Nguyên Phó Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ: Trung Quốc lộ rõ tham vọng bá quyền

25/08/2019 08:23 | Quốc tế

Ông Elbridge Colby, nguyên Phó Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ về Chiến lược và Phát triển Lực lượng nhận định, tham vọng giành bá quyền ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của Trung Quốc ngày càng rõ ràng. “Trung Quốc muốn các nước khác tuân theo luật chơi của họ. Đây là điều mà Mỹ không chấp nhận”, ông nhấn mạnh.

Ông Trump tung thêm "đòn thuế" 550 tỷ USD với hàng hoá Trung Quốc Mỹ “quan ngại sâu sắc” khi Trung Quốc can thiệp hoạt động dầu khí của Việt Nam Ông Trump tuyên bố phải 'mạnh tay với Trung Quốc'

chuyen gia my trung quoc the hien ro tham vong ba quyen o an do duong thai binh duong

Chuyên gia Elbridge Colby, cựu phó trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng về phát triển chiến lược và lực lượng Mỹ

Ông Elbridge Colby, nguyên phó Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ về Chiến lược và Phát triển Lực lượng, đã có buổi chia sẻ những nhận định cá nhân của ông về Chính sách Quốc phòng Quốc gia của Mỹ trong khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tại buổi họp báo chiều 23/8 tại Hà Nội.

Ông Elbridge Colby cũng là đồng sáng lập và giám đốc của The Marathon Initiative, một sáng kiến mới tập trung vào việc thúc đẩy tư duy và chính sách về cạnh tranh đại cường cho Mỹ và các đồng minh và đối tác.

Trung Quốc muốn tạo "luật chơi"

Ông Elbridge Colby nhận định, mong muốn giành bá quyền ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của Trung Quốc ngày càng rõ ràng. Bắc Kinh như muốn sử dụng sức mạnh của mình để tạo ra "cái bóng" che phủ các nước trong khu vực, đặt ra luật lệ giao thương và hợp tác trong khu vực. “Trung Quốc muốn các nước khác tuân theo luật chơi của họ. Đây là điều mà Mỹ không chấp nhận”, ông nói.

Ông Colby cho biết, quan điểm của Mỹ là đảm bảo khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương cởi mở và tự do, trong đó các quốc gia trong khu vực có quyền được tự quyết định tương lai của chính mình, về cách tiến hành giao thương, hợp tác an ninh chính trị, qua đó đem lại sự thịnh vượng chung.

Theo ông Colby, bối cảnh thế giới giờ đã thay đổi. Mỹ hiện không tự đơn phương thực hiện các hoạt động mà phối hợp với các đối tác. Washington có những đồng minh truyền thống trong khu vực và đang muốn xây dựng các quan hệ đối tác mới. Ấn Độ và Việt Nam đang đứng đầu danh sách này.

Việt Nam cần mạnh mẽ và kiên định trong bảo vệ lợi ích

Ông cho rằng Mỹ đang dành cho Việt Nam sự ủng hộ về chính trị và giúp Việt Nam nâng cao năng lực để tự bảo vệ cũng như khẳng định chủ quyền của mình trên biển Đông. "Mỹ tôn trọng chính sách đối ngoại độc lập của Việt Nam và mong muốn Việt Nam trở nên mạnh mẽ và kiên định trong việc bảo vệ lợi ích của mình", Colby nói.

Để đối phó với nỗ lực tìm cách chi phối của một nước lớn, chuyên gia Elbridge Colby cho rằng, các quốc gia khác sẽ xích lại gần nhau hơn, đó là sự phối hợp về chiến lược quốc phòng, về kinh tế, chính trị. Các nước trong khu vực ASEAN cần nỗ lực hợp tác với nhau để ngăn chặn tham vọng của Bắc Kinh.

Sớm nhận ra chiến lược của Trung Quốc, Mỹ đã có nhiều thay đổi thay đổi về mặt chính sách, đưa ra đường hướng kiên quyết hơn trên các lĩnh vực từ kinh tế, chính trị đến quân sự.

Về mặt kinh tế, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã có những hành động cụ thể như liên tục tung đòn áp thuế, buộc Trung Quốc phải thay đổi những ứng xử của mình trong cuộc chiến thương mại. Mỹ cho rằng, cách thức này sẽ ngăn chặn hành vi thương mại, gạt bỏ những quy định thiếu công bằng từ Trung Quốc.

Về mặt chính trị, các cam kết của Mỹ với khu vực rất rõ ràng. Điều đó được thể hiện qua việc công bố chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương hay chiến lược quốc phòng của Mỹ cũng như báo cáo Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương mới được công bố tháng 6/2019. Cùng với việc củng cố quan hệ liên minh với Nhật Bản, Australia, Philippines, Mỹ ủng hộ các quốc gia trong khu vực như Ấn Độ hay Việt Nam tăng cường sức mạnh và khẳng định chủ quyền của mình.

Về lĩnh vực quân sự, Mỹ đang tìm cách ứng phó với những động thái và sức mạnh quân sự của Trung Quốc, bằng cách xây dựng và nâng cao hệ thống ADA2, đó là hệ thống chống tiếp cận và chống đột nhập, ngăn chặn khả năng Trung Quốc sử dụng sức mạnh trong khu vực hay áp dụng chiêu bài “tạo sự đã rồi”.

Chuyên gia đánh giá, Mỹ và Việt Nam có cơ sở để hợp tác quốc phòng. “Mỹ muốn Việt Nam xây dựng và nâng cao hệ thống chống tiếp cận/chống đột nhập ADA2, tăng cường hệ thống phòng không, hệ thống phòng thủ tên lửa, thu thập thông tin tình báo, xây dựng và tăng cường hệ thống tên lửa chống hạm, chống tàu ngầm”, ông Colby nói.

Chiến thuật “tằm ăn dâu” của Trung Quốc ở Biển Đông

Đề cập đến việc nhóm tàu Hải Dương 8 của Trung Quốc xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, ông Colby nói rằng việc này “rất đáng quan ngại” và Bộ Ngoại giao Mỹ vừa đưa ra tuyên bố ngày 22/8 rất phù hợp. Ông cho rằng, Trung Quốc đang thực hiện chiến thuật “tằm ăn dâu” với cả Việt Nam và Philippines, giành từng phần ở Biển Đông.

Chuyên gia Colby cũng nhấn mạnh mặc dù Trung Quốc phê chuẩn và tham gia Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982) song lại vi phạm những quy định của Công ước. Năm 2016, khi Tòa Trọng tài được thành lập theo Phụ lục VII của UNCLOS 1982 đã ra phán quyết vụ kiện giữa Philippines và Trung Quốc. Philippines đã thắng kiện nhưng Trung Quốc vẫn phớt lờ phán quyết này.

"Quan trọng là nhìn nhận những gì xảy ra, ứng xử trên thực tế của các quốc gia. Rõ ràng chúng ta cần tạo ra luật chơi và các quốc gia cần tôn trọng luật chơi như vậy", ông nhấn mạnh.

Theo ông Colby, việc Mỹ thực hiện các hoạt động tuần tra biển Đông ở khu vực dù rất tốt nhưng chưa đủ để đem lại sự thay đổi trong tính toán của Trung Quốc. "Mỹ cần thực hiện những biện pháp khác và phải làm nhiều hơn nữa trước thực tế đó", ông nói.