Trang chủ Gia đình Việt Tập tục
12:02 | 06/02/2020 GMT+7

Vì sao lại nói 'cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng'?

aa
Dân gian có câu "cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng", vậy tại sao lại nói như vậy và ý nghĩa của câu nói này.
vi sao lai noi cung quanh nam khong bang ram thang gieng Rằm tháng Giêng 2020: Những điều kiêng kỵ không thể bỏ qua
vi sao lai noi cung quanh nam khong bang ram thang gieng Rằm tháng Giêng là Tết gì?

"Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng"

Trong tâm thức của người Việt, Rằm tháng Giêng có ý nghĩa quan trọng vì đầy là ngày Rằm đầu tiên của năm mới. Ngày Rằm tháng Giêng vào mùa xuân, theo quan niệm dân gian, tượng trưng cho sự phát triển, sinh sôi. Vì vậy mà ngày này được coi trọng, người dân gửi gắm vào đó nhiều mong ước về một năm thuận hòa, sung túc.

Câu nói "Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng" nhằm nhấn mạnh ý nghĩa và tầm quan trọng của ngày này. Trong sách "Cơ sở văn hóa Việt Nam”, GS Trần Ngọc Thêm viết không chỉ ngày đầu năm mà tháng đầu năm cũng đặc biệt quan trọng. Theo quan niệm của người Việt, phàm làm bất kỳ điều gì hễ đầu xuôi thì đuôi lọt. Bởi vậy trong những ngày đầu năm, đầu tháng, người dân Việt có tục cúng vái và kiêng kỵ rất được coi trọng.

vi sao lai noi cung quanh nam khong bang ram thang gieng
Người Việt rất coi trọng ngày Rằm tháng Giêng. Vào ngày này, các gia đình chuẩn bị mâm cơm cúng chu đáo dâng tổ tiên. (Ảnh: Tô Hưng Giang)

Rằm tháng Giêng - đó là ngày trăng tròn đầu tiên còn gọi là Tết Thượng Nguyên. Đây là một Tết nằm trong hệ thống Thượng - Trung - Hạ Nguyên. Tết Thượng Nguyên là Rằm tháng Giêng, Tết Trung Nguyên là Rằm tháng Bảy và Tết Hạ Nguyên là Rằm tháng Mười. Ba ngày Tết này mang các ý nghĩa khác nhau. Tết Thượng Nguyên là Tết hướng thiên cầu phúc an lành, Tết Trung Nguyên là địa quan xá tội, Tết Hạ Nguyên là thủy quan giải ách.

Trong tâm thức của người Việt, Rằm tháng Giêng còn được coi là Tết muộn, có ý nghĩa không khác gì ngày Tết Nguyên đán. Bởi dư âm những ngày Tết Nguyên đán vẫn còn khi nhiều gia đình vẫn tiếp tục ăn Tết, gói bánh chưng, chơi mai, đào nở muộn. Ngày nay, ở nhiều vùng, địa phương, vẫn lưu giữ tục lệ này. Thậm chí có nơi còn ăn Rằm to hơn cả những ngày Tết.

Năm 2020, Rằm tháng Giêng rơi vào ngày 8/2 dương lịch. Thời gian này, các gia đình chuẩn bị mâm cúng, thành tâm dâng tổ tiên và thần linh.

vi sao lai noi cung quanh nam khong bang ram thang gieng
Mâm cúng Rằm tháng Giêng thường có bánh trôi. (Ảnh: Tô Hưng Giang)

Còn theo GS Lương Ngọc Huỳnh, ngày Rằm tháng Giêng có ba tích. Thứ nhất, ngày Rằm tháng Giêng là ngày Vía Phật. Đây là ngày Rằm đầu tiên trong năm mới. Tất cả những may mắn nhất của năm mới đều ở ngày này.

Vì thế, đối với những người theo đạo Phật, trừ ngày mùng 1 Tết thì đây là ngày lễ đầu tiên trong năm. Họ lên chùa thắp nén nhang, cầu xin một sự may mắn.

Tích thứ hai, ngày Rằm tháng Giêng là ngày Tết Nguyên tiêu. Thời xưa có một vị vua cứ đến ngày Rằm tháng Giêng là cho mời các trạng nguyên vào hầu triều và để nói chuyện đầu năm. Sau khi các quân vào hầu triều, buổi trưa họ được vua thiết đãi yến tiệc.

