Trang chủ Văn hóa - Du lịch
10:49 | 06/02/2020 GMT+7

Rằm tháng Giêng - Tết Nguyên tiêu có ý nghĩa gì?

aa
Tết Nguyên tiêu - rằm tháng Giêng vốn bắt nguồn từ Trung Quốc, nhưng qua thời gian, đã trở thành một nét văn hoá tín ngưỡng đặc sắc của Việt Nam với rất nhiều ý nghĩa sâu sắc.
ram thang gieng tet nguyen tieu co y nghia gi Rằm tháng Giêng 2020: Những điều kiêng kỵ không thể bỏ qua
ram thang gieng tet nguyen tieu co y nghia gi Rằm tháng Giêng là Tết gì?

Nguồn gốc xa xưa của ngày Tết Nguyên tiêu - rằm tháng Giêng

Có nhiều câu chuyện truyền miệng kể về sự tích Tết Nguyên tiêu. Trong đó, chuyện kể về một con thiên nga trên thiên đình là giai thoại khá phổ biến và được nhiều người truyền tai.

Theo đó, Ngọc Hoàng rất yêu thích một con thiên nga trên thiên cung. Một ngày nọ, con thiên nga bay xuống hạ giới rồi bị thợ săn bắn chết. Ngọc Hoàng hay tin, nổi giận sai quân xuống trần thiêu trụi mọi thứ vào ngày 15 tháng Giêng Âm lịch.

Rất may, một vị quan trong triều không đồng tính với quyết định này nên đã hạ giới bày cách cho người trần thoát khỏi đại hoạ. Theo lời dặn của ông, đúng ngày rằm tháng Giêng, mọi nhà đều treo lồng đèn màu đỏ để Ngọc Hoàng nghĩ lệnh phòng hoả đã được thi hành.

Nhân gian thoát nạn và cứ đến ngày này hàng năm lại treo đèn lồng như một cách tưởng nhớ, trả ơn vị quan tốt bụng trên thiên đình.

Câu chuyện khác lại kể rằng, vào thời Tây Hán, các cung nữ vào dịp Tết rất nhớ nhà, nhưng không được về thăm do cung vua canh phòng cẩn mật. Một cung nữ tên Nguyên Tiêu vì quá cô đơn, buồn tủi mà đã nhảy xuống giếng tự kết liễu cuộc đời.

Lúc đó, Đông Phương Sóc - vị quan dưới thời Hán Vũ Đế đã kịp thời cứu sống cung nữ này. Ông cũng bày cách khiến nhà vua giao cung nữ Nguyên Tiêu làm bánh trôi tế thần linh, tránh kiếp nạn kinh thành bị Ngọc Hoàng dùng lửa thiêu trụi.

ram thang gieng tet nguyen tieu co y nghia gi
Người dân thường treo nhiều đèn lồng trong ngày Tết Nguyên tiêu (Ảnh minh hoạ: Thanh niên)

Mưu kế thuận buồm xuôi gió, nhà vua thưởng cho cung nữ Nguyên Tiêu về thăm nhà. Kể từ đó, ngày 15 tháng Giêng thành ngày Tết Nguyên tiêu (theo tên gọi của cung nữ), bánh trôi cũng trở thành món ăn không thể thiếu trong ngày này.

Theo một câu chuyện khác, vua Hán Văn lên ngôi đúng ngày rằm tháng Giêng nên hàng năm cứ đến đêm ngày rằm này lại ra ngoài chung vui với người dân. Chữ đêm (dạ) trong cổ ngữ Trung Hoa đọc là Tiêu, lại là đêm rằm đầu tiên của năm nên Hán Văn gọi là ngày Tết Nguyên tiêu.

Ngoài ra, còn có tích kể Tết Nguyên tiêu được gọi là Tết Trạng nguyên vì vào ngày rằm đầu tiên của năm, vua mời các trạng nguyên đến yến tiệc, cùng xem hoa thường nguyệt tại vườn thượng uyển...

