14:22 | 06/12/2023 GMT+7

Chuyện người thầy được học trò ngoại quốc lập miếu

Phan Anh

Lịch sử Việt Nam có một tiến sĩ văn giỏi, võ tài, đời sau xưng tụng là "danh thần". Ông được hai học trò người Trung Quốc dựng miếu thờ khi còn sống. Ông là Tiến sĩ Quận công Nguyễn Công Cơ.

Trạng Bịu đi sứ đòi đất cho vua Nam

Nhà ngoại giao kể chuyện "đi sứ" thời hội nhập

Ngày 5/12, tại di tích văn hóa lịch sử cấp quốc gia nhà thờ Quận công Nguyễn Công Cơ ở phường Xuân Đỉnh (quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) đã diễn ra lễ kỷ niệm 290 năm ngày mất của Tiến sĩ Quận công Nguyễn Công Cơ (1675 - 1733). Lễ kỷ niệm do Ban quản lý di tích phường Xuân Đỉnh, Ủy ban nhân dân phường và dòng họ Nguyễn Công phối hợp tổ chức.

Nguyễn Công Cơ tên hiệu là Cảo Hiên, tên húy là Tự Cẩm, tước Cảo quận công và Cơ quận công. Khi mất được ban tên thụy là Mẫn Trực phủ quân. Ông là người làng Minh Quả, tên nôm là làng Cáo.

Lăng mộ Quận công Nguyễn Công Cơ. (Ảnh: KT)

Lăng mộ Quận công Nguyễn Công Cơ. (Ảnh: FB Công Hiền)

Nguyễn Công Cơ là người hiếu học. Năm 13 tuổi, ông dự thi Hương khoa Đinh Mão niên hiệu Chính Hòa thứ 8 (1687) thi đỗ Tam trường. Năm 19 tuổi, ông dự thi Hương khoa Quý Dậu đỗ Hương cống. Năm 23 tuổi, mùa đông năm Đinh Sửu niên hiệu Chính Hòa thứ 18 (1697), ông dự khoa thi Hội, trúng Tứ trường. Vào thi Đình, ông được ban Đệ tam giáp Đồng tiến sĩ xuất thân.

Sử sách ghi lại, Quận công Nguyễn Công Cơ là một người ngay thẳng và chính trực. Trong suốt sự nghiệp quan trường của mình, Nguyễn Công Cơ đã để lại thành quả: cải cách giáo dục; bỏ lệ cống ngà voi, người vàng với nhà Thanh (Trung Quốc); khám phá âm mưu lật đổ chúa Trịnh giữ được sự ổn định cho đất nước; góp phần thành lập “Võ học sở”, nơi đào tạo các võ cử nhân. Đối với quê hương, ông góp phần xây dựng tôn tạo, đình làng, chùa làng; xây dựng hệ thống thủy lợi tưới tiêu cho hàng trăm cánh đồng làng Xuân Tảo và vùng lân cận trở nên trù phú, dân gọi là “ngọc điền”.

Hội ngộ trên đất bạn

Mùa xuân năm Ất Mùi niên hiệu Vĩnh Thịnh thứ 11 (1715), khi Nguyễn Công Cơ đang giữ chức Kinh diên chuyên việc giảng sách trong triều thì nhận mệnh đi sứ nhà Thanh.

Trong chuyến đi sứ này, Nguyễn Công Cơ giữ chức Chánh sứ dẫn đầu đoàn sứ bộ sang nhà Thanh tuế cống. Ngày khởi hành, vua Lê Dụ Tông đã đích thân tiễn đưa đoàn sứ bộ và ngự ban cho Nguyễn Công Cơ một bài thơ Đường luật và hai bài thơ quốc âm (thơ Nôm) để động viên tinh thần của ông trước khi lên đường.

Theo ghi chép trong Sứ trình nhật lục, khi đoàn sứ bộ đặt chân đến địa giới tỉnh Quảng Đông, Nguyễn Công Cơ đã được hai người học trò họ Phùng. Hai anh em Phùng họ Phùng thuở nhỏ từng theo gia đình sống ở phường Hà Khẩu (Hà Nội), Việt Nam và theo học thầy Nguyễn Công Cơ. Ngày gặp lại thầy, hai người học trò đã giữ những cương vị quan trọng ở hai tỉnh Quảng Đông và Quảng Tây.

Khi dừng chân nghỉ phía trước có một ngôi miếu, đoàn định vào miếu thắp hương thì bị ngăn lại. Sau đó Nguyễn Công Cơ mới biết đây chính là ngôi miếu thờ mình. Ngôi miếu được anh em họ Phùng lập để tỏ lòng kính trọng và tưởng nhớ người thầy phương nam của mình. Ngày sinh của ông được lấy làm ngày cúng tế.