Thiết đãi yến tiệc xong, buổi tối, vua và các trạng vào vườn Thượng Uyển để ngắm trăng và vịnh thơ. Các ông trạng sẽ thi nhau đọc thơ để cho vua nghe.

Từ đó, người ta coi ngày Rằm tháng Giêng là ngày Tết Nguyên tiêu, là ngày Tết của các vị vua và trạng.

Thứ 3, ngày Tết Nguyên tiêu là ngày rằm đầu tiên của tổ tiên, dòng họ trong năm mới. Do vậy, chúng ta cũng cần phải lễ tổ tiên trong gia đình.

Trong ngày này, người Việt thường đi lễ chùa và làm mâm cơm cúng dâng lên tổ tiên bày tỏ lòng biết ơn, trân trọng với người đã khuất và mong một năm mới an lành, may mắn.

vi sao lai noi cung quanh nam khong bang ram thang gieng 5 điều kiêng kỵ trong ngày vía Thần Tài 2020 theo quan niệm dân gian

Ngày vía Thần Tài là ngày mùng 10 tháng Giêng Âm lịch, theo Dương lịch năm nay là thứ 2 ngày 3/2/2020. Dưới đây là ...

vi sao lai noi cung quanh nam khong bang ram thang gieng Những điều kiêng kỵ trong đêm giao thừa để năm mới Canh Tý 2020 may mắn, bình an

Để năm mới may mắn, bình an, cần lưu ý một số điều trong đêm giao thừa như kiêng kỵ mặc quần áo đen - ...

vi sao lai noi cung quanh nam khong bang ram thang gieng Những điều kiêng kỵ ngày Tết nên nhớ để cả năm may mắn, thuận lợi

Người Việt có câu "có thờ có thiêng, có kiêng có lành", vì thế mọi người đều ghi nhớ những điều kiêng kỵ ngày Tết ...

Trà Nguyễn
Nguồn:

Tin bài liên quan

Các tin bài khác

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

Cuốn sách “Biểu tượng, phù hiệu và đồ thờ của người An Nam” của học giả Pháp Gustave Dumoutier khám phá đời sống tinh thần của người Việt thế kỷ XIX
[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

Mỗi dịp Rằm tháng Giêng, hay còn gọi là Tết Nguyên Tiêu, theo phong tục truyền thống, mỗi gia đình Việt đều chuẩn bị mâm cỗ cúng thành kính dâng lên tổ tiên và các đấng thần linh, thể hiện lòng biết ơn, tôn kính đối với những người đi trước và cầu mong một năm mới an lành, may mắn.
[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

Ngày 4/2, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế tổ chức lễ hạ nêu ở sân Triệu Miếu và Thế Miếu bên trong Đại nội Huế, đánh dấu kết thúc Tết Nguyên đán năm Ất Tỵ.
"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

Tập tục “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi” vào dịp Tết Nguyên đán có từ lâu đời, chứa đựng nhiều triết lý sâu sắc về cuộc sống của cha ông ta và vẫn giữ nguyên giá trị đến tận ngày nay.

Đọc nhiều

Việt kiều Trần Bá Phúc: Nguyện là một "viên gạch hồng" góp phần đắp xây tầm vóc Việt

Việt kiều Trần Bá Phúc: Nguyện là một "viên gạch hồng" góp phần đắp xây tầm vóc Việt

Đây là những chia sẻ của Luật sư Trần Bá Phúc, Chủ tịch Hội Doanh nhân Việt Nam tại Australia, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nhân Việt Nam ở nước ngoài tại Hội nghị toàn quốc tổng kết việc thực hiện Nghị quyết 36-NQ/TW (2004) và các văn bản chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài diễn ra chiều này 25/12 tại Hà Nội.
Tin quốc tế ngày 26/12: Thái Lan phá dỡ tượng Thần Vishnu ở biên giới với Campuchia, Trung Quốc cáo buộc Mỹ can thiệp quan hệ Trung - Ấn

Tin quốc tế ngày 26/12: Thái Lan phá dỡ tượng Thần Vishnu ở biên giới với Campuchia, Trung Quốc cáo buộc Mỹ can thiệp quan hệ Trung - Ấn

