Trang chủ Chuyện ngoại giao Giai thoại
14:22 | 06/12/2023 GMT+7

Chuyện người thầy được học trò ngoại quốc lập miếu

aa
Lịch sử Việt Nam có một tiến sĩ văn giỏi, võ tài, đời sau xưng tụng là "danh thần". Ông được hai học trò người Trung Quốc dựng miếu thờ khi còn sống. Ông là Tiến sĩ Quận công Nguyễn Công Cơ.
Trạng Bịu đi sứ đòi đất cho vua Nam
Nhà ngoại giao kể chuyện "đi sứ" thời hội nhập

Ngày 5/12, tại di tích văn hóa lịch sử cấp quốc gia nhà thờ Quận công Nguyễn Công Cơ ở phường Xuân Đỉnh (quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) đã diễn ra lễ kỷ niệm 290 năm ngày mất của Tiến sĩ Quận công Nguyễn Công Cơ (1675 - 1733). Lễ kỷ niệm do Ban quản lý di tích phường Xuân Đỉnh, Ủy ban nhân dân phường và dòng họ Nguyễn Công phối hợp tổ chức.

Nguyễn Công Cơ tên hiệu là Cảo Hiên, tên húy là Tự Cẩm, tước Cảo quận công và Cơ quận công. Khi mất được ban tên thụy là Mẫn Trực phủ quân. Ông là người làng Minh Quả, tên nôm là làng Cáo.

Lăng mộ Quận công Nguyễn Công Cơ. (Ảnh: KT)
Lăng mộ Quận công Nguyễn Công Cơ. (Ảnh: FB Công Hiền)

Nguyễn Công Cơ là người hiếu học. Năm 13 tuổi, ông dự thi Hương khoa Đinh Mão niên hiệu Chính Hòa thứ 8 (1687) thi đỗ Tam trường. Năm 19 tuổi, ông dự thi Hương khoa Quý Dậu đỗ H­ương cống. Năm 23 tuổi, mùa đông năm Đinh Sửu niên hiệu Chính Hòa thứ 18 (1697), ông dự khoa thi Hội, trúng Tứ trường. Vào thi Đình, ông được ban Đệ tam giáp Đồng tiến sĩ xuất thân.

Sử sách ghi lại, Quận công Nguyễn Công Cơ là một người ngay thẳng và chính trực. Trong suốt sự nghiệp quan trường của mình, Nguyễn Công Cơ đã để lại thành quả: cải cách giáo dục; bỏ lệ cống ngà voi, người vàng với nhà Thanh (Trung Quốc); khám phá âm mưu lật đổ chúa Trịnh giữ được sự ổn định cho đất nước; góp phần thành lập “Võ học sở”, nơi đào tạo các võ cử nhân. Đối với quê hương, ông góp phần xây dựng tôn tạo, đình làng, chùa làng; xây dựng hệ thống thủy lợi tưới tiêu cho hàng trăm cánh đồng làng Xuân Tảo và vùng lân cận trở nên trù phú, dân gọi là “ngọc điền”.

Hội ngộ trên đất bạn

Mùa xuân năm Ất Mùi niên hiệu Vĩnh Thịnh thứ 11 (1715), khi Nguyễn Công Cơ đang giữ chức Kinh diên chuyên việc giảng sách trong triều thì nhận mệnh đi sứ nhà Thanh.

Trong chuyến đi sứ này, Nguyễn Công Cơ giữ chức Chánh sứ dẫn đầu đoàn sứ bộ sang nhà Thanh tuế cống. Ngày khởi hành, vua Lê Dụ Tông đã đích thân tiễn đưa đoàn sứ bộ và ngự ban cho Nguyễn Công Cơ một bài thơ Đường luật và hai bài thơ quốc âm (thơ Nôm) để động viên tinh thần của ông trước khi lên đường.

Theo ghi chép trong Sứ trình nhật lục, khi đoàn sứ bộ đặt chân đến địa giới tỉnh Quảng Đông, Nguyễn Công Cơ đã được hai người học trò họ Phùng. Hai anh em Phùng họ Phùng thuở nhỏ từng theo gia đình sống ở phường Hà Khẩu (Hà Nội), Việt Nam và theo học thầy Nguyễn Công Cơ. Ngày gặp lại thầy, hai người học trò đã giữ những cương vị quan trọng ở hai tỉnh Quảng Đông và Quảng Tây.

