Trang chủ Chuyện ngoại giao Giai thoại
06:04 | 01/07/2023 GMT+7

Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan: Học Bác cách hóa giải “ca khó” trong ngoại giao

aa
“Văn hóa ngoại giao của Bác bao hàm cái lịch lãm về hình thức của phương Tây và chân thành, thâm thúy của người phương Đông… Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan đã chia sẻ như vậy trong buổi nói chuyện với tập thể cán bộ, nhân viên Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam về chủ đề "Tấm gương đạo đức và phong cách ngoại giao của Chủ tịch Hồ Chí Minh" và công tác đối ngoại nhân dân trong bối cảnh mới vào năm 2020.
Danh sách khen thưởng các tập thể và cá nhân điển hình của VUFO trong phong trào thi đua yêu nước Danh sách khen thưởng các tập thể và cá nhân điển hình của VUFO trong phong trào thi đua yêu nước

Giai đoạn 2015 – 2020, Liên hiệp các Tổ chức hữu nghị Việt Nam đã triển khai nhiều phong trào thi đua yêu nước, hoàn ...

VUFO tích cực đổi mới sáng tạo, chủ động thích ứng với tình hình mới VUFO tích cực đổi mới sáng tạo, chủ động thích ứng với tình hình mới

Ngày 15/11, tại Cung Hữu nghị Việt - Trung, Hà Nội đã diễn ra Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống (17/11/1950-17/11/2020) và Đại ...

Ông đã kể lại những câu chuyện xúc động, khó quên khi tháp tùng Bác công du nước ngoài trong vai trò phiên dịch.

Ngôn ngữ phiên dịch phải tinh tế, có hồn

Năm 1955, tôi được theo Người sang Liên Xô và tới thăm Đại học M.Lomonosov, 100 anh chị em chúng tôi đang học tiếng Nga ở Moskva để làm phiên dịch cũng được tham dự. Phát biểu tại đó, Bác ví trường Lomonosov như một cô gái trẻ so với “bà già” Đại học New York. Người phiên dịch dùng từ “starukha” để dịch chữ “bà già”, Bác liền sửa lại là “baba” chứ không phải “starukha”! Bác đã làm cho cả hội trường thích thú, òa lên vỗ tay không ngớt. Số là, trong tiếng Nga, “baba” miêu tả một bà già lếch thếch mà ở ta gọi là “mẹ bổi”, chứ không chỉ là một bà già bình thường.

Tôi hiểu ra rằng ngôn ngữ rất tinh tế, phiên dịch phải thể hiện thật chuẩn không chỉ con chữ mà là cái hồn ẩn trong đó mới là điều quan trọng. Và khi phát biểu trước công chúng phải chọn cách nói hấp dẫn, thu phục lòng người ngay khi mở đầu.

Một lần khác, Bác đến dự chiêu đãi do Chính phủ tổ chức nhân dịp đầu xuân dành cho chuyên gia nước ngoài. Trưởng đoàn chuyên gia Liên Xô đọc đáp từ, trong đó chúc Bác Hồ sống lâu. Phiên dịch dịch là chúc Bác “bách niên giai lão”. Lúc ấy tôi đứng sau lưng, nghe Bác rỉ tai bác Tôn (Cố Chủ tịch nước Tôn Đức Thắng): “Mình có lấy vợ đâu mà chúc bách niên giai lão!”.

Qua bận đó tôi rút ra bài học là phải hết sức tránh sử dụng những câu, những chữ mình không rõ nghĩa, nhất là những từ Hán - Việt thường rất thâm thúy.

Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan: Học Bác cách hóa giải “ca khó” trong ngoại giao
Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan.

Ngoại ngữ là chìa khóa của người làm đối ngoại

Một lần tôi được gọi lên Phủ Chủ tịch phiên dịch cho Bác tiếp phóng viên tạp chí Thời mới của Liên Xô. Trong khi đợi khách, Bác lấy thuốc lá ra hút, kèm theo là mảnh giấy nhỏ, lẩm nhẩm đọc đi đọc lại mấy từ tiếng Nga. Tôi mạnh dạn hỏi: Bác vẫn học tiếng Nga ạ? Bác nói: “Lâu không dùng nên Bác quên nhiều, nay Bác học lại và học thêm bằng cách ghi một số từ vào mảnh giấy để vào hộp thuốc lá, mỗi lần lấy thuốc ra hút lại nhẩm lại. Mỗi ngày trung bình Bác hút 20 điếu, có rơi rụng vẫn có thể học được mươi từ một ngày”!

