"Bệnh viện bay" Orbis: Mang ánh sáng nhân ái đến hàng triệu người nghèo

Thường Chi (t/h) đăng lúc 09/09/2019 07:00 | Chân dung bè bạn

Những ngày cuối tháng 8 đầu tháng 9 này sân bay Phú bài Huế xuất hiện một chiếc máy bay lạ, thu hút mọi sự hiếu kỳ của du khách ngay khi xuống sân bay. Đây là một chiếc máy bay duy nhất trên thế giới với phi hành đoàn là những tình nguyện viên và hành khách là những bệnh nhân.

Thành lập Liên minh Hành động vì Khí hậu Việt Nam Chương trình Bệnh viện Bay Orbis 2019 trở lại Thừa Thiên Huế đào tạo nhãn khoa Pacific Links Foundation cấp 303 suất học bổng cho học sinh, sinh viên Thừa Thiên Huế

kham pha benh vien bay orbis co mot khong hai tren the gioi

Bệnh viện Bay Orbis tại Sân bay Phú bài. Ảnh: Orbis International & Orbis Vietnam

Bệnh viện "bay"

Chương trình đào tạo và khám chữa bệnh của BV Bay Orbis (Orbis Flying Eye Hospital 2019) tại Huế đã chính thức kết thúc tối 6/9, với tất cả các mục tiêu đều hoàn thành: khám, sàng lọc hơn 230 trường hợp; trong đó chỉ định phẫu thuật, điều trị miễn phí cho hơn 120 trường hợp mắc các bệnh về glaucoma, phẫu thuật tạo hình mắt, điều trị võng mạc nội khoa, võng mạc ngoại khoa cho người lớn và trẻ em. Đồng thời đào tạo tập huấn, hội thảo nâng cao trình độ chuyên môn nhãn khoa cho hàng trăm y, bác sĩ ở khu vực miền Trung-Tây nguyên.

Năm nay BV Bay Orbis lại quay lại với dải đất chữ S, đây đã là lần thứ 7 BV Bay Orbis tới Việt Nam và điểm dừng năm nay là Huế - trung tâm của chữ S.

Đây cũng là lần thứ 2, chương trình BV Bay Orbis trở lại Thừa Thiên Huế thực hiện chương trình đào tạo 3 tuần từ ngày 19/8 đến 6/9 với mục đích nâng cao năng lực chuyên môn trong điều trị các bệnh mắt có thể gây mù lòa, như đục thủy tinh thể, glaucoma, lác lé trẻ em, phẫu thuật tạo hình và các bệnh lý đáy mắt cho các bác sĩ và nhân viên BV Mắt Huế và BV Trung ương Huế.

Orbis là tổ chức phi chính phủ quốc tế với trụ sở chính ở New York, Mỹ. Với mục đích phòng chống và điều trị các bệnh mù loà có thể tránh được, thông qua sự hợp tác với các cơ quan chăm sóc sức khoẻ địa phương, Orbis trực tiếp đào tạo, giảng dạy về lĩnh vực sức khoẻ và cải thiện chất lượng chăm sóc mắt. BV Bay Orbis là mô hình đào tạo nhãn khoa hiện đại, duy nhất trên thế giới, thu gọn trên chiếc máy bay Boeing MD-10. Từ 1982 đến nay, đây là chiếc máy bay thế hệ thứ 3.

Hình ảnh trong tuần thứ 2 Bệnh viện Bay làm việc cùng Bệnh viện Mắt Huế về 3 chuyên đề: phẫu thuật tạo hình mắt, lác/lé và đục thủy tinh thể. Nguồn: Orbis Việt Nam

“Bệnh viện Bay” Orbis là mô hình đào tạo nhãn khoa hiện đại, duy nhất trên thế giới, thu gọn trên chiếc máy bay MD-10. Từ 1982 đến nay, đây là chiếc máy bay thế hệ thứ 3. Nguồn: Orbis Việt Nam

“Bệnh viện Bay” Orbis có chiều dài 55.3m, cao 17.8m, chiều dài sải cánh 50m, gần bằng chiếc Boeing 777, nhưng có trọng lượng nặng hơn do phải gánh hàng loạt máy móc.

Để đảm bảo những chuyến di chuyển dài, máy bay mới được mở rộng khoang nhiên liệu, cho phép bay liên tục 8-10 tiếng, thay vì 5 tiếng như trước kia.

