Trang chủ Kinh tế Công nghệ
09:35 | 21/06/2021 GMT+7

Học lời Bác Hồ dạy về sáng tạo khoa học công nghệ trong sản xuất

aa
“Khoa học phải từ sản xuất mà ra và phải trở lại phục vụ sản xuất, phục vụ quần chúng, nhằm nâng cao năng suất lao động và không ngừng cải thiện đời sống của nhân dân, bảo đảm cho CNXH thắng lợi…” – lời Bác Hồ dặn tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ nhất Hội phổ biến Khoa học Kỹ thuật Việt Nam ngày 18-5-1963 đã trở thành kim chỉ nam xuyên suốt cho sự phát triển khoa học công nghệ của nước nhà gần 60 năm qua.
Người khai sinh và đặt nền móng cho báo chí Cách mạng Việt Nam Người khai sinh và đặt nền móng cho báo chí Cách mạng Việt Nam
Không chỉ là một Anh hùng giải phóng dân tộc, lãnh tụ thiên tài, Chủ tịch Hồ Chí Minh còn là người sáng lập nền báo chí cách mạng Việt Nam và cũng là nhà báo lỗi lạc của nền báo chí ấy. 96 năm qua, đến nay những lời dạy của Người về báo chí vẫn là tài sản quý đối nền báo chí cách mạng Việt Nam.
Dịch và giới thiệu sách về Bác nhằm lan tỏa những giá trị, tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh tới độc giả Nga Dịch và giới thiệu sách về Bác nhằm lan tỏa những giá trị, tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh tới độc giả Nga
Vừa qua, NXB Chính trị Quốc gia Sự thật phối hợp với Hội người Việt Nam tại Liên bang Nga đã tổ chức dịch và xuất bản nhiều sách viết về Bác Hồ sang tiếng Nga. Trong đó có tác phẩm "Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc ở Liên Xô (1923-1938)" của tập thể tác giả Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh (PGS, TS. Nguyễn Thị Kim Dung chủ biên).

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sớm nhìn nhận khoa học công nghệ là một động lực lịch sử, một lực lượng cách mạng và xem trọng nguồn lực trí tuệ hơn là nguồn lực vật chất trong việc phát triển đất nước.

Thực tế, Người nói và viết riêng về KHCN không nhiều, mà thường gắn với các lĩnh vực khác nhân dịp dự hội nghị tổng kết các ngành hay nhân dịp đi thăm địa phương và cơ sở. Nhưng trong mọi bài nói, bài viết bình dị, gần gũi, Bác đã lồng ghép những bài học sâu sắc về vai trò và trách nhiệm của khoa học công nghệ đồng hành cùng sự phát triển kinh tế để đưa đất nước đi lên.

Trong Đại hội Đại biểu Hội Phổ biến khoa học và kỹ thuật (KH&KT) Việt Nam toàn quốc lần thứ nhất (tiền thân của Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam), Người nói: “Chúng ta đều biết rằng trình độ khoa học và kỹ thuật của ta hiện nay còn thấp kém. Lề lối sản xuất chưa cải tiến được nhiều. Cách thức làm việc còn nặng nhọc. Năng suất lao động còn thấp. Phong tục tập quán lạc hậu nhiều.

Nhiệm vụ của khoa học là ra sức cải biến những cái đó…Khoa học phải tự sản xuất mà ra và phải trở lại phục vụ sản xuất, phục vụ quần chúng, nhằm nâng cao năng suất lao động và không ngừng cải thiện đời sống của nhân dân, bảo đảm cho chủ nghĩa xã hội thắng lợi… Các cô, các chú phải ra sức đem hiểu biết khoa học và kỹ thuật của mình truyền bá rộng rãi trong nhân dân lao động, để nhân dân thi đua sản xuất nhiều, nhanh, tốt, rẻ…” – Bác nhấn mạnh.

Ảnh tư liệu
Trong lời kêu gọi thi đua ái quốc, Bác Hồ đã động viên trí thức thi đua sáng tác và nghiên cứu phát minh

Nhìn lại lịch sử, có thể thấy giai đoạn Bác giữ trọng trách Chủ tịch Đảng, Chủ tịch nước cho đến khi mất (1945-1969) là giai đoạn “lửa thử vàng” có tính sống còn của đất nước, dân tộc. Bác và Đảng phải tập trung trí tuệ để giải quyết nhiều vấn đề lớn và cấp bách của cách mạng. Lúc đó, Người vừa phải xây dựng nhà nước non trẻ, vừa xây dựng quân đội, kháng chiến chống thực dân Pháp, vừa xóa giặc đói, diệt giặc dốt, cải cách ruộng đất, cải cách dân chủ, đàm phán và thực hiện hiệp định Giơnevơ về phân chia tạm thời 2 miền đất nước, xây dựng quan hệ sản xuất mới chủ nghĩa xã hội, chống chiến tranh phá hoại của Đế quốc Mỹ để bảo vệ miền Bắc và xây dựng Mặt trận giải phóng dân tộc ở miền Nam, đấu tranh thống nhất nước nhà...