Khi dừng chân nghỉ phía trước có một ngôi miếu, đoàn định vào miếu thắp hương thì bị ngăn lại. Sau đó Nguyễn Công Cơ mới biết đây chính là ngôi miếu thờ mình. Ngôi miếu được anh em họ Phùng lập để tỏ lòng kính trọng và tưởng nhớ người thầy phương nam của mình. Ngày sinh của ông được lấy làm ngày cúng tế.

Trong thời gian Nguyễn Công Cơ đi sứ, hai người học trò chăm lo thù tiếp rồi hộ tống thầy suốt chặng đường lên Yên Kinh rồi quay về.

Là vị quan văn võ song toàn, Quận công Nguyễn Công Cơ từng nêu lên quan điểm quân sự trong bài “Võ học trung ký”: “Nước nhà nay tuy vô sự, nhưng chớ nên thấy thế làm mừng mà phải quan tâm đến việc quân, lúc nào cũng nên phòng bị, chớ nên coi khí giới tinh nhuệ là đủ, mà phải lo sao tìm đủ tướng tài, tránh chuyện hư danh, cố gắng tìm cầu lương tướng...”.

Di cảo văn chương của Nguyễn Công Cơ hiện còn lưu giữ tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm, trong đó có 3 tác phẩm là: Hoàng Hoa thuật thực ký; Sứ trình nhật lục (chép trong Xuân Tảo thượng thư Nguyễn tiến sĩ gia phả) và Tương sơn hành quân thảo lục. Ngoài ra còn có một số bài thơ chép trong sách Toàn Việt thi lục.

Lời Lời "Thủ thỉ Việt Nam" của một tác giả Việt kiều
Ông Trạng đưa giống ngô về đất Việt Ông Trạng đưa giống ngô về đất Việt
Phan Anh
Nguồn:

Tin bài liên quan

Ngoại giao kinh tế góp phần thắt chặt quan hệ hữu nghị, hợp tác đặc biệt Việt Nam - Cuba

Ngoại giao kinh tế góp phần thắt chặt quan hệ hữu nghị, hợp tác đặc biệt Việt Nam - Cuba

Theo phóng viên TTXVN tại La Habana, trong khuôn khổ chuyến công tác để dự Hội nghị thượng đỉnh G77 và Trung Quốc, thăm và làm việc tại Cuba từ ngày 15 đến ngày 18/9, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã thăm một số cơ sở kinh tế của doanh nghiệp Việt Nam và gặp gỡ thân mật cộng đồng tại đây.
Thủ tướng Việt Nam, Singapore và hai Phu nhân giao lưu, cùng ăn trưa với sinh viên Đại học Quốc gia Hà Nội

Thủ tướng Việt Nam, Singapore và hai Phu nhân giao lưu, cùng ăn trưa với sinh viên Đại học Quốc gia Hà Nội

Sáng 29/8, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Lý Hiển Long cùng hai Phu nhân thăm Đại học Quốc gia Hà Nội và ăn trưa cùng sinh viên.
Vị Giáo sư quyết bảo vệ những áng văn nước Việt

Vị Giáo sư quyết bảo vệ những áng văn nước Việt

Cố Giáo sư Trần Văn Khê từng nhiều lần kể cho các học trò của mình đồng thời ghi lại trong cuốn hồi ký về việc ông đã bảo vệ những áng văn nước Việt, bảo vệ lòng tự tôn dân tộc Việt Nam trước những lời hạ thấp của một cựu Đề đốc Thủy sư người Pháp.

Các tin bài khác

30 năm bình thường hóa quan hệ Việt-Mỹ: Lòng tin thúc đẩy quan hệ song phương

30 năm bình thường hóa quan hệ Việt-Mỹ: Lòng tin thúc đẩy quan hệ song phương

Kỷ niệm 30 năm bình thường hóa, quan hệ Việt-Mỹ phát triển dựa trên lòng tin, hợp tác kinh tế, quốc phòng và giải quyết di sản chiến tranh.
Viết tiếp câu chuyện hợp tác Việt Nam-Hoa Kỳ

Viết tiếp câu chuyện hợp tác Việt Nam-Hoa Kỳ

Chặng đường 30 năm hợp tác Việt Nam - Hoa Kỳ phát triển từ đối đầu thành đối tác toàn diện, mở ra nhiều cơ hội hợp tác chiến lược và kinh tế.
Trung Quốc đưa tin đậm nét hoạt động của Thủ tướng tại Hội nghị WEF Thiên Tân

Trung Quốc đưa tin đậm nét hoạt động của Thủ tướng tại Hội nghị WEF Thiên Tân

Truyền thông Trung Quốc gọi Thủ tướng Phạm Minh Chính là “khách mời thường xuyên” của Diễn đàn Davos mùa Hè.
Chủ tịch nước Trần Đức Lương và dấu ấn trong tiến trình hội nhập quốc tế toàn diện của đất nước