Ý nghĩa đẹp đẽ của Tết Nguyên tiêu tại Việt Nam

Tết Nguyên tiêu bắt đầu từ giữa đêm 14 (đêm trước trăng rằm) cho đến nửa đêm ngày 15 tháng Giêng Âm lịch.

Dù có nhiều sự tích khác nhau về nguồn gốc, song ở Việt Nam cũng như tại Trung Quốc, Tết Nguyên tiêu đều mang ý nghĩa về sự đoàn tụ, đoàn viên gia đình. Đây là dịp để cả gia đình quây quần bên nhau, cùng nấu ăn, trò chuyện rồi thưởng trà, ăn bánh trôi nước và ngắm trăng.

Ngày rằm tháng Giêng - Tết Nguyên tiêu còn được coi là "Tết muộn" vì diễn ra ngay sau Tết Nguyên đán, là cơ hội để đoàn viên với gia đình nào không may có người thân bị ốm, đi vắng vào đúng dịp Tết Nguyên đán.

ram thang gieng tet nguyen tieu co y nghia gi
Bánh trôi nước là món ăn không thể thiếu trong ngày Tết Nguyên tiêu (Ảnh: dfic.cn)

Theo quan niệm của người Việt, "đầu xuôi đuôi lọt" tức là thời khắc đầu tiên trong năm rất quan trọng. Ngày mùng 1 tháng Giêng là Tết Nguyên đán, ngày 15 tháng Giêng là Tết Nguyên tiêu và cả 2 đều mang hy vọng khởi đầu cho một năm mới hanh thông, an khang thịnh vượng.

Sau nhiều thế kỷ du nhập vào Việt Nam, ngày rằm tháng Giêng hay Tết Nguyên tiêu đã dần trở thành một ngày Tết mang bản sắc rất riêng của người dân Việt Nam, thấm nhuần Phật pháp và là dịp để người dân tỏ lòng thành kính với các vị thần, Phật, với gia tiên.

Với ý nghĩa đó, rằm tháng Giêng là 1 trong 4 ngày rằm lớn trong năm mà người Việt, đặc biệt là các Phật tử, thường viếng chùa lễ Phật, cầu gia đạo bình an, phong điều vũ thuận, quốc thái dân an.

Dân gian có câu "Lễ Phật quanh năm không bằng rằm tháng Giêng" để nhấn mạnh sự quan trọng của ngày rằm tháng Giêng trong tâm thức người Việt. Thời điểm ngày rằm đầu tiên của năm trùng với lễ Thượng nguyên và Tết Nguyên tiêu, thu hút sự tham gia đông đảo của Phật tử cũng như nhiều người dân.

Năm nay Canh Tý 2020, Tết Nguyên tiêu là thứ 7 ngày 8 tháng 2 Dương lịch. Đây là ngày Tân Tỵ, ngũ hành Kim, ngày Hoàng đạo, thích hợp cho nhiều việc như đính hôn, cúng tế, cầu phúc, cầu tự, thăm hỏi người thân bạn bè, nhập học... nhưng cũng có nhiều điều kiêng kỵ.

ram thang gieng tet nguyen tieu co y nghia gi Những điều kiêng kỵ trong đêm giao thừa để năm mới Canh Tý 2020 may mắn, bình an

Để năm mới may mắn, bình an, cần lưu ý một số điều trong đêm giao thừa như kiêng kỵ mặc quần áo đen - ...

ram thang gieng tet nguyen tieu co y nghia gi Những lưu ý khi cúng giao thừa năm Canh Tý 2020

Cúng giao thừa sớm được không, nên cúng giao thừa vào mấy giờ, cúng trong nhà hay ngoài trời trước...là một số băn khoăn khi ...

ram thang gieng tet nguyen tieu co y nghia gi Cúng giao thừa, gia chủ không thể bỏ qua những lưu ý này

Người đứng làm lễ cúng giao thừa cần tắm rửa sạch sẽ, kiêng làm chuyện vợ chồng trước 2 ngày, tư thế cúng đúng chuẩn... ...

