Trang chủ Gia đình Việt Tập tục
07:02 | 25/03/2020 GMT+7

Tết Hàn thực vào ngày nào? Nguồn gốc và ý nghĩa của Tết Hàn thực

aa
Cứ đến Tết Hàn thực - mùng 3/3 âm lịch người Việt thường làm bánh trôi bánh chay để cúng ông bà tổ tiên nhưng ít ai biết nguồn gốc, ý nghĩa và phong tục của ngày này.
nguon goc y nghia cua tet han thuc Cầu tự - tục lệ hình thành từ khao khát có con của những gia đình hiếm muộn thời xưa
nguon goc y nghia cua tet han thuc Tục lệ bán mở hàng có từ bao giờ? Bán mở hàng thế nào để đắt khách?

Tết Hàn thực là ngày nào?

Theo nghĩa chữ Hán "Hàn" là lạnh, "thực" là ăn, "Tết Hàn thực" là Tết ăn đồ lạnh. Tết Hàn thực là một ngày Tết vào 3/3 âm lịch hàng năm. Năm 2020, Tết Hàn thực rơi vào ngày 26/3 dương lịch.

Nguồn gốc Tết Hàn thực

Ngày tết này ở Việt Nam bắt nguồn từ một phong tục của người Trung Quốc được lưu truyền cho đến ngày nay. Nguồn gốc của phong tục này liên quan đến câu chuyện vào đời Xuân Thu giữa vua nước Tần là Tấn Văn Công và hiền sĩ Giới Tử Thôi.

Chuyện kể rằng vào đời Xuân Thu (770 - 221 trước Công nguyên), vua Tấn Văn Công nước Tấn gặp loạn nên phải bỏ nước lưu vong sống cảnh nay trú nước Tề, mai ở nước Sở. Bấy giờ, có một hiền sỹ tên là Giới Tử Thôi, theo phò vua đã giúp đỡ nhiều mưu kế.

nguon goc y nghia cua tet han thuc
Nguồn gốc Tết Hàn thực.

Giới Tử Thôi theo phò vua Tấn Văn Công trong vòng 19 năm, cùng nhau "nếm mật nằm gai". Một hôm, trên đường lánh nạn, lương thực cạn kiệt, Giới Tử Thôi phải lén cắt một miếng thịt đùi mình nấu lên dâng vua. Vua ăn xong, hỏi ra mới biết đem lòng cảm kích vô cùng.

Về sau, Tấn Văn Công giành lại được ngôi vương, trở về làm vua nước Tấn, phong thưởng rất hậu cho những người có công khi xưa, nhưng lại quên mất Giới Tử Thôi.

Giới Tử Thôi cũng không oán giận gì, nghĩ mình theo phò vua là chuyện nên làm. Ông cho rằng những việc đó đâu có gì đáng nói nên đã về nhà đưa mẹ vào núi Điền Sơn ở ẩn. Tấn Văn Công về sau nhớ ra, cho người đi tìm Tử Thôi. Nhưng vì là người không tham danh vọng, Tử Thôi nhất quyết không quay về lĩnh thưởng.

Vì muốn thúc ép Tử Thôi quay về, Tấn Văn Công ra lệnh đốt rừng. Không ngờ Tử Thôi quyết chí, hai mẹ con cùng chịu chết cháy trong rừng.

Nhà vua hối hận cho lập miếu thờ. Hàng năm, đến ngày 3/3 là ngày chết cháy của 2 mẹ con Tử Thôi thì cấm dùng lửa nấu ăn, ngay cả việc làm cỗ cúng cũng phải làm từ hôm trước, đây được coi là ngày Tết Hàn thực.

nguon goc y nghia cua tet han thuc
Bánh trôi, bánh chay là hai món ăn truyền thống ngày Tết Hàn thực.

Ý nghĩa Tết Hàn thực

Ở Việt Nam, Tết Hàn Thực đã được hợp nhất với Tết bánh trôi, bánh chay và khi du nhập vào Việt Nam, ngày Tết Hàn Thực có ý nghĩa tâm linh khác. Tết tháng 3 tại Việt Nam, thể hiện rõ nét đặc trưng văn hóa, lối sống riêng của người Việt. Tết Hàn thực của người Việt chủ yếu mang ý nghĩa hướng về cội nguồn, tổ tiên, ghi nhớ công ơn của những người đã khuất.

Dù ai đi đâu, ở đâu đến ngày mùng 3/3 Âm lịch cũng cố gắng về với gia đình để được cùng nhau ngồi bên mâm cơm sum họp gia đình. Truyền thống này đã ăn sâu vào tiềm thức người Việt, để rồi cứ đến ngày Tết Hàn thực, các gia đình lại nô nức chuẩn bị làm bánh trôi, bánh chay.