Sau khi được cải tạo lại, khoang bệnh viện bay rộng tới 610m2, đủ thiết kế thành một bệnh viện thu nhỏ bao gồm: Phòng khám, phòng chờ mổ, phòng phẫu thuật, phòng hậu phẫu, phòng điều trị laser, phòng vô trùng dụng cụ, phòng đào tạo trực tuyến, phòng dựng hình và khu vực bảo dưỡng trang thiết bị…

Từ phòng mổ, hình ảnh phẫu thuật mắt 3D sẽ được truyền trực tiếp đến phòng đào tạo và đi khắp nơi trên thế giới.

Được biết, máy bay MD-10 này được khởi động vào năm 2016 với chương trình đầu tiên tại Lin Yi, Trung Quốc do một đối tác của Orbis trao tặng. Thế nhưng, trước đó vào năm 1982, BV Bay Orbis đã ra đời bắt từ một ý tưởng của bác sĩ David Paton, Đại học Y khoa Balor (Mỹ) kể từ đầu những năm 70 thế kỷ trước.

Lúc bấy giờ, bác sĩ David Paton cùng một số đồng nghiệp thuyết phục được ông chủ Hãng Hàng không United Airlines tặng chiếc DC-8 và quyên góp đủ tiền để cải tạo thành một BV.

Phải đến năm 1982, đúng 9 năm sau đó, BV bay mới thực hiện chuyến công tác đầu tiên tới Panama. Đây cũng chính là thời điểm tổ chức Orbis International ra đời....Đến năm 1992, BV bay Orbis từ DC-8 được nâng cấp lên DC-10.

Toàn thân rộng khoảng 610m2, được cải tạo thành BV, với 8 phòng chức năng, ngăn bằng vách cứng và tạo một lối đi một bên dọc thân chỉ vừa đủ cho hai người đi nhưng chỉ đi nghiêng. Nguồn: FC Việt Nam

Trong 8 phòng chức năng, có phòng đào tạo được bố trí sau khoang lái với 48 ghế ngồi. Trong phòng có một màn hình lớn chiếu trực tiếp những hình ảnh phẫu thuật cận cảnh từ phòng mổ để học viên cùng theo dõi tiến trình ca mổ. Tại đây, các chuyên gia vừa phẫu thuật vừa giải thích chi tiết phẫu thuật và các học viên có thể cùng trao đổi với chuyên gia.

Sát phòng đào tạo là phòng dựng hình với nhiều camera và màn hình gắn tại nhiều vị trí trên khoang máy bay để ghi lại mọi hoạt động trên BV này. Kỹ thuật viên phòng dựng hình sẽ ghi hình dựng và ghi băng các hoạt động của BV Bay, đặc biệt là hình ảnh từ phòng phẫu thuật và ca mổ để phục vụ công tác giảng dạy.

Chạy dọc theo lối đi về phía sau là phòng điều trị laser, phòng mổ, phòng tiệt trùng, phòng gây mê hồi sức, khu vực bảo trì trang thiết bị, trung tâm truyền thông với hệ thống internet không dây và Internet băng thông rộng phục vụ công tác truyền tin cho báo chí...

TS.BS. Mai Quốc Tùng, giảng viên bộ môn Mắt - Đại học Y Hà Nội, (bên phải) tham gia hỗ trợ chương trình đào tạo của Orbis cho học viên. Nguồn: Optometry Vietnam

Bác sĩ cũng "bay"

Đến Huế lần này, BV Bay có tất cả 25 người, gồm những chuyên gia nhãn khoa hàng đầu thế giới và y tá, điều dưỡng, kỹ thuật viên, phi hành đoàn...đều là những tình nguyện viên làm việc không lương đến từ các BV ở Mỹ, Anh, Canada, Đài Loan...

Những ngày BV Bay “đỗ” tại Huế đúng vào những ngày đầu thu nhưng vẫn chịu cái nắng như chính hạ với độ ẩm cao. Cộng hưởng cái nóng hầm hập từ đường băng, nhiệt độ tại Sân bay Phú bài luôn xấp xỉ 40 độ. Nhưng thời tiết không thể ảnh hưởng đến tinh thần làm việc của các bác sĩ tình nguyện viên. Bên trong chiếc máy bay Boeing MD-10 thế hệ thứ 3, họ vẫn miệt mài với việc khám, mổ, và giảng dạy.