Nam Linh
Nguồn:

Tin bài liên quan

Quảng Nam đón danh hiệu Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia cho lễ hội Tết Nguyên tiêu Hội An

Quảng Nam đón danh hiệu Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia cho lễ hội Tết Nguyên tiêu Hội An

Ngày 5/2, TP. Hội An, tỉnh Quảng Nam đã tổ chức Lễ đón nhận danh hiệu Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia cho lễ hội Tết Nguyên tiêu Hội An.
Lễ cầu an ngày rằm tháng Giêng tại Lào

Lễ cầu an ngày rằm tháng Giêng tại Lào

Sáng 5/2, tức rằm tháng Giêng năm Quý Mão 2023, chư tăng chùa Phật Tích cùng bà con kiều bào người Việt Nam tại thủ đô Vientiane (Lào) tổ chức Lễ Nguyên tiêu, cầu cho một năm mới bình an, hạnh phúc.
Tết Nguyên tiêu ở Hội An được công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Tết Nguyên tiêu ở Hội An được công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Ngày 2/2, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành Quyết định ghi danh Lễ hội truyền thống, Tập quán xã hội và tín ngưỡng Tết Nguyên tiêu ở Hội An, Quảng Nam vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Các tin bài khác

Quảng An (Hà Nội) trong top 30 đường phố đẹp, thú vị nhất thế giới 2024

Quảng An (Hà Nội) trong top 30 đường phố đẹp, thú vị nhất thế giới 2024

Mới đây, Tạp chí Time Out của Anh quốc đã bình chọn Quảng An, Hà Nội, Việt Nam trong top 30 đường phố đẹp, thú vị nhất thế giới năm 2024.
300 người thuộc 54 dân tộc tham gia Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam 2024

300 người thuộc 54 dân tộc tham gia Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam 2024

Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam 2024 dự kiến sẽ diễn ra từ 18/4-21/4 tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội với sự tham gia của hơn 300 người thuộc 54 thành phần dân tộc của 63 tỉnh, thành trong cả nước.
Hội An được khách châu Á quan tâm nhất quý I/2024

Hội An được khách châu Á quan tâm nhất quý I/2024

Vừa qua, ứng dụng du lịch hàng đầu thế giới Booking.com đã công bố 10 điểm đến hàng đầu Việt Nam được khách châu Á quan tâm nhất trong quý I/2024.
Vận động viên UAE khiếu nại thành công tại giải đua Grand Prix tại Việt Nam

Vận động viên UAE khiếu nại thành công tại giải đua Grand Prix tại Việt Nam

Ngày 24/3, tại chặng đua Mô tô 2 của hạng mục Freestyle - Grand Prix of Bình Định, tay đua Emirati Rashid Al-Mulla (36 tuổi, UAE) đã yêu cầu phúc khảo thành công kết quả do Ban Giám khảo công bố.

Đọc nhiều

Vun đắp tình hữu nghị giữa nhân dân Việt Nam và cộng đồng quốc tế

Vun đắp tình hữu nghị giữa nhân dân Việt Nam và cộng đồng quốc tế

Tối 27/3, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam tổ chức Gặp gỡ Hữu nghị tại Thành phố Hồ Chí Minh. Gần 200 khách mời là các Tổng lãnh sự, đại diện đoàn ...
Giá vàng phục hồi nhẹ, tỷ giá trung tâm tăng

Giá vàng phục hồi nhẹ, tỷ giá trung tâm tăng

Giá vàng miếng SJC có thời điểm tuột mốc 80 triệu đồng/lượng ở chiều bán ra song đã nhanh chóng lấy lại mốc này. Trong khi giá USD niêm yết tại các ngân hàng thương ...
Học giả Thái Lan đánh giá các yếu tố làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ

Học giả Thái Lan đánh giá các yếu tố làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ

“Cá nhân tôi rất tin tưởng và ngưỡng mộ Chủ tịch Hồ Chí Minh, bởi Người có tinh thần yêu nước, đức hy sinh và tôn vinh nền độc lập của Việt Nam”.
Tạo điều kiện để kiều bào đầu tư mạnh mẽ hơn trong lĩnh vực nhà ở và bất động sản tại Việt Nam

Tạo điều kiện để kiều bào đầu tư mạnh mẽ hơn trong lĩnh vực nhà ở và bất động sản tại Việt Nam

Ngày 26/3/2024, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài - Bộ Ngoại giao (Ủy ban NNVNVNONN) đã phối hợp với Ủy ban Kinh tế Quốc hội, Bộ Xây dựng và Bộ ...
Nghệ An: Hỗ trợ khoan giếng và xây dựng Mô hình “Ký túc xá vùng biên” cho xã biên giới ở huyện Tương Dương

Nghệ An: Hỗ trợ khoan giếng và xây dựng Mô hình “Ký túc xá vùng biên” cho xã biên giới ở huyện Tương Dương

Mới đây, Đồn Biên phòng Tam Quang (BĐBP Nghệ An), UBND xã Tam Quang (huyện Tương Dương) phối hợp với các nhà hảo tâm tổ chức Lễ khởi công khoan giếng, sửa chữa, xây dựng Mô hình “Ký túc xá vùng biên” cho các trường học, các em học sinh THCS của hai bản Tân Hương, Tùng Hương với số tiền gần 250 triệu đồng.
Lan tỏa lòng yêu nước qua Triển lãm “Tuổi trẻ vì biển đảo quê hương” tại Đà Nẵng

Lan tỏa lòng yêu nước qua Triển lãm “Tuổi trẻ vì biển đảo quê hương” tại Đà Nẵng

Diễn ra từ ngày 27 đến 31/3, Triển lãm tư liệu, hình ảnh và báo cáo chuyên đề “Tuổi trẻ vì biển đảo quê hương” do Thành Đoàn Đà Nẵng, Bộ Tư lệnh Vùng 3 Hải quân phối hợp tổ chức tại Nhà trưng bày Hoàng Sa nhằm bồi đắp tình yêu, lòng tự hào, ý thức, trách nhiệm đối với biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.
Bình Thuận: Khẩn trương hỗ trợ tìm kiếm ngư dân mất tích trên biển

Bình Thuận: Khẩn trương hỗ trợ tìm kiếm ngư dân mất tích trên biển

Văn phòng Ban Chỉ huy Phòng chống Thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh Bình Thuận vừa thông tin về việc một lao động trên tàu cá bị mất liên lạc trên biển.
lan dau tien am thuc hungary ra mat tai ha noi
gioi thieu quang ba ve dat nuoc va con nguoi viet nam tai dan mach
dai su cac nhom g4 gui thong diep chuc tet nguyen dan
viet nam tang 8 bac trong bang xep hang chi so phat trien con nguoi
dai su canada ghe xu hoa dao nhat tan hao hung don tet viet
vung 3 hai quan thuc hien cuu nan tau ca tai quang ngai
hoc sinh mai chau hoa binh no luc ngan chan khung hoang khi hau
Xin chờ trong giây lát...
Cảm nhận biến đổi khí hậu để nỗ lực hành động vì trái đất
Xe đạp thồ trong Chiến dịch Điện Biên Phủ
Lần đầu tiên ẩm thực Hungary xuất hiện tại Hà Nội
“Hương vị nước Nga” giữa lòng Hà Nội
Ra mắt không gian ẩm thực Hungary tại Hà Nội
Csaba Szabo: người mang ẩm thực Hungary tới Việt Nam
Lũy thép biên phòng toàn dân
Đối ngoại nhân dân: Sức mạnh mềm trong quan hệ quốc tế
Clip học sinh Vương quốc Anh học chúc Tết Việt
Màn đẩy gậy kịch tích của Khách Tây với chàng trai H'Mông
45 năm cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc:
Người bạn Mỹ và khúc hát vì hòa bình cho Việt Nam
Mãn nhãn với màn 3D mapping tại Lễ hội Hai Bà Trưng
Kiều bào Thái Lan đoàn kết, hướng về Đảng, về quê hương
Du khách nước ngoài trải nghiệm Thiền Tịnh Xuân tại chùa Tam Bảo Đà Nẵng
Sử dụng thống nhất mã số định danh công dân là mã số thuế

