Trang chủ Gia đình Việt Tập tục

12:02 | 06/02/2020 GMT+7

Vì sao lại nói 'cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng'?

Trà Nguyễn

Theo dõi thoidai.com.vn trên

Dân gian có câu "cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng", vậy tại sao lại nói như vậy và ý nghĩa của câu nói này.

vi sao lai noi cung quanh nam khong bang ram thang gieng

Rằm tháng Giêng 2020: Những điều kiêng kỵ không thể bỏ qua

Rằm tháng Giêng là Tết gì?

"Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng"

Trong tâm thức của người Việt, Rằm tháng Giêng có ý nghĩa quan trọng vì đầy là ngày Rằm đầu tiên của năm mới. Ngày Rằm tháng Giêng vào mùa xuân, theo quan niệm dân gian, tượng trưng cho sự phát triển, sinh sôi. Vì vậy mà ngày này được coi trọng, người dân gửi gắm vào đó nhiều mong ước về một năm thuận hòa, sung túc.

Câu nói "Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng" nhằm nhấn mạnh ý nghĩa và tầm quan trọng của ngày này. Trong sách "Cơ sở văn hóa Việt Nam”, GS Trần Ngọc Thêm viết không chỉ ngày đầu năm mà tháng đầu năm cũng đặc biệt quan trọng. Theo quan niệm của người Việt, phàm làm bất kỳ điều gì hễ đầu xuôi thì đuôi lọt. Bởi vậy trong những ngày đầu năm, đầu tháng, người dân Việt có tục cúng vái và kiêng kỵ rất được coi trọng.

Người Việt rất coi trọng ngày Rằm tháng Giêng. Vào ngày này, các gia đình chuẩn bị mâm cơm cúng chu đáo dâng tổ tiên. (Ảnh: Tô Hưng Giang)

Rằm tháng Giêng - đó là ngày trăng tròn đầu tiên còn gọi là Tết Thượng Nguyên. Đây là một Tết nằm trong hệ thống Thượng - Trung - Hạ Nguyên. Tết Thượng Nguyên là Rằm tháng Giêng, Tết Trung Nguyên là Rằm tháng Bảy và Tết Hạ Nguyên là Rằm tháng Mười. Ba ngày Tết này mang các ý nghĩa khác nhau. Tết Thượng Nguyên là Tết hướng thiên cầu phúc an lành, Tết Trung Nguyên là địa quan xá tội, Tết Hạ Nguyên là thủy quan giải ách.

Trong tâm thức của người Việt, Rằm tháng Giêng còn được coi là Tết muộn, có ý nghĩa không khác gì ngày Tết Nguyên đán. Bởi dư âm những ngày Tết Nguyên đán vẫn còn khi nhiều gia đình vẫn tiếp tục ăn Tết, gói bánh chưng, chơi mai, đào nở muộn. Ngày nay, ở nhiều vùng, địa phương, vẫn lưu giữ tục lệ này. Thậm chí có nơi còn ăn Rằm to hơn cả những ngày Tết.

Năm 2020, Rằm tháng Giêng rơi vào ngày 8/2 dương lịch. Thời gian này, các gia đình chuẩn bị mâm cúng, thành tâm dâng tổ tiên và thần linh.

Mâm cúng Rằm tháng Giêng thường có bánh trôi. (Ảnh: Tô Hưng Giang)

Còn theo GS Lương Ngọc Huỳnh, ngày Rằm tháng Giêng có ba tích. Thứ nhất, ngày Rằm tháng Giêng là ngày Vía Phật. Đây là ngày Rằm đầu tiên trong năm mới. Tất cả những may mắn nhất của năm mới đều ở ngày này.

Vì thế, đối với những người theo đạo Phật, trừ ngày mùng 1 Tết thì đây là ngày lễ đầu tiên trong năm. Họ lên chùa thắp nén nhang, cầu xin một sự may mắn.

Tích thứ hai, ngày Rằm tháng Giêng là ngày Tết Nguyên tiêu. Thời xưa có một vị vua cứ đến ngày Rằm tháng Giêng là cho mời các trạng nguyên vào hầu triều và để nói chuyện đầu năm. Sau khi các quân vào hầu triều, buổi trưa họ được vua thiết đãi yến tiệc.

Thiết đãi yến tiệc xong, buổi tối, vua và các trạng vào vườn Thượng Uyển để ngắm trăng và vịnh thơ. Các ông trạng sẽ thi nhau đọc thơ để cho vua nghe.

