Trang chủ Gia đình Việt Tập tục
07:02 | 25/03/2020 GMT+7

Tết Hàn thực vào ngày nào? Nguồn gốc và ý nghĩa của Tết Hàn thực

aa
Cứ đến Tết Hàn thực - mùng 3/3 âm lịch người Việt thường làm bánh trôi bánh chay để cúng ông bà tổ tiên nhưng ít ai biết nguồn gốc, ý nghĩa và phong tục của ngày này.
nguon goc y nghia cua tet han thuc Cầu tự - tục lệ hình thành từ khao khát có con của những gia đình hiếm muộn thời xưa
nguon goc y nghia cua tet han thuc Tục lệ bán mở hàng có từ bao giờ? Bán mở hàng thế nào để đắt khách?

Tết Hàn thực là ngày nào?

Theo nghĩa chữ Hán "Hàn" là lạnh, "thực" là ăn, "Tết Hàn thực" là Tết ăn đồ lạnh. Tết Hàn thực là một ngày Tết vào 3/3 âm lịch hàng năm. Năm 2020, Tết Hàn thực rơi vào ngày 26/3 dương lịch.

Nguồn gốc Tết Hàn thực

Ngày tết này ở Việt Nam bắt nguồn từ một phong tục của người Trung Quốc được lưu truyền cho đến ngày nay. Nguồn gốc của phong tục này liên quan đến câu chuyện vào đời Xuân Thu giữa vua nước Tần là Tấn Văn Công và hiền sĩ Giới Tử Thôi.

Chuyện kể rằng vào đời Xuân Thu (770 - 221 trước Công nguyên), vua Tấn Văn Công nước Tấn gặp loạn nên phải bỏ nước lưu vong sống cảnh nay trú nước Tề, mai ở nước Sở. Bấy giờ, có một hiền sỹ tên là Giới Tử Thôi, theo phò vua đã giúp đỡ nhiều mưu kế.

nguon goc y nghia cua tet han thuc
Nguồn gốc Tết Hàn thực.

Giới Tử Thôi theo phò vua Tấn Văn Công trong vòng 19 năm, cùng nhau "nếm mật nằm gai". Một hôm, trên đường lánh nạn, lương thực cạn kiệt, Giới Tử Thôi phải lén cắt một miếng thịt đùi mình nấu lên dâng vua. Vua ăn xong, hỏi ra mới biết đem lòng cảm kích vô cùng.

Về sau, Tấn Văn Công giành lại được ngôi vương, trở về làm vua nước Tấn, phong thưởng rất hậu cho những người có công khi xưa, nhưng lại quên mất Giới Tử Thôi.

Giới Tử Thôi cũng không oán giận gì, nghĩ mình theo phò vua là chuyện nên làm. Ông cho rằng những việc đó đâu có gì đáng nói nên đã về nhà đưa mẹ vào núi Điền Sơn ở ẩn. Tấn Văn Công về sau nhớ ra, cho người đi tìm Tử Thôi. Nhưng vì là người không tham danh vọng, Tử Thôi nhất quyết không quay về lĩnh thưởng.

Vì muốn thúc ép Tử Thôi quay về, Tấn Văn Công ra lệnh đốt rừng. Không ngờ Tử Thôi quyết chí, hai mẹ con cùng chịu chết cháy trong rừng.

Nhà vua hối hận cho lập miếu thờ. Hàng năm, đến ngày 3/3 là ngày chết cháy của 2 mẹ con Tử Thôi thì cấm dùng lửa nấu ăn, ngay cả việc làm cỗ cúng cũng phải làm từ hôm trước, đây được coi là ngày Tết Hàn thực.

nguon goc y nghia cua tet han thuc
Bánh trôi, bánh chay là hai món ăn truyền thống ngày Tết Hàn thực.

Ý nghĩa Tết Hàn thực

Ở Việt Nam, Tết Hàn Thực đã được hợp nhất với Tết bánh trôi, bánh chay và khi du nhập vào Việt Nam, ngày Tết Hàn Thực có ý nghĩa tâm linh khác. Tết tháng 3 tại Việt Nam, thể hiện rõ nét đặc trưng văn hóa, lối sống riêng của người Việt. Tết Hàn thực của người Việt chủ yếu mang ý nghĩa hướng về cội nguồn, tổ tiên, ghi nhớ công ơn của những người đã khuất.