Hóa giải “thảm họa” ngoại giao

Sự cố xảy ra khi ta đón Đoàn đại biểu Quốc hội Bulgaria do ông Valko Chervenkov dẫn đầu (ông từng là Tổng bí thư Đảng Cộng sản Bulgaria và lúc đó vẫn là Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội). Cùng đi với ông có phu nhân là bà Maria (em gái Georgi Dimitrov, từng là Tổng bí thư Quốc tế Cộng sản và lừng danh khi đương đầu với tòa án của phát xít Đức kết tội ông chỉ đạo việc đốt Nhà Quốc hội Đức).

Trên đường đi Hải Phòng, xe của đoàn dừng lại bên cầu Phú Lương để chờ tàu hỏa đi qua. Ông Chervenkov cùng phu nhân định xuống xe, nhưng khi hé cửa, ông vội đóng sập lại, tránh để phu nhân thấy cảnh anh em ta đứng thành hàng dài trên đường tàu “giải quyết vấn đề”(!). Từ đó trở đi ông ngồi lầm lỳ, không nói năng gì, kể cả khi lãnh đạo Hải Phòng tiếp đãi. Thật là “thảm họa ngoại giao”!

Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan: Học Bác cách hóa giải “ca khó” trong ngoại giao
Bác Hồ và bác Tôn Đức Thắng tiếp ông Chervenkov, ông Vũ Khoan đứng phiên dịch.

Sáng sớm hôm sau, đang trực ở nhà khách 12 Ngô Quyền tôi được tin Bác Hồ đến, nên vội chạy ra đón. Bác bảo tôi thông báo trước với bạn rằng Bác đến thăm. Khi tôi gõ cửa phòng, ông Chervenkov hé cửa với vẻ mặt bực bội. Tôi vội báo tin, đồng chí Hồ Chí Minh đang lên thăm ông bà! Đúng lúc ấy Bác lững thững đi tới. Ông Chervenkov chỉ kịp khoác chiếc khăn tắm lên người. Bác bảo tôi bê mấy chiếc ghế mây ra sân thượng để Bác tiếp bạn.

Ông Chervenkov nói với Bác: “Tôi chưa kịp tới chào đồng chí, nay đồng chí lại đích thân tới thăm, tôi thấy áy náy quá!”. Bác nói: “Ở phương Đông có câu “nhất tự vi sư, bán tự vi sư”. Là học trò của đồng chí, nay thầy tới nhà, tôi phải tới chào trước chứ! Vả lại, cô Maria là em nuôi của tôi. Làm bạn với đồng chí Dimitrov, nay em đến nhà thì anh tất phải tới thăm!”.

Ông Chervenkov thốt lên: “Làm sao tôi có thể là thầy của đồng chí được?”. Bác đáp lại: “Đồng chí không biết đó thôi, tôi từng lén nghe đồng chí giảng bài tại Trường đại học Cộng sản Moskva đấy”.

Thế rồi chủ - khách chuyện trò vui vẻ, trao đổi thân tình và không ai nhắc tới sự cố xảy ra cả. Đây có lẽ là cuộc tiếp xúc ngoại giao vô tiền khoáng hậu không chỉ ở Việt Nam mà còn trên thế giới nữa, khi nguyên thủ quốc gia tiếp thượng khách chỉ khoác trên người chiếc khăn tắm!

Bác Hồ đã xử lý sự cố ngoại giao bằng cách “lấy tình người xóa đi khúc mắc” tài tình như vậy đó.

Mỗi người dân là một đại sứ Mỗi người dân là một đại sứ

Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan nhấn mạnh rằng, hiện nay, một người dân đi du lịch nước ngoài cũng là đại diện cho Việt ...

Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan: Việt Nam phải chọn được “gen trội” để phát triển kinh tế Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan: Việt Nam phải chọn được “gen trội” để phát triển kinh tế

Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan cho rằng, để cải cách và phát triển, Việt Nam phải chọn được "gen trội" để phát triển kinh ...