Phong tục trong Tết Hàn thực

nguon goc y nghia cua tet han thuc
Các gia đình thường quây quần bên nhau, cùng nặn bánh trôi bánh chay dâng cúng tổ tiên.

Để phù hợp với văn hóa của người Việt, phong tục cúng Tết Hàn Thực cũng có nhiều thay đổi. Khác với Tết Hàn Thực ở Trung Quốc - thường không đốt lửa trong 3 ngày và chỉ ăn đồ lạnh đã nấu sẵn trước đó, người Việt không kiêng lửa, mọi việc nấu nướng vẫn diễn ra bình thường. Người Việt Nam cũng quen gọi ngày Tết này với cái tên dân dã là Tết bánh trôi, bánh chay nhiều hơn Tết Hàn Thực.

Trong ngày này, các gia đình Việt sẽ chuẩn bị bánh trôi, bánh chay để lễ Phật, cúng gia tiên, thậm chí nhiều nơi cúng thần hoàng, bày tỏ lòng thành.

nguon goc y nghia cua tet han thuc
Bánh trôi bánh chay nhiều màu sắc được nhiều người ưa chuộng.

Bánh trôi, bánh chay chính kết tinh của văn hóa, bản sắc của người Việt, thể hiện rõ nhất nền văn minh lúa nước lâu đời của dân tộc Việt Nam.

Bắt nguồn từ tích truyện “bọc trăm trứng của mẹ Âu Cơ”, bánh trôi tượng trưng cho 50 quả trứng nở ra thành 50 người con lên rừng theo mẹ. Bánh chay tượng trưng cho 50 quả trứng nở ra thành 50 người con theo cha xuống biển. Chính vì thế, bánh trôi, bánh chay của người Việt cũng không giống với người dân Trung Quốc mà mang trong mình đặc sắc riêng của nền ẩm thực Việt Nam.

nguon goc y nghia cua tet han thuc Tết Hàn thực và câu chuyện thú vị về bánh trôi, bánh chay

Nhắc đến Tết Hàn thực là nghĩ ngay đến bánh trôi, bánh chay. Xung quanh hai món bánh đặc trưng của ngày lễ tết này, ...

nguon goc y nghia cua tet han thuc Mách bạn cách làm bánh cuốn từ bánh tráng khô, không cần dùng bột

Tham khảo công thức làm bánh cuốn từ bánh tráng khô không cần hoà bột, không phải dùng chảo chống dính tráng bánh.

nguon goc y nghia cua tet han thuc Bát hương "khổng lồ" ở Phú Thọ: Thắp hương sao cho đúng?

Mới đây trên mạng xã hội xuất hiện hình ảnh về bát hương "khổng lồ" được cho là ở Phú Thọ. Có lẽ gia chủ ...

Khương Châu
Nguồn:

Tin bài liên quan

Các tin bài khác

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

Cuốn sách “Biểu tượng, phù hiệu và đồ thờ của người An Nam” của học giả Pháp Gustave Dumoutier khám phá đời sống tinh thần của người Việt thế kỷ XIX
[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

Mỗi dịp Rằm tháng Giêng, hay còn gọi là Tết Nguyên Tiêu, theo phong tục truyền thống, mỗi gia đình Việt đều chuẩn bị mâm cỗ cúng thành kính dâng lên tổ tiên và các đấng thần linh, thể hiện lòng biết ơn, tôn kính đối với những người đi trước và cầu mong một năm mới an lành, may mắn.
[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

Ngày 4/2, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế tổ chức lễ hạ nêu ở sân Triệu Miếu và Thế Miếu bên trong Đại nội Huế, đánh dấu kết thúc Tết Nguyên đán năm Ất Tỵ.
"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

Tập tục “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi” vào dịp Tết Nguyên đán có từ lâu đời, chứa đựng nhiều triết lý sâu sắc về cuộc sống của cha ông ta và vẫn giữ nguyên giá trị đến tận ngày nay.

Đọc nhiều

An Giang khởi động dự án BASIN

An Giang khởi động dự án BASIN

Ngày 1/12, tại phường Rạch Giá, UBND tỉnh An Giang, Hội Nông dân tỉnh An Giang phối hợp với Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh An Giang và Tổ chức Tầm nhìn Thế giới tại Việt Nam (World Vision International) tổ chức Lễ khởi động dự án “Tăng cường khả năng tiếp cận thị trường nông nghiệp thông qua mô hình kinh doanh bao trùm thích ứng biến đổi khí hậu cho cộng đồng” (BASIN).
“Gặp gỡ hai phía”: Xoa dịu nỗi đau chiến tranh, kết nối nhân dân Việt Nam - Hoa Kỳ

