò chơi đã chấm dứt với Tổng thống đương nhiệm Nicolás Maduro và thể chế hiện thời.

"Thời cơ đã đến", Guaidó nhấn mạnh trong một tuyên bố đầy kịch tính trước bình mình, kêu gọi quân đội Venezuela đứng lên chống lại nhà cầm quyền Maduro.

Nhưng họ (quân đội Venezuela) đã không làm thế.

Sự thực là cho tới giờ ông Maduro vẫn giữ quyền lực trong tay và số đông những tướng lĩnh quân đội Venezuela đã thề sẽ trung thành với Tổng thống đương nhiệm. Chính vì vậy, nỗ lực của Guaidó trong việc hô hào một cuộc nổi dậy, đảo chính trên toàn quốc có vẻ đã bị "chìm xuồng", ít nhất là trong thời điểm hiện tại.

Quân đội vẫn trung thành với Tổng thống Maduro khiến nỗ lực đảo chính thất bại

"Rõ ràng đây là một thất bại, khi nó đã làm cho phe đối lập yếu thế hơn trước," David Smilde, chuyên gia về Venezuela thuộc Phòng Mỹ La-tinh tại Washington nhận định.

Trong khi đó, Benjamin Gedan, cố vấn về Venezuela của Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ dưới thời tổng thống Obama cho rằng, ông Guaidó đã ảo tưởng về việc quân đội và lực lượng tình báo Venezuela sẽ quay lưng lại với chính phủ hiện thời.

Theo chuyên gia này, để "đảo chính" lật đổ chính quyền đang quyền kiểm soát toàn bộ lãnh thổ đất nước và nắm trọn trong tay binh quyền là điều rất khó khăn. Tuy nhiên những sự chuyển đổi thường đến khó lường và nhanh khó ngờ," Gedan nhận xét, lấy ví dụ từ những cuộc nổi dậy gần đây ở Sudan và Algeria.

"Tôi không dự đoán rằng thể chế này sẽ sụp đổ trong nay mai. Song tôi cũng không nhìn thấy những biểu hiện rằng ông Maduro đang thực sự tự tin với quyền lực nắm trong tay," Gedan nói thêm, và khẳng định: "Không có bằng chứng nào cho thấy chính phủ đang nắm chắc quyền kiểm soát đất nước...Tôi không tin là Maduro có thể ngủ ngon được."

Làn sóng phản đối Tổng thống Maduro vẫn tiếp tục dấy lên ở Venezuela khi hàng nghìn người biểu tình đổ ra đường vào ngày 1/5. Ông Maduro cũng không đưa ra biện pháp mạnh tay nào để vĩnh viễn dập tắt các lực lượng phản đối. Những người biểu tình không hề bị đe dọa, và phe đối lập vẫn nhận được sự ủng hộ đáng kể từ quốc tế.

Về phía mình, ông Guaidó đã "lôi kéo" được một cái tên tiếng tăm tham gia đảo chính: lãnh đạo cơ quan tình báo Venezuela, Manuel Ricardo Cristopher Figuera, người đã tuyên bố đào ngũ trong một bức thư công khai chỉ trích những con "cáo già" mưu mô đang "đục khoét" Venezuela trong khi người dân chìm trong cơ hàn.