Chủ tịch nước Trần Đức Lương và dấu ấn trong tiến trình hội nhập quốc tế toàn diện của đất nước

Thông tấn xã Việt Nam trân trọng giới thiệu bài viết: "Chủ tịch nước Trần Đức Lương và dấu ấn trong tiến trình hội nhập quốc tế toàn diện của đất nước" của Tiến sĩ Đào Ngọc Báu, Viện trưởng Viện Quan hệ quốc tế (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh):

Đọc nhiều

Triển khai Chương trình Học bổng Phát triển Sinh viên tại Cần Thơ

Triển khai Chương trình Học bổng Phát triển Sinh viên tại Cần Thơ

Liên hiệp các tổ chức hữu nghị thành phố Cần Thơ và Tổ chức VietHope (Hoa Kỳ) đã chính thức ký kết Biên bản ghi nhớ triển khai Chương trình Học bổng Phát triển Sinh viên - VietHope Student Development Program (VSDP) tại thành phố Cần Thơ, mở ra cơ hội mới cho các sinh viên có hoàn cảnh khó khăn nhưng luôn kiên cường vươn lên trong học tập và cuộc sống.
"Hành trình đỏ" Việt - Trung tại Trùng Khánh: Thắt chặt tình hữu nghị bằng sức trẻ

"Hành trình đỏ" Việt - Trung tại Trùng Khánh: Thắt chặt tình hữu nghị bằng sức trẻ

Sáng 13/10, tại thành phố Trùng Khánh (Trung Quốc) đã diễn ra lễ khai mạc “Hành trình đỏ nghiên cứu, học tập của thanh niên Việt Nam tại Trung Quốc”, với sự tham dự của đông đảo đại biểu thanh niên hai nước.
Vun đắp tình hữu nghị, nâng tầm quan hệ hai Đảng, hai nước Việt Nam và Triều Tiên

Vun đắp tình hữu nghị, nâng tầm quan hệ hai Đảng, hai nước Việt Nam và Triều Tiên

Là chuyến thăm Triều Tiên đầu tiên của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam sau 18 năm, chuyến thăm của Tổng Bí thư Tô Lâm đã thành công hết sức tốt đẹp, góp phần củng cố tin cậy chính trị, tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy quan hệ hai Đảng, hai nước lên tầm cao mới.
Việt Nam tăng cường hợp tác với EU và Bỉ về môi trường, phát triển bền vững

Việt Nam tăng cường hợp tác với EU và Bỉ về môi trường, phát triển bền vững

Trong bối cảnh thế giới đang đứng trước những thách thức ngày càng nghiêm trọng của biến đổi khí hậu, suy thoái tài nguyên và khủng hoảng môi trường toàn cầu, Việt Nam tiếp tục khẳng định vai trò chủ động, tích cực trong hợp tác quốc tế vì mục tiêu phát triển bền vững.
Tập huấn công tác quản lý, bảo vệ biên giới cho 40 cán bộ biên phòng Lào

Tập huấn công tác quản lý, bảo vệ biên giới cho 40 cán bộ biên phòng Lào

Sáng 13/10, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Nghệ An tổ chức khai mạc lớp tập huấn công tác quản lý, bảo vệ biên giới cho 40 cán bộ Bộ đội Biên phòng thuộc Bộ Chỉ huy Quân sự các tỉnh Xiêng Khoảng và Hủa Phăn (CHDCND Lào).
Trao Nhà đồng đội cho gia đình quân nhân có hoàn cảnh khó khăn

Trao Nhà đồng đội cho gia đình quân nhân có hoàn cảnh khó khăn

Ngày 10/10, tại ấp Long Thới, xã Long Bình, tỉnh Đồng Tháp, Trung tâm Bảo đảm kỹ thuật (BĐKT), Vùng 2 Hải quân phối hợp với Quỹ học bổng Vừ A Dính và Câu lạc bộ “Vì Hoàng Sa-Trường Sa thân yêu" cùng cấp ủy, chính quyền địa phương tổ chức lễ bàn giao "Nhà đồng đội" tặng quân nhân có hoàn cảnh khó khăn.
Đảo Trường Sa cấp cứu kịp thời ngư dân bị viêm phổi

