Trang chủ Gia đình Việt Tập tục

12:02 | 06/02/2020 GMT+7

Vì sao lại nói 'cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng'?

Trà Nguyễn

Theo dõi thoidai.com.vn trên

Dân gian có câu "cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng", vậy tại sao lại nói như vậy và ý nghĩa của câu nói này.

vi sao lai noi cung quanh nam khong bang ram thang gieng

Rằm tháng Giêng 2020: Những điều kiêng kỵ không thể bỏ qua

Rằm tháng Giêng là Tết gì?

"Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng"

Trong tâm thức của người Việt, Rằm tháng Giêng có ý nghĩa quan trọng vì đầy là ngày Rằm đầu tiên của năm mới. Ngày Rằm tháng Giêng vào mùa xuân, theo quan niệm dân gian, tượng trưng cho sự phát triển, sinh sôi. Vì vậy mà ngày này được coi trọng, người dân gửi gắm vào đó nhiều mong ước về một năm thuận hòa, sung túc.

Câu nói "Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng" nhằm nhấn mạnh ý nghĩa và tầm quan trọng của ngày này. Trong sách "Cơ sở văn hóa Việt Nam”, GS Trần Ngọc Thêm viết không chỉ ngày đầu năm mà tháng đầu năm cũng đặc biệt quan trọng. Theo quan niệm của người Việt, phàm làm bất kỳ điều gì hễ đầu xuôi thì đuôi lọt. Bởi vậy trong những ngày đầu năm, đầu tháng, người dân Việt có tục cúng vái và kiêng kỵ rất được coi trọng.

Người Việt rất coi trọng ngày Rằm tháng Giêng. Vào ngày này, các gia đình chuẩn bị mâm cơm cúng chu đáo dâng tổ tiên. (Ảnh: Tô Hưng Giang)

Rằm tháng Giêng - đó là ngày trăng tròn đầu tiên còn gọi là Tết Thượng Nguyên. Đây là một Tết nằm trong hệ thống Thượng - Trung - Hạ Nguyên. Tết Thượng Nguyên là Rằm tháng Giêng, Tết Trung Nguyên là Rằm tháng Bảy và Tết Hạ Nguyên là Rằm tháng Mười. Ba ngày Tết này mang các ý nghĩa khác nhau. Tết Thượng Nguyên là Tết hướng thiên cầu phúc an lành, Tết Trung Nguyên là địa quan xá tội, Tết Hạ Nguyên là thủy quan giải ách.

Trong tâm thức của người Việt, Rằm tháng Giêng còn được coi là Tết muộn, có ý nghĩa không khác gì ngày Tết Nguyên đán. Bởi dư âm những ngày Tết Nguyên đán vẫn còn khi nhiều gia đình vẫn tiếp tục ăn Tết, gói bánh chưng, chơi mai, đào nở muộn. Ngày nay, ở nhiều vùng, địa phương, vẫn lưu giữ tục lệ này. Thậm chí có nơi còn ăn Rằm to hơn cả những ngày Tết.

Năm 2020, Rằm tháng Giêng rơi vào ngày 8/2 dương lịch. Thời gian này, các gia đình chuẩn bị mâm cúng, thành tâm dâng tổ tiên và thần linh.

Mâm cúng Rằm tháng Giêng thường có bánh trôi. (Ảnh: Tô Hưng Giang)

Còn theo GS Lương Ngọc Huỳnh, ngày Rằm tháng Giêng có ba tích. Thứ nhất, ngày Rằm tháng Giêng là ngày Vía Phật. Đây là ngày Rằm đầu tiên trong năm mới. Tất cả những may mắn nhất của năm mới đều ở ngày này.

Vì thế, đối với những người theo đạo Phật, trừ ngày mùng 1 Tết thì đây là ngày lễ đầu tiên trong năm. Họ lên chùa thắp nén nhang, cầu xin một sự may mắn.

Tích thứ hai, ngày Rằm tháng Giêng là ngày Tết Nguyên tiêu. Thời xưa có một vị vua cứ đến ngày Rằm tháng Giêng là cho mời các trạng nguyên vào hầu triều và để nói chuyện đầu năm. Sau khi các quân vào hầu triều, buổi trưa họ được vua thiết đãi yến tiệc.