Trong thời gian Nguyễn Công Cơ đi sứ, hai người học trò chăm lo thù tiếp rồi hộ tống thầy suốt chặng đường lên Yên Kinh rồi quay về.

Là vị quan văn võ song toàn, Quận công Nguyễn Công Cơ từng nêu lên quan điểm quân sự trong bài “Võ học trung ký”: “Nước nhà nay tuy vô sự, nhưng chớ nên thấy thế làm mừng mà phải quan tâm đến việc quân, lúc nào cũng nên phòng bị, chớ nên coi khí giới tinh nhuệ là đủ, mà phải lo sao tìm đủ tướng tài, tránh chuyện hư danh, cố gắng tìm cầu lương tướng...”.

Di cảo văn chương của Nguyễn Công Cơ hiện còn lưu giữ tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm, trong đó có 3 tác phẩm là: Hoàng Hoa thuật thực ký; Sứ trình nhật lục (chép trong Xuân Tảo thượng thư Nguyễn tiến sĩ gia phả) và Tương sơn hành quân thảo lục. Ngoài ra còn có một số bài thơ chép trong sách Toàn Việt thi lục.

Lời "Thủ thỉ Việt Nam" của một tác giả Việt kiều

Ông Trạng đưa giống ngô về đất Việt

Phan Anh

Nguồn:

Tags:

Quận công Nguyễn Công Cơ đi sứ chuyện ngoại giao

Tin bài liên quan

Ngoại giao kinh tế góp phần thắt chặt quan hệ hữu nghị, hợp tác đặc biệt Việt Nam - Cuba

09:36 | 19/09/2023 Đời sống đối ngoại 125

Theo phóng viên TTXVN tại La Habana, trong khuôn khổ chuyến công tác để dự Hội nghị thượng đỉnh G77 và Trung Quốc, thăm và làm việc tại Cuba từ ngày 15 đến ngày 18/9, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã thăm một số cơ sở kinh tế của doanh nghiệp Việt Nam và gặp gỡ thân mật cộng đồng tại đây.

Thủ tướng Việt Nam, Singapore và hai Phu nhân giao lưu, cùng ăn trưa với sinh viên Đại học Quốc gia Hà Nội

19:34 | 29/08/2023 Đời sống đối ngoại 125

Sáng 29/8, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Lý Hiển Long cùng hai Phu nhân thăm Đại học Quốc gia Hà Nội và ăn trưa cùng sinh viên.

Vị Giáo sư quyết bảo vệ những áng văn nước Việt

10:14 | 13/08/2023 Giai thoại 125

Cố Giáo sư Trần Văn Khê từng nhiều lần kể cho các học trò của mình đồng thời ghi lại trong cuốn hồi ký về việc ông đã bảo vệ những áng văn nước Việt, bảo vệ lòng tự tôn dân tộc Việt Nam trước những lời hạ thấp của một cựu Đề đốc Thủy sư người Pháp.

Các tin bài khác

Dấu ấn của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong tiến trình phát triển đất nước

09:46 | 23/07/2024 Giai thoại 125

Là người công tác gần gũi với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong một thời gian tương đối dài, đồng chí Nguyễn Xuân Phúc đã nêu những dấu ấn đậm nét về Tổng Bí thư.

Kỷ niệm 70 năm Ngày ký Hiệp định Geneva về đình chỉ chiến sự ở Việt Nam (21/7/1954-21/7/2024): Sáng ngời bản lĩnh ngoại giao Việt Nam

08:16 | 21/07/2024 Giai thoại 125

Trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, mặt trận ngoại giao luôn đóng vai trò quan trọng, phối hợp chặt chẽ với mặt trận quân sự và chính trị để mang đến những thắng lợi to lớn cho dân tộc. Sự kiện ký kết Hiệp định Geneva về đình chỉ chiến sự ở Việt Nam cách đây 70 năm là minh chứng cho bản lĩnh vững vàng của nền ngoại giao cách mạng Việt Nam. Lần đầu tham gia một hội nghị đa phương trong bối cảnh tình hình thế giới diễn biến phức tạp, các nước lớn tham gia hội nghị đều có mục tiêu và lợi ích riêng nhưng đoàn đàm phán của ta đã phát huy chiến thắng trên chiến trường, sức mạnh chính nghĩa của dân tộc, kiên định về nguyên tắc nhưng mềm dẻo về sách lược để giành được những kết quả quan trọng trên bàn Hội nghị Geneva.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Người dẫn dắt và tận tâm với cán bộ ngành ngoại giao

09:34 | 20/07/2024 Giai thoại 125

Với cán bộ ngành ngoại giao Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng như một người thầy kính trọng. Những bài viết và lời dặn của Tổng Bí thư là một cẩm nang cho cán bộ ngoại giao học tập và làm theo.