Thái Lan phá dỡ tượng Thần Vishnu ở biên giới với Campuchia; Phu nhân Thủ tướng Campuchia dự lễ tang binh sĩ thiệt mạng trong giao tranh biên giới với Thái Lan; Trung Quốc cáo buộc Mỹ can thiệp quan hệ Trung - Ấn, đẩy căng thẳng tại eo biển Đài Loan... là tin tức quốc tế đáng chú ý ngày 26/12.
Đối ngoại nhân dân phải trực tiếp vun đắp "gắn kết chiến lược" Việt Nam - Lào

Đối ngoại nhân dân phải trực tiếp vun đắp "gắn kết chiến lược" Việt Nam - Lào

Ngày 26/12 tại Hà Nội, Hội hữu nghị Việt Nam - Lào tổ chức Hội nghị Ban Chấp hành lần thứ ba, khóa V. Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam Phan Anh Sơn nhấn mạnh, đối ngoại nhân dân phải trực tiếp tham gia vun đắp, làm sâu sắc nội hàm "gắn kết chiến lược" - khuôn khổ mới trong quan hệ Việt Nam - Lào.
Sẽ tổ chức nhiều hoạt động giao lưu nhân dân thiết thực giữa Việt Nam - Thái Lan năm 2026

Sẽ tổ chức nhiều hoạt động giao lưu nhân dân thiết thực giữa Việt Nam - Thái Lan năm 2026

Ngày 26/12, Hội hữu nghị Việt Nam - Thái Lan thành phố Huế tổ chức Đại hội lần thứ IV, nhiệm kỳ 2025-2030. Phát biểu tại Đại hội, ông Nguyễn Văn Thành, Chủ tịch Trung ương Hội hữu nghị Việt Nam - Thái Lan cho biết, năm 2026 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng khi Việt Nam và Thái Lan kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao; Trung ương Hội sẽ phối hợp với Hội hữu nghị Thái Lan - Việt Nam và các Hội địa phương tổ chức nhiều hoạt động giao lưu nhân dân thiết thực giữa hai nước..
Tuyên truyền - đòn bẩy thay đổi nhận thức người dân vùng biên

Tuyên truyền - đòn bẩy thay đổi nhận thức người dân vùng biên

Từ việc “nghe cho biết” đến “hiểu để làm theo”, công tác tuyên truyền ở vùng biên giới đã và đang góp phần quan trọng trong việc thay đổi nhận thức của người dân, tạo nền tảng vững chắc để thực hiện hiệu quả mục tiêu giảm nghèo bền vững.
Già làng, trưởng bản, người có uy tín phát huy vai trò nòng cốt trong giảm nghèo

Già làng, trưởng bản, người có uy tín phát huy vai trò nòng cốt trong giảm nghèo

Bằng uy tín, kinh nghiệm và sự am hiểu phong tục tập quán, đội ngũ già làng, trưởng bản, người có uy tín ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số đang phát huy vai trò nòng cốt trong tuyên truyền, vận động Nhân dân thay đổi nhận thức, từng bước vươn lên thoát nghèo bền vững.
Vĩnh Long rà soát 100% tàu cá, siết chặt kiểm soát khai thác IUU

