Trang chủ Gia đình Việt Nhớ làng
17:51 | 16/05/2020 GMT+7

Nghề ép dầu lạc truyền thống ở Quảng Nam

aa
Đầu tháng 5, mùa lạc và cũng là mùa ép dầu ở nhiều nơi tại xứ Quảng. Cứ đến mùa ép dầu, chủ các bộng dầu hay chủ máy ép kêu thợ đến ép và trả công theo ngày. Cách ép dầu ngày trước là cho lạc vào rạch bộng cây, rồi đóng chặt từng cây chêm... dầu lấy được chỉ 25%; nhưng ngày nay ép dầu cải tiến bằng dàn máy nên dầu lấy được rất cao.

ep dau phung o mien son cuoc Bến cá Nghi Thủy lúc hừng đông
ep dau phung o mien son cuoc Tây Nguyên vào mùa hạn, nghề đào giếng thuê đắt khách
ep dau phung o mien son cuoc
Nguyên liệu được làm sạch trước khi nấu

Nghề ép dầu lạc truyền thống ở Quảng Nam

Dầu lạc (đậu phộng) ở Quảng Nam có từ lâu và được xem là món ăn không thể thiếu trong mỗi bữa ăn gia đình của người dân quê, và dùng cho những người ăn chay. Hiện nay, Quảng Nam là tỉnh có diện tích canh tác lạc lớn nhất khu vực Duyên Hải Nam Trung Bộ - khoảng hơn 10.000 ha với nhiều loại giống lạc khác nhau. Ở Quảng Nam, những vùng chuyên canh cây đậu phộng có tiếng như Đại Lộc, Thăng Bình, Phú Ninh... và một số vùng ven TP.Tam Kỳ hiện tại đang vào mùa ép dầu lạc.

Gia đình ông Lê Trung Bẹ (62 tuổi, thôn Lang Châu Nam, xã Duy Phước, Duy Xuyên, Quảng Nam) mấy chục năm làm nghề ép dầu không khỏi vui mừng vì dù dầu ăn công nghiệp đang chiếm phần lớn trong đời sống hằng ngày, nhưng người dân xứ Quảng vẫn mặn mà với dầu phụng truyền thống.

ep dau phung o mien son cuoc
Những mẻ đậu được đưa vào nồi...

Mấy chục năm làm nghề, ông Bẹ chia sẻ, cứ đến mùa lạc vào khoảng cuối tháng 4 và cuối tháng 8 là người dân khắp nơi lại ùn ùn mang lạc đến các cơ sở ép dầu để ép. Cách ép dầu ngày trước là cho đậu vào rạch bộng cây, rồi đóng chặt từng cây chêm... dầu lấy được chỉ 25%; nhưng ngày nay phần lớn các cơ sở ép dầu cải tiến bằng dàn máy thủ công hay tự động nên dầu lấy được rất cao, khoảng 30 - 35%, hoặc hơn.

Để ép được dầu phụng ngon phải kỹ từ khâu chọn đậu, tỷ lệ ép đậu trần hay đậu vỏ cũng phải được tính toán cẩn thận. Lạc sau khi thu hoạch được phơi khô và sàng lọc để loại bỏ các hạt bị hư hỏng, sau đó đưa vào máy để bóc lấy nhân. Khi đậu được sàng lọc, nhân được xay mịn thành bột và hong (hay gọi là hấp cách thủy) khoảng một tiếng đồng hồ đối với một mẻ đậu phộng khoảng 1 tạ. Lạc đã hong sẽ được đem đóng thành gói nhỏ rồi đưa vào bộng ép đứng thủy lực. Dầu lạc sau khi được ép sẽ được xử lý qua một dây chuyền lắng lọc khép kín và được đóng chai.

ep dau phung o mien son cuoc
...hấp chín trước khi ép

Những người ép dầu lạc đều thấu hiểu rằng nghề này không phải ai cũng làm được mà cơ bản là phải biết yêu nghề, có duyên với nghề, có kinh nghiệm và phải kiên trì, tỉ mỉ vì nếu hấp 1 mẻ đậu mà không chín đều thì coi như hỏng mẻ ép dầu đó, dầu sẽ chuyển sang màu đỏ chứ không phải màu vàng trong suốt như mình muốn.