Dù ai đi đâu, ở đâu đến ngày mùng 3/3 Âm lịch cũng cố gắng về với gia đình để được cùng nhau ngồi bên mâm cơm sum họp gia đình. Truyền thống này đã ăn sâu vào tiềm thức người Việt, để rồi cứ đến ngày Tết Hàn thực, các gia đình lại nô nức chuẩn bị làm bánh trôi, bánh chay.

Phong tục trong Tết Hàn thực

nguon goc y nghia cua tet han thuc
Các gia đình thường quây quần bên nhau, cùng nặn bánh trôi bánh chay dâng cúng tổ tiên.

Để phù hợp với văn hóa của người Việt, phong tục cúng Tết Hàn Thực cũng có nhiều thay đổi. Khác với Tết Hàn Thực ở Trung Quốc - thường không đốt lửa trong 3 ngày và chỉ ăn đồ lạnh đã nấu sẵn trước đó, người Việt không kiêng lửa, mọi việc nấu nướng vẫn diễn ra bình thường. Người Việt Nam cũng quen gọi ngày Tết này với cái tên dân dã là Tết bánh trôi, bánh chay nhiều hơn Tết Hàn Thực.

Trong ngày này, các gia đình Việt sẽ chuẩn bị bánh trôi, bánh chay để lễ Phật, cúng gia tiên, thậm chí nhiều nơi cúng thần hoàng, bày tỏ lòng thành.

nguon goc y nghia cua tet han thuc
Bánh trôi bánh chay nhiều màu sắc được nhiều người ưa chuộng.

Bánh trôi, bánh chay chính kết tinh của văn hóa, bản sắc của người Việt, thể hiện rõ nhất nền văn minh lúa nước lâu đời của dân tộc Việt Nam.

Bắt nguồn từ tích truyện “bọc trăm trứng của mẹ Âu Cơ”, bánh trôi tượng trưng cho 50 quả trứng nở ra thành 50 người con lên rừng theo mẹ. Bánh chay tượng trưng cho 50 quả trứng nở ra thành 50 người con theo cha xuống biển. Chính vì thế, bánh trôi, bánh chay của người Việt cũng không giống với người dân Trung Quốc mà mang trong mình đặc sắc riêng của nền ẩm thực Việt Nam.

nguon goc y nghia cua tet han thuc Tết Hàn thực và câu chuyện thú vị về bánh trôi, bánh chay

Nhắc đến Tết Hàn thực là nghĩ ngay đến bánh trôi, bánh chay. Xung quanh hai món bánh đặc trưng của ngày lễ tết này, ...

nguon goc y nghia cua tet han thuc Mách bạn cách làm bánh cuốn từ bánh tráng khô, không cần dùng bột

Tham khảo công thức làm bánh cuốn từ bánh tráng khô không cần hoà bột, không phải dùng chảo chống dính tráng bánh.

nguon goc y nghia cua tet han thuc Bát hương "khổng lồ" ở Phú Thọ: Thắp hương sao cho đúng?

Mới đây trên mạng xã hội xuất hiện hình ảnh về bát hương "khổng lồ" được cho là ở Phú Thọ. Có lẽ gia chủ ...

Khương Châu
Nguồn:

Tin bài liên quan

Các tin bài khác

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

Cuốn sách “Biểu tượng, phù hiệu và đồ thờ của người An Nam” của học giả Pháp Gustave Dumoutier khám phá đời sống tinh thần của người Việt thế kỷ XIX
[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

Mỗi dịp Rằm tháng Giêng, hay còn gọi là Tết Nguyên Tiêu, theo phong tục truyền thống, mỗi gia đình Việt đều chuẩn bị mâm cỗ cúng thành kính dâng lên tổ tiên và các đấng thần linh, thể hiện lòng biết ơn, tôn kính đối với những người đi trước và cầu mong một năm mới an lành, may mắn.
[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

Ngày 4/2, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế tổ chức lễ hạ nêu ở sân Triệu Miếu và Thế Miếu bên trong Đại nội Huế, đánh dấu kết thúc Tết Nguyên đán năm Ất Tỵ.
"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

Tập tục “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi” vào dịp Tết Nguyên đán có từ lâu đời, chứa đựng nhiều triết lý sâu sắc về cuộc sống của cha ông ta và vẫn giữ nguyên giá trị đến tận ngày nay.