Sử dụng thống nhất mã số định danh công dân là mã số thuế

Việc thống nhất mã số định danh công dân là mã số thuế sẽ giúp người dân tiết kiệm được nhiều thời gian, chi phí, giảm nhiều khâu thủ tục.
OS phẫu thuật nhân đạo cho các bệnh nhân mang dị tật khe hở môi, hàm ếch tại Hà Nội tháng 3

OS phẫu thuật nhân đạo cho các bệnh nhân mang dị tật khe hở môi, hàm ếch tại Hà Nội tháng 3

Với mong muốn đem lại nhiều nụ cười mới cho trẻ em trên toàn quốc, từ ngày 11-15/3/2024, tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam - Cuba, số 37 Hai Bà Trưng, Tràng Tiền, Hoàn Kiếm, Hà Nội, tổ chức Operation Smile Việt Nam (OS) sẽ tổ chức chương trình Phẫu thuật nhân đạo dành cho các bệnh nhân mang dị tật khe hở môi, hàm ếch.
Người nước ngoài đăng ký tài khoản định danh điện tử thế nào?

Người nước ngoài đăng ký tài khoản định danh điện tử thế nào?

Tại dự thảo Nghị định quy định về định danh và xác thực điện tử, Bộ Công an đã đề xuất quy định về trình tự, thủ tục đăng ký tài khoản định danh điện tử đối với người nước ngoài.
1.000 học bổng du học Liên bang Nga cho công dân Việt Nam năm 2024

1.000 học bổng du học Liên bang Nga cho công dân Việt Nam năm 2024

Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa thông báo, Chính phủ Liên bang Nga cấp 1.000 chỉ tiêu học bổng cho công dân Việt Nam đi đào tạo tại Liên bang Nga theo các trình độ đại học, thạc sĩ, tiến sĩ, thực tập chuyên ngành và tiếng Nga.
Tổ chức, cá nhân nước ngoài tiến hành nghiên cứu khoa học trong vùng biển Việt Nam phải đóng các khoản phí nào?

Tổ chức, cá nhân nước ngoài tiến hành nghiên cứu khoa học trong vùng biển Việt Nam phải đóng các khoản phí nào?

Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư quy định mức thu, chế độ thu, nộp phí thẩm định cấp giấy phép hoặc văn bản chấp thuận cho tổ chức, cá nhân nước ngoài tiến hành nghiên cứu khoa học trong vùng biển Việt Nam.
Thực tập sinh hộ lý tại Nhật Bản năm 2024 được trợ cấp đào tạo, hỗ trợ tiền ổn định cuộc sống

Thực tập sinh hộ lý tại Nhật Bản năm 2024 được trợ cấp đào tạo, hỗ trợ tiền ổn định cuộc sống

Trung tâm Lao động ngoài nước (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội) vừa thông báo kế hoạch tuyển chọn 50 ứng viên tham gia chương trình thực tập sinh hộ lý tại Nhật Bản.
Xuân Giáp Thìn - 2024

Xuân Giáp Thìn - 2024

Việt Nam  - Nhật Bản

Việt Nam - Nhật Bản

Việt Nam - Thái Lan

Việt Nam - Thái Lan

báo tết 2023

báo tết 2023

Việt Lào online

Việt Lào online

50 năm quan hệ Việt Nam - Ấn Độ

50 năm quan hệ Việt Nam - Ấn Độ

Tình hữu nghị vĩ đại

Tình hữu nghị vĩ đại

Tân mão 2011

Tân mão 2011

Sức sống mới cho ĐNND

Sức sống mới cho ĐNND

xuân 2013

xuân 2013

Phiên bản di động