Cái khó tiếp theo là khâu lựa chọn hạt lạc. Lạc để ép dầu phải là những hạt no tròn, phơi thật khô đến nỗi chiếc vỏ đà phải bong tróc thì lượng dầu mới nhiều. Nếu trong mẻ hấp đó mà lẫn lộn đậu xép, đậu sâu, đậu mọt thì chất lượng dầu sẽ giảm, không béo. Cho nên, khi khách hàng đem lạc đến ép thì cũng phải đợi qua khâu lựa lạc mặc dù việc này chiếm mất khá nhiều thời gian.

Ông Bẹ chia sẻ, bây giờ công nghệ ép dầu cũng rất tốt nên người đi ép dầu như mình cũng không vất vả mấy. Chủ yếu ngồi quan sát từng công đoạn để ra những giọt dầu vàng sẫm. Bà Huỳnh Thị Tàu, một người trồng và mang đậu phụng tới ép bộc bạch: “Khi dùng dầu phộng (lạc) rồi thì thấy các loại dầu thực vật khác quá lỏng và nhạt nhẽo. Giống như người nghiện trà đậm mà thấy ly nước trà pha nhạt thếch vậy. Dầu phộng khi khử hành, tỏi lên sẽ thơm nồng hấp dẫn. Đặc biệt nấu mì Quảng là phải dùng dầu phộng mới đúng là mỳ xứ Quảng quê mình!”.

ep dau phung o mien son cuoc
Đóng đậu vào thành bánh trước khi cho vào nồi ép.

Ông Bẹ kể, trước đây để ép được dầu lạc mà chưa sử dụng nhiều loại máy như bây giờ thì vô cùng vất vả. Đậu khi đưa về lò ép phải được phơi khô cho giòn vỏ, sau đó giã nhỏ, sàng và hấp cho chín, sau đó đổ chõ hạt vào khuôn. Khuôn được làm bằng tre bánh tẻ sau đó cuộn lại thành vòng như trôn quang, đường kính 25cm, cao khoảng 3cm để giữ hạt cho khỏi rơi ra rồi gói thành từng bánh. Sau đó mang từng bánh đặt vào lòng cây dầu để ép gọi là bánh dầu.

ep dau phung o mien son cuoc
Máy ép dầu thủy lực hiện đại cho năng suất cao và giảm sức người

Cây dầu là một cây gỗ rất lớn, đường kính 40 - 60cm, dài 3m trở lên được khoét thủng lòng khớp với khuôn của bánh dầu. Dưới đáy đào một lỗ sâu đặt thùng hứng dầu. Mỗi cây dầu chứa được khoảng 200 - 300 bánh dầu. Khi đã cho bánh dầu vào rồi dùng dụng cụ nén chặt vào cây dầu để ép dầu. Cứ xếp khoảng 10 tấm bánh, người thợ quay trục để các bánh răng chuyển động khít các tấm bánh lại với nhau.

ep dau phung o mien son cuoc
Bánh dầu sau khi ép có thể được làm phân bón hoặc thức ăn gia súc

Sau đó tiếp tục xếp các tấm bánh dầu cho đầy khoang và dùng sức mạnh đôi tay của người thợ quay trục ép chặt toàn khối bánh dầu. Dầu tứa ra từ máy ép, qua màng lọc và được hứng bằng những chiếc xô nhựa. Những tấm bánh dầu đã ép thành xác sẽ được tháo ra khỏi khuôn niềng. Phần bánh dầu sau khi đã ép ra hết dầu, làm thức ăn gia súc hay phân bón rất tốt.