Phạm Hưng (ghi)
Nguồn:

Tin bài liên quan

Chuyện người thầy được học trò ngoại quốc lập miếu

Chuyện người thầy được học trò ngoại quốc lập miếu

Lịch sử Việt Nam có một tiến sĩ văn giỏi, võ tài, đời sau xưng tụng là "danh thần". Ông được hai học trò người Trung Quốc dựng miếu thờ khi còn sống. Ông là Tiến sĩ Quận công Nguyễn Công Cơ.
Ngoại giao kinh tế góp phần thắt chặt quan hệ hữu nghị, hợp tác đặc biệt Việt Nam - Cuba

Ngoại giao kinh tế góp phần thắt chặt quan hệ hữu nghị, hợp tác đặc biệt Việt Nam - Cuba

Theo phóng viên TTXVN tại La Habana, trong khuôn khổ chuyến công tác để dự Hội nghị thượng đỉnh G77 và Trung Quốc, thăm và làm việc tại Cuba từ ngày 15 đến ngày 18/9, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã thăm một số cơ sở kinh tế của doanh nghiệp Việt Nam và gặp gỡ thân mật cộng đồng tại đây.
Thủ tướng Việt Nam, Singapore và hai Phu nhân giao lưu, cùng ăn trưa với sinh viên Đại học Quốc gia Hà Nội

Thủ tướng Việt Nam, Singapore và hai Phu nhân giao lưu, cùng ăn trưa với sinh viên Đại học Quốc gia Hà Nội

Sáng 29/8, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Lý Hiển Long cùng hai Phu nhân thăm Đại học Quốc gia Hà Nội và ăn trưa cùng sinh viên.

Các tin bài khác

Trường đại học lớn nhất ở Nga tự hào về nghiên cứu sinh ưu tú Nguyễn Phú Trọng

Trường đại học lớn nhất ở Nga tự hào về nghiên cứu sinh ưu tú Nguyễn Phú Trọng

Học viện Hành chính Công và Kinh tế quốc dân trực thuộc Tổng thống Liên bang Nga (RANEPA), hay còn gọi là Học viện Tổng thống là nơi Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng học tập và nghiên cứu.
Dấu ấn của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong tiến trình phát triển đất nước

Dấu ấn của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong tiến trình phát triển đất nước

Là người công tác gần gũi với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong một thời gian tương đối dài, đồng chí Nguyễn Xuân Phúc đã nêu những dấu ấn đậm nét về Tổng Bí thư.
Kỷ niệm 70 năm Ngày ký Hiệp định Geneva về đình chỉ chiến sự ở Việt Nam (21/7/1954-21/7/2024): Sáng ngời bản lĩnh ngoại giao Việt Nam

Kỷ niệm 70 năm Ngày ký Hiệp định Geneva về đình chỉ chiến sự ở Việt Nam (21/7/1954-21/7/2024): Sáng ngời bản lĩnh ngoại giao Việt Nam

Trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, mặt trận ngoại giao luôn đóng vai trò quan trọng, phối hợp chặt chẽ với mặt trận quân sự và chính trị để mang đến những thắng lợi to lớn cho dân tộc. Sự kiện ký kết Hiệp định Geneva về đình chỉ chiến sự ở Việt Nam cách đây 70 năm là minh chứng cho bản lĩnh vững vàng của nền ngoại giao cách mạng Việt Nam. Lần đầu tham gia một hội nghị đa phương trong bối cảnh tình hình thế giới diễn biến phức tạp, các nước lớn tham gia hội nghị đều có mục tiêu và lợi ích riêng nhưng đoàn đàm phán của ta đã phát huy chiến thắng trên chiến trường, sức mạnh chính nghĩa của dân tộc, kiên định về nguyên tắc nhưng mềm dẻo về sách lược để giành được những kết quả quan trọng trên bàn Hội nghị Geneva.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Người dẫn dắt và tận tâm với cán bộ ngành ngoại giao

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Người dẫn dắt và tận tâm với cán bộ ngành ngoại giao

Với cán bộ ngành ngoại giao Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng như một người thầy kính trọng. Những bài viết và lời dặn của Tổng Bí thư là một cẩm nang cho cán bộ ngoại giao học tập và làm theo.

