Trang chủ Chính trị - Xã hội Bình luận
17:40 | 08/06/2021 GMT+7

Từ thiện tư nhân: Lòng tốt phải khoa học và nghiêm túc

aa
Xuất phát từ văn hóa, lối sống truyền thống nên người Việt Nam từ xưa rất quan tâm đến hoạt động từ thiện. Trong một nghiên cứu của Viện Nghiên cứu xã hội, kinh tế và môi trường (iSEE- tổ chức phi chính phủ Việt Nam có trụ sở tại Hà Nội làm việc vì quyền của các nhóm thiểu số trong xã hội) gần đây, có đến 81% người được hỏi có quan tâm hoặc rất quan tâm đến hoạt động từ thiện. 83% cho rằng hoạt động từ thiện rất quan trọng đối với sự phát triển của cộng đồng và đất nước.
Chàng trai Việt Nam làm từ thiện ở châu Phi Chàng trai Việt Nam làm từ thiện ở châu Phi
Lấy ý kiến cho Nghị định 64 sửa đổi về hoạt động từ thiện, quyên góp, hỗ trợ Lấy ý kiến cho Nghị định 64 sửa đổi về hoạt động từ thiện, quyên góp, hỗ trợ
Từ thiện tư nhân: Lòng tốt phải khoa học và nghiêm túc
Các hoạt động từ thiện đã tạo hiệu ứng xã hội tốt, tạo ra các phong trào thiện nguyện rộng rãi. (ảnh: Dân Trí)

Không trái pháp luật nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ

Trong thời gian gần đây, với ảnh hưởng của mình trong thời đại kỹ thuật số, việc có nhiều người nổi tiếng, người có ảnh hưởng tham gia vào các hoạt động từ thiện đã tạo hiệu ứng xã hội tốt, tạo ra các phong trào thiện nguyện rộng rãi.

Song, các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng người Việt Nam thường ít khi đóng góp dài hạn, thường xuyên cho một tổ chức từ thiện mà chỉ đóng góp khi bản thân thấy có nhu cầu (chứng kiến thiên tai, hoàn cảnh khó khăn…) hoặc khi được kêu gọi. Thói quen này cũng dẫn đến việc thiếu kiểm tra, giám sát, theo dõi việc sử dụng các khoản hỗ trợ đúng mục đích.

Cá nhân đứng ra kêu gọi thì thường xuất phát từ tình cảm, quan điểm cá nhân chứ chưa hẳn là những người có kiến thức trong lĩnh vực từ thiện nhân đạo chuyên nghiệp. Vì thế, một số hoạt động từ thiện không phù hợp với nhu cầu của địa phương, của đối tượng hoặc bị trùng lặp dẫn đến kém hiệu quả. Một số hoạt động từ thiện theo nghĩa bố thí, không bền vững không những không giúp được người có hoàn cảnh khó khăn mà còn tạo ra tâm lý trông chờ, ỷ lại. Từ thiện không phối hợp với chính quyền địa phương có khi còn tự gây nguy hiểm khi người làm từ thiện không có đủ phương tiện, kỹ năng cứu trợ khẩn cấp. Bên cạnh các cá nhân, tổ chức làm từ thiện với mục đích cộng đồng thì cũng xuất hiện một số hành vi lợi dụng từ thiện để trục lợi, đánh bóng bản thân, sử dụng tiền hỗ trợ không đúng mục đích đã làm giảm niềm tin của xã hội.

Các nhà nghiên cứu cho rằng, hiện nay dù từ thiện cá nhân chưa được quy định chặt chẽ trong các văn bản quy phạm pháp luật, nhưng việc các cá nhân đứng ra huy động tiền, vật chất để nhằm mục đích từ thiện là việc làm mà pháp luật không cấm. Hiện nay không có văn bản pháp luật nào cấm cá nhân nhận sự uỷ thác chuyển tiền, trừ trường hợp tiền không rõ nguồn gốc hoặc hoạt động phi pháp. Do đó, mối quan hệ giữa người kêu gọi và người đóng góp là quan hệ dân sự. Người kêu gọi chịu trách nhiệm với các khoản giao nhận và công khai tài chính nếu người uỷ thác (người đóng góp) có yêu cầu. Trong trường hợp người đóng góp nghi ngờ việc tài sản đóng góp của mình bị lợi dụng có thể khởi kiện việc lạm dụng tín nhiệm để trục lợi hoặc lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Tuy nhiên, do chưa có quy định cụ thể về quản lý, giám sát tài sản từ thiện đối với từ thiện cá nhân; nhận thức chưa đầy đủ của người kêu gọi lẫn người đóng góp từ thiện, nên việc đóng góp từ thiện qua các cá nhân tiềm ẩn nhiều rủi ro sau:

