Trang chủ Gia đình Việt Tổ ấm
09:53 | 10/04/2023 GMT+7

"Kiến trúc sư" Ê Đê kể chuyện làm nhà dài giữa Thủ đô

aa
Đến với Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam những ngày này, du khách không chỉ được ngắm nhìn công trình kiến trúc dân gian nhà dài của dân tộc Ê Đê với những đặc điểm kiến trúc nguyên bản, mà còn được trực tiếp gặp gỡ, lắng nghe những câu chuyện về quá trình tu sửa nhà dài từ chính nhóm nghệ nhân tài hoa đã trực tiếp tham gia xây dựng, tu sửa ngôi nhà này, những người được ví như “kiến trúc sư” của buôn làng Ky.
Sắc màu áo dài Việt Nam tại sự kiện thời trang London Sắc màu áo dài Việt Nam tại sự kiện thời trang London
Năm mươi mẫu áo dài Việt Nam thương hiệu Love Collection dành cho người lớn và trẻ em đã được trình diễn mở màn tuần lễ thời trang House of iKons Fashion Week 2023 ở London vào ngày 18/2, thu hút sự quan tâm của các nhà thiết kế và tạp chí thời trang tại Anh.
Những căn hộ “là nhà” độc đáo giữa lòng phía Đông Thủ đô Những căn hộ “là nhà” độc đáo giữa lòng phía Đông Thủ đô
Không chỉ là “house” – ngôi nhà thuần túy vật chất, nhiều người Hà Nội đang đi tìm “home” – mái ấm có sự sẻ chia, kết nối và mỗi thành viên đều tìm thấy niềm vui cho riêng mình.
“Kiến trúc sư” Ê Đê kể chuyện làm nhà dài giữa Thủ đô
Những "kiến trúc sư" khéo léo và tỉ mỉ "mặc áo mới" cho nhà dài.

Ngôi nhà dài của dân tộc Ê Đê, được xây dựng tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam trên cơ sở ngôi nhà của gia đình bà H’Đách Êban (người Ê Đê Kpạ) làm năm 1967 ở buôn Ky, Tp. Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk. Ngôi nhà có chiều dài 42,5 m, sàn cao 1,1 m và rộng 6 m, được khánh thành vào năm 2000 tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam.

Từ khi được xây dựng đến nay, công trình này luôn là hình ảnh hấp dẫn du khách khi đến tham quan Bảo tàng, không chỉ vì đây là kiến trúc xây dựng độc đáo của dân tộc Ê Đê, mà còn bởi công trình này được các chủ thể văn hóa ở buôn Ky trực tiếp xây dựng, tu sửa nhiều lần.

Mới đây, chúng tôi đến nghe kể chuyện sửa nhà dài của các “kiến trúc sư” người Ê Đê vào một ngày mưa phùn, trời se lạnh. Cái ẩm ương của thời tiết giao mùa, dường như không thể ngăn cản được sự tất bật, say mê với công việc của nhóm thợ. Mỗi người một công việc, người vót mây, người buộc rui mè, người chuẩn bị hóp, tre, nứa... “Thường chúng tôi sẽ ăn trưa lúc hơn 11 h, mà nhiều khi mải mê quá hay quên cả giờ ăn cơm”, bác Y Yôč Hmok, người tham gia tu sửa nhà dài tươi cười khi nói với chúng tôi.

“Kiến trúc sư” Ê Đê kể chuyện làm nhà dài giữa Thủ đô
Công đoạn làm sạch cỏ tranh trước khi đem lợp mái.

Là một trong những người thợ trực tiếp xây dựng và có mặt trong tất cả những lần tu sửa nhà dài, bác Y Yôč Hmok cho biết, qua 2 lần xây dựng và tu sửa, thì đây là lần xuống cấp nhất của nhà dài. Sàn nhà, các trụ gỗ đã bị mọt ăn nhiều, đặc biệt phần mái nhà đã bị hư hỏng, dột nhiều, phải phủ bạt để bảo vệ.

