Trang chủ Gia đình Việt Tập tục

12:02 | 06/02/2020 GMT+7

Vì sao lại nói 'cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng'?

Trà Nguyễn

Theo dõi thoidai.com.vn trên

Dân gian có câu "cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng", vậy tại sao lại nói như vậy và ý nghĩa của câu nói này.

vi sao lai noi cung quanh nam khong bang ram thang gieng

Rằm tháng Giêng 2020: Những điều kiêng kỵ không thể bỏ qua

Rằm tháng Giêng là Tết gì?

"Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng"

Trong tâm thức của người Việt, Rằm tháng Giêng có ý nghĩa quan trọng vì đầy là ngày Rằm đầu tiên của năm mới. Ngày Rằm tháng Giêng vào mùa xuân, theo quan niệm dân gian, tượng trưng cho sự phát triển, sinh sôi. Vì vậy mà ngày này được coi trọng, người dân gửi gắm vào đó nhiều mong ước về một năm thuận hòa, sung túc.

Câu nói "Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng" nhằm nhấn mạnh ý nghĩa và tầm quan trọng của ngày này. Trong sách "Cơ sở văn hóa Việt Nam”, GS Trần Ngọc Thêm viết không chỉ ngày đầu năm mà tháng đầu năm cũng đặc biệt quan trọng. Theo quan niệm của người Việt, phàm làm bất kỳ điều gì hễ đầu xuôi thì đuôi lọt. Bởi vậy trong những ngày đầu năm, đầu tháng, người dân Việt có tục cúng vái và kiêng kỵ rất được coi trọng.

Người Việt rất coi trọng ngày Rằm tháng Giêng. Vào ngày này, các gia đình chuẩn bị mâm cơm cúng chu đáo dâng tổ tiên. (Ảnh: Tô Hưng Giang)

Rằm tháng Giêng - đó là ngày trăng tròn đầu tiên còn gọi là Tết Thượng Nguyên. Đây là một Tết nằm trong hệ thống Thượng - Trung - Hạ Nguyên. Tết Thượng Nguyên là Rằm tháng Giêng, Tết Trung Nguyên là Rằm tháng Bảy và Tết Hạ Nguyên là Rằm tháng Mười. Ba ngày Tết này mang các ý nghĩa khác nhau. Tết Thượng Nguyên là Tết hướng thiên cầu phúc an lành, Tết Trung Nguyên là địa quan xá tội, Tết Hạ Nguyên là thủy quan giải ách.

Trong tâm thức của người Việt, Rằm tháng Giêng còn được coi là Tết muộn, có ý nghĩa không khác gì ngày Tết Nguyên đán. Bởi dư âm những ngày Tết Nguyên đán vẫn còn khi nhiều gia đình vẫn tiếp tục ăn Tết, gói bánh chưng, chơi mai, đào nở muộn. Ngày nay, ở nhiều vùng, địa phương, vẫn lưu giữ tục lệ này. Thậm chí có nơi còn ăn Rằm to hơn cả những ngày Tết.

Năm 2020, Rằm tháng Giêng rơi vào ngày 8/2 dương lịch. Thời gian này, các gia đình chuẩn bị mâm cúng, thành tâm dâng tổ tiên và thần linh.

Mâm cúng Rằm tháng Giêng thường có bánh trôi. (Ảnh: Tô Hưng Giang)

Còn theo GS Lương Ngọc Huỳnh, ngày Rằm tháng Giêng có ba tích. Thứ nhất, ngày Rằm tháng Giêng là ngày Vía Phật. Đây là ngày Rằm đầu tiên trong năm mới. Tất cả những may mắn nhất của năm mới đều ở ngày này.

Vì thế, đối với những người theo đạo Phật, trừ ngày mùng 1 Tết thì đây là ngày lễ đầu tiên trong năm. Họ lên chùa thắp nén nhang, cầu xin một sự may mắn.