Sau nhiểu cải tiến, thì đến nay những chiếc máy ép dầu chạy bằng thủy lực đã được đưa vào sử dụng, giảm bớt nhân công lao động và tăng nắng suất. Trung bình, mỗi ngày lò ép dầu của ông Bẹ cũng ép được khoảng 500 – 600 lít dầu.

ep dau phung o mien son cuoc
Sản phẩm dầu lạc (dầu phộng) nguyên chất được người dân ưa chuộng

Với người dân xứ Quảng thì đây là sản phẩm mang giá trị tinh hoa của miền quê, mang đậm chất quê vừa ngon lại vừa không có chất bảo quản nên có thể để cả năm trời cũng không đổi màu, không lắng cặn.

Hiện ở Quảng Nam có rất nhiều cơ sở ép dầu ở các địa phương có vùng chuyên canh cây đậu có tiếng như Đại Lộc, Thăng Bình, Phú Ninh... Nghề ép dầu lạc không chỉ mang lại thu nhập, mà còn gìn giữ được nghề truyền thống và giữ lại được một sản phẩm được nhiều người ưa chuộng.

ep dau phung o mien son cuoc Tây Nguyên vào mùa hạn, nghề đào giếng thuê đắt khách

Chỉ với những dụng cụ thô sơ, làm việc dưới độ sâu vài chục mét trong lòng đất, thợ đào giếng phải đối mặt với ...

ep dau phung o mien son cuoc Về thăm làng Quất Động - cái nôi của nghề thêu truyền thống

Làng Quất Động (huyện Thường Tín, Hà Nội) cách trung tâm thành phố khoảng 25km, được coi là cái nôi của nghệ thuật thêu truyền ...

ep dau phung o mien son cuoc Nghệ sĩ Việt "chuyển nghề", kiếm thêm tiền xoay sở trong mùa dịch

Trước ảnh hưởng của dịch Covid-19, sao Việt phải đối diện với tình trạng hủy show. Vì vậy nhiều nghệ sĩ đã chuyển hướng bán ...

Minh Ngọc - Minh Khang
Nguồn:

Tin bài liên quan

Quảng Nam không có tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài

Quảng Nam không có tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài

Đây là nội dung được nêu trong Báo cáo số 239/BC-UBND ngày 01/11/2024 của UBND tỉnh Quảng Nam về Kết quả thực hiện công tác chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh.
Quảng Nam: điểm sáng trong vận động viện trợ phi chính phủ nước ngoài

Quảng Nam: điểm sáng trong vận động viện trợ phi chính phủ nước ngoài

Tại buổi làm việc với Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam ngày 30/10, bà Trịnh Thị Mai Phương, Phó Cục trưởng Cục Ngoại vụ (Bộ Ngoại giao), trưởng đoàn kiểm tra liên ngành về công tác đăng ký và quản lý hoạt động của các tổ chức phi chính phủ nước ngoài, đánh giá cao những cách làm sáng tạo của tỉnh trong việc vận động và quản lý viện trợ từ các tổ chức phi chính phủ nước ngoài.
Medipeace trao tặng 105 bộ dụng cụ trợ giúp cá nhân cho trẻ khuyết tật Quảng Nam

Medipeace trao tặng 105 bộ dụng cụ trợ giúp cá nhân cho trẻ khuyết tật Quảng Nam

Đây là hoạt động nằm trong dự án “Phục hồi chức năng và cải thiện chất lượng cuộc sống cho trẻ khuyết tật tỉnh Quảng Nam, giai đoạn 2024-2026” do Medipeace thực hiện qua sự tài trợ của KOICA. Với tổng kinh phí hơn 1,2 triệu USD, dự án sẽ hỗ trợ 1.597 trẻ khuyết tật tại 4 địa phương là Núi Thành, Tiên Phước, Hiệp Đức và Tam Kỳ.