“Phần mái nhà bị hư hỏng cũng dễ hiểu thôi. Nhà dài truyền thống của dân tộc Ê Đê thường có 5 phòng, mỗi phòng đều có bếp, do đó khói luôn bao phủ căn nhà, giúp cỏ tranh lợp mái được bền hơn. Nhưng nóc nhà cũng chỉ có tuổi thọ từ 7 - 8 năm. Ở đây không có khói bếp bao phủ, tuổi thọ của cỏ tranh sẽ bị ảnh hưởng”, bác Y Yôč Hmok chia sẻ.

Với người dân Ê Đê, phần mái được ví là “linh hồn” của nhà dài, giúp bảo vệ mưa, nắng cho cả ngôi nhà. Chính vì thế, ngay từ khi bước chân đến Bảo tàng, cả đội thợ đã bắt tay vào sửa phần mái nhà, với những công đoạn đầu tiên là làm sạch, phơi khô cỏ tranh, chuẩn bị dây buộc kèo, rui mè. Từng công đoạn tưởng rất đơn giản, nhưng kỳ thực lại rất kỳ công, đòi hỏi người thợ phải trau chuốt, cẩn thận và hết sức tỉ mỉ.

“Kiến trúc sư” Ê Đê kể chuyện làm nhà dài giữa Thủ đô
Bác Siu Kuai (sinh năm 1949), người nhiều tuổi nhất nhóm thợ đang vót mây chuẩn bị cho công đoạn buộc cỏ tranh và sàn, vách nhà.

Bác Siu Kuai (sinh năm 1949), người nhiều tuổi nhất trong nhóm thợ tay thoăn thoắt vừa vót từng sợi mây chuẩn bị cho công đoạn buộc cỏ tranh, vui vẻ chia sẻ: “Cỏ tranh thì cần làm sạch, phơi khô, phải bảo đảm cỏ mềm, không giòn thì mới giữ được độ bền. Còn vót dây mây thì phải tỉ mỉ, mỏng quá thì dễ đứt, dày quá thì lại giòn, không buộc được đâu”.

Chính vì yêu cầu sự tỉ mỉ, cẩn thận trong từng công đoạn, việc sửa mái nhà được đội “kiến trúc sư” cho là mất nhiều thời gian và công sức nhất. Sau khi hoàn thiện xong phần mái, đội thợ mới thực hiện các công việc tiếp theo là sửa vách, sàn nhà và tu sửa trụ đỡ. Công việc sửa nhà dự kiến sẽ hoàn thành vào giữa tháng 4.

“Kiến trúc sư” Ê Đê kể chuyện làm nhà dài giữa Thủ đô
Hóp, tre, nứa sau khi được bổ đôi, làm dẹt sẽ được đem ra phơi để làm vách và sàn nhà.

Trước đây, nhà dài đã trải qua 2 lần tu sửa vào năm 2009 và 2019. Đến nay, nhà dài lại tiếp tục phải tu sửa để giữ gìn ngôi nhà tại Bảo tàng. Và vẫn như cách đã thực hiện trong suốt hơn 20 năm, Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam vẫn quyết định mời những người thợ từ buôn Ky trực tiếp thực hiện, với mong muốn thông qua việc những người thợ trực tiếp tu sửa sẽ trao truyền các tri thức dân gian từ thế hệ già sang thế hệ trẻ. Đây cũng là điểm độc đáo làm nên giá trị văn hóa độc đáo của công trình nhà dài ngay giữa lòng Thủ đô.

Chị An Thu Trà - Trưởng phòng Truyền thông và Giáo dục của Bảo tàng cho biết, lần tu sửa này có 13 người thợ, thì có đến 7 người đã từng ra Hà Nội tham gia tu sửa nhà dài lần thứ 2, thứ 3. Họ đều rất ủng hộ và sẵn sàng hợp tác khi Bảo tàng đề nghị.

“Kiến trúc sư” Ê Đê kể chuyện làm nhà dài giữa Thủ đô
Nhóm "kiến trúc sư" tranh thủ thời gian ngồi đan những vật dụng hàng ngày như lồng gà, mẹt đựng thức ăn …

“Đường đi xa xôi, chúng tôi mất 2 ngày 1 đêm mới tới nơi đấy, cũng vất vả lắm. Nhưng được đóng góp vào tu sửa nhà dài để lan tỏa văn hóa người Ê Đê đến du khách tham quan mọi miền, tôi tự hào lắm”, bác Y Yôč Hmok bày tỏ.