Đọc nhiều

Tình sâu nghĩa nặng giữa hai miền Nam - Bắc

Tình sâu nghĩa nặng giữa hai miền Nam - Bắc

Ở 87 tuổi, sức khỏe yếu nhưng ông Trần Trí Trác (trú tại phường Quảng Tiến, thành phố Sầm Sơn, Thanh Hóa) vẫn không quên những ngày đón tiếp đồng bào, cán bộ, chiến sỹ, học sinh miền Nam tập kết về Thanh Hóa cách đây 70 năm.
VUSAC Hà Nội: tròn một thập kỷ gắn kết quan hệ Việt - Mỹ

VUSAC Hà Nội: tròn một thập kỷ gắn kết quan hệ Việt - Mỹ

Ngày 12/11 tại Hà Nội đã diễn ra Lễ kỷ niệm 10 năm thành lập Câu lạc bộ Hà Nội của Cựu du học sinh Việt Nam tại Mỹ (trực thuộc Hội Việt - Mỹ).
Những chuyện tình Việt Nam - Campuchia: hạnh phúc dưới một mái nhà

Những chuyện tình Việt Nam - Campuchia: hạnh phúc dưới một mái nhà

Ở vùng biên giới Việt Nam - Campuchia có nhiều cặp vợ chồng hai quốc tịch sinh sống. Cuộc sống thường nhật của họ dẫu có những nét riêng về văn hóa nhưng đều chung ước mơ xây dựng gia đình hạnh phúc.
Kiên Giang: Vun đắp tình hữu nghị với các tỉnh giáp biên nước bạn Campuchia

Kiên Giang: Vun đắp tình hữu nghị với các tỉnh giáp biên nước bạn Campuchia

Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Kiên Giang vừa đón tiếp các đoàn đại biểu 2 tỉnh giáp biên tỉnh Kampot và tỉnh Kep (Campuchia) đến thăm, chúc mừng nhân kỷ niệm 94 năm ngày truyền thống MTTQ Việt Nam.
Địa chỉ tin cậy chăm sóc sức khỏe của nhân dân hai bên biên giới Việt - Lào

Địa chỉ tin cậy chăm sóc sức khỏe của nhân dân hai bên biên giới Việt - Lào

Trạm xá Quân dân y hữu nghị biên giới Việt - Lào (thuộc Đồn Biên phòng Cửa khẩu Lóng Sập - Bộ đội biên phòng tỉnh Sơn La) đứng chân tại xã Lóng Sập, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. Đây là địa chỉ tin cậy của nhân dân hai bên biên giới khi cần khám, chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe.
HSI và IUCN trang bị kỹ năng cứu hộ rùa biển cho ngư dân Việt Nam

HSI và IUCN trang bị kỹ năng cứu hộ rùa biển cho ngư dân Việt Nam

Từ ngày 13-14/11, tại Vườn quốc gia Núi Chúa (tỉnh Ninh Thuận), Cục Kiểm ngư (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) phối hợp cùng Tổ chức bảo vệ động vật Humane Society International (HSI), Liên minh Bảo tồn thiên nhiên quốc tế tại Việt Nam (IUCN Việt Nam) tổ chức Chương trình “Tập huấn hướng dẫn cứu hộ rùa biển, thú biển và thu thập thông tin khai thác không chủ ý nhóm loài rùa biển, thú biển”.
Mường Ảng - Nâng cao chất lượng giáo dục

