Phát hiện nhóm máu rất hiếm mang tên Er
WHO cảnh báo bùng phát loại virus mới mang tên Marburg Mới đây, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã lên tiếng cảnh báo về đợt bùng phát virus mới sau khi Ghana ghi nhận các ca tử vong đầu tiên do nhiễm virus Marburg. |
Viện Huyết học kêu gọi hiến tiểu cầu nhóm máu AB và B TS.Bạch Quốc Khánh, Viện trưởng Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương kêu gọi người nhóm máu A, AB đến hiến tiểu cầu để cung cấp cho các bệnh nhân đang điều trị. |
Hầu hết mọi người đều biết đến nhóm máu hệ ABO đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực sức khỏe khác nhau như: truyền máu, ghép tạng, sản khoa... Đến nay, đã có khoảng 40 hệ thống nhóm máu được công nhận.
Hiện có khoảng 40 nhóm máu đã được công nhận (Ảnh: Zi Wang/ES) |
Mới đây, hãng thông tấn AFP đưa tin về việc các nhà khoa học đến từ Đại học Bristol và Viện Cấy ghép - Huyết học trực thuộc Cơ quan dịch vụ Y tế vương quốc Anh vừa phát hiện ra một hệ thống nhóm máu mới rất hiếm gặp từ hai trường hợp bệnh nhân mắc bệnh tan máu ở thai nhi và trẻ sơ sinh.
Các nhà khoa học thuộc nhóm nghiên cứu đã tìm hiểu một bí ẩn đã tồn tại suốt 30 năm qua “xung quanh cơ sở của ba loại kháng nguyên đã biết, nhưng không có đặc điểm di truyền, không phù hợp với bất kỳ hệ thống nhóm máu nào được công nhận trước đó".
Hệ nhóm máu được xác định dựa trên sự có mặt của các kháng nguyên đặc trưng trên bề mặt hồng cầu và kháng thể trong huyết thanh. Nhóm máu là đặc điểm sinh học riêng được quyết định bởi gen, xét nghiệm nhóm máu kiểm tra chính xác máu của một người thuộc hệ nào có vai trò quan trọng trong khám và điều trị bệnh. Khi một người cần truyền máu, sự không phù hợp giữa các nhóm máu có thể gây ra hiện tượng đồng hợp hóa hoặc tạo ra các kháng thể chống lại nhóm máu ngoại lai. |
Nhóm nghiên cứu đã khảo sát những người có dị thể chống lại một tập hợp các kháng nguyên được gọi là Era, Erb và Er3. Từ đó, họ xác định được các thay đổi cụ thể trong gen mã hóa protein Piezo1, dẫn đến việc sản sinh ra một loại protein bị thay đổi trên bề mặt tế bào của những cá thể này.
Bằng cách sử dụng kỹ thuật giải trình tự DNA (axit deoxyribonucleic) và chỉnh sửa gen, các nhà khoa học đã chỉ ra rằng, Piezo1 là chất đóng vai trò làm “người vận chuyển”, đồng thời thiết lập nên Er như là một hệ thống nhóm máu mới.
Theo giáo sư sinh học tế bào Ash Toye tại Đại học Bristol thì protein Piezo là các protein cảm ứng cơ học được tế bào đỏ sử dụng để nhận biết khi nào nó đang bị chèn ép. Protein chỉ có vài trăm bản sao trong màng của mỗi tế bào.
“Nghiên cứu này thực sự làm nổi bật tính kháng nguyên tiềm năng của các protein được biểu hiện rất thấp và sự liên quan của chúng đối với ngành huyết học và truyền máu”, giáo sư Ash Toye cho biết.
Nhóm máu rất hiếm Er vừa được phát hiện sẽ giúp xử lý các trường hợp sức khỏe liên quan đến thai phụ và bà mẹ nuôi con nhỏ (Ảnh: ChaNaWiT/Shutterstock) |
Mặc dù hai biến thể trong nhóm Er rất hiếm, nhưng các chuyên gia nghiên cứu cũng đã tìm thấy từ hai phụ nữ đã mất con do HDFN (một chứng rối loạn máu khiến các tế bào hồng cầu của em bé bị phá vỡ nhanh chóng do không phù hợp với các tế bào hồng cầu của người mẹ).
“Khám phá giúp giải quyết bí ẩn kéo dài hơn 30 năm qua về nền tảng di truyền của hệ thống nhóm máu này. Nhưng điều quan trọng nhất đối với chúng tôi khi điều tra những trường hợp điển hình là có thể cung cấp câu trả lời cho hai người mẹ đã mất con một cách đáng tiếc kia”, tiến sĩ Nicole Thornton, phụ trách viện nghiên cứu trực thuộc Cơ quan dịch vụ Y tế vương quốc Anh, cho biết.
“Càng hiểu biết nhiều về biến thể của các nhóm máu rất hiếm như vậy, chúng tôi càng có thể cung cấp những dịch vụ chăm sóc tốt hơn cho bệnh nhân gặp phải các vấn đề hiếm gặp, cũng như giúp chẩn đoán một số bệnh lý do không tương thích nhóm máu như trường hợp hai người mẹ nói trên".
Nhóm máu rất hiếm Er mang lại hy vọng cho những bệnh nhân mắc bệnh tan máu ở thai nhi và trẻ sơ sinh (Ảnh: Lecturio) |
Theo Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương, hệ nhóm máu ABO gồm 4 nhóm máu là A, B, O và AB với tỷ lệ phân bố trong cộng đồng khác nhau ở từng chủng tộc. Ở Việt Nam, tỷ lệ này là: nhóm O khoảng 45%, nhóm B khoảng 30%, nhóm A khoảng 20% và nhóm AB khoảng 5%. Hệ Rh có 2 nhóm máu thường gặp là Rh(D) dương và Rh(D) âm, hay còn gọi là Rh(D)+ và Rh(D)-. Ở Việt Nam, những người có nhóm máu Rh(D) âm (bao gồm nhóm O-, A-, B-, AB-) ước tính chiếm khoảng 0,1% dân số (trong 1.000 người mới có 1 người), nên được coi là nhóm máu hiếm. |
Báo động khan hiếm nhóm máu O dự trữ trong điều trị Theo báo cáo từ Khoa Lưu trữ và phân phối máu của Viện Huyết học-Truyền máu Trung ương, hiện tại lượng máu dự trữ của Viện chỉ còn 6.910 đơn vị, trong đó đặc biệt nhóm máu O chỉ còn 1.295 đơn vị (18,7% tổng lượng máu dự trữ). |
Tôn vinh 100 người hiến máu tiêu biểu toàn quốc năm 2022 Tối 28/8, tại Hà Nội, Ban Chỉ đạo quốc gia vận động hiến máu tình nguyện, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương tổ chức tôn vinh 100 người hiến máu tiêu biểu toàn quốc năm 2022. |