Trang chủ Gia đình Việt Tập tục
12:02 | 06/02/2020 GMT+7

Vì sao lại nói 'cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng'?

aa
Dân gian có câu "cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng", vậy tại sao lại nói như vậy và ý nghĩa của câu nói này.
vi sao lai noi cung quanh nam khong bang ram thang gieng Rằm tháng Giêng 2020: Những điều kiêng kỵ không thể bỏ qua
vi sao lai noi cung quanh nam khong bang ram thang gieng Rằm tháng Giêng là Tết gì?

"Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng"

Trong tâm thức của người Việt, Rằm tháng Giêng có ý nghĩa quan trọng vì đầy là ngày Rằm đầu tiên của năm mới. Ngày Rằm tháng Giêng vào mùa xuân, theo quan niệm dân gian, tượng trưng cho sự phát triển, sinh sôi. Vì vậy mà ngày này được coi trọng, người dân gửi gắm vào đó nhiều mong ước về một năm thuận hòa, sung túc.

Câu nói "Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng" nhằm nhấn mạnh ý nghĩa và tầm quan trọng của ngày này. Trong sách "Cơ sở văn hóa Việt Nam”, GS Trần Ngọc Thêm viết không chỉ ngày đầu năm mà tháng đầu năm cũng đặc biệt quan trọng. Theo quan niệm của người Việt, phàm làm bất kỳ điều gì hễ đầu xuôi thì đuôi lọt. Bởi vậy trong những ngày đầu năm, đầu tháng, người dân Việt có tục cúng vái và kiêng kỵ rất được coi trọng.

vi sao lai noi cung quanh nam khong bang ram thang gieng
Người Việt rất coi trọng ngày Rằm tháng Giêng. Vào ngày này, các gia đình chuẩn bị mâm cơm cúng chu đáo dâng tổ tiên. (Ảnh: Tô Hưng Giang)

Rằm tháng Giêng - đó là ngày trăng tròn đầu tiên còn gọi là Tết Thượng Nguyên. Đây là một Tết nằm trong hệ thống Thượng - Trung - Hạ Nguyên. Tết Thượng Nguyên là Rằm tháng Giêng, Tết Trung Nguyên là Rằm tháng Bảy và Tết Hạ Nguyên là Rằm tháng Mười. Ba ngày Tết này mang các ý nghĩa khác nhau. Tết Thượng Nguyên là Tết hướng thiên cầu phúc an lành, Tết Trung Nguyên là địa quan xá tội, Tết Hạ Nguyên là thủy quan giải ách.

Trong tâm thức của người Việt, Rằm tháng Giêng còn được coi là Tết muộn, có ý nghĩa không khác gì ngày Tết Nguyên đán. Bởi dư âm những ngày Tết Nguyên đán vẫn còn khi nhiều gia đình vẫn tiếp tục ăn Tết, gói bánh chưng, chơi mai, đào nở muộn. Ngày nay, ở nhiều vùng, địa phương, vẫn lưu giữ tục lệ này. Thậm chí có nơi còn ăn Rằm to hơn cả những ngày Tết.

Năm 2020, Rằm tháng Giêng rơi vào ngày 8/2 dương lịch. Thời gian này, các gia đình chuẩn bị mâm cúng, thành tâm dâng tổ tiên và thần linh.

vi sao lai noi cung quanh nam khong bang ram thang gieng
Mâm cúng Rằm tháng Giêng thường có bánh trôi. (Ảnh: Tô Hưng Giang)

Còn theo GS Lương Ngọc Huỳnh, ngày Rằm tháng Giêng có ba tích. Thứ nhất, ngày Rằm tháng Giêng là ngày Vía Phật. Đây là ngày Rằm đầu tiên trong năm mới. Tất cả những may mắn nhất của năm mới đều ở ngày này.

Vì thế, đối với những người theo đạo Phật, trừ ngày mùng 1 Tết thì đây là ngày lễ đầu tiên trong năm. Họ lên chùa thắp nén nhang, cầu xin một sự may mắn.

Tích thứ hai, ngày Rằm tháng Giêng là ngày Tết Nguyên tiêu. Thời xưa có một vị vua cứ đến ngày Rằm tháng Giêng là cho mời các trạng nguyên vào hầu triều và để nói chuyện đầu năm. Sau khi các quân vào hầu triều, buổi trưa họ được vua thiết đãi yến tiệc.