Mường Ảng - Nâng cao chất lượng giáo dục

Những năm qua, ngành giáo dục huyện Mường Ảng(Điện Biên) không ngừng đổi mới nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đã đạt được những kết quả đáng khích lệ.
infographics nhung dong gop quan trong cua viet nam trong acmecs
infographics brics va nam ban cau cung xay dung mot the gioi tot dep hon
infographics ngay phu nu viet nam 2010 phu nu viet nam chu dong sang tao tu tin toa sang trong thoi dai moi
video tay ninh bao ton phat huy nghe thuat trinh dien dan gian dan toc khmer gan voi phat trien du lich
infographics nobel 2024 giai nobel hoa binh ton vinh to chuc nihon hidankyo cua nhat ban
infographics 70 nam giai phong thu do ha noi danh gan 100 ty dong tham hoi tang qua doi tuong chinh sach
infographics viet nam dong gop tich cuc chu dong trach nhiem trong cong dong phap ngu
Xin chờ trong giây lát...
Liên hoan Giai điệu hữu nghị tỉnh Đồng Nai năm 2024
Cận cảnh Kia Seltos 2024 tại đại lý
Khởi động Giải báo chí toàn quốc về văn hóa, thể thao và du lịch lần 2
Lộ diện kỳ thủ Việt Nam tranh chức vô địch Cờ Shogi Quốc tế 2024 tại Nhật Bản
UNICEF hỗ trợ người dân Sóc Trăng có nước sạch bằng năng lượng mặt trời
Ông Vi Tiêu Nghị, con trai Tướng Vi Quốc Thanh - trưởng Đoàn cố vấn quân sự Trung Quốc: Để những kỷ niệm xưa tạo sinh trong hiện tại và tương lai
Vietnam Cultural Show London 2024
Lão nông nhiều năm sưu tập những bức ảnh quý giá về Bác Hồ
Bác Hồ và bộ phim Những ngày tháng bên nhau
Hồ Chí Minh là biểu tượng của hòa bình, độc lập và tiến bộ xã hội
Bộ đội hải quân giúp dân chống hạn
Du học sinh Trung Quốc trải nghiệm đặc sản Hà Nội - 'cà phê trứng'
Du học sinh Trung Quốc trải nghiệm đặc sản Hà Nội - cà phê trứng
Top 3 điểm đến thu hút du khách quốc tế tại Hà Nội
Sản phẩm Làng nghề Dệt Thổ cẩm Xí Thoại, xã Xuân Lãnh, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên.
Kiều bào có thể tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự trên không gian số

Kiều bào có thể tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự trên không gian số

Thông qua ứng dụng YooLife, kiều bào Việt Nam ở xa tổ quốc có thể tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam trên không gian số.
Thời tiết hôm nay (7/11): Hà Nội lập đông, trời lạnh về sáng sớm và đêm

Thời tiết hôm nay (7/11): Hà Nội lập đông, trời lạnh về sáng sớm và đêm

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia, các tỉnh phía Bắc trời lạnh, không khí hanh khô trong ngày lập đông.
Thời tiết hôm nay (05/11): Hà Nội - gió đông bắc cấp 3, sáng và đêm trời rét

Thời tiết hôm nay (05/11): Hà Nội - gió đông bắc cấp 3, sáng và đêm trời rét

Theo Trung tâm Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, ngày 05/11 thủ đô Hà Nội nhiều mây, sáng có lúc có mưa, mưa rào, sau không mưa. Gió đông bắc cấp 3. Sáng và đêm trời rét, ngày trời lạnh.
Thời tiết hôm nay (3/11): Không khí lạnh tăng cường tại miền Bắc

Thời tiết hôm nay (3/11): Không khí lạnh tăng cường tại miền Bắc

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, ngày 3/11, khu vực Bắc Bộ trời lạnh, có nơi trời rét vào đêm và sáng sớm.
Thời tiết hôm nay (1/11): Bắc Bộ trở rét

Thời tiết hôm nay (1/11): Bắc Bộ trở rét

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, hiện nay bộ phận không khí lạnh đã báo tiếp tục di chuyển xuống phía Nam. Khoảng chiều tối và đêm 1/11, bộ phận không khí lạnh này sẽ ảnh hưởng đến khu vực phía Đông Bắc Bộ, sau đó ảnh hưởng đến Bắc Trung Bộ, một số nơi ở phía Tây Bắc Bộ và Trung Trung Bộ. Gió Đông Bắc trong đất liền mạnh lên cấp 2-3, vùng ven biển cấp 3-4.
Cảnh báo lũ quét khu vực Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế

Cảnh báo lũ quét khu vực Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế

Do mưa lớn kéo dài, nhiều khu vực thuộc tỉnh Hà Tinh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế cảnh báo có lũ quét, sạt lở.
Xuân Giáp Thìn - 2024

Xuân Giáp Thìn - 2024

Việt Nam  - Nhật Bản

Việt Nam - Nhật Bản

Việt Nam - Thái Lan

Việt Nam - Thái Lan

báo tết 2023

báo tết 2023

Việt Lào online

Việt Lào online

50 năm quan hệ Việt Nam - Ấn Độ

50 năm quan hệ Việt Nam - Ấn Độ

Tình hữu nghị vĩ đại

Tình hữu nghị vĩ đại

Tân mão 2011

Tân mão 2011

Sức sống mới cho ĐNND

Sức sống mới cho ĐNND

xuân 2013

xuân 2013

Phiên bản di động