Tích thứ hai, ngày Rằm tháng Giêng là ngày Tết Nguyên tiêu. Thời xưa có một vị vua cứ đến ngày Rằm tháng Giêng là cho mời các trạng nguyên vào hầu triều và để nói chuyện đầu năm. Sau khi các quân vào hầu triều, buổi trưa họ được vua thiết đãi yến tiệc.

Thiết đãi yến tiệc xong, buổi tối, vua và các trạng vào vườn Thượng Uyển để ngắm trăng và vịnh thơ. Các ông trạng sẽ thi nhau đọc thơ để cho vua nghe.

Từ đó, người ta coi ngày Rằm tháng Giêng là ngày Tết Nguyên tiêu, là ngày Tết của các vị vua và trạng.

Thứ 3, ngày Tết Nguyên tiêu là ngày rằm đầu tiên của tổ tiên, dòng họ trong năm mới. Do vậy, chúng ta cũng cần phải lễ tổ tiên trong gia đình.

Trong ngày này, người Việt thường đi lễ chùa và làm mâm cơm cúng dâng lên tổ tiên bày tỏ lòng biết ơn, trân trọng với người đã khuất và mong một năm mới an lành, may mắn.

5 điều kiêng kỵ trong ngày vía Thần Tài 2020 theo quan niệm dân gian

Ngày vía Thần Tài là ngày mùng 10 tháng Giêng Âm lịch, theo Dương lịch năm nay là thứ 2 ngày 3/2/2020. Dưới đây là ...

Những điều kiêng kỵ trong đêm giao thừa để năm mới Canh Tý 2020 may mắn, bình an

Để năm mới may mắn, bình an, cần lưu ý một số điều trong đêm giao thừa như kiêng kỵ mặc quần áo đen - ...

Những điều kiêng kỵ ngày Tết nên nhớ để cả năm may mắn, thuận lợi

Người Việt có câu "có thờ có thiêng, có kiêng có lành", vì thế mọi người đều ghi nhớ những điều kiêng kỵ ngày Tết ...

Trà Nguyễn

Nguồn:

Tin cùng chủ đề: Rằm tháng Giêng 2020

Đi chùa giữa dịch virus corona: Hà Nội vắng vẻ, TP.HCM vẫn nhộn nhịp

14:59 | 08/02/2020 Điểm đến 125

Bánh trôi ngũ sắc cúng Rằm tháng Giêng được đặc biệt ưa chuộng

07:30 | 08/02/2020 Tập tục 125

Tin bài liên quan

Các tin bài khác

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

21:02 | 22/02/2025 Tập tục 125

Cuốn sách “Biểu tượng, phù hiệu và đồ thờ của người An Nam” của học giả Pháp Gustave Dumoutier khám phá đời sống tinh thần của người Việt thế kỷ XIX

[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

15:09 | 11/02/2025 Tập tục 125

Mỗi dịp Rằm tháng Giêng, hay còn gọi là Tết Nguyên Tiêu, theo phong tục truyền thống, mỗi gia đình Việt đều chuẩn bị mâm cỗ cúng thành kính dâng lên tổ tiên và các đấng thần linh, thể hiện lòng biết ơn, tôn kính đối với những người đi trước và cầu mong một năm mới an lành, may mắn.

[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

13:35 | 05/02/2025 Tập tục 125

Ngày 4/2, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế tổ chức lễ hạ nêu ở sân Triệu Miếu và Thế Miếu bên trong Đại nội Huế, đánh dấu kết thúc Tết Nguyên đán năm Ất Tỵ.

"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

07:59 | 29/01/2025 Tập tục 125

Tập tục “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi” vào dịp Tết Nguyên đán có từ lâu đời, chứa đựng nhiều triết lý sâu sắc về cuộc sống của cha ông ta và vẫn giữ nguyên giá trị đến tận ngày nay.