“Bạn có thể đến bất cứ một nơi hẻo lánh trên thế giới, tiến hành 100 ca phẫu thuật, giúp 100 bệnh nhân. Điều này thật tuyệt vời, nhưng vẫn chưa đủ vì còn có hàng triệu người cần chúng ta giúp đỡ. Thật là ý nghĩa khi Orbis đến đây để giảng dạy. Chúng tôi lựa chọn một cách kỹ càng các nhân viên y tế địa phương cần bổ sung kiến thức và những dịch vụ y tế chưa được cung cấp cho cộng đồng. Chúng tôi đến đây, ở lại 1 tuần và hướng dẫn họ cách tiếp tục công việc này. Bằng cách đó, chúng tôi có thể chăm sóc được nhiều hơn 100 bệnh nhân,” bác sĩ Tim McCulley - một trong 25 bác sỹ tình nguyện viên của chương trình BV Bay Orbis 2019 chia sẻ.

Các bác sĩ tình nguyện, phi hành đoàn và các đồng nghiệp ở BV Bay sau gần 1 tháng công tác tại Huế. Ảnh: Orbis International & Orbis Vietnam

Tại mỗi nơi BV Bay dừng lại, Orbis đều phối hợp với các đối tác bệnh viện tại địa phương thực hiện chương trình thăm, khám. Tại Huế, chương trình được hợp tác với Bệnh Viện Mắt Huế và Bệnh Viện Trung ương Huế.

"Đã hơn 10 năm hợp tác với tổ chức Orbis. Những đợt đào tạo, những chương trình Bệnh viện Bay là cơ hội hết sức quý báu cho các bác sĩ nhãn khoa trong việc nâng cao trình độ và năng lực. Gần như từ một con số không mà cho đến nay chúng tôi đã có thể giải quyết được hầu hết các bệnh mắt trẻ em ở Huế và khu vực. Đặc biệt, hàng nghìn trẻ em đã được phẫu thuật và trả lại ánh sáng," bác sĩ Phạm Minh Trường, Giám đốc BV Mắt Huế chia sẻ. “Tuy nhiên, tại Việt Nam hiện còn khoảng 0,5% dân số đang bị các bệnh về mắt. Vẫn còn rất nhiều người bệnh cần được khám và chữa trị.”

Thành được mẹ bế đi xuống từ BV bay Orbis. Một đôi mắt đẹp và khỏe sẽ đưa Thành đến với một tương lai tươi sáng. Nguồn: Orbis Việt Nam

Cậu bé Thành là một trong những bệnh nhi vừa trải qua ca phẫu thuật sụp mí bẩm sinh trên BV bay Orbis. Mắt trái của Thành, bị sụp mí bẩm sinh, khiến mỗi lúc muốn nhìn, đầu em phải nghiêng một bên, ngoài ảnh hưởng thị lực, em còn có nguy cơ ảnh hưởng cột sống nếu tình trạng nghiêng đầu kéo dài. Tầm nhìn hạn chế cũng khiến em rụt rè và không năng động như các bạn cùng lứa.

Thành được bác sĩ Bệnh viện Mắt Huế thăm khám vào tháng 6/2019, đến nay em là bệnh nhi may mắn nằm trong danh sách được thực hiện phẫu thuật trên BV bay Orbis. Ca phẫu thuật được tiến hành bởi ekip chuyên gia Bệnh viện Bay và bác sĩ BV Mắt Huế thực hiện trong chương trình của BV bay Orbis vừa qua., đã thành công tốt đẹp./.

3 tuần “đỗ” lại tại Việt Nam tuy chỉ dài nhưng cũng đủ để các bác sĩ BV Bay cảm nhận về các bác sĩ Việt Nam, những người được họ huấn luyện cầm tay chỉ việc.

Bác sĩ David Hunter Cherwek, Phó Giám đốc dịch vụ lâm sàng Orbis nhận xét: " BV Bay đã có mặt tại Việt Nam 7 lần và đây là dịp thứ 2 BV Bay có mặt ở Huế. Đến Việt Nam lần này mọi thứ đã thay đổi nhiều, nhất là các y, bác sĩ nhãn khoa ở BV Mắt Huế, BV Trung ương Huế, họ tiến bộ nhiều".

Theo bác sĩ Lam Wai Ching, giảng viên trường đại học Hồng Kông, người Việt Nam rất thân thiện và ham học hỏi, đặc biệt là các bác sĩ nhãn khoa. Ông đã rất bất ngờ với những điều họ làm được trong điều kiện trang thiết bị thiếu thốn. “Tôi nghĩ họ là những người có khả năng thích nghi rất cao. Họ sử dụng những trang thiết bị sẵn có để hoàn thành công việc một cách xuất sắc. Tôi tin rằng nếu họ có đầy đủ trang thiết bị y tế thì họ có thể hoàn thành tốt công việc như ở bất cứ nơi nào trên thế giới.”

Xem thêm