Trang chủ Gia đình Việt Tập tục
12:02 | 06/02/2020 GMT+7

Vì sao lại nói 'cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng'?

aa
Dân gian có câu "cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng", vậy tại sao lại nói như vậy và ý nghĩa của câu nói này.
vi sao lai noi cung quanh nam khong bang ram thang gieng Rằm tháng Giêng 2020: Những điều kiêng kỵ không thể bỏ qua
vi sao lai noi cung quanh nam khong bang ram thang gieng Rằm tháng Giêng là Tết gì?

"Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng"

Trong tâm thức của người Việt, Rằm tháng Giêng có ý nghĩa quan trọng vì đầy là ngày Rằm đầu tiên của năm mới. Ngày Rằm tháng Giêng vào mùa xuân, theo quan niệm dân gian, tượng trưng cho sự phát triển, sinh sôi. Vì vậy mà ngày này được coi trọng, người dân gửi gắm vào đó nhiều mong ước về một năm thuận hòa, sung túc.

Câu nói "Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng" nhằm nhấn mạnh ý nghĩa và tầm quan trọng của ngày này. Trong sách "Cơ sở văn hóa Việt Nam”, GS Trần Ngọc Thêm viết không chỉ ngày đầu năm mà tháng đầu năm cũng đặc biệt quan trọng. Theo quan niệm của người Việt, phàm làm bất kỳ điều gì hễ đầu xuôi thì đuôi lọt. Bởi vậy trong những ngày đầu năm, đầu tháng, người dân Việt có tục cúng vái và kiêng kỵ rất được coi trọng.

vi sao lai noi cung quanh nam khong bang ram thang gieng
Người Việt rất coi trọng ngày Rằm tháng Giêng. Vào ngày này, các gia đình chuẩn bị mâm cơm cúng chu đáo dâng tổ tiên. (Ảnh: Tô Hưng Giang)

Rằm tháng Giêng - đó là ngày trăng tròn đầu tiên còn gọi là Tết Thượng Nguyên. Đây là một Tết nằm trong hệ thống Thượng - Trung - Hạ Nguyên. Tết Thượng Nguyên là Rằm tháng Giêng, Tết Trung Nguyên là Rằm tháng Bảy và Tết Hạ Nguyên là Rằm tháng Mười. Ba ngày Tết này mang các ý nghĩa khác nhau. Tết Thượng Nguyên là Tết hướng thiên cầu phúc an lành, Tết Trung Nguyên là địa quan xá tội, Tết Hạ Nguyên là thủy quan giải ách.

Trong tâm thức của người Việt, Rằm tháng Giêng còn được coi là Tết muộn, có ý nghĩa không khác gì ngày Tết Nguyên đán. Bởi dư âm những ngày Tết Nguyên đán vẫn còn khi nhiều gia đình vẫn tiếp tục ăn Tết, gói bánh chưng, chơi mai, đào nở muộn. Ngày nay, ở nhiều vùng, địa phương, vẫn lưu giữ tục lệ này. Thậm chí có nơi còn ăn Rằm to hơn cả những ngày Tết.

Năm 2020, Rằm tháng Giêng rơi vào ngày 8/2 dương lịch. Thời gian này, các gia đình chuẩn bị mâm cúng, thành tâm dâng tổ tiên và thần linh.

vi sao lai noi cung quanh nam khong bang ram thang gieng
Mâm cúng Rằm tháng Giêng thường có bánh trôi. (Ảnh: Tô Hưng Giang)

Còn theo GS Lương Ngọc Huỳnh, ngày Rằm tháng Giêng có ba tích. Thứ nhất, ngày Rằm tháng Giêng là ngày Vía Phật. Đây là ngày Rằm đầu tiên trong năm mới. Tất cả những may mắn nhất của năm mới đều ở ngày này.

Vì thế, đối với những người theo đạo Phật, trừ ngày mùng 1 Tết thì đây là ngày lễ đầu tiên trong năm. Họ lên chùa thắp nén nhang, cầu xin một sự may mắn.