Xem thêm

Đọc nhiều

PGS.TS Nguyễn Xuân Diện: Người gieo mầm tiếng Việt ở Trùng Khánh

09/04/2025 17:15 Quốc tế 125

Suốt 16 năm qua, PGS.TS Nguyễn Xuân Diện đã gắn bó với công việc giảng dạy tiếng Việt tại Đại học Ngoại ngữ Tứ Xuyên, thành phố Trùng Khánh, Trung Quốc. Thầy là giảng viên người Việt đầu tiên của trường, đồng thời cũng là một trong những người đặt nền móng xây dựng khoa tiếng Việt tại đây.

Gặp gỡ, giao lưu truyền thông Việt Nam - Trung Quốc

10/04/2025 18:57 Hữu nghị 125

Nhân dịp kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Trung Quốc (18/1/1950 – 18/1/2025), ngày 10/4 tại Hà Nội, Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV) phối hợp với Văn phòng Báo chí Quảng Tây và Đài Phát thanh - Truyền hình Quảng Tây (Trung Quốc) tổ chức chương trình “Gặp gỡ, giao lưu truyền thông Việt Nam - Trung Quốc”.

Đồng bào Khmer - thành phần quan trọng trong đại gia đình các dân tộc Việt Nam

09/04/2025 11:53 Nhân quyền - Góc nhìn thời đại 125

Ông Đào Ngọc Dung, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo nhấn mạnh như trên trong chuyến thăm, tặng quà các tổ chức, cá nhân là người dân tộc Khmer tiêu biểu, hộ nghèo và chức sắc cao cấp Phật giáo Nam tông Khmer nhân dịp Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây năm 2025 của đồng bào dân tộc Khmer, diễn ra ngày 8/4 tại thành phố Cần Thơ.

Hoa Kỳ hoãn áp thuế đối ứng là bước đi tích cực

10/04/2025 18:46 Hữu nghị 125

Ngày 10/4 tại Hà Nội, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Thu Hằng đã thông tin về bình luận của Bộ Ngoại giao và các biện pháp sắp tới của Việt Nam trước việc Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tuyên bố tạm dừng áp thuế đối ứng trong 90 ngày.

Bờ cõi biển đảo

Miền đất - Con người Cuộc sống vùng biên Nhịp sống biển đảo Lịch sử chủ quyền Giao lưu hữu nghị

Giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới Việt Nam - Trung Quốc lần thứ 9 diễn ra từ ngày 16 - 17/4

21 giờ 36 phút Bờ cõi biển đảo 125

Ngày 9/4 tại Hà Nội, Bộ Quốc phòng tổ chức gặp mặt báo chí thông tin về Giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới Việt Nam - Trung Quốc lần thứ 9. Theo thông tin tại cuộc gặp, hoạt động sẽ diễn ra từ ngày 16 - 17/4 tại tỉnh Lạng Sơn (Việt Nam) và Khu tự trị dân tộc Choang tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc).

Vùng 5 Hải quân tuyên dương quân nhân chuyên nghiệp tiêu biểu xuất sắc

23 giờ 36 phút Bờ cõi biển đảo 125

Ngày 9/4, tại TP. Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang), Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân tổ chức gặp mặt quân nhân chuyên nghiệp (QNCN) tiêu biểu xuất sắc giai đoạn 2022 - 2025.

Thêm 300 hộ nghèo ở khu vực biên giới có nhà ở mới

1 ngày trước Bờ cõi biển đảo 125

Chiều 8/4, tại huyện biên giới Nậm Pồ, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam tỉnh Điện Biên tổ chức Hội nghị tổng kết thực hiện hỗ trợ làm nhà Đại đoàn kết cho hộ nghèo các bản giáp biên giới tại 4 huyện: Điện Biên, Mường Chà, Mường Nhé, Nậm Pồ.