Từ đó, người ta coi ngày Rằm tháng Giêng là ngày Tết Nguyên tiêu, là ngày Tết của các vị vua và trạng.

Thứ 3, ngày Tết Nguyên tiêu là ngày rằm đầu tiên của tổ tiên, dòng họ trong năm mới. Do vậy, chúng ta cũng cần phải lễ tổ tiên trong gia đình.

Trong ngày này, người Việt thường đi lễ chùa và làm mâm cơm cúng dâng lên tổ tiên bày tỏ lòng biết ơn, trân trọng với người đã khuất và mong một năm mới an lành, may mắn.

5 điều kiêng kỵ trong ngày vía Thần Tài 2020 theo quan niệm dân gian

Ngày vía Thần Tài là ngày mùng 10 tháng Giêng Âm lịch, theo Dương lịch năm nay là thứ 2 ngày 3/2/2020. Dưới đây là ...

Những điều kiêng kỵ trong đêm giao thừa để năm mới Canh Tý 2020 may mắn, bình an

Để năm mới may mắn, bình an, cần lưu ý một số điều trong đêm giao thừa như kiêng kỵ mặc quần áo đen - ...

Những điều kiêng kỵ ngày Tết nên nhớ để cả năm may mắn, thuận lợi

Người Việt có câu "có thờ có thiêng, có kiêng có lành", vì thế mọi người đều ghi nhớ những điều kiêng kỵ ngày Tết ...

Trà Nguyễn

Nguồn:

Tin cùng chủ đề: Rằm tháng Giêng 2020

Đi chùa giữa dịch virus corona: Hà Nội vắng vẻ, TP.HCM vẫn nhộn nhịp

14:59 | 08/02/2020 Điểm đến 125

Bánh trôi ngũ sắc cúng Rằm tháng Giêng được đặc biệt ưa chuộng

07:30 | 08/02/2020 Tập tục 125

Tin bài liên quan

Các tin bài khác

Clip khách Tây đẩy gậy kịch tính với chàng trại H'Mông tại Lễ hội Gầu tào

21:49 | 18/02/2024 Tập tục 125

Đến Lào Cai dịp này, nhiều du khách nước ngoài thích thú, hào hứng trải nghiệm nét văn hóa bản địa đặc sắc của dân tộc H’Mông trong lễ hội Gầu Tào.

Những việc nên làm vào Ngày Thần Tài (10/1) để đón tài lộc cả năm

21:35 | 17/02/2024 Bạn đọc - Cần biết 125

Cần chuẩn bị cho lễ cúng Thần Tài vào ngày Thần Tài mùng 10 tháng Giêng Âm lịch. Bạn cũng cần lau dọn ban thờ và làm lễ đón Thần Tài.

Ảnh: Phiên chợ Âm Dương "mua may, bán rủi" độc đáo nhất đất Bắc, mỗi năm chỉ mở một lần

20:03 | 14/02/2024 Tập tục 125

Chợ Âm Dương - nơi "mua may, bán rủi", nằm tại Làng Ó (khu Xuân Ổ, phường Võ Cường, TP Bắc Ninh). Mỗi năm chợ chỉ họp một lần vào đêm mùng 4, rạng sáng mùng 5 Tết.

Tục xin chữ đầu năm của người Việt

08:13 | 11/02/2024 Tập tục 125

Từ xưa đến nay, mỗi dịp Tết đến xuân về, người dân Việt Nam luôn giữ thông lệ đi xin chữ đầu năm như một cách thể hiện niềm hy vọng trong năm mới.

Xem thêm

Đọc nhiều

Loạt lãnh đạo PGBank từ nhiệm trước thềm ĐHĐCĐ

17/04/2024 14:27 Kinh tế 125

Loạt nhân sự cấp cao của PGBank vừa nộp đơn xin từ nhiệm trước thềm ĐHĐCĐ thường niên 2024 được tổ chức vào ngày 20/4 tới đây tại Ninh Bình.

Hungary trao Huân chương Chữ thập Vàng cho dịch giả Vũ Ngọc Cân

17/04/2024 15:49 Hữu nghị 125

Ngày 17/4, tại Hà Nội đã diễn ra lễ trao Huân chương Chữ thập Vàng của Nhà nước Hungary cho PGS. TS Vũ Ngọc Cân, người dịch thành công nhiều tác phẩm văn học nổi ...