Thứ nhất, về góc độ pháp lý, khi các khoản đóng góp được chuyển vào tài khoản cá nhân thì tài sản đã đứng tên sở hữu là người chủ tài khoản. Do đó, chủ tài khoản có quyền sử dụng (hoặc bị đóng hoặc phong toả tài khoản do vi phạm pháp luật) và có thể sử dụng trái với mục đích ban đầu.

Thứ hai, từ thiện tư nhân không phải tuân thủ các yêu cầu về trách nhiệm giải trình giống như các cơ quan, tổ chức có chức năng nhân đạo, từ thiện nên khó khăn trong công tác kiểm tra, giám sát việc sử dụng tiền hỗ trợ.

Thứ ba, do không có ràng buộc về thu chi, chủ tài khoản có thể dễ dàng trục lợi bằng việc mua sắm hàng hoá thiếu chất lượng, bớt xén hạng mục, tài trợ không đúng đối tượng…

Thứ tư, từ thiện tư nhân thường không được tiến hành bởi đội ngũ làm từ thiện chuyên nghiệp nên thiếu bài bản (thiếu điều tra ban đầu, hàng viện trợ mang ý chí chủ quan của người viện trợ, không tiến hành theo dõi sau khi tài trợ và thiếu tính bền vững).

Thứ năm, mục đích từ thiện ban đầu có thể bị biến tướng thành các hoạt động đánh bóng tên tuổi, gây thanh thế hoặc bị chiếm dụng vốn.

Từ thiện tư nhân: Lòng tốt phải khoa học và nghiêm túc
Hoạt động từ thiện rất quan trọng đối với sự phát triển của cộng đồng và đất nước

Đã đến lúc thay đổi cách làm từ thiện tư nhân

Để hạn chế các nguy cơ trên, trong khi chờ sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật đảm bảo từ thiện tư nhân hoạt động công bằng, minh bạch, cần phải có sự thay đổi tư duy, cách làm từ những người vận động từ thiện đến những người đóng góp từ thiện. Từ kinh nghiệm và hiểu biết cá nhân, tôi khuyến nghị người làm từ thiện tư nhân có thể xem xét một số cách làm sau:

Thứ nhất, để hoạt động bài bản, chuyên nghiệp chúng ta nên thành lập một Quỹ từ thiện để được hưởng những ưu đãi xứng đáng của một Quỹ từ thiện. Vì nếu một người làm từ thiện thông qua quỹ từ thiện, theo Khoản 13 Ðiều 4 Luật Thuế thu nhập cá nhân về thu nhập, được miễn thuế. Việc thành lập Quỹ từ thiện hiện nay là tương đối dễ dàng. Theo Thông tư quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị định số 93/2019/NĐ-CP ngày 25.11.2019 của Chính phủ về tổ chức, hoạt động của quỹ xã hội, quỹ từ thiện: Chậm nhất sau 40 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, cơ quan nhà nước có thẩm quyền có trách nhiệm cấp giấy phép thành lập và công nhận điều lệ quỹ. Trường hợp không cấp phải có văn bản trả lời và nêu rõ lý do. Hơn nữa, Điều 6 về chính sách của Nhà nước đối với Quỹ nêu rõ, Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi hoạt động theo đúng quy định của pháp luật và điều lệ của quỹ; Được Nhà nước hỗ trợ kinh phí để thực hiện các nhiệm vụ được Nhà nước giao; Việc đóng góp tài sản của cá nhân, tổ chức vào quỹ được áp dụng các chính sách ưu đãi theo quy định của pháp luật.