Cũng theo bác Y Yôč Hmok, không chỉ bác mà cả buôn làng Ky đều rất ủng hộ với cách làm của Bảo tàng. Trong nhóm thợ đã tham gia dựng nhà dài ở đây, rất tiếc nhiều người nay đã không còn, nhiều người do tuổi cao cũng đành tiếc nuối vì không thể tham gia lần này. Còn lại, mọi người kể cả đang có công việc riêng cũng đều tự nguyện xin đăng ký tham gia.

“Tiêu chí của chúng tôi là vừa chọn thợ có tay nghề và kinh nghiệm dày dặn, nhưng cũng ưu tiên chọn cả những người đại diện cho thế hệ trẻ để học cách làm của người có kinh nghiệm. Tre già măng mọc mà, sau này chúng tôi già yếu, lớp trẻ sẽ tiếp tục nối theo sau, tu sửa phục dựng để kiến trúc này còn mãi.

“Kiến trúc sư” Ê Đê kể chuyện làm nhà dài giữa Thủ đô
Y Blen Buôn Yă (sinh năm 1985), thợ trẻ nhất trong nhóm sửa nhà dài lần này tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam đang tất bật với công việc của mình.

Anh Y Blen Buôn Yă (sinh năm 1985) chính là người thợ trẻ tuổi nhất ở đây. Các công việc đòi hỏi sức khỏe, sự nhanh nhẹn anh đều nhiệt tình thực hiện, bằng tất cả tình yêu dành cho ngôi nhà truyền thống. Anh bày tỏ: “Tôi vô đây để học hỏi cách sửa sang nhà dài, sau này nối tiếp công việc của thế hệ đi trước, để hình ảnh nhà dài sẽ mãi tồn tại và lan tỏa”.

“Giờ nhà dài truyền thống không còn nhiều, những ngôi nhà dài còn lại thì phần mái đã được lợp tôn thay thế cho việc lợp cỏ tranh rồi. Cho bọn trẻ nó đi cùng, để nó có cơ hội được học, được làm, giữ mãi công trình này, để sau này con cháu trong buôn có cơ hội đến Hà Nội, còn được nhìn nhà dài, thêm tự hào và yêu những ngôi nhà truyền thống”, bác Y Yôč Hmok cho hay.

Thủ tướng: Còn rất nhiều việc phải làm để chuyển đổi số Thủ tướng: Còn rất nhiều việc phải làm để chuyển đổi số
Nhà cổ Đông Hòa Hiệp lưu giữ nhiều kiến trúc độc đáo Nhà cổ Đông Hòa Hiệp lưu giữ nhiều kiến trúc độc đáo
Theo Trương Vui/Báo Dân tộc và Phát triển
Nguồn: https://baodantoc.vn/nhung-kien-truc-su-nguoi-e-de-ke-chuyen-lam-nha-dai-giua-thu-do-1680757234193.htm

Tin bài liên quan

Hà Nội: Phấn đấu đạt thu nhập bình quân 36.000 USD/người vào năm 2045

Hà Nội: Phấn đấu đạt thu nhập bình quân 36.000 USD/người vào năm 2045

“Từ nay đến năm 2030 và năm 2045, Hà Nội cần tập trung thúc đẩy sản xuất, đầu tư, lấp đầy các khu công nghiệp, khu công nghệ cao, khu công nghệ sinh học, các cụm công nghiệp, cụm công nghiệp làng nghề theo hướng xanh, sạch, đẹp”, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền nhấn mạnh.
Hà Nội kết nối toàn cầu với tầm nhìn, cơ hội mới

Hà Nội kết nối toàn cầu với tầm nhìn, cơ hội mới

Ngay sau ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954), Đảng bộ, Chính quyền và nhân dân Hà Nội đã nỗ lực, quyết tâm tái thiết Thủ đô, đẩy mạnh sản xuất, khôi phục đời sống kinh tế, xã hội và đạt được những thành tựu to lớn.
HĐND thành phố Hà Nội tổ chức 2 kỳ họp triển khai Luật Thủ đô

HĐND thành phố Hà Nội tổ chức 2 kỳ họp triển khai Luật Thủ đô

Thường trực HĐND thành phố Hà Nội vừa ban hành Kế hoạch số 11/KH-HĐND về triển khai thi hành Luật Thủ đô 2024.