Thế nhưng, giữa trăm công nghìn việc phải lo, Bác vẫn sớm quan tâm đến lĩnh vực khoa học và công nghệ. Dù lúc bấy giờ, Bác và Đảng ta chưa có điều kiện bàn định sâu, cụ thể và toàn diện về khoa học và công nghệ nhưng qua thực tiễn, công tác nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ đã đạt được một số thành tựu quan trọng, nhất là trong lĩnh vực nghiên cứu chế tạo vũ khí phục vụ công tác quốc phòng.

Năm 1958, Bác đã gửi thông điệp cho toàn Đảng, toàn dân "Chủ nghĩa xã hội cộng với khoa học chắc chắn sẽ đưa loài người đến hạnh phúc vô tận". Nói đi đôi với làm, năm 1959, Bác đã ký sắc lệnh thành lập Uỷ ban khoa học và kỹ thuật nhà nước. Đến năm 1960, Đảng ta tổ chức đại hội lần thứ III, Bác tái giữ chức chủ tịch Đảng và đây là đại hội đầu tiên bàn định chủ trương xây dựng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc và đấu tranh thống nhất nước nhà. Ngay từ lúc đó, trong Văn kiện Nghị quyết đại hội Đảng đã bước đầu chính thức đặt vấn đề tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa về tư tưởng, văn hóa và khoa học kỹ thuật, đồng thời có sự định hướng phát triển khoa học kỹ thuật.

Song hành với đó, Bác đã sớm ý thức việc phát triển đất nước cần có nguồn lực. Thay vì giữ suy nghĩ “Việt Nam rừng vàng, biển bạc, tài nguyên dồi dào”, Bác đặc biệt nguồn lực trí tuệ với khả năng sáng tạo là vô hạn. Vì lẽ đó, Bác sớm coi trọng trí thức dân tộc. Tài nguyên thiên nhiên nào rồi cũng cạn kiệt, nhưng sự sáng tạo của con người là vô biên. Tại đại hội chiến sỹ thi đua và cán bộ gương mẫu toàn quốc ngày 1-5-1952, Bác đã nhấn mạnh "Trí khôn, sáng kiến, học hỏi, tiến bộ và tinh thần hy sinh của người ta không có giới hạn, nó cứ tiến mãi".

Chủ tịch Hồ Chí Minh có quan điểm biện chứng liên quan đến khoa học công nghệ và Người nói rõ "Sáng kiến không phải cái gì kỳ lạ hay chung chung, trừu tượng mà chỉ là kết quả của sự nghiên cứu, suy nghĩ trong những hoàn cảnh, những điều kiện bình thường, rất phổ thông, rất thiết thực". Hiểu rộng ra là sản phẩm khoa học công nghệ nói chung cũng như vậy. Ở tầm sáng tạo lớn, có ảnh hưởng rộng là phát minh, bao hàm cả sáng chế. Ở tầm thấp hơn, nhỏ hơn thì là sáng kiến, cải tiến kỹ thuật. Tất cả đều là sản phẩm được sáng tạo ra khi cuộc sống thúc bách.

"Sáng kiến và kinh nghiệm là của quý chung của dân tộc. Không biết quý trọng và phổ biến kinh nghiệm tức là lãng phí của dân tộc", vì vậy, Bác sớm có chủ trương kết hợp nghiên cứu khoa học chuyên nghiệp với phong trào sáng kiến, cải tiến kỹ thuật của quần chúng. Chủ nghĩa xã hội chỉ có thể xây dựng thành công trên nền tảng của cơ sở vật chất hiện đại, khoa học công nghệ tiên tiến. Mỗi lần đi thăm, nói chuyện với cán bộ xí nghiệp, cán bộ hợp tác xã, Bác đều nhắc nhở phải ra sức phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật. Theo Bác, xây dựng quan hệ sản xuất mới, cải tiến quản lý phải đi đôi với cải tiến kỹ thuật, xây dựng nền tảng cơ sở vật chất kỹ thuật mới bảo đảm thắng lợi toàn diện, bền vững.

Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng có một luận điểm hết sức quan trọng về động lực sáng tạo. Cũng từ năm 1947, trong tác phẩm "Sửa đổi lối làm việc", Người nói: "Dân chủ, sáng kiến, hăng hái, ba điều đó rất quan hệ với nhau. Có dân chủ mới làm cho cán bộ và quần chúng đề ra sáng kiến. Những sáng kiến đó được khen ngợi, thì những người đó càng thêm hăng hái và người khác cũng học theo.

Chỉ sau ngày công bố tuyên ngôn độc lập 2 tháng, với cương vị Chủ tịch nước, thông qua báo cứu quốc, Người đã kêu gọi hiền tài. Lúc bấy giờ, đất nước đang rất cần những người có tài trên các lĩnh vực ngoại giao, quân sự, kinh tế, giáo dục, khoa học. Trong lời kêu gọi thi đua ái quốc, Bác đã động viên trí thức thi đua sáng tác và nghiên cứu phát minh. Theo đó, biết bao nhân sĩ, trí thức đã vượt qua gian khổ, hy sinh, lập nên những kỳ tích khoa học và công nghệ trong kháng chiến chống thực dân Pháp và được lưu danh như: Hồ Đắc Di, Nguyễn Văn Tố, Tạ Quang Bửu, Tôn Thất Tùng, Trần Đại Nghĩa, Phạm Ngọc Thạch, Đặng Văn Ngữ....

Sự cống hiến của họ xuất phát từ lòng yêu nước, từ sự trọng dụng nhân tài của Đảng, Nhà nước ta, từ sự chinh phục bằng tầm cao trí tuệ và nhân cách vĩ nhân của Bác. Có thể nói rằng, thời gian đầu, các nhà khoa học Việt kiều chưa hiểu nhiều về đảng, về cách mạng dân tộc và chủ nghĩa xã hội, họ theo Bác về nước chủ yếu là do Bác chinh phục bằng tầm cao trí tuệ và nhân cách vĩ nhân của Bác chứ chính sách đãi ngộ của nhà nước lúc bấy giờ chưa có gì. Ngay sau khi hòa bình năm 1954 và thời kỳ kháng chiến chống đế quốc Mỹ, cùng với phát triển giáo dục đào tạo trong nước, hàng vạn cán bộ, sinh viên được Đảng, Nhà nước và Bác cử ra nước ngoài (Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa) học tập, nghiên cứu. Ngày nay, họ đã trở thành những nhà khoa học đầu đàn và đội ngũ trí thức nòng cốt của đất nước, đạt được nhiều thành tựu to lớn trong nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, được tôn vinh trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc.

Người khai sinh và đặt nền móng cho báo chí Cách mạng Việt Nam Người khai sinh và đặt nền móng cho báo chí Cách mạng Việt Nam
Không chỉ là một Anh hùng giải phóng dân tộc, lãnh tụ thiên tài, Chủ tịch Hồ Chí Minh còn là người sáng lập nền báo chí cách mạng Việt Nam và cũng là nhà báo lỗi lạc của nền báo chí ấy. 96 năm qua, đến nay những lời dạy của Người về báo chí vẫn là tài sản quý đối nền báo chí cách mạng Việt Nam.
Những người bạn Ấn Độ thể hiện tình yêu Bác Hồ bài hát, tiếng đàn, hội thảo Những người bạn Ấn Độ thể hiện tình yêu Bác Hồ bài hát, tiếng đàn, hội thảo
Ngày 19/5, Ủy ban đoàn kết Ấn-Việt bang Tây Bengal (Ấn Độ) tổ chức hội thảo kỷ niệm 131 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890-19/5/2021) bằng hình thức trực tuyến mang tên "Bác Hồ: tư tưởng và lý tưởng".
Bác Hồ với cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên Bác Hồ với cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên
Ngày 6/1/1946, 4 tháng từ ngày khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, giữa bộn bề khó khăn, đông đảo cử tri trong cả nước đã đi bỏ phiếu.
PV
Nguồn:

Tin bài liên quan

Nhớ mãi lời chúc Tết Giáp Thìn của Bác 60 năm trước

Nhớ mãi lời chúc Tết Giáp Thìn của Bác 60 năm trước

Cách đây 60 năm, Thư chúc Tết Giáp Thìn 1964 của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có ý nghĩa khích lệ đồng bào, đồng chí, chiến sĩ cả nước để từ đó làm nên những thắng lợi vẻ vang. Xuân Giáp Thìn nay, chúng ta nhớ về lời chúc Tết Giáp Thìn xưa của Người để cùng nhau đoàn kết trên con đường xây dựng nước Việt Nam mạnh giàu, phát triển phồn vinh; để...
Chủ tịch Quốc hội thăm Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Udon Thani (Thái Lan)