Các tin bài khác

Nam Định xây dựng định hướng phát triển làng nghề phở Vân Cù bền vững

Nam Định xây dựng định hướng phát triển làng nghề phở Vân Cù bền vững

Ngày 23/8, tại Đền làng Vân Cù (xã Đồng Sơn, huyện Nam Trực, Nam Định), Chi hội Phở Vân Cù (Hiệp hội văn hóa ẩm thực Nam Định) tổ chức hội nghị triển khai định hướng phát triển làng nghề phở Vân Cù.
Đan võng ngô đồng nhận danh hiệu di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Đan võng ngô đồng nhận danh hiệu di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Sáng 5/8, UBND TP Hội An (tỉnh Quảng Nam) cho biết, sau thời gian tạm hoãn, thành phố sẽ tổ chức lễ khai mạc festival "Cù Lao Chàm - Mùa ngô đồng đỏ" 2024 và đón nhận danh hiệu di sản văn hóa phi vật thể quốc gia nghề thủ công truyền thống đan võng ngô đồng ở Cù Lao Chàm vào lúc 19h30 ngày 6/8 tại xã đảo Tân Hiệp.
Phục hồi và quảng bá sản phầm giấy Dó phường Bưởi

Phục hồi và quảng bá sản phầm giấy Dó phường Bưởi

Tối ngày 13/5, quận Tây Hồ đã tổ chức Lễ khai trương Điểm dịch vụ, du lịch văn hoá và giới thiếu nghề truyền thống “làm giấy Dó” của vùng Bưởi xưa tại địa chỉ số 189 phố Trích Sài, phường Bưởi.
Lễ hội làng Keo, Hà Nội là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Lễ hội làng Keo, Hà Nội là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Tối 12/5, UBND huyện Gia Lâm, Hà Nội đã tổ chức lễ công bố quyết định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận lễ hội làng Keo là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Đọc nhiều

Việt Nam khuyến cáo người Việt ở Ukraine sẵn sàng phương án tốt nhất để giữ an toàn

Việt Nam khuyến cáo người Việt ở Ukraine sẵn sàng phương án tốt nhất để giữ an toàn

Bộ Ngoại giao khuyến cáo công dân, cộng đồng người Việt Nam đang ở Ukraine cần sẵn sàng phương án tốt nhất để giữ an toàn.
Các Liên hiệp hữu nghị Cụm 5: Vận động gần 300 tỷ đồng viện trợ trong năm 2024

Các Liên hiệp hữu nghị Cụm 5: Vận động gần 300 tỷ đồng viện trợ trong năm 2024

Ngày 20/11, tại Cà Mau, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị các tỉnh, thành (Cụm 5) gồm: Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng, Kiên Giang, Đồng Tháp, An Giang, Vĩnh Long, Trà Vinh và thành phố Cần Thơ tổ chức Hội nghị tổng kết công tác đối ngoại nhân dân năm 2024 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2025.
World Vision cùng Việt Nam bảo vệ trẻ em trên không gian mạng

World Vision cùng Việt Nam bảo vệ trẻ em trên không gian mạng

“Trong nỗ lực xây dựng môi trường mạng an toàn, hiệu quả cho trẻ em, World Vision International tại Việt Nam luôn tập trung vào phương pháp tiếp cận lấy trẻ em làm trung tâm. World Vision đặc biệt chú trọng chương trình giáo dục kỹ năng số toàn diện để trẻ em có thể vừa biết cách tự bảo vệ mình, vừa có thể sử dụng internet sáng tạo. Đồng thời tự ý thức vai trò chủ động của mình trong việc xây dựng môi trường internet an toàn, hiệu quả”.
Cựu sinh viên Campuchia tại Việt Nam: tiếp tục nối những nhịp cầu vun đắp tình hữu nghị hai nước

Cựu sinh viên Campuchia tại Việt Nam: tiếp tục nối những nhịp cầu vun đắp tình hữu nghị hai nước