Các tin bài khác

200 căn nhà tình nghĩa đến với người có hoàn cảnh khó khăn ở huyện miền núi Quảng Trị

200 căn nhà tình nghĩa đến với người có hoàn cảnh khó khăn ở huyện miền núi Quảng Trị

Ngày 23/12, Bộ Công an phối hợp với tỉnh Quảng Trị tổ chức lễ khánh thành và bàn giao 200 căn nhà tình nghĩa cho người nghèo, người có khó khăn về nhà ở tại 2 huyện Đakrông và Hướng Hóa.
Nghệ An đã xây dựng, sửa chữa được trên 9.200 nhà ở cho người nghèo

Nghệ An đã xây dựng, sửa chữa được trên 9.200 nhà ở cho người nghèo

Đây là số liệu được đưa ra tại Đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số tỉnh Nghệ An lần thứ IV, năm 2024 do UBND tỉnh Nghệ An tổ chức tại thành phố Vinh vào ngày 26/9.
Quảng Bình hỗ trợ xây dựng và sửa chữa 3.000 nhà “Đại đoàn kết”

Quảng Bình hỗ trợ xây dựng và sửa chữa 3.000 nhà “Đại đoàn kết”

Đây là số liệu được đưa ra tại Đại hội Đại biểu Mặt trận tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Bình lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2024-2029 do Ủy ban MTTQVN tỉnh Quảng Bình tổ chức ngày 02/8.
Bình Thuận: tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống gia đình Việt

Bình Thuận: tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống gia đình Việt

Ngày 11/7, tại thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận, đã diễn ra lễ khai mạc ngày hội gia đình các tỉnh Đông Nam Bộ lần thứ XIII năm 2024.

Đọc nhiều

Xây dựng ý tưởng bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại Cà Mau

Xây dựng ý tưởng bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại Cà Mau

Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Cà Mau vừa phối hợp cùng Tổ chức WWF - Việt Nam tổ chức hội thảo tham vấn ý kiến các bên liên quan trong việc xây dựng ý tưởng cho dự án bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại tỉnh Cà Mau.
Lan tỏa Việt phục tại London (Vương quốc Anh)

Lan tỏa Việt phục tại London (Vương quốc Anh)

Sự kiện “Việt phục bộ hành London” vừa diễn ra giữa lòng thủ đô nước Anh, thu hút sự chú ý của đông đảo người dân và du khách. Những bộ trang phục truyền thống từ áo viên lĩnh, giao lĩnh, áo tấc, nhật bình, ngũ thân, áo dài, áo yếm… đến các thiết kế cách tân hiện đại cùng nhau sải bước trên đường phố London.
Đại sứ Marc Knapper: Mỹ muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình phát triển

Đại sứ Marc Knapper: Mỹ muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình phát triển

Đại sứ khẳng định Mỹ mong muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình trở thành một nền kinh tế dựa trên công nghệ cao, năng lượng sạch như lãnh đạo cấp cao đã đề ra.
4 giải pháp để Việt Nam tiếp tục nâng cao hiệu quả thực thi Công ước ICCPR

4 giải pháp để Việt Nam tiếp tục nâng cao hiệu quả thực thi Công ước ICCPR

"Đoàn Việt Nam đã đưa ra thông điệp rõ ràng để khẳng định quan điểm, chủ trương nhất quán của Việt Nam với phương châm đặt con người ở vị trí trung tâm, coi đó vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển". Đó là khẳng định của Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh trong phần trả lời phỏng vấn của báo chí sau phiên đối thoại với Uỷ ban nhân quyền về báo cáo quốc gia thực thi công ước ICCPR lần thứ 4.
Sôi động giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị

Sôi động giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị

6 tháng đầu năm nay, lượng khách xuất, nhập cảnh qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (tỉnh Lạng Sơn) tăng 16% so với cùng kỳ năm trước. Điều này phản ánh rõ nét nhu cầu giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị đã tăng cao.
Cán bộ, chiến sĩ Vùng 3 Hải quân giúp nhân dân chữa cháy rừng