Thiết đãi yến tiệc xong, buổi tối, vua và các trạng vào vườn Thượng Uyển để ngắm trăng và vịnh thơ. Các ông trạng sẽ thi nhau đọc thơ để cho vua nghe.

Từ đó, người ta coi ngày Rằm tháng Giêng là ngày Tết Nguyên tiêu, là ngày Tết của các vị vua và trạng.

Thứ 3, ngày Tết Nguyên tiêu là ngày rằm đầu tiên của tổ tiên, dòng họ trong năm mới. Do vậy, chúng ta cũng cần phải lễ tổ tiên trong gia đình.

Trong ngày này, người Việt thường đi lễ chùa và làm mâm cơm cúng dâng lên tổ tiên bày tỏ lòng biết ơn, trân trọng với người đã khuất và mong một năm mới an lành, may mắn.

vi sao lai noi cung quanh nam khong bang ram thang gieng 5 điều kiêng kỵ trong ngày vía Thần Tài 2020 theo quan niệm dân gian

Ngày vía Thần Tài là ngày mùng 10 tháng Giêng Âm lịch, theo Dương lịch năm nay là thứ 2 ngày 3/2/2020. Dưới đây là ...

vi sao lai noi cung quanh nam khong bang ram thang gieng Những điều kiêng kỵ trong đêm giao thừa để năm mới Canh Tý 2020 may mắn, bình an

Để năm mới may mắn, bình an, cần lưu ý một số điều trong đêm giao thừa như kiêng kỵ mặc quần áo đen - ...

vi sao lai noi cung quanh nam khong bang ram thang gieng Những điều kiêng kỵ ngày Tết nên nhớ để cả năm may mắn, thuận lợi

Người Việt có câu "có thờ có thiêng, có kiêng có lành", vì thế mọi người đều ghi nhớ những điều kiêng kỵ ngày Tết ...

Trà Nguyễn
Nguồn:

Tin bài liên quan

Các tin bài khác

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

Cuốn sách “Biểu tượng, phù hiệu và đồ thờ của người An Nam” của học giả Pháp Gustave Dumoutier khám phá đời sống tinh thần của người Việt thế kỷ XIX
[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

Mỗi dịp Rằm tháng Giêng, hay còn gọi là Tết Nguyên Tiêu, theo phong tục truyền thống, mỗi gia đình Việt đều chuẩn bị mâm cỗ cúng thành kính dâng lên tổ tiên và các đấng thần linh, thể hiện lòng biết ơn, tôn kính đối với những người đi trước và cầu mong một năm mới an lành, may mắn.
[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

Ngày 4/2, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế tổ chức lễ hạ nêu ở sân Triệu Miếu và Thế Miếu bên trong Đại nội Huế, đánh dấu kết thúc Tết Nguyên đán năm Ất Tỵ.
"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

Tập tục “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi” vào dịp Tết Nguyên đán có từ lâu đời, chứa đựng nhiều triết lý sâu sắc về cuộc sống của cha ông ta và vẫn giữ nguyên giá trị đến tận ngày nay.

Đọc nhiều

Thứ trưởng Ngô Lê Văn: Đối ngoại nhân dân đã phát huy hiệu quả "sức mạnh mềm"

Thứ trưởng Ngô Lê Văn: Đối ngoại nhân dân đã phát huy hiệu quả "sức mạnh mềm"

Đây là chia sẻ của Thứ trưởng Ngoại giao Ngô Lê Văn trước thềm Hội nghị tổng kết công tác đối ngoại nhân dân năm 2025.
Cần Thơ huy động hàng trăm tỷ đồng chăm lo đời sống đoàn viên, người lao động

Cần Thơ huy động hàng trăm tỷ đồng chăm lo đời sống đoàn viên, người lao động

Ngày 29/12, 300 đại biểu ưu tú, đại diện cho hơn 140.000 đoàn viên Công đoàn trên địa bàn thành phố Cần Thơ tham dự Đại hội Công đoàn thành phố Cần Thơ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Đây là sự kiện chính trị - xã hội có ý nghĩa quan trọng, đánh dấu bước phát triển mới của tổ chức Công đoàn thành phố Cần Thơ, khẳng định vai trò đại diện, chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đội ngũ công nhân, người lao động trong giai đoạn phát triển mới của thành phố.
Trung Quốc: Mạng lưới đường sắt cao tốc vượt mốc 50.000km