Chương trình “Ươm mầm hữu nghị” do Hội hữu nghị Việt Nam – Campuchia khởi xướng và triển khai đã hỗ trợ thiết thực, hiệu quả cho hàng trăm sinh viên Campuchia đang học tập tại Việt Nam. Từ sự hỗ trợ đó, sinh viên Campuchia có thêm nền tảng tốt khi đi làm, nhiều cơ hội phát triển và đóng góp tích cực cho tình hữu nghị hai nước. Thạc sĩ Uch Leang, Phó Vụ trưởng Vụ Nghiên cứu Á - Phi và Trung Đông, Hàn lâm Hoàng gia Campuchia (RAC), Chủ tịch Hội cựu sinh viên Campuchia tại Việt Nam cho biết như vậy khi trao đổi với phóng viên tạp chí Thời Đại.
Tàu 467 Vùng 4 Hải quân cứu nạn thành công tàu cá Bình Định

Tàu 467 Vùng 4 Hải quân cứu nạn thành công tàu cá Bình Định

Ngày 21/11, Tàu 467 Vùng 4 Hải quân đã cứu nạn thành công tàu cá Bình Định bị hỏng máy tại khu vực đảo Phú Quý.
Việt Nam kiên quyết thực hiện các biện pháp phù hợp với luật pháp quốc tế để thực thi chủ quyền

Việt Nam kiên quyết thực hiện các biện pháp phù hợp với luật pháp quốc tế để thực thi chủ quyền

Việt Nam tôn trọng quyền của các quốc gia ven biển trong việc ban hành nội luật và các quy định liên quan đến biển phù hợp với UNCLOS 1982; đồng thời, Việt Nam cũng đề nghị các quốc gia khác tôn trọng đầy đủ chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Trường Sa và các quyền của Việt Nam đối với các vùng biển của Việt Nam được xác lập phù hợp với UNCLOS 1982.
Vùng 2 Hải quân phối hợp tổ chức thông tin, tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật năm 2024

Vùng 2 Hải quân phối hợp tổ chức thông tin, tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật năm 2024

Ngày 21/11, tại thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, Bộ Tư lệnh Vùng 2 Hải quân phối hợp với Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và Trung tâm 286/BTL 86 tổ chức Hội nghị thông tin, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2024.
cuu sinh vien campuchia tai viet nam tiep tuc noi nhung nhip cau vun dap tinh huu nghi hai nuoc
infographic 10 thang viet nam don hon 141 trieu luot khach du lich quoc te
infographics nhung dong gop quan trong cua viet nam trong acmecs
infographics brics va nam ban cau cung xay dung mot the gioi tot dep hon
infographics ngay phu nu viet nam 2010 phu nu viet nam chu dong sang tao tu tin toa sang trong thoi dai moi
video tay ninh bao ton phat huy nghe thuat trinh dien dan gian dan toc khmer gan voi phat trien du lich
infographics nobel 2024 giai nobel hoa binh ton vinh to chuc nihon hidankyo cua nhat ban
Xin chờ trong giây lát...
Liên hoan Giai điệu hữu nghị tỉnh Đồng Nai năm 2024
Cận cảnh Kia Seltos 2024 tại đại lý
Khởi động Giải báo chí toàn quốc về văn hóa, thể thao và du lịch lần 2
Lộ diện kỳ thủ Việt Nam tranh chức vô địch Cờ Shogi Quốc tế 2024 tại Nhật Bản
UNICEF hỗ trợ người dân Sóc Trăng có nước sạch bằng năng lượng mặt trời
Ông Vi Tiêu Nghị, con trai Tướng Vi Quốc Thanh - trưởng Đoàn cố vấn quân sự Trung Quốc: Để những kỷ niệm xưa tạo sinh trong hiện tại và tương lai
Vietnam Cultural Show London 2024
Lão nông nhiều năm sưu tập những bức ảnh quý giá về Bác Hồ
Bác Hồ và bộ phim Những ngày tháng bên nhau
Hồ Chí Minh là biểu tượng của hòa bình, độc lập và tiến bộ xã hội
Bộ đội hải quân giúp dân chống hạn
Du học sinh Trung Quốc trải nghiệm đặc sản Hà Nội - 'cà phê trứng'
Du học sinh Trung Quốc trải nghiệm đặc sản Hà Nội - cà phê trứng
Top 3 điểm đến thu hút du khách quốc tế tại Hà Nội
Sản phẩm Làng nghề Dệt Thổ cẩm Xí Thoại, xã Xuân Lãnh, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên.
Thời tiết hôm nay (20/11): Không khí lạnh tiếp tục ảnh hưởng, miền Bắc rét sâu