Đảo Trường Sa cấp cứu kịp thời ngư dân bị viêm phổi

Ngày 11/10/2025, Bệnh xá đảo Trường Sa (Lữ đoàn 146, Vùng 4 Hải quân) đã kịp thời tiếp nhận và cấp cứu cho một ngư dân Khánh Hòa bị sốt cao, viêm phổi.
quan he huu nghi truyen thong viet nam trieu tien
infographic khuyen cao ve chieu tro gia danh cong an de lua dao
infographic chien dich tu hao viet nam nhuom do khong gian mang chao mung quoc khanh 29
infographic 7 thang nam 2025 ha noi don 1836 trieu luot khach du lich
infographic dau hieu nhan biet lu quet
so doanh nghiep thanh lap moi va quay tro lai hoat dong tang 265
infographic ky nang tranh bay lua dao du lich mua cao diem
Xin chờ trong giây lát...
Cả nước hướng về Thái Nguyên: Chung tay giúp người dân vượt qua mưa lũ
Trailer lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội lần thứ nhất
[Video] Không khí rộn ràng ngày khai giảng năm học mới trên cả nước
[Video] Petr Tsvetov: Việt Nam ấm áp và thân thuộc
Việt Nam - Cuba: 65 năm cùng chung nhịp đập
[Video] Thiếu tướng Lào kể chuyện nhân dân Việt Nam che chở giữa mưa bom 1972
[Video] Bạn bè quốc tế gửi lời chúc tới nhân dân Việt Nam
[Video] Nhiều hoạt động cứu trợ người dân Nghệ An bị lũ lụt
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực
Thời tiết hôm nay (14/10): Mưa giông kéo dài ở nhiều nơi

Thời tiết hôm nay (14/10): Mưa giông kéo dài ở nhiều nơi

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua và sáng sớm nay (14/10), ở khu vực Đông Bắc Bộ, khu vực từ Thanh Hóa đến thành phố Huế, cao nguyên Trung Bộ và miền Đông Nam Bộ có mưa rào và giông rải rác, cục bộ có nơi mưa to.
Thời tiết hôm nay (10/9): Bắc Bộ mưa lớn

Thời tiết hôm nay (10/9): Bắc Bộ mưa lớn

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua và sáng sớm nay (10/9), khu vực Bắc Bộ, Thanh Hóa và Nghệ An, cao nguyên Trung Bộ và Nam Bộ có mưa rào và dông cục bộ.
Thời tiết hôm nay (01/8): Hà Nội có mưa dông, cảnh báo lốc sét

Thời tiết hôm nay (01/8): Hà Nội có mưa dông, cảnh báo lốc sét

Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đưa ra thông tin dự báo thời tiết Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước ngày và đêm 01/8.
Đơn giản hóa thủ tục hành chính về kinh doanh dịch vụ việc làm và đưa người lao động đi làm việc nước ngoài

Đơn giản hóa thủ tục hành chính về kinh doanh dịch vụ việc làm và đưa người lao động đi làm việc nước ngoài

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình ký Quyết định số 2020/QĐ-TTg ngày 13/9/2025 việc phê duyệt Phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh thuộc phạm vi quản lý của Bộ Nội vụ.
Người dân chủ động theo dõi thời tiết, chằng chống nhà cửa, sẵn sàng ứng phó bão số 3 (Wipha)

Người dân chủ động theo dõi thời tiết, chằng chống nhà cửa, sẵn sàng ứng phó bão số 3 (Wipha)

Sáng 19/7, bão số 3 (Wipha) đã vượt qua đảo Lu Dông (Philippines), tiến vào Biển Đông với cường độ ngày càng mạnh. Dự báo trong những ngày tới, bão có thể đạt cấp 12, giật cấp 14, gây mưa lớn, biển động dữ dội, nguy cơ cao xảy ra lốc xoáy, sạt lở. Cơ quan chức năng khuyến cáo người dân cần theo dõi sát các bản tin dự báo thời tiết, chủ động phòng tránh, chằng chống nhà cửa, không ra khơi và chuẩn bị các phương án ứng phó thiên tai phù hợp.
Mặt trận Tổ quốc hướng dẫn cách hỗ trợ khắc phục thiệt hại do bão số 10 (Bualoi)

Mặt trận Tổ quốc hướng dẫn cách hỗ trợ khắc phục thiệt hại do bão số 10 (Bualoi)

Ngày 3/10, Ban Vận động cứu trợ Trung ương (Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam) ban hành Hướng dẫn số 16 về mức hỗ trợ một số nội dung chi từ nguồn đóng góp tự nguyện, theo quy định tại Điều 11 Nghị định 93/2021/NĐ-CP của Chính phủ. Văn bản này được áp dụng cho đợt hỗ trợ các địa phương khắc phục thiệt hại nặng nề do cơn bão số 10 (Bualoi) gây ra.
Phiên bản di động