Hiệp định Geneve là cẩm nang quý về đối ngoại

13:44 | 19/07/2024 Giai thoại 125

Sáng 19/7 tại Hà Nội, Bộ Ngoại giao phối hợp với Bộ Quốc phòng và Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học "70 năm Hiệp định Geneve về đình chỉ chiến sự ở Việt Nam".

Xem thêm

Đọc nhiều

Kiều bào muôn phương hướng về quê hương trong cơn bão lũ

11/09/2024 19:28 Việt kiều 125

Những ngày qua, hình ảnh lũ lụt gây thiệt hại nặng nề ở các tỉnh phía Bắc không chỉ khiến người dân trong nước lo lắng, mà còn chạm đến trái tim của hàng triệu người Việt xa xứ. Từ khắp nơi trên thế giới, kiều bào không ngừng theo dõi diễn biến bão lũ và chung tay tổ chức các hoạt động quyên góp, hỗ trợ cho bà con vùng bị thiệt hại.

[Ảnh] Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào gặp gỡ cựu quân tình nguyện, chuyên gia Việt Nam và thế hệ trẻ Việt Nam - Lào

11/09/2024 18:32 Hữu nghị 125

Trong khuôn khổ chuyến thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam, ngày 11/9 tại Hà Nội, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Chủ tịch nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào Thongloun Sisoulith đã gặp gỡ cựu quân tình nguyện, chuyên gia Việt Nam và thế hệ trẻ Việt Nam - Lào. Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Tô Lâm dự buổi gặp gỡ.

Bốn chữ "tình" gắn bó Việt - Lào

11/09/2024 20:00 Hữu nghị 125

Theo Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith, quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào được kết tinh bởi bốn chữ "tình": tình đồng chí, tình đoàn kết, tình anh em, tình bạn.

Đại tướng Phan Văn Giang gửi thư động viên lực lượng quân đội và dân quân trong cuộc chiến với bão số 3

12/09/2024 14:47 Việt Nam hôm nay 125

Ngày 11/9, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Đại tướng Phan Văn Giang đã gửi thư động viên các cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam và Dân quân tự vệ đang tích cực tham gia phòng, chống và khắc phục hậu quả của cơn bão số 3.

Bờ cõi biển đảo

Miền đất - Con người Cuộc sống vùng biên Nhịp sống biển đảo Lịch sử chủ quyền Giao lưu hữu nghị

Trung tâm y tế đảo Trường Sa cứu ngư dân bị tai nạn trên biển

1 ngày trước Bờ cõi biển đảo 125

Ngày 11/9, một ngư dân bị tai nạn, đứt lìa cổ chân được các y, bác sĩ Trung tâm Y tế thị trấn Trường Sa (huyện Trường Sa, Khánh Hòa) cứu chữa kịp thời và bàn giao bệnh nhân đưa vào vào bờ tiếp tục điều trị.

Triển lãm và tuyên truyền biển, đảo tại Đà Nẵng

3 ngày trước Bờ cõi biển đảo 125

Ngày 9/9, tại Trường Đại học Kinh tế Đà Nẵng, Vùng 3 Hải quân đã phối hợp với Thành Đoàn Đà Nẵng, Nhà Trưng bày Hoàng Sa tổ chức Triển lãm tư liệu, hình ảnh và tuyên truyền biển, đảo với chủ đề “Tuổi trẻ với biển đảo quê hương” năm 2024.

Vùng 1 Hải quân đã tìm thấy thêm một thi thể ngư dân mất tích trên biển

3 ngày trước Bờ cõi biển đảo 125

Sáng 10/9, Vùng 1 Hải quân vẫn tiếp tục phối hợp cùng các lực lượng tìm kiếm các nạn nhân mất tích trên biển.

Multimedia

Podcasts Video E-magazine Infographic

video su doan ket cua nguoi viet trong con bao yagi gay an tuong voi ban be quoc te

[Video] Sự đoàn kết của người Việt trong cơn bão Yagi gây ấn tượng với bạn bè quốc tế

2 ngày trước Việt Nam hôm nay 125

Từ ngày 7 đến 9/9, cơn bão Yagi đã đổ bộ vào miền Bắc Việt Nam gây ra nhiều thiệt hại nghiêm trọng. Trong thời điểm khó khăn này, nhiều đoạn video ghi lại cảnh người dân Việt Nam tương trợ lẫn nhau, như ô tô chắn gió cho xe máy qua cầu, hỗ trợ nhau đẩy xe qua chỗ ngập, mở cửa đón người vô gia cư vào trú ẩn… đã được lan truyền mạnh mẽ và thu hút sự chú ý trên các trang mạng xã hội quốc tế.