“Gặp gỡ hai phía”: Xoa dịu nỗi đau chiến tranh, kết nối nhân dân Việt Nam - Hoa Kỳ

Ngày 01/12 tại Hà Nội, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam, Hội Việt - Mỹ và Tổ chức “Dự án hai phía” (2SP/Hoa Kỳ) đã tổ chức cuộc gặp gỡ giữa con em liệt sĩ Việt Nam và gia đình các quân nhân Hoa Kỳ tử trận hoặc mất tích trong chiến tranh tại Việt Nam. Dịp này, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam đã trao tặng Kỷ niệm chương và Bằng khen cho tập thể và cá nhân của 2SP.
Hikaru Watanabe: tiếng Việt hay từ những điều rất bình dị, tiếng rao buổi sáng, câu chào mỗi ngày

Hikaru Watanabe: tiếng Việt hay từ những điều rất bình dị, tiếng rao buổi sáng, câu chào mỗi ngày

Ngày 02/11, trên sân khấu Cuộc thi Hùng biện tiếng Việt lần thứ 19 tại Nhật Bản, Hikaru Watanabe là người được vinh danh, tỏa sáng giữa ánh đèn và những tràng pháo tay. Cầm micro, anh kể về hành trình đến với tiếng Việt: những ngày đầu bỡ ngỡ ở Hà Nội, tình bạn trong lớp học, những quán phở quen và cả những lần nói sai rồi cùng cười. Giây phút ấy, Hikaru Watanabe không chỉ là thí sinh mà còn là minh chứng sống cho sức mạnh kết nối của ngôn ngữ, người truyền cảm hứng cho những người bạn nước ngoài đam mê tiếng Việt.
Kết hợp đồng bộ, quyết tâm cao độ để tiếng Việt lan tỏa và bền vững

Kết hợp đồng bộ, quyết tâm cao độ để tiếng Việt lan tỏa và bền vững

Với sự quan tâm, ưu tiên của Đảng và Nhà nước thể hiện qua các chính sách, đề án thiết thực; sự vào cuộc của các bộ, ban, ngành, hội đoàn; sự hưởng ứng của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, phong trào dạy và học tiếng Việt đã, đang tiếp tục lan tỏa khắp năm châu. Hoạt động này phá vỡ mọi rào cản ngôn ngữ tiếp động lực để kiều bào thế hệ thứ hai, thứ ba gìn giữ và phát huy ngôn ngữ mẹ đẻ, bảo tồn bản sắc dân tộc.
Tàu 015-Trần Hưng Đạo bắt đầu thăm, giao lưu với hải quân Trung Quốc

Tàu 015-Trần Hưng Đạo bắt đầu thăm, giao lưu với hải quân Trung Quốc

Sáng 1/12, Tàu 015-Trần Hưng Đạo thuộc Lữ đoàn 162, Vùng 4 Hải quân cùng đoàn công tác Hải quân nhân dân Việt Nam do Đại tá Nguyễn Vĩnh Nam, Phó Tư lệnh Vùng 4 Hải quân làm trưởng đoàn đã cập cảng thành phố Thanh Đảo, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc. Đây là điểm đến đầu tiên trong khuôn khổ chuyến thăm xã giao 3 nước Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc của Tàu 015-Trần Hưng Đạo.
Ngư dân và biên phòng thực hiện đồng bộ các biện pháp chống khai thác IUU

Ngư dân và biên phòng thực hiện đồng bộ các biện pháp chống khai thác IUU

Ngư dân Việt Nam cùng lực lượng biên phòng đang thực hiện đồng bộ các biện pháp chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Nhận thức của ngư dân được nâng cao, công tác kiểm soát tàu cá và xử lý vi phạm được siết chặt, hướng tới nghề cá hiện đại, bền vững và mục tiêu gỡ "thẻ vàng" của Ủy ban châu Âu.
Đặc khu Trường Sa chủ động ứng phó với bão số 15