Trung Quốc: Mạng lưới đường sắt cao tốc vượt mốc 50.000km

Sáng ngày 26/12, khi chuyến tàu C9309 khởi hành từ ga Diên An, tuyến đường sắt cao tốc Tây An - Diên An chính thức được đưa vào khai thác.
Hải Phòng siết chặt quản lý đội tàu, quyết tâm cùng cả nước gỡ “thẻ vàng” IUU của EC

Hải Phòng siết chặt quản lý đội tàu, quyết tâm cùng cả nước gỡ “thẻ vàng” IUU của EC

Thành phố Hải Phòng đã hoàn thành mục tiêu cấp giấy phép khai thác thủy sản cho 100% tàu cá đủ điều kiện, đồng thời 100% tàu cá khai thác xa bờ đã được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS), thể hiện quyết tâm cao trong công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).
Nghệ An triển khai loạt nhiệm vụ cấp bách chống khai thác IUU

Nghệ An triển khai loạt nhiệm vụ cấp bách chống khai thác IUU

Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh Nghệ An yêu cầu huy động toàn bộ hệ thống chính trị, quản lý chặt từ tàu cá, ngư dân đến dữ liệu nghề cá, kiên quyết không để phát sinh vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU), góp phần cùng cả nước tháo gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu.
Chương trình mục tiêu quốc gia giúp Sam Mứn giảm nghèo bền vững

Chương trình mục tiêu quốc gia giúp Sam Mứn giảm nghèo bền vững

Từ mở rộng sinh kế đến cải thiện đời sống người dân, Chương trình mục tiêu quốc gia đang tạo chuyển biến rõ nét trong phát triển kinh tế và giảm nghèo bền vững ở xã Sam Mứn (tỉnh Điện Biên).
Tôn vinh văn hóa Mông tại Ngày hội Văn hóa các dân tộc xã Sam Mứn

Tôn vinh văn hóa Mông tại Ngày hội Văn hóa các dân tộc xã Sam Mứn

Ngày hội Văn hóa các dân tộc xã Sam Mứn lần thứ I, năm 2025 đã tôn vinh sắc màu văn hóa Mông giữa miền biên viễn Điện Biên, góp phần gìn giữ bản sắc và tăng cường khối đại đoàn kết cộng đồng.
viet nam khang dinh vi the va dau an noi bat tai unesco
tin quoc te ngay 2612 thai lan pha do tuong than vishnu o bien gioi voi campuchia trung quoc cao buoc my can thiep quan he trung an
infographic dai hoi thi dua yeu nuoc toan quoc lan thu xi
infographic world travel awards 2025 viet nam tiep tuc duoc binh chon la diem den di san hang dau the gioi
infographic lich su hinh thanh va phat trien lien hiep cac to chuc huu nghi viet nam
infographic 10 thang nam 2025 ha noi don 2822 trieu luot khach du lich
infographic quan he huu nghi truyen thong va hop tac nhieu mat viet nam phan lan
Xin chờ trong giây lát...
Plan International Việt Nam hỗ trợ khẩn cấp hơn 1,8 tỷ đồng cho người dân Đà Nẵng sau bão
Vietnam Happy Fest 2025: Lan tỏa những giá trị hạnh phúc giữa lòng Hà Nội
[VIDEO] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em tiếp sức trẻ em Bắc Ninh sớm quay về nhịp sống sau thiên tai
[Video] World Vision hỗ trợ hơn 1.100 người dân Quảng Ngãi tiếp cận nước sạch bền vững
[Video] Đồng tâm, dốc sức cứu trợ đồng bào vùng lũ
[Video] Ấn Độ tặng Giải thưởng Hòa bình Romesh Chandra cho bà Nguyễn Thị Bình
[Video] Lễ dâng y Kathina tại Đà Nẵng: Sợi dây gắn kết Phật giáo các nước châu Á
Cả nước hướng về Thái Nguyên: Chung tay giúp người dân vượt qua mưa lũ
Trailer lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội lần thứ nhất
[Video] Không khí rộn ràng ngày khai giảng năm học mới trên cả nước
[Video] Petr Tsvetov: Việt Nam ấm áp và thân thuộc
Việt Nam - Cuba: 65 năm cùng chung nhịp đập
[Video] Thiếu tướng Lào kể chuyện nhân dân Việt Nam che chở giữa mưa bom 1972
[Video] Bạn bè quốc tế gửi lời chúc tới nhân dân Việt Nam
[Video] Nhiều hoạt động cứu trợ người dân Nghệ An bị lũ lụt
Thời tiết hôm nay (31/12): Bắc Bộ đón không khí lạnh, có mưa vài nơi