Tích thứ hai, ngày Rằm tháng Giêng là ngày Tết Nguyên tiêu. Thời xưa có một vị vua cứ đến ngày Rằm tháng Giêng là cho mời các trạng nguyên vào hầu triều và để nói chuyện đầu năm. Sau khi các quân vào hầu triều, buổi trưa họ được vua thiết đãi yến tiệc.

Thiết đãi yến tiệc xong, buổi tối, vua và các trạng vào vườn Thượng Uyển để ngắm trăng và vịnh thơ. Các ông trạng sẽ thi nhau đọc thơ để cho vua nghe.

Từ đó, người ta coi ngày Rằm tháng Giêng là ngày Tết Nguyên tiêu, là ngày Tết của các vị vua và trạng.

Thứ 3, ngày Tết Nguyên tiêu là ngày rằm đầu tiên của tổ tiên, dòng họ trong năm mới. Do vậy, chúng ta cũng cần phải lễ tổ tiên trong gia đình.

Trong ngày này, người Việt thường đi lễ chùa và làm mâm cơm cúng dâng lên tổ tiên bày tỏ lòng biết ơn, trân trọng với người đã khuất và mong một năm mới an lành, may mắn.

vi sao lai noi cung quanh nam khong bang ram thang gieng 5 điều kiêng kỵ trong ngày vía Thần Tài 2020 theo quan niệm dân gian

Ngày vía Thần Tài là ngày mùng 10 tháng Giêng Âm lịch, theo Dương lịch năm nay là thứ 2 ngày 3/2/2020. Dưới đây là ...

vi sao lai noi cung quanh nam khong bang ram thang gieng Những điều kiêng kỵ trong đêm giao thừa để năm mới Canh Tý 2020 may mắn, bình an

Để năm mới may mắn, bình an, cần lưu ý một số điều trong đêm giao thừa như kiêng kỵ mặc quần áo đen - ...

vi sao lai noi cung quanh nam khong bang ram thang gieng Những điều kiêng kỵ ngày Tết nên nhớ để cả năm may mắn, thuận lợi

Người Việt có câu "có thờ có thiêng, có kiêng có lành", vì thế mọi người đều ghi nhớ những điều kiêng kỵ ngày Tết ...

Trà Nguyễn
Nguồn:

Tin bài liên quan

Các tin bài khác

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

Cuốn sách “Biểu tượng, phù hiệu và đồ thờ của người An Nam” của học giả Pháp Gustave Dumoutier khám phá đời sống tinh thần của người Việt thế kỷ XIX
[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

Mỗi dịp Rằm tháng Giêng, hay còn gọi là Tết Nguyên Tiêu, theo phong tục truyền thống, mỗi gia đình Việt đều chuẩn bị mâm cỗ cúng thành kính dâng lên tổ tiên và các đấng thần linh, thể hiện lòng biết ơn, tôn kính đối với những người đi trước và cầu mong một năm mới an lành, may mắn.
[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

Ngày 4/2, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế tổ chức lễ hạ nêu ở sân Triệu Miếu và Thế Miếu bên trong Đại nội Huế, đánh dấu kết thúc Tết Nguyên đán năm Ất Tỵ.
"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

Tập tục “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi” vào dịp Tết Nguyên đán có từ lâu đời, chứa đựng nhiều triết lý sâu sắc về cuộc sống của cha ông ta và vẫn giữ nguyên giá trị đến tận ngày nay.

Đọc nhiều

Thứ trưởng Trần Văn Thuấn: Bộ Y tế đạt được nhiều thành tựu nổi bật trong hợp tác quốc tế

Thứ trưởng Trần Văn Thuấn: Bộ Y tế đạt được nhiều thành tựu nổi bật trong hợp tác quốc tế

Hợp tác quốc tế đã đem lại những thành quả gì cho ngành y tế Việt Nam trong thời gian qua, và định hướng tới đây cho công tác này thế nào? Thời Đại đã có cuộc trao đổi với Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn về nội dung này.
Hội hữu nghị Việt Nam - Campuchia tiếp tục "ươm mầm hữu nghị" 47 lưu học sinh Campuchia

