Thành phố an toàn, thân thiện với trẻ em gái: Cần những soái ca soái tỷ nơi công cộng
Các đại biểu tham dự hội thảo (Ảnh: Plan International Vietnam) |
Nỗ lực tiến tới bình đẳng giới
Bà Trần Vân Anh – Giám đốc Chương trình Viện MSD chia sẻ về thông điệp của chương trình và dự án, hội thảo nằm trong nỗ lực thúc đẩy hợp tác giữa các bên đặc biệt là với ngành giao thông vận tải hướng đến chấm dứt mọi hành vi quấy rối tình dục nơi công cộng và đặc biệt trên phương tiện giao thông công cộng như xe bus thông qua dịch vụ vận tải hành khách công cộng an toàn, thân thiện cho phụ nữ và trẻ em gái.
Cách đây không lâu, MSD cùng với HPTC và Plan vừa kết thúc 06 lớp tập huấn cho hơn 200 lái xe, phụ xe và nhân viên phục vụ hành khách xe bus về bình đẳng giới và cách phòng ngừa và ứng phó với các tình huống quấy rối xảy ra nơi công cộng và trên phương tiện công cộng.
Hội thảo “Bảo vệ sự an toàn của hành khách và em gái nơi công cộng và trên các phương tiện giao thông công cộng" là một hoạt động phối hợp giữa Viện MSD và Trung tâm HPTC trong khuôn khổ dự án. Hội thảo có sự tham gia của đại diện đến từ Vụ Bình đẳng giới - Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Trung tâm Quản lý Giao thông công cộng thành phố Hà Nội, đại diện MSD, Plan Việt Nam, Viện LIGHT cùng hơn 80 nhân viên lái xe, bán vé, phục vụ xe bus trên địa bàn thành phố Hà Nội, thanh niên và các cơ quan báo chí. |
Bà Trần Thị Bích Loan – Phó Vụ trưởng Vụ Bình đẳng giới - Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội chia sẻ về những nỗ lực trong các chính sách phòng ngừa bạo lực giới và bất bình đẳng giới, trong đó có thể kể đến như: Điều tra quốc gia về bạo lực với phụ nữ 2019; Truyền thông nâng cao nhận thức; Hỗ trợ trực tiếp cho nạn nhân của bạo lực giới; Tổ chức các khóa bồi dưỡng, nâng cao năng lực; Tăng cường phối hợp liên ngành với các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức xã hội, tổ chức phi chính phủ,…
Bà Loan cũng cho biết những kế hoạch tiếp theo: “Ở góc độ chính sách, Luật phòng, chống bạo lực gia đình đang được trình Quốc hội thông qua; chúng tôi cũng đang nghiên cứu để sửa đổi Luật Bình đẳng giới và xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về bạo lực trên cơ sở giới. Về các hoạt động, chúng tôi tiếp tục duy trì và nhân rộng các mô hình phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới, tiếp tục truyền thông thúc đẩy bình đẳng giới; Vận hành Tổng đài điện thoại quốc gia tư vấn phòng ngừa và ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới; đẩy mạnh hoạt động của Mạng lưới đối tác hành động phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới.”
“Thành phố an toàn, thân thiện với em gái" là sáng kiến toàn cầu được Tổ chức Plan International thực hiện tại hơn 20 thành phố trên thế giới, trong đó có Hà Nội. Chương trình được triển khai tại Việt Nam từ năm 2014, phối hợp với Vụ Bình đẳng Giới - Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Hội Liên hiệp phụ nữ thành phố Hà Nội, Trung tâm quản lý và điều hành giao thông công cộng Hà Nội, Trường Đại học giao thông vận tải Hà Nội, UBND huyện Đông Anh, Viện Phát triển Sức khoẻ Cộng đồng Ánh Sáng (LIGHT), Viện MSD hướng tới mục tiêu xây dựng những thành phố an toàn, thân thiện và có trách nhiệm với em gái, cũng như giải quyết các thách thức liên quan đến bình đẳng giới và quyền của trẻ em gái. |
Là đơn vị có nhiều năm phối hợp với dự án, Trung tâm Quản lý Giao thông công cộng thành phố Hà Nội chia sẻ về những nỗ lực của đơn vị như: Tổ chức 51 khoá tập huấn cho gần 2.000 lái xe và bán vé xe bus về các vấn đề bình đẳng giới và bạo lực giới nơi công cộng, Lắp đặt các hệ thống truyền thông, hướng dẫn sử dụng xe bus an toàn; Rà soát các điểm nhà chờ xe buýt không an toàn để cải thiện hệ thống nhà chờ phù hợp với tình hình thực tế; Tăng cường hệ thống wifi trên hệ thống xe buýt để hỗ trợ hành khách sử dụng công nghệ thông tin trong việc can thiệp và trình báo tới cấp có thẩm quyền.