Thiết đãi yến tiệc xong, buổi tối, vua và các trạng vào vườn Thượng Uyển để ngắm trăng và vịnh thơ. Các ông trạng sẽ thi nhau đọc thơ để cho vua nghe.

Từ đó, người ta coi ngày Rằm tháng Giêng là ngày Tết Nguyên tiêu, là ngày Tết của các vị vua và trạng.

Thứ 3, ngày Tết Nguyên tiêu là ngày rằm đầu tiên của tổ tiên, dòng họ trong năm mới. Do vậy, chúng ta cũng cần phải lễ tổ tiên trong gia đình.

Trong ngày này, người Việt thường đi lễ chùa và làm mâm cơm cúng dâng lên tổ tiên bày tỏ lòng biết ơn, trân trọng với người đã khuất và mong một năm mới an lành, may mắn.

5 điều kiêng kỵ trong ngày vía Thần Tài 2020 theo quan niệm dân gian

Ngày vía Thần Tài là ngày mùng 10 tháng Giêng Âm lịch, theo Dương lịch năm nay là thứ 2 ngày 3/2/2020. Dưới đây là ...

Những điều kiêng kỵ trong đêm giao thừa để năm mới Canh Tý 2020 may mắn, bình an

Để năm mới may mắn, bình an, cần lưu ý một số điều trong đêm giao thừa như kiêng kỵ mặc quần áo đen - ...

Những điều kiêng kỵ ngày Tết nên nhớ để cả năm may mắn, thuận lợi

Người Việt có câu "có thờ có thiêng, có kiêng có lành", vì thế mọi người đều ghi nhớ những điều kiêng kỵ ngày Tết ...

Trà Nguyễn

Nguồn:

Tin cùng chủ đề: Rằm tháng Giêng 2020

Đi chùa giữa dịch virus corona: Hà Nội vắng vẻ, TP.HCM vẫn nhộn nhịp

14:59 | 08/02/2020 Điểm đến 125

Bánh trôi ngũ sắc cúng Rằm tháng Giêng được đặc biệt ưa chuộng

07:30 | 08/02/2020 Tập tục 125

Tin bài liên quan

Các tin bài khác

Đắk Lắk bàn giao 15 bộ chiêng và 77 bộ trang phục truyền thống cho vùng đồng bào DTTS

19:23 | 28/05/2024 Tập tục 125

Mới đây, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk vừa tổ chức bàn giao 15 bộ chiêng của dân tộc: Ê Đê, Mnông, Mường và 77 bộ trang phục truyền thống cho các câu lạc bộ, đội văn nghệ tại các thôn, buôn vùng đồng bào DTTS ở 11 huyện, thành, thị trên địa bàn tỉnh.

Lễ hội Nàng Hai mang đậm tín ngưỡng phồn thực của người Việt cổ

15:53 | 05/04/2024 Tập tục 125

Lễ hội Nàng Hai ở xã Tiên Thành, Cao Bằng, là một điểm sáng nổi bật vì nó mang đậm nét văn hóa đặc trưng của người Tày, thể hiện lòng biết ơn, tôn kính với thiên nhiên và cầu mong mùa màng bội thu.

Hát Kiều Quảng Bình được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia

17:52 | 22/03/2024 Tập tục 125

Mới đây, Sở Văn hóa - Thể thao tỉnh Quảng Bình đã tổ chức lễ đón nhận bằng công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia nghệ thuật trình diễn dân gian hát Kiều trên địa bàn các huyện Quảng Trạch, Tuyên Hóa và thị xã Ba Đồn.

Clip khách Tây đẩy gậy kịch tính với chàng trại H'Mông tại Lễ hội Gầu tào

21:49 | 18/02/2024 Tập tục 125

Đến Lào Cai dịp này, nhiều du khách nước ngoài thích thú, hào hứng trải nghiệm nét văn hóa bản địa đặc sắc của dân tộc H’Mông trong lễ hội Gầu Tào.

Xem thêm

Đọc nhiều

Việt Nam khuyến cáo người Việt ở Ukraine sẵn sàng phương án tốt nhất để giữ an toàn

21/11/2024 07:14 Việt kiều 125

Bộ Ngoại giao khuyến cáo công dân, cộng đồng người Việt Nam đang ở Ukraine cần sẵn sàng phương án tốt nhất để giữ an toàn.