Hội hữu nghị Việt Nam - Campuchia tiếp tục "ươm mầm hữu nghị" 47 lưu học sinh Campuchia

Ngày 21/12 tại Hà Nội, Hội hữu nghị Việt Nam - Campuchia tổ chức Lễ giao - nhận đỡ đầu lưu học sinh Campuchia năm 2025 đang học tập tại một số trường đại học khu vực phía Bắc Việt Nam, tiếp tục bồi đắp nền tảng nhân văn, gắn kết tình hữu nghị truyền thống giữa nhân dân hai nước thông qua giáo dục - đào tạo.
CMG công bố hình ảnh linh vật chương trình Gala mừng Xuân Bính Ngọ 2026

CMG công bố hình ảnh linh vật chương trình Gala mừng Xuân Bính Ngọ 2026

Ngày 18/12, Đài Phát thanh - Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CMG) công bố hình ảnh linh vật của chương trình Gala mừng Xuân Bính Ngọ 2026. Bốn tuấn mã cùng tung vó, cùng phi nước đại mở lối hành trình mới!
Ghi nhận vai trò đồng bào Công giáo trong khối đại đoàn kết toàn dân tộc

Ghi nhận vai trò đồng bào Công giáo trong khối đại đoàn kết toàn dân tộc

Ngày 19/12 tại Hà Nội, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam Bùi Thị Minh Hoài đã thăm, chúc mừng Tòa Tổng Giám mục Tổng Giáo phận Hà Nội và Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam.
Cần Thơ đẩy mạnh truyền thông bài bản nhằm chấm dứt khai thác IUU

Cần Thơ đẩy mạnh truyền thông bài bản nhằm chấm dứt khai thác IUU

Trước yêu cầu cấp bách trong việc chấm dứt khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), TP Cần Thơ đang đẩy mạnh công tác truyền thông theo hướng bài bản, đồng bộ và đi vào chiều sâu. Trọng tâm là gắn tuyên truyền pháp luật với quản lý đội tàu, truy xuất nguồn gốc thủy sản và chuyển đổi sinh kế cho ngư dân, qua đó góp phần cùng cả nước sớm tháo gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC).
Thanh niên Mường Toong vươn lên thoát nghèo nhờ truyền thông cơ sở

Thanh niên Mường Toong vươn lên thoát nghèo nhờ truyền thông cơ sở

Thông qua các hoạt động truyền thông cơ sở trong khuôn khổ Dự án 6 của Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, nhiều thanh niên xã Mường Toong (Điện Biên) đã từng bước thay đổi tư duy, chủ động học hỏi tri thức, mạnh dạn khởi nghiệp, góp phần giảm nghèo bền vững tại địa phương.
Cảnh sát biển Việt Nam xác định chống IUU là nhiệm vụ trọng tâm năm 2026