Thứ hai, nếu không thể thành lập tổ chức từ thiện, chúng ta có thể cộng tác với một tổ chức chuyên nghiệp. Các tổ chức từ thiện chuyên nghiệp là những người có “nghề” nhưng để gây quỹ hiệu quả, họ cần sự ủng hộ, cộng tác của những người nổi tiếng, người có ảnh hưởng. Ví dụ, Jacky Chan làm đại sứ cho tổ chức Phẫu thuật nụ cười (Operation Smiles), Taylor Swift từng quyên góp 4 triệu USD cho bảo tàng Country Hall of Fame, J.K. Rowling đã quyên góp hơn 160 triệu USD từ tiền bán sách vào Quỹ Lumos (LF), George Clooney là người đồng sáng lập quỹ "Not On Our Watch"… Thay vì kêu gọi đóng góp vào tài khoản cá nhân của mình (kể cả tài khoản lập riêng cho việc vận động) chúng ta có thể đưa trực tiếp số tài khoản của tổ chức từ thiện mà chúng ta phối hợp hoặc cộng tác.

Thứ ba, nếu chúng ta không xác định làm từ thiện chuyên nghiệp thì chúng ta vẫn có thể tự triển khai với tư cách cá nhân. Người vận động từ thiện phải phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương từ giai đoạn lập kế hoạch, đánh giá nhu cầu và triển khai cứu trợ. Để thực hiện hiệu quả, người vận động có thể tham khảo các bước sau: Bước 1, cá nhân tài trợ cần liên hệ với chính quyền địa phương thông báo về kế hoạch cứu trợ để địa phương làm các thủ tục tiếp nhận viện trợ. Đây là giai đoạn quan trọng để chúng ta tránh được sự trùng lắp trong phân bổ nguồn lực và quan trọng là chúng ta biết được thời điểm chính xác để viện trợ và còn nhận được sự hỗ trợ của chính quyền địa phương cả về nhân lực, vật lực. Bước 2, cần trực tiếp xuống địa bàn làm việc với chính quyền, người dân để thống nhất nội dung hỗ trợ, sau đó niêm yết công khai tiêu chí lựa chọn, danh mục hàng cứu trợ và số điện thoại đường dây nóng… Bước 3, khi mọi việc hoàn tất, không còn ý kiến thắc mắc, sẽ cùng với chính quyền, các đoàn thể địa phương triển khai cấp phát công khai. Bước 4, kiểm tra ngẫu nhiên người hưởng lợi để đánh giá mức độ phù hợp của hàng viện trợ, người nhận đúng tiêu chí, đúng đối tượng… Thực hiện tất cả các bước trên, chúng ta không quên thường xuyên báo cáo, cập nhật thông tin, minh bạch các khoản chi cho những người đóng góp. Công việc có thể phức tạp, nếu xem xét không đủ nguồn lực để làm bài bản, tốt nhất chúng ta nên làm theo cách thứ nhất hoặc cách thứ hai.

Đối với các nhà hảo tâm, cần cân nhắc kỹ lưỡng các nguy cơ trước khi chuyển tiền vào tài khoản cá nhân. Nếu hỗ trợ với khoản tiền lớn, chúng ta nên có hợp đồng để đảm bảo số tiền của chúng ta được sử dụng vào đúng mục đích từ thiện. Nếu không có hợp đồng thì cũng nên xem xét kỹ lưỡng xem người đứng ra quyên góp có bị mạo danh không, kế hoạch cụ thể sử dụng khoản tiền quyên góp như thế nào, cách thức báo cáo việc sử dụng số tiền ra sao. Lời khuyên là nên ủng hộ cho các tổ chức có uy tín, có tư cách pháp nhân rõ ràng như Mặt trận Tổ quốc các cấp, Hội Chữ thập đỏ các cấp, các Quỹ xã hội, quỹ từ thiện theo Nghị định số 93/2019/NĐ-CP ngày 25.11.2019 của Chính phủ về tổ chức, hoạt động của quỹ xã hội, quỹ từ thiện.

Làm việc tốt càng phải nỗ lực tư duy sâu, làm chu đáo và tỉnh táo, thông minh mới có thể trọn vẹn được tấm lòng của mình khi san sẻ với cộng đồng.