Cán bộ, chiến sĩ Vùng 3 Hải quân giúp nhân dân chữa cháy rừng

Vào lúc 17 giờ 00 phút ngày 8/7, cán bộ, chiến sĩ Trạm 535 thuộc Trung đoàn 351, Vùng 3 Hải quân đã phối hợp với các lực lượng vũ trang và nhân dân trên địa bàn xã Phú Trạch, tỉnh Quảng Trị đã khống chế hoàn toàn đám cháy rừng, bảo đảm an toàn tuyệt đối.
Thúc đẩy hợp tác biên giới Việt Nam - Campuchia

Thúc đẩy hợp tác biên giới Việt Nam - Campuchia

Trong chuyến thăm và làm việc tại tỉnh Prey Veng (Campuchia), Đại sứ Việt Nam tại Campuchia Nguyễn Minh Vũ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khánh thành cặp cửa khẩu quốc tế Tân Nam (Tây Ninh, Việt Nam) - Meun Chey (Prey Veng, Campuchia) trong thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, giao lưu nhân dân giữa các tỉnh giáp biên hai nước.
so doanh nghiep thanh lap moi va quay tro lai hoat dong tang 265
infographic ky nang tranh bay lua dao du lich mua cao diem
infographics canh bao gia mao loi dung danh nghia mat tran to quoc de huy dong ung ho
cong nghiep phuc hoi manh xuat nhap khau tang truong an tuong
infographic viet nam hoan thanh vai tro dong chu tich chuong trinh dong nam a searp giai doan 2022 2025
infographic sua phap lenh dan so vo chong tu quyet dinh so con va thoi gian sinh con
infographics quan he doi tac toan dien giua viet nam va hungary
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực
Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới
Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?
Hợp tác triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam

Hợp tác triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam

Chiều 9/7, tại trụ sở Bộ Ngoại giao, ông Nakata Takahiro, Lãnh sự danh dự Việt Nam tại Hokkaido cho biết: tỉnh Hokkaido, công ty Hokkaido Airlines và Tổng công ty Vietnam Airlines đã ký Bản ghi nhớ hợp tác về triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam.
Trí tuệ nhân tạo Việt vào top 12 thế giới về nhận dạng văn bản

Trí tuệ nhân tạo Việt vào top 12 thế giới về nhận dạng văn bản

Mô hình CATI-VLM của Việt Nam xếp hạng Top 12 thế giới và số 1 Việt Nam tại cuộc thi RRC tháng 6/2025, nâng cao chuyển đổi số bằng AI.
Hỗ trợ khẩn cấp 450 hộ gia đình bị ảnh hưởng do đợt mưa lũ bất thường trong tháng 6/2025

Hỗ trợ khẩn cấp 450 hộ gia đình bị ảnh hưởng do đợt mưa lũ bất thường trong tháng 6/2025

Sáng nay 9/7, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Quảng Trị phối hợp với tổ chức Samaritan’s Purse (Hoa Kỳ), UBND xã Mỹ Thủy tổ chức trao quà hỗ trợ các gia đình bị thiệt hại nặng do đợt mưa lũ bất thường xảy ra trung tuần tháng 6/2025.
Thời tiết hôm nay (08/7): Hà Nội mưa dông vào chiều tối và đêm

Thời tiết hôm nay (08/7): Hà Nội mưa dông vào chiều tối và đêm

Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đưa ra thông tin dự báo thời tiết tại Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước ngày và đêm 08/7.
Thời tiết hôm nay (05/7): Bão số 2 giật cấp 10, gây biển động mạnh ở phía Đông Bắc Biển Đông

Thời tiết hôm nay (05/7): Bão số 2 giật cấp 10, gây biển động mạnh ở phía Đông Bắc Biển Đông

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua (04/7), áp thấp nhiệt đới trên vùng biển phía Đông Bắc khu vực Bắc Biển Đông đã mạnh lên thành bão, cơn bão số 02 năm 2025.
Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua và sáng sớm nay (02/7), khu vực Bắc Bộ và Thanh Hóa có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to đến rất to. Trong ngày 02/7, Bắc Bộ và Thanh Hóa tiếp tục có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to. Lượng mưa phổ biến: 20–50mm, cục bộ có nơi trên 100mm.
Phiên bản di động