Cảnh sát biển Việt Nam xác định chống IUU là nhiệm vụ trọng tâm năm 2026

Ngày 20/12, Đảng ủy - Cảnh sát biển Việt Nam tổ chức Hội nghị Tổng kết công tác Cảnh sát biển năm 2025. Tại đây, Cảnh sát biển Việt Nam khẳng định chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) là nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2026, nhằm giữ vững kỷ cương pháp luật trên biển và góp phần tháo gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC) đối với thủy sản Việt Nam.
infographic world travel awards 2025 viet nam tiep tuc duoc binh chon la diem den di san hang dau the gioi
infographic lich su hinh thanh va phat trien lien hiep cac to chuc huu nghi viet nam
infographic 10 thang nam 2025 ha noi don 2822 trieu luot khach du lich
infographic quan he huu nghi truyen thong va hop tac nhieu mat viet nam phan lan
quan he huu nghi truyen thong viet nam trieu tien
infographic khuyen cao ve chieu tro gia danh cong an de lua dao
infographic chien dich tu hao viet nam nhuom do khong gian mang chao mung quoc khanh 29
Xin chờ trong giây lát...
[VIDEO] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em tiếp sức trẻ em Bắc Ninh sớm quay về nhịp sống sau thiên tai
[Video] World Vision hỗ trợ hơn 1.100 người dân Quảng Ngãi tiếp cận nước sạch bền vững
[Video] Đồng tâm, dốc sức cứu trợ đồng bào vùng lũ
[Video] Ấn Độ tặng Giải thưởng Hòa bình Romesh Chandra cho bà Nguyễn Thị Bình
[Video] Lễ dâng y Kathina tại Đà Nẵng: Sợi dây gắn kết Phật giáo các nước châu Á
Cả nước hướng về Thái Nguyên: Chung tay giúp người dân vượt qua mưa lũ
Trailer lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội lần thứ nhất
[Video] Không khí rộn ràng ngày khai giảng năm học mới trên cả nước
[Video] Petr Tsvetov: Việt Nam ấm áp và thân thuộc
Việt Nam - Cuba: 65 năm cùng chung nhịp đập
[Video] Thiếu tướng Lào kể chuyện nhân dân Việt Nam che chở giữa mưa bom 1972
[Video] Bạn bè quốc tế gửi lời chúc tới nhân dân Việt Nam
[Video] Nhiều hoạt động cứu trợ người dân Nghệ An bị lũ lụt
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
Thời tiết hôm nay (19/12): Hà Nội rét về đêm và sáng

Thời tiết hôm nay (19/12): Hà Nội rét về đêm và sáng

Theo dự báo của Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, thời tiết tại Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước ngày và đêm 19/12 như sau:
Thời tiết hôm nay (17/12): Không khí lạnh tăng cường khiến miền Bắc mưa rét

Thời tiết hôm nay (17/12): Không khí lạnh tăng cường khiến miền Bắc mưa rét

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, ngày 17/12, không khí lạnh tăng cường khiến Bắc Bộ có mưa, mưa rào rải rác và có nơi có dông, trời rét, có nơi rét đậm.
Thời tiết hôm nay (11/12): Không khí lạnh sâu sắp tràn về miền Bắc

Thời tiết hôm nay (11/12): Không khí lạnh sâu sắp tràn về miền Bắc

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, khoảng đêm 12-13/12, một đợt không khí lạnh mạnh tràn về, miền Bắc có khả năng xuất hiện mưa, mưa vừa và rải rác có giông, một số nơi mưa to.
Thành phố Hồ Chí Minh hỗ trợ học tập cho hơn 70.000 học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số

Thành phố Hồ Chí Minh hỗ trợ học tập cho hơn 70.000 học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số

Thành phố Hồ Chí Minh vừa thông qua chính sách hỗ trợ tập vở, sách giáo khoa và chi phí học tập cho hơn 70.000 học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số đang cư trú và theo học tại các cơ sở giáo dục trong cả nước. Đây là bước đi nhằm bảo đảm cơ hội tiếp cận giáo dục công bằng, đặc biệt trong bối cảnh nhiều gia đình dân tộc thiểu số còn gặp khó khăn về kinh tế sau hợp nhất đô thị.
Thời tiết hôm nay (09/12): Miền Bắc nắng ấm, Nam Bộ có mưa rào và dông

Thời tiết hôm nay (09/12): Miền Bắc nắng ấm, Nam Bộ có mưa rào và dông

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, ngày 09/12 Bắc Bộ sáng sớm có sương mù và sương mù nhẹ rải rác, trưa chiều giảm mây trời nắng; Nam Bộ có mưa rào và dông vài nơi, cục bộ có nơi mưa to.
Thời tiết hôm nay (03/12): Không khí lạnh tăng cường, Hà Nội có mưa, nhiệt độ thấp nhất 15-18 độ

Thời tiết hôm nay (03/12): Không khí lạnh tăng cường, Hà Nội có mưa, nhiệt độ thấp nhất 15-18 độ

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, hiện nay bộ phận không khí lạnh đã báo đang tiến gần tới biên giới phía Bắc nước ta. Sáng 03/12, không khí lạnh bắt đầu ảnh hưởng đến Đông Bắc Bộ, sau đó lan sang Bắc Trung Bộ, Tây Bắc Bộ và phía Bắc Trung Trung Bộ.
Phiên bản di động