Quán cơm chay 5.000 đồng giúp hàng trăm người nghèo no bụng mỗi ngày ở Đà Nẵng Quán cơm chay 5.000 đồng giúp hàng trăm người nghèo no bụng mỗi ngày ở Đà Nẵng
Tăng cường giám sát, tiếp tục huy động cứu trợ nhân đạo Tăng cường giám sát, tiếp tục huy động cứu trợ nhân đạo
Mai Triết
Nguồn:

Tin bài liên quan

Nhiều bệnh nhân nghèo tại thành phố Hồ Chí Minh được phẫu thuật miễn phí

Nhiều bệnh nhân nghèo tại thành phố Hồ Chí Minh được phẫu thuật miễn phí

Nhiều bệnh nhân nghèo được phẫu thuật miễn phí thông qua hai chương trình từ thiện do tổ chức Operation Smile Việt Nam, Operation Walk Chicago phối hợp với các bệnh viện trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) thực hiện.
Hội từ thiện"Mái ấm Việt - Séc" kỷ niệm 10 năm ngày thành lập

Hội từ thiện"Mái ấm Việt - Séc" kỷ niệm 10 năm ngày thành lập

Tối 5/11, tại thủ đô Praha, Cộng hòa Séc, Hội từ thiện “Mái ấm Việt - Séc” đã long trọng tổ chức chương trình Đại hội lần thứ 3 và Lễ kỷ niệm 10 năm ngày thành lập Hội Mái ấm Việt - Séc.
Đồng bào Công giáo Cần Thơ tích cực tham gia các hoạt động nhân đạo, từ thiện

Đồng bào Công giáo Cần Thơ tích cực tham gia các hoạt động nhân đạo, từ thiện

Đồng bào Công giáo TP Cần Thơ đã tích cực tham gia các hoạt động nhân đạo, từ thiện trên các lĩnh vực giáo dục, y tế, chăm lo người nghèo với tổng trị giá 132 tỷ đồng.

Các tin bài khác

Giới chuyên gia Australia lạc quan về kỷ nguyên mới trong quan hệ với Việt Nam

Giới chuyên gia Australia lạc quan về kỷ nguyên mới trong quan hệ với Việt Nam

Với nâng cấp quan hệ lên thành Đối tác Chiến lược Toàn diện cho thấy hai nước tôn trọng thể chế chính trị của nhau; lợi ích kinh tế đã đưa hai nước xích lại gần nhau vì một lợi ích chiến lược lớn hơn.
ASEAN - Australia tạo dựng mối quan hệ hữu nghị, hướng tới tương lai

ASEAN - Australia tạo dựng mối quan hệ hữu nghị, hướng tới tương lai

Từ ngày 4-6/3/2024 sẽ diễn ra Hội nghị Cấp cao Đặc biệt ASEAN-Australia tại thành phố Melbourne (Australia) để kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ đối thoại song phương. Hội nghị cấp cao đặc biệt này sẽ làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ vốn đã rất vững mạnh giữa ASEAN và Australia.
Chuyên gia Cuba: Uy tín của Đảng Cộng sản Việt Nam nằm ở tinh thần phê và tự phê

Chuyên gia Cuba: Uy tín của Đảng Cộng sản Việt Nam nằm ở tinh thần phê và tự phê

Uy tín và sức mạnh của Đảng Cộng sản Việt Nam nằm ở tinh thần Cách mạng, tinh thần phê và tự phê của từng đảng viên. Đây là nhận định của tiến sĩ Ruvislei González Sáez, một trong những chuyên gia nghiên cứu hàng đầu về Việt Nam ở khu vực Mỹ Latinh.
Đảng Cộng sản Việt Nam có sức hội tụ lớn nhất mọi sức mạnh của nhân dân

Đảng Cộng sản Việt Nam có sức hội tụ lớn nhất mọi sức mạnh của nhân dân

Ngày 3/2, nhân dịp 94 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, tập đoàn truyền thông Uruguay Grupo Multimedio đã đăng chùm 3 bài viết trên báo in và báo điện tử ca ngợi Đảng Cộng sản Việt Nam.

Đọc nhiều

Lễ hội tiễn mùa đông của người Nga tại Hà Nội

Lễ hội tiễn mùa đông của người Nga tại Hà Nội

Mỗi năm, vào dịp cuối tháng hai, đầu tháng ba, Lễ hội Tiễn mùa đông (Maslenitsa) lại được tổ chức trên khắp mọi miền nước Nga Trong dịp này, người dân Nga rộn ràng tiễn ...
Ngân hàng tăng giá USD, giá vàng nhẫn giảm mạnh

Ngân hàng tăng giá USD, giá vàng nhẫn giảm mạnh

Tỷ giá USD/VND được các ngân hàng điều chỉnh tăng khá mạnh từ 20 đến 39 đồng.
Mèo Vạc: Xóa đói giảm nghèo, bảo tồn văn hóa bản địa nhờ phát triển du lịch cộng đồng