Thời tiết hôm nay (20/11): Không khí lạnh tiếp tục ảnh hưởng, miền Bắc rét sâu

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia, thời tiết hôm nay (20/11), không khí lạnh tiếp tục ảnh hưởng, miền Bắc rét sâu, vùng núi có nơi dưới 17 độ. Trung Bộ có mưa rào và dông, cục bộ mưa to. Nam Bộ nắng nóng, có nơi trên 34 độ.
Thời tiết hôm nay (19/11): Hà Nội có mưa, trời chuyển rét

Thời tiết hôm nay (19/11): Hà Nội có mưa, trời chuyển rét

Trung tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia dự báo ngày 19/11, Bắc Bộ, Thanh Hóa và Nghệ An có mưa vài nơi. Đêm và sáng sớm trời lạnh.
Thời tiết hôm nay (18/11): Bắc Bộ chuyển lạnh, Trung Bộ mưa rào

Thời tiết hôm nay (18/11): Bắc Bộ chuyển lạnh, Trung Bộ mưa rào

Ngày 18/11, không khí lạnh sẽ ảnh hưởng tới Bắc Bộ, Trung Bộ có mưa, mưa rào và dông vài nơi.
2 cơn bão xuất hiện trên biển Đông, không khí lạnh sắp tràn về miền Bắc

2 cơn bão xuất hiện trên biển Đông, không khí lạnh sắp tràn về miền Bắc

Biển Đông liên tiếp đón 2 cơn bão số 7 (bão Yinxing) và số 8 (bão Toraji). Đáng chú ý, đã có những thời điểm 2 cơn bão này hoạt động cùng lúc trên Biển Đông, gây ra hiện tượng bão đôi.
Thời tiết hôm nay (15/11): Bão số 8 tan trên biển, đất liền ngày nắng

Thời tiết hôm nay (15/11): Bão số 8 tan trên biển, đất liền ngày nắng

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, hồi 1 giờ ngày 15/11, vị trí tâm áp thấp nhiệt đới (suy yếu từ bão số 8) ở vào khoảng 21,1 độ Vĩ Bắc; 113,2 độ Kinh Đông, trên vùng biển phía Bắc của khu vực Bắc Biển Đông.
Xuất hiện tình trạng mạo danh lừa tiền người lao động muốn đi làm việc ở nước ngoài

Xuất hiện tình trạng mạo danh lừa tiền người lao động muốn đi làm việc ở nước ngoài

Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) vừa phát thông tin cảnh báo về tình trạng mạo danh doanh nghiệp để lừa đảo, thu tiền của người lao động muốn đi làm việc ở nước ngoài.
Xuân Giáp Thìn - 2024

Xuân Giáp Thìn - 2024

Việt Nam  - Nhật Bản

Việt Nam - Nhật Bản

Việt Nam - Thái Lan

Việt Nam - Thái Lan

báo tết 2023

báo tết 2023

Việt Lào online

Việt Lào online

50 năm quan hệ Việt Nam - Ấn Độ

50 năm quan hệ Việt Nam - Ấn Độ

Tình hữu nghị vĩ đại

Tình hữu nghị vĩ đại

Tân mão 2011

Tân mão 2011

Sức sống mới cho ĐNND

Sức sống mới cho ĐNND

xuân 2013

xuân 2013

Phiên bản di động