Các Liên hiệp hữu nghị Cụm 5: Vận động gần 300 tỷ đồng viện trợ trong năm 2024

21/11/2024 10:38 Hữu nghị 125

Ngày 20/11, tại Cà Mau, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị các tỉnh, thành (Cụm 5) gồm: Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng, Kiên Giang, Đồng Tháp, An Giang, Vĩnh Long, Trà Vinh và thành phố Cần Thơ tổ chức Hội nghị tổng kết công tác đối ngoại nhân dân năm 2024 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2025.

World Vision cùng Việt Nam bảo vệ trẻ em trên không gian mạng

21/11/2024 14:42 Nhân quyền - Góc nhìn thời đại 125

“Trong nỗ lực xây dựng môi trường mạng an toàn, hiệu quả cho trẻ em, World Vision International tại Việt Nam luôn tập trung vào phương pháp tiếp cận lấy trẻ em làm trung tâm. World Vision đặc biệt chú trọng chương trình giáo dục kỹ năng số toàn diện để trẻ em có thể vừa biết cách tự bảo vệ mình, vừa có thể sử dụng internet sáng tạo. Đồng thời tự ý thức vai trò chủ động của mình trong việc xây dựng môi trường internet an toàn, hiệu quả”.

Cựu sinh viên Campuchia tại Việt Nam: tiếp tục nối những nhịp cầu vun đắp tình hữu nghị hai nước

21/11/2024 11:19 Hữu nghị 125

Chương trình “Ươm mầm hữu nghị” do Hội hữu nghị Việt Nam – Campuchia khởi xướng và triển khai đã hỗ trợ thiết thực, hiệu quả cho hàng trăm sinh viên Campuchia đang học tập tại Việt Nam. Từ sự hỗ trợ đó, sinh viên Campuchia có thêm nền tảng tốt khi đi làm, nhiều cơ hội phát triển và đóng góp tích cực cho tình hữu nghị hai nước. Thạc sĩ Uch Leang, Phó Vụ trưởng Vụ Nghiên cứu Á - Phi và Trung Đông, Hàn lâm Hoàng gia Campuchia (RAC), Chủ tịch Hội cựu sinh viên Campuchia tại Việt Nam cho biết như vậy khi trao đổi với phóng viên tạp chí Thời Đại.

Bờ cõi biển đảo

Miền đất - Con người Cuộc sống vùng biên Nhịp sống biển đảo Lịch sử chủ quyền Giao lưu hữu nghị

Tàu 467 Vùng 4 Hải quân cứu nạn thành công tàu cá Bình Định

20 giờ 29 phút Bờ cõi biển đảo 125

Ngày 21/11, Tàu 467 Vùng 4 Hải quân đã cứu nạn thành công tàu cá Bình Định bị hỏng máy tại khu vực đảo Phú Quý.

Việt Nam kiên quyết thực hiện các biện pháp phù hợp với luật pháp quốc tế để thực thi chủ quyền

21 giờ 37 phút Bờ cõi biển đảo 125

Việt Nam tôn trọng quyền của các quốc gia ven biển trong việc ban hành nội luật và các quy định liên quan đến biển phù hợp với UNCLOS 1982; đồng thời, Việt Nam cũng đề nghị các quốc gia khác tôn trọng đầy đủ chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Trường Sa và các quyền của Việt Nam đối với các vùng biển của Việt Nam được xác lập phù hợp với UNCLOS 1982.

Vùng 2 Hải quân phối hợp tổ chức thông tin, tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật năm 2024

22 giờ 4 phút Bờ cõi biển đảo 125

Ngày 21/11, tại thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, Bộ Tư lệnh Vùng 2 Hải quân phối hợp với Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và Trung tâm 286/BTL 86 tổ chức Hội nghị thông tin, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2024.