Đọc nhiều

Thanh Hóa cam kết triển khai hiệu quả viện trợ từ các tổ chức phi chính phủ nước ngoài

Thanh Hóa cam kết triển khai hiệu quả viện trợ từ các tổ chức phi chính phủ nước ngoài

Ngày 16/12 tại Hà Nội, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam phối hợp với UBND tỉnh Thanh Hóa tổ chức Hội nghị Tăng cường hợp tác, nâng cao hiệu quả viện trợ giữa tỉnh Thanh Hóa và các tổ chức phi chính phủ nước ngoài giai đoạn 2026 - 2030. Tại đây, đại diện UBND tỉnh Thanh Hóa khẳng định cam kết triển khai hiệu quả hơn 5 triệu USD viện trợ từ các tổ chức phi chính phủ nước ngoài trong thời gian tới.
Niềm vui triết học lan toả từ Trường Đông

Niềm vui triết học lan toả từ Trường Đông

Trong một bối cảnh sống mà thế giới ngoại cảnh đang chi phối, định hình, và đương nhiên có phần can dự vào việc định nghĩa các giá trị con người thì triết học có chỗ đứng ở đâu, hay đặt vấn đề một cách gay gắt hơn là triết học có còn ý nghĩa hay không trong việc xác định mục tiêu cũng như lẽ sống của từng cá thể?
Tuyên Quang tập huấn công tác đối ngoại nhân dân năm 2025

Tuyên Quang tập huấn công tác đối ngoại nhân dân năm 2025

Sáng 16/12, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Tuyên Quang tổ chức Hội nghị tập huấn công tác đối ngoại nhân dân năm 2025 cho các đồng chí là cán bộ làm công tác đối ngoại tại các sở, ban, ngành, hội quần chúng trên địa bàn tỉnh, các đồng chí trong Ban chấp hành liên hiệp và đại diện các hội hữu nghị thành viên của liên hiệp.
TP.HCM: "Cà phê sáng cùng ngư dân" để tuyên truyền phòng, chống khai thác IUU

TP.HCM: "Cà phê sáng cùng ngư dân" để tuyên truyền phòng, chống khai thác IUU

Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) đang tuyên truyền pháp luật về phòng, chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) đến với ngư dân bằng những mô hình gần gũi, sáng tạo như "Cà phê sáng cùng ngư dân" - nơi chính quyền lắng nghe, đối thoại và cùng tháo gỡ vướng mắc từ thực tiễn biển khơi.
Bồi dưỡng lòng yêu nước, bảo vệ chủ quyền biển đảo cho 500 học sinh, giáo viên

Bồi dưỡng lòng yêu nước, bảo vệ chủ quyền biển đảo cho 500 học sinh, giáo viên

Ngày 15/12, tại An Giang, Lữ đoàn 127, Vùng 5 Hải quân phối hợp với Trường Tiểu học An Thới 3 tổ chức nói chuyện truyền thống nhân dịp kỷ niệm 81 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2025) và 36 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân (22/12/1989 - 22/12/2025) cho hơn 500 giáo viên, học sinh Trường Tiểu học An Thới 3.
Chuyển biến rõ rệt trong việc thay đổi nhận thức của ngư dân về IUU

Chuyển biến rõ rệt trong việc thay đổi nhận thức của ngư dân về IUU

Từ tuyên truyền trực tiếp trên boong tàu đến việc ngư dân chủ động duy trì thiết bị giám sát hành trình trước mỗi chuyến ra khơi, nhận thức và hành động trong phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) tại nhiều cửa biển đã có chuyển biến rõ rệt.
Rà soát, kiểm tra công tác chống khai thác IUU tại Thành phố Hồ Chí Minh