Multimedia

Podcasts Video E-magazine Infographic

infographics pha lau thang co vao danh sach mon ham ngon nhat dong nam a

[Infographics] Phá lấu, thắng cố vào danh sách món hầm ngon nhất Đông Nam Á

6 ngày trước Infographic 125

Bò kho, phá lấu, thắng cố… là những đại diện của ẩm thực Việt góp mặt trong danh sách những món hầm ngon nhất Đông Nam Á được chuyên trang nổi tiếng Taste Atlas công bố cuối tháng 3/2025). Được thành lập vào năm 2015, Taste Atlas (trụ sở chính tại Zagreb, Croatia) được biết đến như một tấm bản đồ tập hợp các món ăn truyền thống từ khắp thế giới.

thi diem thuc hien du an nha o thuong mai tu 142025

Thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại từ 1/4/2025

01-04-2025 09:42 Bạn đọc - Cần biết 125

Điều 3 Nghị quyết 171/2024/QH15 quy định tổ chức kinh doanh bất động sản được nhận chuyển quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất đối với một, một số hoặc các loại đất (đất nông nghiệp; đất phi nông nghiệp không phải đất ở; đất ở và đất khác trong cùng thửa đất đối với trường hợp thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất) để thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất nếu đáp ứng các điều kiện: Phạm vi khu đất, thửa đất thực hiện dự án phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị; Phạm vi khu đất, thửa đất thực hiện dự án phù hợp với chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương đã được phê duyệt…

infographic 9 dai hoc viet nam vao bang xep hang the gioi theo nhom nganh nam 2025

[Infographic] 9 đại học Việt Nam vào bảng xếp hạng thế giới theo nhóm ngành năm 2025

23-03-2025 08:03 Infographic 125

Tổ chức Times Higher Education (THE) đã công bố bảng xếp hạng đại học thế giới năm 2025 theo nhóm ngành.

infographics lua dao lam cong tac vien chot don hang online

[Infographics] Lừa đảo làm cộng tác viên chốt đơn hàng online

20-03-2025 06:39 Infographic 125

Công an thành phố Hà Nội đề nghị người dân cảnh giác và tuyên truyền đến người thân, bạn bè về thủ đoạn lừa đảo làm cộng tác viên chốt đơn hàng online, tránh mắc bẫy của đối tượng xấu.

4 noi dung va 3 muc tieu chinh cua dai hoi dang cac cap nhiem ky 2025 2030

4 nội dung và 3 mục tiêu chính của Đại hội đảng các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2030

15-03-2025 11:05 Infographic 125

Đại hội đảng các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2030 sẽ được triển khai nhằm thực hiện 4 nội dung và 3 mục tiêu chính.

11 nuoc co quan he doi tac chien luoc toan dien voi viet nam

11 nước có quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện với Việt Nam

11-03-2025 10:32 Infographic 125

Tính đến 10/3/2025, Việt Nam có quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện với Trung Quốc, Liên bang Nga, Ấn Độ, Hàn Quốc, Mỹ, Nhật Bản, Australia, Pháp, Malaysia, New Zealand và Indonesia.

canh bao gia tang lua dao tren khong gian mang

Cảnh báo gia tăng lừa đảo trên không gian mạng

07-03-2025 15:53 Infographic 125

Hai nguy cơ chính lừa đảo trên không gian mạng mà người dùng mạng xã hội sẽ phải đối mặt là mã độc giám sát, đánh cắp thông tin và lừa đảo trực tuyến biến thể.

Videos

Xin chờ trong giây lát...

Truyền hình

Lan tỏa tiếng Việt ở xứ Chùa Vàng

25/03/2025 06:59 Truyền hình 253

Cùng với mối quan hệ hữu nghị phát triển tốt đẹp giữa Việt Nam và Thái Lan, tiếng Việt cũng đang ngày càng trở thành môn ngoại ngữ phổ biến được học sinh, sinh viên Thái Lan yêu thích và theo học, mở ra tiềm năng to lớn về hợp tác giáo dục và trao đổi văn hóa giữa hai nước.