Đặc khu Trường Sa chủ động ứng phó với bão số 15

Theo Trung tâm Khí tượng Thủy văn, dự báo 10 giờ ngày 28/11, bão số 15 có tên quốc tế là Koto giữ nguyên cường độ, cách đảo Song Tử Tây khoảng 210 km về phía Tây Bắc và có xu hướng chuyển sang hướng Tây Tây Nam.
infographic lich su hinh thanh va phat trien lien hiep cac to chuc huu nghi viet nam
infographic 10 thang nam 2025 ha noi don 2822 trieu luot khach du lich
infographic quan he huu nghi truyen thong va hop tac nhieu mat viet nam phan lan
quan he huu nghi truyen thong viet nam trieu tien
infographic khuyen cao ve chieu tro gia danh cong an de lua dao
infographic chien dich tu hao viet nam nhuom do khong gian mang chao mung quoc khanh 29
infographic 7 thang nam 2025 ha noi don 1836 trieu luot khach du lich
Xin chờ trong giây lát...
[Video] World Vision hỗ trợ hơn 1.100 người dân Quảng Ngãi tiếp cận nước sạch bền vững
[Video] Đồng tâm, dốc sức cứu trợ đồng bào vùng lũ
[Video] Ấn Độ tặng Giải thưởng Hòa bình Romesh Chandra cho bà Nguyễn Thị Bình
[Video] Lễ dâng y Kathina tại Đà Nẵng: Sợi dây gắn kết Phật giáo các nước châu Á
Cả nước hướng về Thái Nguyên: Chung tay giúp người dân vượt qua mưa lũ
Trailer lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội lần thứ nhất
[Video] Không khí rộn ràng ngày khai giảng năm học mới trên cả nước
[Video] Petr Tsvetov: Việt Nam ấm áp và thân thuộc
Việt Nam - Cuba: 65 năm cùng chung nhịp đập
[Video] Thiếu tướng Lào kể chuyện nhân dân Việt Nam che chở giữa mưa bom 1972
[Video] Bạn bè quốc tế gửi lời chúc tới nhân dân Việt Nam
[Video] Nhiều hoạt động cứu trợ người dân Nghệ An bị lũ lụt
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
Thời tiết hôm nay (01/12): Bão số 15 suy yếu dần

Thời tiết hôm nay (01/12): Bão số 15 suy yếu dần

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, vào hồi 4h sáng ngày 1/12, vị trí tâm bão ở vào khoảng 14,6 độ Vĩ Bắc; 111,9 độ Kinh Đông, trên vùng biển phía Tây Bắc khu vực Giữa Biển Đông. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 8 (62-74km/h), giật cấp 10. Bão số 15 ít dịch chuyển và có xu hướng yếu dần.
Antisol ‘lên top tìm kiếm’ TikTok Shop: Sự thật phía sau hiệu ứng khiến cư dân mạng tò mò

Antisol ‘lên top tìm kiếm’ TikTok Shop: Sự thật phía sau hiệu ứng khiến cư dân mạng tò mò

Chỉ trong vài tuần gần đây, từ khóa “Antisol sạch gàu”, “dầu gội dược liệu Antisol” bất ngờ xuất hiện dày đặc trên TikTok Shop. Nhiều video review đạt từ vài trăm nghìn đến hàng triệu lượt xem. Hiện tượng này khiến cư dân mạng đặt câu hỏi: Đây là hiệu ứng tự nhiên, hay chỉ là một chiến dịch viral được dàn dựng khéo léo?
Thời tiết hôm nay (27/11): Miền Bắc rét về đêm và sáng, miền Nam nắng dịu

Thời tiết hôm nay (27/11): Miền Bắc rét về đêm và sáng, miền Nam nắng dịu

Ngày 27/11, miền Bắc tiếp tục duy trì trạng thái trời ít mây, đêm không mưa, rét về đêm và sáng sớm; một số nơi vùng núi có khả năng xuất hiện sương mù và sương muối. Các tỉnh Nam Trung Bộ và Nam Bộ có mưa rào vài nơi vào ban đêm nhưng ban ngày vẫn chủ đạo nắng.
Thời tiết hôm nay (25/11): Không khí lạnh tăng cường, Bắc Bộ nhiệt độ thấp nhất 12-15 độ

Thời tiết hôm nay (25/11): Không khí lạnh tăng cường, Bắc Bộ nhiệt độ thấp nhất 12-15 độ

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, ngày 25/11 không khí lạnh ảnh hưởng đến hầu hết khu vực Đông Bắc Bắc Bộ. Ở Bắc Bộ không mưa; vịnh Bắc Bộ đã có gió Đông Bắc mạnh cấp 6, giật cấp 8.
Thời tiết hôm nay (19/11): Không khí lạnh tăng cường, có nơi dưới 5 độ C

Thời tiết hôm nay (19/11): Không khí lạnh tăng cường, có nơi dưới 5 độ C

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, thời tiết hôm nay (ngày 19/11), Bắc Bộ nhiều nơi trời rét, có mưa, mưa rào; riêng vùng núi và trung du trời rét đậm; vùng núi cao có nơi rét hại, nhiệt độ dưới 5 độ C.
Thời tiết hôm nay (13/11): Không khí lạnh tăng cường, miền Bắc có nơi dưới 14 độ

Thời tiết hôm nay (13/11): Không khí lạnh tăng cường, miền Bắc có nơi dưới 14 độ

Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đưa ra thông tin dự báo thời tiết Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước ngày và đêm 13/11.
Phiên bản di động