Multimedia

Podcasts Video E-magazine Infographic

cuu sinh vien campuchia tai viet nam tiep tuc noi nhung nhip cau vun dap tinh huu nghi hai nuoc

Cựu sinh viên Campuchia tại Việt Nam: tiếp tục nối những nhịp cầu vun đắp tình hữu nghị hai nước

1 ngày trước Bốn phương kết bạn 125

infographic 10 thang viet nam don hon 141 trieu luot khach du lich quoc te

[Infographic] 10 tháng, Việt Nam đón hơn 14,1 triệu lượt khách du lịch quốc tế

3 ngày trước Infographic 125

Tổng cục Thống kê mới công bố, trong 10 tháng năm 2024, có hơn 14,1 triệu lượt khách quốc tế đến Việt Nam, tăng 41,3% so cùng kỳ năm trước.

infographics nhung dong gop quan trong cua viet nam trong acmecs

[Infographics] Những đóng góp quan trọng của Việt Nam trong ACMECS

06-11-2024 09:11 Infographic 125

Việt Nam chính thức tham gia Chiến lược hợp tác kinh tế Ayeyawady - Chao Phraya - Mekong (ACMECS) tại Hội nghị Bộ trưởng ACMECS lần thứ nhất tại Thái Lan vào tháng 11/2004. Là thành viên tích cực và có trách nhiệm, Việt Nam đã và đang có nhiều đóng góp quan trọng trong ACMECS.

infographics brics va nam ban cau cung xay dung mot the gioi tot dep hon

[Infographics] BRICS và Nam bán cầu cùng xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn

23-10-2024 07:27 Infographic 125

Nhận lời mời của Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin, Chủ tịch Nhóm BRICS năm 2024, Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Phạm Minh Chính dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị các Nhà lãnh đạo Nhóm BRICS mở rộng ngày 23 và 24/10/2024.

infographics ngay phu nu viet nam 2010 phu nu viet nam chu dong sang tao tu tin toa sang trong thoi dai moi

[Infographics] Ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10: Phụ nữ Việt Nam chủ động, sáng tạo, tự tin tỏa sáng trong thời đại mới

20-10-2024 07:35 Infographic 125

Với hành trang mang trong mình truyền thống tốt đẹp, vẻ vang từ ngàn đời nay, phụ nữ Việt Nam hôm nay luôn đoàn kết, năng động, sáng tạo, "giỏi việc nước, đảm việc nhà", vừa là hậu phương vững chắc, chăm lo cuộc sống của từng gia đình, vừa thúc đẩy sự phát triển của cộng đồng, xã hội, vừa tích cực tham gia xây dựng, bảo vệ, phát triển đất nước nhanh và bền vững.

video tay ninh bao ton phat huy nghe thuat trinh dien dan gian dan toc khmer gan voi phat trien du lich

[Video] Tây Ninh bảo tồn, phát huy nghệ thuật trình diễn dân gian dân tộc Khmer gắn với phát triển du lịch

17-10-2024 07:00 Văn hóa - Du lịch 125

Trong 2 ngày (9-10/10) tại Tây Ninh, Sở Văn hoá Thể thao và Du lịch phối hợp với Vụ Văn hóa dân tộc - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức lớp tập huấn, truyền dạy về bảo tồn, phát huy Nghệ thuật trình diễn dân gian (dân ca, dân vũ, dân nhạc) dân tộc Khmer gắn với phát triển du lịch tại tỉnh Tây Ninh.

infographics nobel 2024 giai nobel hoa binh ton vinh to chuc nihon hidankyo cua nhat ban

[Infographics] Nobel 2024: Giải Nobel Hòa bình tôn vinh tổ chức Nihon Hidankyo của Nhật Bản

12-10-2024 06:25 Infographic 125

Chiều 11/10/2024 (giờ Việt Nam), Ủy ban Nobel Na Uy đã công bố giải Nobel Hòa bình 2024 thuộc về tổ chức Nihon Hidankyo của Nhật Bản vì "Những nỗ lực hướng tới một thế giới không có vũ khí hạt nhân và chứng minh qua lời kể của các nhân chứng rằng vũ khí hạt nhân không bao giờ được sử dụng nữa".

Videos

Xin chờ trong giây lát...

Truyền hình

Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới

14/11/2024 00:07 Truyền hình 13

Mở cửa từ ngày 1/11, Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam nhanh chóng trở thành địa điểm thu hút nhiều du khách đến tham quan, tìm hiểu về lịch sử quá khứ hào hùng của dân tộc. Dưới đây là những lưu ý quan trọng để du khách tham khảo trước khi đến check-in tại bảo tàng.