Rà soát, kiểm tra công tác chống khai thác IUU tại Thành phố Hồ Chí Minh

Ngày 16/12, Đoàn công tác của Thanh tra Chính phủ do Phó Tổng Thanh tra Thường trực Nguyễn Quốc Đoàn làm Trưởng đoàn đã kiểm tra, khảo sát thực tế công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) tại xã Long Hải, Thành phố Hồ Chí Minh.
infographic world travel awards 2025 viet nam tiep tuc duoc binh chon la diem den di san hang dau the gioi
infographic lich su hinh thanh va phat trien lien hiep cac to chuc huu nghi viet nam
infographic 10 thang nam 2025 ha noi don 2822 trieu luot khach du lich
infographic quan he huu nghi truyen thong va hop tac nhieu mat viet nam phan lan
quan he huu nghi truyen thong viet nam trieu tien
infographic khuyen cao ve chieu tro gia danh cong an de lua dao
infographic chien dich tu hao viet nam nhuom do khong gian mang chao mung quoc khanh 29
Xin chờ trong giây lát...
[VIDEO] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em tiếp sức trẻ em Bắc Ninh sớm quay về nhịp sống sau thiên tai
[Video] World Vision hỗ trợ hơn 1.100 người dân Quảng Ngãi tiếp cận nước sạch bền vững
[Video] Đồng tâm, dốc sức cứu trợ đồng bào vùng lũ
[Video] Ấn Độ tặng Giải thưởng Hòa bình Romesh Chandra cho bà Nguyễn Thị Bình
[Video] Lễ dâng y Kathina tại Đà Nẵng: Sợi dây gắn kết Phật giáo các nước châu Á
Cả nước hướng về Thái Nguyên: Chung tay giúp người dân vượt qua mưa lũ
Trailer lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội lần thứ nhất
[Video] Không khí rộn ràng ngày khai giảng năm học mới trên cả nước
[Video] Petr Tsvetov: Việt Nam ấm áp và thân thuộc
Việt Nam - Cuba: 65 năm cùng chung nhịp đập
[Video] Thiếu tướng Lào kể chuyện nhân dân Việt Nam che chở giữa mưa bom 1972
[Video] Bạn bè quốc tế gửi lời chúc tới nhân dân Việt Nam
[Video] Nhiều hoạt động cứu trợ người dân Nghệ An bị lũ lụt
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
Thời tiết hôm nay (17/12): Không khí lạnh tăng cường khiến miền Bắc mưa rét

Thời tiết hôm nay (17/12): Không khí lạnh tăng cường khiến miền Bắc mưa rét

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, ngày 17/12, không khí lạnh tăng cường khiến Bắc Bộ có mưa, mưa rào rải rác và có nơi có dông, trời rét, có nơi rét đậm.
Thời tiết hôm nay (11/12): Không khí lạnh sâu sắp tràn về miền Bắc

Thời tiết hôm nay (11/12): Không khí lạnh sâu sắp tràn về miền Bắc

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, khoảng đêm 12-13/12, một đợt không khí lạnh mạnh tràn về, miền Bắc có khả năng xuất hiện mưa, mưa vừa và rải rác có giông, một số nơi mưa to.
Thành phố Hồ Chí Minh hỗ trợ học tập cho hơn 70.000 học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số

Thành phố Hồ Chí Minh hỗ trợ học tập cho hơn 70.000 học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số

Thành phố Hồ Chí Minh vừa thông qua chính sách hỗ trợ tập vở, sách giáo khoa và chi phí học tập cho hơn 70.000 học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số đang cư trú và theo học tại các cơ sở giáo dục trong cả nước. Đây là bước đi nhằm bảo đảm cơ hội tiếp cận giáo dục công bằng, đặc biệt trong bối cảnh nhiều gia đình dân tộc thiểu số còn gặp khó khăn về kinh tế sau hợp nhất đô thị.
Thời tiết hôm nay (09/12): Miền Bắc nắng ấm, Nam Bộ có mưa rào và dông

Thời tiết hôm nay (09/12): Miền Bắc nắng ấm, Nam Bộ có mưa rào và dông

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, ngày 09/12 Bắc Bộ sáng sớm có sương mù và sương mù nhẹ rải rác, trưa chiều giảm mây trời nắng; Nam Bộ có mưa rào và dông vài nơi, cục bộ có nơi mưa to.
Thời tiết hôm nay (03/12): Không khí lạnh tăng cường, Hà Nội có mưa, nhiệt độ thấp nhất 15-18 độ

Thời tiết hôm nay (03/12): Không khí lạnh tăng cường, Hà Nội có mưa, nhiệt độ thấp nhất 15-18 độ

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, hiện nay bộ phận không khí lạnh đã báo đang tiến gần tới biên giới phía Bắc nước ta. Sáng 03/12, không khí lạnh bắt đầu ảnh hưởng đến Đông Bắc Bộ, sau đó lan sang Bắc Trung Bộ, Tây Bắc Bộ và phía Bắc Trung Trung Bộ.
Khẩn trương hoàn tất chuẩn bị cho lễ khánh thành, khởi công hàng trăm dự án lớn trước 19/12

Khẩn trương hoàn tất chuẩn bị cho lễ khánh thành, khởi công hàng trăm dự án lớn trước 19/12

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 235/CĐ-TTg yêu cầu các bộ ngành, đơn vị liên quan khẩn trương chuẩn bị Lễ khánh thành, khởi công các dự án, công trình quy mô lớn, ý nghĩa chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng vào ngày 19/12/2025.
Phiên bản di động