Mèo Vạc: Xóa đói giảm nghèo, bảo tồn văn hóa bản địa nhờ phát triển du lịch cộng đồng

Những nếp nhà cột kèo gỗ, bố cục ba gian hai chái cùng mái lợp ngói âm dương hai tầng, xung quanh là hàng rào bằng đá kiên cố... gây ấn tượng với du khách ...
Việt Nam - Ấn Độ tăng cường hợp tác trong lĩnh vực báo chí

Việt Nam - Ấn Độ tăng cường hợp tác trong lĩnh vực báo chí

Ngày 18-30/3, Viện Phát triển nguồn nhân lực Dr Marri Channa Reddy (bang Telangana, Ấn Độ) triển khai chương trình đào tạo dành riêng cho phóng viên, biên tập viên của các cơ quan báo ...
Gần 5.000 học sinh tỉnh Tây Ninh được cung cấp thông tin về biển, đảo

Gần 5.000 học sinh tỉnh Tây Ninh được cung cấp thông tin về biển, đảo

Ngày 18/3, tại tỉnh Tây Ninh, Trường Cao đẳng kỹ thuật (CĐKT) Hải quân phối hợp với Ban Tuyên giáo tỉnh uỷ Tây Ninh tổ chức thông tin tuyên truyền biển, đảo và thu hút nguồn nhân lực cho Quân chủng Hải quân tại 4 trường THPT trên địa bàn.
Lan tỏa những vũ điệu gắn kết tình đồng đội

Lan tỏa những vũ điệu gắn kết tình đồng đội

Ngày 18/3, tại TP. Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang, Vùng 5 Hải quân đã tổ chức khai mạc tập huấn 5 vũ điệu trong sinh hoạt tập thể cho bộ đội năm 2024.
Vùng 3 Hải quân ghi nhận đóng góp của các cơ quan báo chí trong phối hợp tuyên truyền biển đảo

Vùng 3 Hải quân ghi nhận đóng góp của các cơ quan báo chí trong phối hợp tuyên truyền biển đảo

Ngày 15/3, phát biểu tại Hội nghị gặp mặt báo chí đầu Xuân Giáp Thìn 2024, Chuẩn Đô đốc Nguyễn Đăng Tiến, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Vùng 3 Hải quân cho biết “những kết quả trên các mặt công tác Vùng đạt được trong năm 2023 đều có sự đồng hành, hỗ trợ, ủng hộ quan trọng của cơ quan báo chí và các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài quân đội”.
lan dau tien am thuc hungary ra mat tai ha noi
dai su cac nhom g4 gui thong diep chuc tet nguyen dan
viet nam tang 8 bac trong bang xep hang chi so phat trien con nguoi
dai su canada ghe xu hoa dao nhat tan hao hung don tet viet
vung 3 hai quan thuc hien cuu nan tau ca tai quang ngai
hoc sinh mai chau hoa binh no luc ngan chan khung hoang khi hau
lan toa tinh yeu am nhac dan toc viet nam nhat ban
Xin chờ trong giây lát...
Lần đầu tiên ẩm thực Hungary xuất hiện tại Hà Nội
“Hương vị nước Nga” giữa lòng Hà Nội
Ra mắt không gian ẩm thực Hungary tại Hà Nội
Csaba Szabo: người mang ẩm thực Hungary tới Việt Nam
Lũy thép biên phòng toàn dân
Đối ngoại nhân dân: Sức mạnh mềm trong quan hệ quốc tế
Clip học sinh Vương quốc Anh học chúc Tết Việt
Màn đẩy gậy kịch tích của Khách Tây với chàng trai H'Mông
45 năm cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc:
Người bạn Mỹ và khúc hát vì hòa bình cho Việt Nam
Mãn nhãn với màn 3D mapping tại Lễ hội Hai Bà Trưng
Kiều bào Thái Lan đoàn kết, hướng về Đảng, về quê hương
Du khách nước ngoài trải nghiệm Thiền Tịnh Xuân tại chùa Tam Bảo Đà Nẵng
Giữ gìn văn hóa lễ chùa, xin lộc đầu năm của người Việt
Lưu học sinh Campuchia dọn nhà đón Tết Việt
Phiên bản di động