Diễn đàn phụ nữ Việt Nam tại Châu Âu kí kết hợp tác Hiệp hội nữ doanh nhân TP Hà Nội

18/04/2024 14:31 Việt kiều 125

Ngày 18/4, tại Hà Nội, đã diễn ra lễ kí kết hợp tác giữa Diễn đàn phụ nữ Việt Nam tại Châu Âu với Hiệp hội nữ doanh nhân TP Hà Nội.

Dịch giả Vũ Ngọc Cân - người góp nhịp cầu kết nối văn hóa Việt Nam - Hungary

18/04/2024 08:45 Hữu nghị 125

Hơn 40 năm qua, PGS.TS, dịch giả Vũ Ngọc Cân (bút danh Vũ Thanh Xuân) đã nỗ lực không ngừng trong việc giới thiệu văn hóa, văn học Hungary đến độc giả Việt và giới ...

Bờ cõi biển đảo

Miền đất - Con người Cuộc sống vùng biên Nhịp sống biển đảo Lịch sử chủ quyền Giao lưu hữu nghị

Giới thiệu 100 bức ảnh nghệ thuật “Tổ quốc bên bờ sóng” tại Lào

5 giờ 42 phút Bờ cõi biển đảo 125

Vừa qua, hội nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam phối hợp với trung tâm văn hóa Việt Nam tại Lào tổ chức triển lãm giới thiệu 100 bức ảnh nghệ thuật về đề tài biển đảo với tên gọi “Tổ quốc bên bờ sóng”.

Vùng 5 Hải quân điều tàu cấp nước ngọt cho người dân tỉnh Cà Mau

16 giờ 25 phút Bờ cõi biển đảo 125

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Tư lệnh Quân chủng Hải quân, ngày 18/4, Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân đã tổ chức cấp nước ngọt miễn phí cho người dân vùng hạn hán trên địa bàn tỉnh Cà Mau.

Tuyên truyền biển, đảo năm tới người dân thị xã Ninh Hoà, Khánh Hoà

2 ngày trước Bờ cõi biển đảo 125

Sáng 16/4, Lữ đoàn 146, Vùng 4 Hải quân phối hợp với Thị ủy Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa tổ chức Hội nghị tuyên truyền biển, đảo cho hơn 500 đồng chí là cán bộ chủ chốt Thị ủy, các đồng chí nguyên lãnh đạo thị xã qua các thời kỳ và cán bộ các xã, phường.

Multimedia

Podcasts Video E-magazine Infographic

xe dap tho trong chien dich dien bien phu

Xe đạp thồ trong Chiến dịch Điện Biên Phủ

25-03-2024 07:29 Truyền hình 125

Nhắc tới chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ không thể không nhắc tới vai trò của những chiếc xe đạp thồ và những đóng góp to lớn của hậu phương Thanh Hóa trong chi viện sức người, sức của cho kháng chiến. 70 năm đã trôi qua, rất nhiều người trong đội hình dân công hỏa tuyến năm xưa giờ đã ở cái tuổi “thất thập cổ lai hy”, nhiều người đã không còn nữa nhưng những ký ức về một thời hào hùng, tinh thần tất cả cho tiến tuyến của quân dân Thanh Hóa, luôn còn mãi.

gioi thieu quang ba ve dat nuoc va con nguoi viet nam tai dan mach

Giới thiệu, quảng bá về đất nước và con người Việt Nam tại Đan Mạch

21-03-2024 10:30 Nhịp sống cộng đồng 125

Các bạn trẻ Đan Mạch được tìm hiểu về đất nước, con người Việt Nam, các di tích lịch sử, truyền thống, các địa điểm du lịch hấp dẫn, những nét đẹp văn hóa, nghệ thuật, ẩm thực của Việt Nam.

lan dau tien am thuc hungary ra mat tai ha noi

Lần đầu tiên ẩm thực Hungary ra mắt tại Hà Nội

18-03-2024 08:47 Truyền hình 125

Ngày 15/3, không gian ẩm thực Hungary đầu tiên tại Hà Nội chính thức mở cửa. Tại đây, thực khách được thưởng thức những món ăn truyền thống, đậm chất Hungary do đầu bếp người Hungary Csaba Szabo chế biến. Thời Đại giới thiệu tới bạn đọc cận cảnh quy trình chế biến Chicken Paprikash - món ăn đặc trưng của ẩm thực Hungary.