Chủ tịch Quốc hội thăm Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Udon Thani (Thái Lan)

Ngày 10/12, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Đoàn đại biểu Việt Nam đã đến dâng hương tại Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh và dự lễ khởi công dự án mở rộng Khu di tích tại Udon Thani.
Toàn thế giới có 76 địa danh, công trình in dấu Chủ tịch Hồ Chí Minh

Toàn thế giới có 76 địa danh, công trình in dấu Chủ tịch Hồ Chí Minh

Ngày 5/10, Bộ ngoại giao đã chủ trì phối hợp với Bộ Văn hoá, thể thao và du lịch tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến Hội nghị sơ kết 03 năm triển khai các hoạt động tiếp tục triển khai các hoạt động tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh ở nước ngoài.

Các tin bài khác

“ChatGPT phiên bản Việt” và câu chuyện của người tiên phong

“ChatGPT phiên bản Việt” và câu chuyện của người tiên phong

Chỉ 9 tháng sau khi ChatGPT ra mắt, đội ngũ kỹ sư VinBigdata (Tập đoàn Vingroup) đã làm chủ hoàn toàn mô hình ngôn ngữ lớn tiếng Việt và chính thức giới thiệu ViGPT - ChatGPT phiên bản Việt đầu tiên dành cho người dùng cuối vào tháng 12/2023. Sản phẩm nhanh chóng gây được tiếng vang trong cộng đồng khoa học công nghệ Việt Nam.
Hé lộ nơi vinh danh những trí tuệ kiệt xuất của Lễ trao giải VinFuture 2023

Hé lộ nơi vinh danh những trí tuệ kiệt xuất của Lễ trao giải VinFuture 2023

Lễ trao giải VinFuture 2023, một trong những giải thưởng Khoa học Công nghệ lớn nhất hành tinh, sẽ diễn ra tại Nhà hát Hồ Gươm vào tối 20/12/2023. Cùng chiêm ngưỡng không gian đẳng cấp của nhà hát hiện đại bậc nhất Việt Nam và khu vực, đồng thời là biểu tượng văn hóa mới của Thủ đô, nơi sẽ tôn vinh chủ nhân của những công trình nghiên cứu đột phá có ý nghĩa với nhân loại.
Việt Nam lọt top 15 quốc gia, vùng lãnh thổ tiên tiến nhất châu Á

Việt Nam lọt top 15 quốc gia, vùng lãnh thổ tiên tiến nhất châu Á

Mới đây, Việt Nam đã lọt top 15 quốc gia tiên tiến nhất châu Á, theo đánh giá của trang tin tài chính Insider Monkey. Ngoài Việt Nam, khu vực Đông Nam Á còn có Singapore, Thái Lan và Malaysia.
Người đầu tiên trên thế giới tìm ra tế bào “T điều hòa” sẽ có bài phát biểu đặc biệt tại VinFuture 2023

Người đầu tiên trên thế giới tìm ra tế bào “T điều hòa” sẽ có bài phát biểu đặc biệt tại VinFuture 2023

Ngày 18/12, GS.BS Shimon Sakaguchi - học giả lỗi lạc, người đầu tiên trên thế giới tìm ra tế bào T điều hòa (regulatory T cell – Treg) sẽ có bài phát biểu đặc biệt tại tọa đàm “Thúc đẩy miễn dịch học chính xác để điều trị các bệnh rối loạn tự miễn”. Sự kiện nằm trong trong Tuần lễ Khoa học Công nghệ và Lễ trao giải VinFuture 2023 diễn ra từ ngày 18 - 21/12/2023 tại Hà Nội.

Đọc nhiều

Vun đắp tình hữu nghị giữa nhân dân Việt Nam và cộng đồng quốc tế

Vun đắp tình hữu nghị giữa nhân dân Việt Nam và cộng đồng quốc tế

Tối 27/3, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam tổ chức Gặp gỡ Hữu nghị tại Thành phố Hồ Chí Minh. Gần 200 khách mời là các Tổng lãnh sự, đại diện đoàn ...
Giá vàng phục hồi nhẹ, tỷ giá trung tâm tăng

Giá vàng phục hồi nhẹ, tỷ giá trung tâm tăng

Giá vàng miếng SJC có thời điểm tuột mốc 80 triệu đồng/lượng ở chiều bán ra song đã nhanh chóng lấy lại mốc này. Trong khi giá USD niêm yết tại các ngân hàng thương ...
Học giả Thái Lan đánh giá các yếu tố làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ

Học giả Thái Lan đánh giá các yếu tố làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ

“Cá nhân tôi rất tin tưởng và ngưỡng mộ Chủ tịch Hồ Chí Minh, bởi Người có tinh thần yêu nước, đức hy sinh và tôn vinh nền độc lập của Việt Nam”.
Karatedo góp phần kết nối, lan tỏa văn hóa Việt Nam và Nhật Bản

Karatedo góp phần kết nối, lan tỏa văn hóa Việt Nam và Nhật Bản

Chiều 26/3/2024, Liên đoàn Karatedo TP Hà Nội đã ký kết biên bản hợp tác với Tổ chức giao lưu quốc tế Việt Nam Nhật Bản (FAVIJA). Hợp tác giữa hai bên nhằm phát triển ...
Nghệ An: Hỗ trợ khoan giếng và xây dựng Mô hình “Ký túc xá vùng biên” cho xã biên giới ở huyện Tương Dương

Nghệ An: Hỗ trợ khoan giếng và xây dựng Mô hình “Ký túc xá vùng biên” cho xã biên giới ở huyện Tương Dương

Mới đây, Đồn Biên phòng Tam Quang (BĐBP Nghệ An), UBND xã Tam Quang (huyện Tương Dương) phối hợp với các nhà hảo tâm tổ chức Lễ khởi công khoan giếng, sửa chữa, xây dựng Mô hình “Ký túc xá vùng biên” cho các trường học, các em học sinh THCS của hai bản Tân Hương, Tùng Hương với số tiền gần 250 triệu đồng.
Lan tỏa lòng yêu nước qua Triển lãm “Tuổi trẻ vì biển đảo quê hương” tại Đà Nẵng

Lan tỏa lòng yêu nước qua Triển lãm “Tuổi trẻ vì biển đảo quê hương” tại Đà Nẵng

Diễn ra từ ngày 27 đến 31/3, Triển lãm tư liệu, hình ảnh và báo cáo chuyên đề “Tuổi trẻ vì biển đảo quê hương” do Thành Đoàn Đà Nẵng, Bộ Tư lệnh Vùng 3 Hải quân phối hợp tổ chức tại Nhà trưng bày Hoàng Sa nhằm bồi đắp tình yêu, lòng tự hào, ý thức, trách nhiệm đối với biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.
Bình Thuận: Khẩn trương hỗ trợ tìm kiếm ngư dân mất tích trên biển

Bình Thuận: Khẩn trương hỗ trợ tìm kiếm ngư dân mất tích trên biển

Văn phòng Ban Chỉ huy Phòng chống Thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh Bình Thuận vừa thông tin về việc một lao động trên tàu cá bị mất liên lạc trên biển.
lan dau tien am thuc hungary ra mat tai ha noi
gioi thieu quang ba ve dat nuoc va con nguoi viet nam tai dan mach
dai su cac nhom g4 gui thong diep chuc tet nguyen dan
viet nam tang 8 bac trong bang xep hang chi so phat trien con nguoi
dai su canada ghe xu hoa dao nhat tan hao hung don tet viet
vung 3 hai quan thuc hien cuu nan tau ca tai quang ngai
hoc sinh mai chau hoa binh no luc ngan chan khung hoang khi hau
Xin chờ trong giây lát...
Cảm nhận biến đổi khí hậu để nỗ lực hành động vì trái đất
Xe đạp thồ trong Chiến dịch Điện Biên Phủ
Lần đầu tiên ẩm thực Hungary xuất hiện tại Hà Nội
“Hương vị nước Nga” giữa lòng Hà Nội
Ra mắt không gian ẩm thực Hungary tại Hà Nội
Csaba Szabo: người mang ẩm thực Hungary tới Việt Nam
Lũy thép biên phòng toàn dân
Đối ngoại nhân dân: Sức mạnh mềm trong quan hệ quốc tế
Clip học sinh Vương quốc Anh học chúc Tết Việt
Màn đẩy gậy kịch tích của Khách Tây với chàng trai H'Mông
45 năm cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc:
Người bạn Mỹ và khúc hát vì hòa bình cho Việt Nam
Mãn nhãn với màn 3D mapping tại Lễ hội Hai Bà Trưng
Kiều bào Thái Lan đoàn kết, hướng về Đảng, về quê hương
Du khách nước ngoài trải nghiệm Thiền Tịnh Xuân tại chùa Tam Bảo Đà Nẵng
Phiên bản di động