Bà Trần Thị Minh Khuê – Phó trưởng phòng Nghiên cứu và Ứng dụng Khoa học công nghệ, HPTC cho biết: “Việc phối hợp với dự án không chỉ mang lại những lợi ích lâu dài cho cộng đồng mà chính các nhân viên lái xe, phụ xe cũng được hưởng lợi với việc trang bị thêm những thông tin kiến thức hữu ích để có thể hỗ trợ hành khách đi xe bus, nâng cao chất lượng và hiệu quả công việc.”
Tại hội thảo, đại diện các bên tham gia đã cùng kí thể hiện cam kết cùng lên tiếng và hành động để bảo vệ sự an toàn của hành khách và em gái nơi công cộng và trên các phương tiện giao thông công cộng, lên tiếng và hành động để xây dựng những thành phố an toàn, thân thiện cho tất cả mọi người.
Khách mời phiên toạ đàm “Soái ca, soái tỷ xe bus - bảo vệ sự an toàn của hành khách và em gái” (Ảnh: Plan International Vietnam) |
Rất cần những "soái ca" "soái tỷ"
Theo Báo cáo Khảo sát An toàn của em gái ở nơi công cộng và trên phương tiện công cộng của Tổ chức Plan International Việt Nam thực hiện năm 2014, 31% trong số 1.128 các em gái được hỏi đã từng bị quấy rối tình dục khi đi xe buýt và chỉ có 13% em gái và 8% em trai cho rằng các em gái luôn luôn cảm thấy an toàn nơi công cộng.
Từ kinh nghiệm nhiều năm làm công việc vận tải hành khách, anh Lê Hoàng và anh Nguyễn Cửu Long chia sẻ về những tình huống hành khách bị quấy rối cần được hỗ trợ. Các anh cũng cho biết thêm rằng, có rất nhiều trường hợp nạn nhân, người chứng kiến hoặc nhân viên không dám lên tiếng. Ở góc độ nạn nhân, họ thường có tâm lý sợ bị đổ lỗi, sợ ánh nhìn kì thị hoặc thương hại quá mức của những người xung quanh. Còn đối với nhân viên phục vụ, do đặc thù làm việc hàng ngày trên 1 xe, 1 tuyến đường nên cũng có nguy cơ bị thủ phạm đe doạ hoặc trả thù. Tuy nhiên, mọi người cần vượt qua nỗi sợ của mình, lên tiếng tố giác để các hành vi này không còn lặp lại. Thông thường khi nạn nhân bày tỏ cần được trợ giúp, lái xe và phụ xe có thể yêu cầu nạn nhân hoặc thủ phạm đổi chỗ, hoặc nếu hành vi nghiêm trọng sẽ đưa đến cơ quan có thẩm quyền gần nhất để được xử lý.
Chị Nguyễn Thị Nhung – Nhân viên phục vụ xe cho biết: “Mọi người đều có trách nhiệm bảo vệ sự an toàn cho hành khách trên xe bus. Điều quan trọng nhất là nạn nhân cần lên tiếng kêu gọi sự trợ giúp. Điều này tuy khó nhưng đây là cách duy nhất để chúng tôi hoặc những hành khách khác có thể hỗ trợ.”
Anh Ngô Đăng Thắng – Nhân viên lái xe bổ sung thêm: “Để làm tốt công tác bảo vệ hành khách, chúng ta cần làm tốt về công tác tuyên truyền như dán poster trên xe bus,… đặc biệt, tuyên truyền phổ biến về các quy định của pháp luật trong việc xử lý quấy rối tình dục nơi công cộng, vì khi nắm được quy định của pháp luật thì các anh chị lái xe, phụ xe mới có căn cứ để ứng phó với kẻ quấy rối.”
Toạ đàm khép lại với thông điệp: Bất cứ ai cũng có thể trở thành soái ca, soái tỷ xe bus, không phải là nhờ một vẻ ngoài đẹp (soái) mà là nhờ những hành động đẹp, bắt đầu từ việc lên tiếng tố giác khi chứng kiến các hành động quấy rối, mất an toàn và hỗ trợ, giúp đỡ nạn nhân để cùng hướng tới những tuyến xe bus an toàn, thân thiện cho tất cả mọi người.