Thời tiết hôm nay (31/12): Bắc Bộ đón không khí lạnh, có mưa vài nơi

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, hiện nay (31/12), bộ phận không khí lạnh đã báo đang di chuyển xuống phía Nam. Ở Bắc Bộ có mưa vài nơi, nhiệt độ phổ biến 17-20 độ.
Cần Thơ huy động hàng trăm tỷ đồng chăm lo đời sống đoàn viên, người lao động

Cần Thơ huy động hàng trăm tỷ đồng chăm lo đời sống đoàn viên, người lao động

Ngày 29/12, 300 đại biểu ưu tú, đại diện cho hơn 140.000 đoàn viên Công đoàn trên địa bàn thành phố Cần Thơ tham dự Đại hội Công đoàn thành phố Cần Thơ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Đây là sự kiện chính trị - xã hội có ý nghĩa quan trọng, đánh dấu bước phát triển mới của tổ chức Công đoàn thành phố Cần Thơ, khẳng định vai trò đại diện, chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đội ngũ công nhân, người lao động trong giai đoạn phát triển mới của thành phố.
Tạp chí Vogue của Pháp: Việt Nam trở thành điểm đến được ưa chuộng hàng đầu năm 2026

Tạp chí Vogue của Pháp: Việt Nam trở thành điểm đến được ưa chuộng hàng đầu năm 2026

Theo Tạp chí Vogue của Pháp, bước sang năm 2026, Việt Nam nổi lên như một trong những điểm đến hấp dẫn nhất tại châu Á, nhờ sự kết hợp hài hòa giữa cảnh quan thiên nhiên đặc sắc, chiều sâu văn hóa và sức sống hiện đại của các đô thị lớn.
Dự báo thời tiết dịp nghỉ Tết Dương lịch 2026

Dự báo thời tiết dịp nghỉ Tết Dương lịch 2026

Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đưa ra thông tin dự báo thời tiết các vùng trên cả nước trong dịp nghỉ Tết Dương lịch 2026 (từ ngày 31/12/2025 - 04/01/2026). Theo đó, dịp này thời tiết trên cả nước tương đối thuận lợi, nhiều nơi ngày nắng ráo.
Thời tiết hôm nay (26/12): Bắc Bộ trời rét đậm, có nơi rét hại

Thời tiết hôm nay (26/12): Bắc Bộ trời rét đậm, có nơi rét hại

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, hôm nay (26/12), Bắc Bộ trời rét đậm, có nơi rét hại. Vùng núi cao đề phòng xảy ra băng giá và sương muối. Nam Bộ có mưa, mưa vừa, cục bộ có nơi mưa to và dông.
VINENERGO, VINFAST, V-GREEN VÀ XANH SM hợp tác với IDICO “xanh hóa” các khu công nghiệp

VINENERGO, VINFAST, V-GREEN VÀ XANH SM hợp tác với IDICO “xanh hóa” các khu công nghiệp

Ngày 25/12/2025, tại TP Hồ Chí Minh, 4 công ty thuộc hệ sinh thái xanh của Vingroup gồm: VinEnergo, VinFast, V-Green và Xanh SM đã chính thức ký kết biên bản hợp tác chiến lược với Tổng Công ty IDICO nhằm “xanh hóa” các khu công nghiệp trên toàn quốc. Đây là sự hợp tác liên ngành giữa năng lượng tái tạo – hạ tầng – sản xuất – giao thông xanh, hướng tới hình thành hệ sinh thái phát triển bền vững, góp phần giảm phát thải carbon và hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng xanh tại Việt Nam.
Phiên bản di động