dai su cac nhom g4 gui thong diep chuc tet nguyen dan

Đại sứ các nhóm G4 gửi thông điệp chúc Tết Nguyên Đán

05-02-2024 10:06 Cuộc sống muôn màu 125

Trước thềm Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, Đại sứ và Đại biện lâm thời 4 nước Nhóm G4 tại Việt Nam, gồm: New Zealand, Canada, Na Uy và Thụy Sỹ đã dành thời gian gặp gỡ, chúc Tết một số lao động nữ tại Hà Nội, với mong muốn tri ân những những người lao động đang cần mẫn làm việc mỗi ngày để đảm bảo cuộc sống cho gia đình và đóng góp cho xã hội theo cách riêng của mình.

viet nam tang 8 bac trong bang xep hang chi so phat trien con nguoi

Việt Nam tăng 8 bậc trong bảng xếp hạng chỉ số phát triển con người

15-03-2024 07:44 Tình đời nghĩa đạo 125

Việt Nam tăng 8 bậc trong báo cáo Chỉ số phát triển con người do Chương trình phát triển của Liên hợp quốc công bố vào rạng sáng 14/3.

dai su canada ghe xu hoa dao nhat tan hao hung don tet viet

Đại sứ Canada ghé xứ hoa Đào Nhật Tân, hào hứng đón Tết Việt

26-01-2024 16:11 Thân gửi Việt Nam 125

Đại sứ Shawn Steil cùng phu nhân lần đầu trải nghiệm cảm giác mua đào tại vườn và bày tỏ niềm tin vào tương lai tươi sáng hơn nữa giữa hai nước, sau mốc kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao.

vung 3 hai quan thuc hien cuu nan tau ca tai quang ngai

Vùng 3 Hải quân thực hiện cứu nạn tàu cá tại Quảng Ngãi

21-12-2023 10:56 Nhịp sống biển đảo 125

Tàu cá của ngư dân Quảng Ngãi bị hỏng máy trên biển đã được tàu 375 của Vùng 3 Hải quân tiếp cận thành công và lai dắt về đất liền trong hoàn cảnh gió to, sóng lớn.

Videos

Xin chờ trong giây lát...

Thời Đại TV

Hội hữu nghị Việt Nam - Campuchia chúc tết Đại sứ quán Campuchia tại Việt Nam

11/04/2024 19:21 Thời Đại TV 119

Cần biết

Thời tiết giỗ tổ Hùng Vương 18/4: nắng nóng gay gắt trên diện rộng

17/04/2024 Bạn đọc - Cần biết 125

Hầu hết các khu vực trên cả nước đón ngày nghỉ lễ giỗ tổ Hùng Vương (10/3 âm lịch - 18/4 dương lịch) trong thời tiết nắng nóng, nhiều nơi xuất hiện nắng nóng gay gắt. Thời điểm chiều tối và đêm khả năng mưa rào và dông vài nơi

Kazakhstan dành 3 học bổng du học cho sinh viên Việt Nam trong năm 2024

13/04/2024 Bạn đọc - Cần biết 125

Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa thông báo tuyển sinh đi học tại Kazakhstan diện Hiệp định năm 2024. Theo đó, Chính phủ Kazakhstan cấp 3 học bổng cho công dân Việt Nam đi đào tạo tại quốc gia này theo trình độ đại học.

Thông tin về học bổng Ấn Độ, cơ hội việc làm đến sinh viên Việt Nam

10/04/2024 Hữu nghị 125

Chương trình học bổng của chính phủ Ấn Độ; cơ hội việc làm; những lưu ý khi du học Ấn Độ... là những thông tin được cung cấp tại tọa đàm “Tăng cường giao lưu nhân dân-kết nối giáo dục, đào tạo Việt Nam-Ấn Độ” diễn ra vào ngày 10/4 tại Hà Nội.

Sử dụng thống nhất mã số định danh công dân là mã số thuế

22/03/2024 Bạn đọc - Cần biết 125

Việc thống nhất mã số định danh công dân là mã số thuế sẽ giúp người dân tiết kiệm được nhiều thời gian, chi phí, giảm nhiều khâu thủ tục.

OS phẫu thuật nhân đạo cho các bệnh nhân mang dị tật khe hở môi, hàm ếch tại Hà Nội tháng 3

01/03/2024 Bạn đọc - Cần biết 125

Với mong muốn đem lại nhiều nụ cười mới cho trẻ em trên toàn quốc, từ ngày 11-15/3/2024, tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam - Cuba, số 37 Hai Bà Trưng, Tràng Tiền, Hoàn Kiếm, Hà Nội, tổ chức Operation Smile Việt Nam (OS) sẽ tổ chức chương trình Phẫu thuật nhân đạo dành cho các bệnh nhân mang dị tật khe hở môi, hàm ếch.