Vĩnh Long rà soát 100% tàu cá, siết chặt kiểm soát khai thác IUU

Công an tỉnh Vĩnh Long đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp quản lý, giám sát tàu cá, đẩy mạnh tuyên truyền, xử lý nghiêm vi phạm khai thác IUU, từng bước nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của ngư dân.
tin quoc te ngay 2612 thai lan pha do tuong than vishnu o bien gioi voi campuchia trung quoc cao buoc my can thiep quan he trung an
infographic dai hoi thi dua yeu nuoc toan quoc lan thu xi
infographic world travel awards 2025 viet nam tiep tuc duoc binh chon la diem den di san hang dau the gioi
infographic lich su hinh thanh va phat trien lien hiep cac to chuc huu nghi viet nam
infographic 10 thang nam 2025 ha noi don 2822 trieu luot khach du lich
infographic quan he huu nghi truyen thong va hop tac nhieu mat viet nam phan lan
quan he huu nghi truyen thong viet nam trieu tien
Xin chờ trong giây lát...
Plan International Việt Nam hỗ trợ khẩn cấp hơn 1,8 tỷ đồng cho người dân Đà Nẵng sau bão
Vietnam Happy Fest 2025: Lan tỏa những giá trị hạnh phúc giữa lòng Hà Nội
[VIDEO] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em tiếp sức trẻ em Bắc Ninh sớm quay về nhịp sống sau thiên tai
[Video] World Vision hỗ trợ hơn 1.100 người dân Quảng Ngãi tiếp cận nước sạch bền vững
[Video] Đồng tâm, dốc sức cứu trợ đồng bào vùng lũ
[Video] Ấn Độ tặng Giải thưởng Hòa bình Romesh Chandra cho bà Nguyễn Thị Bình
[Video] Lễ dâng y Kathina tại Đà Nẵng: Sợi dây gắn kết Phật giáo các nước châu Á
Cả nước hướng về Thái Nguyên: Chung tay giúp người dân vượt qua mưa lũ
Trailer lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội lần thứ nhất
[Video] Không khí rộn ràng ngày khai giảng năm học mới trên cả nước
[Video] Petr Tsvetov: Việt Nam ấm áp và thân thuộc
Việt Nam - Cuba: 65 năm cùng chung nhịp đập
[Video] Thiếu tướng Lào kể chuyện nhân dân Việt Nam che chở giữa mưa bom 1972
[Video] Bạn bè quốc tế gửi lời chúc tới nhân dân Việt Nam
[Video] Nhiều hoạt động cứu trợ người dân Nghệ An bị lũ lụt
Dự báo thời tiết dịp nghỉ Tết Dương lịch 2026

Dự báo thời tiết dịp nghỉ Tết Dương lịch 2026

Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đưa ra thông tin dự báo thời tiết các vùng trên cả nước trong dịp nghỉ Tết Dương lịch 2026 (từ ngày 31/12/2025 - 04/01/2026). Theo đó, dịp này thời tiết trên cả nước tương đối thuận lợi, nhiều nơi ngày nắng ráo.
Thời tiết hôm nay (26/12): Bắc Bộ trời rét đậm, có nơi rét hại

Thời tiết hôm nay (26/12): Bắc Bộ trời rét đậm, có nơi rét hại

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, hôm nay (26/12), Bắc Bộ trời rét đậm, có nơi rét hại. Vùng núi cao đề phòng xảy ra băng giá và sương muối. Nam Bộ có mưa, mưa vừa, cục bộ có nơi mưa to và dông.
VINENERGO, VINFAST, V-GREEN VÀ XANH SM hợp tác với IDICO “xanh hóa” các khu công nghiệp

VINENERGO, VINFAST, V-GREEN VÀ XANH SM hợp tác với IDICO “xanh hóa” các khu công nghiệp

Ngày 25/12/2025, tại TP Hồ Chí Minh, 4 công ty thuộc hệ sinh thái xanh của Vingroup gồm: VinEnergo, VinFast, V-Green và Xanh SM đã chính thức ký kết biên bản hợp tác chiến lược với Tổng Công ty IDICO nhằm “xanh hóa” các khu công nghiệp trên toàn quốc. Đây là sự hợp tác liên ngành giữa năng lượng tái tạo – hạ tầng – sản xuất – giao thông xanh, hướng tới hình thành hệ sinh thái phát triển bền vững, góp phần giảm phát thải carbon và hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng xanh tại Việt Nam.
Đón năm mới 2026 với chợ phiên vùng cao đậm đà bản sắc dân tộc Việt Nam

Đón năm mới 2026 với chợ phiên vùng cao đậm đà bản sắc dân tộc Việt Nam

Nhân dịp Tết Dương lịch 2026, từ ngày 1 đến 4/1/2026, Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) tổ chức chuỗi hoạt động văn hóa với chủ đề “Chợ phiên vùng cao – Chào năm mới 2026”, góp phần giới thiệu, quảng bá những giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của cộng đồng các dân tộc Việt Nam tới đông đảo công chúng trong nước và bạn bè quốc tế.
Thời tiết hôm nay (19/12): Hà Nội rét về đêm và sáng

Thời tiết hôm nay (19/12): Hà Nội rét về đêm và sáng

Theo dự báo của Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, thời tiết tại Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước ngày và đêm 19/12 như sau:
Thời tiết hôm nay (17/12): Không khí lạnh tăng cường khiến miền Bắc mưa rét

Thời tiết hôm nay (17/12): Không khí lạnh tăng cường khiến miền Bắc mưa rét

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, ngày 17/12, không khí lạnh tăng cường khiến Bắc Bộ có mưa, mưa rào rải rác và có nơi có dông, trời rét, có nơi rét đậm.
Phiên bản di động