video ca nuoc huong ve dong bao vung bao lu

[Video] Cả nước hướng về đồng bào vùng bão lũ

2 ngày trước Việt Nam hôm nay 125

Bão số 3 và hoàn lưu bão gây mưa to, lũ quét, sạt lở đất khiến nhiều tỉnh thành phía Bắc như Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Nguyên… phải hứng chịu hậu quả nặng nề. Trong hoàn cảnh khó khăn này, nhiều hành động đẹp, ấm tình người đã xuất hiện.

su doan ket cua nguoi viet trong con bao yagi gay an tuong voi ban be quoc te

Sự đoàn kết của người Việt trong cơn bão Yagi gây ấn tượng với bạn bè quốc tế

2 ngày trước Truyền hình 125

nhung viec nen va khong nen lam khi bao yagi do bo

Những việc nên và không nên làm khi bão Yagi đổ bộ

6 ngày trước Truyền hình 125

Trước tình hình bão số 3 nhanh chóng đổ bộ, Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai đã đưa ra khuyến cáo những điều người dân nên làm và không nên làm để kịp thời ứng phó và bảo đảm an toàn.

8 thang nam 2024 khach du lich quoc te den ha noi tang 42

8 tháng năm 2024: Khách du lịch quốc tế đến Hà Nội tăng 42%

31-08-2024 09:31 Điểm đến 125

8 tháng năm 2024, ngành du lịch Thủ đô đã đón khoảng 19 triệu lượt khách, tăng 12,3% so với cùng kỳ năm 2023; trong đó, khách du lịch quốc tế đến Hà Nội đạt hơn 3,9 triệu lượt, tăng 42% so với cùng kỳ năm 2023, khách du lịch nội địa đạt hơn 15 triệu lượt, tăng 6,5% so với cùng kỳ năm 2023.

inforgraphics ngay hoi van hoa huu nghi sac mau asean

[Inforgraphics] Ngày hội văn hóa hữu nghị "Sắc màu ASEAN"

29-08-2024 09:21 Infographic 125

Ngày hội văn hóa hữu nghị “Sắc màu ASEAN” diễn ra từ ngày 29/8 đến 1/9/2024 tại Quảng trường Đoan Môn, Hoàng thành Thăng Long, Hà Nội.

infographics cac truong hop duoc doi cap lai hoac thu hoi giay phep lai xe tu 112025

[Infographics] Các trường hợp được đổi, cấp lại hoặc thu hồi giấy phép lái xe từ 1/1/2025

25-08-2024 10:15 Bạn đọc - Cần biết 125

Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024 có hiệu lực từ 1/1/2025, quy định các trường hợp được đổi, cấp lại hoặc thu hồi giấy phép lái xe.

Videos

Xin chờ trong giây lát...

Truyền hình

Cả nước hướng về đồng bào vùng bão lũ

11/09/2024 14:12 Truyền hình 62

Cả nước hướng về đồng bào vùng bão lũ

Cần biết

Thời tiết ngày 13/9: Lũ trên các sông xuống dần, Bắc Bộ nắng lên

13/09/2024 Chính trị - Xã hội 125

Hôm nay 13/9, thời tiết Bắc Bộ sẽ có nắng sau nhiều ngày mưa dai dẳng, về chiều tối khu vực có mưa rào. Nam Bộ hôm nay mưa to đến rất to.

Lũ trên sông Thao tại Yên Bái vượt mốc lịch sử năm 1968 gần 1m

10/09/2024 Bạn đọc - Cần biết 125

5h sáng 10/9, lũ trên sông Thao tại Yên Bái là 35,22m, trên mức lũ lịch sử năm 1968 (34,42m) 0,8m. Dự báo hôm nay lũ tiếp tục lên và duy trì trên mức lũ lịch sử.

Thời tiết hôm nay (9/9): Khu vực vùng núi Bắc Bộ có mưa to đến rất to

09/09/2024 Bạn đọc - Cần biết 125

Thông tin từ Tổng cục Khí tượng Thủy văn cho hay, trong đêm qua và sáng sớm nay (09/9), ở khu vực vùng núi Bắc Bộ có mưa to đến rất to. Lượng mưa tính từ 19h ngày 08/9 đến 03h ngày 09/9 có nơi trên 150mm.

Bão Yagi đổ bộ, người dân cần làm gì để đảm bảo an toàn?

07/09/2024 Bạn đọc - Cần biết 125

Dự báo trong ngày 7/9, bão số 3 (Yagi) đổ bộ vào các tỉnh Bắc Bộ với trọng tâm là các tỉnh, thành Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định. Cơ quan khí tượng đã đưa ra cảnh báo rủi ro thiên tai cấp 4 đối với Quảng Ninh, Hải Phòng đồng thời đưa ra các khuyến cáo cụ thể với người dân.