Trang chủ Gia đình Việt Tập tục
07:02 | 25/03/2020 GMT+7

Tết Hàn thực vào ngày nào? Nguồn gốc và ý nghĩa của Tết Hàn thực

aa
Cứ đến Tết Hàn thực - mùng 3/3 âm lịch người Việt thường làm bánh trôi bánh chay để cúng ông bà tổ tiên nhưng ít ai biết nguồn gốc, ý nghĩa và phong tục của ngày này.
nguon goc y nghia cua tet han thuc Cầu tự - tục lệ hình thành từ khao khát có con của những gia đình hiếm muộn thời xưa
nguon goc y nghia cua tet han thuc Tục lệ bán mở hàng có từ bao giờ? Bán mở hàng thế nào để đắt khách?

Tết Hàn thực là ngày nào?

Theo nghĩa chữ Hán "Hàn" là lạnh, "thực" là ăn, "Tết Hàn thực" là Tết ăn đồ lạnh. Tết Hàn thực là một ngày Tết vào 3/3 âm lịch hàng năm. Năm 2020, Tết Hàn thực rơi vào ngày 26/3 dương lịch.

Nguồn gốc Tết Hàn thực

Ngày tết này ở Việt Nam bắt nguồn từ một phong tục của người Trung Quốc được lưu truyền cho đến ngày nay. Nguồn gốc của phong tục này liên quan đến câu chuyện vào đời Xuân Thu giữa vua nước Tần là Tấn Văn Công và hiền sĩ Giới Tử Thôi.

Chuyện kể rằng vào đời Xuân Thu (770 - 221 trước Công nguyên), vua Tấn Văn Công nước Tấn gặp loạn nên phải bỏ nước lưu vong sống cảnh nay trú nước Tề, mai ở nước Sở. Bấy giờ, có một hiền sỹ tên là Giới Tử Thôi, theo phò vua đã giúp đỡ nhiều mưu kế.

nguon goc y nghia cua tet han thuc
Nguồn gốc Tết Hàn thực.

Giới Tử Thôi theo phò vua Tấn Văn Công trong vòng 19 năm, cùng nhau "nếm mật nằm gai". Một hôm, trên đường lánh nạn, lương thực cạn kiệt, Giới Tử Thôi phải lén cắt một miếng thịt đùi mình nấu lên dâng vua. Vua ăn xong, hỏi ra mới biết đem lòng cảm kích vô cùng.

Về sau, Tấn Văn Công giành lại được ngôi vương, trở về làm vua nước Tấn, phong thưởng rất hậu cho những người có công khi xưa, nhưng lại quên mất Giới Tử Thôi.

Giới Tử Thôi cũng không oán giận gì, nghĩ mình theo phò vua là chuyện nên làm. Ông cho rằng những việc đó đâu có gì đáng nói nên đã về nhà đưa mẹ vào núi Điền Sơn ở ẩn. Tấn Văn Công về sau nhớ ra, cho người đi tìm Tử Thôi. Nhưng vì là người không tham danh vọng, Tử Thôi nhất quyết không quay về lĩnh thưởng.

Vì muốn thúc ép Tử Thôi quay về, Tấn Văn Công ra lệnh đốt rừng. Không ngờ Tử Thôi quyết chí, hai mẹ con cùng chịu chết cháy trong rừng.

Nhà vua hối hận cho lập miếu thờ. Hàng năm, đến ngày 3/3 là ngày chết cháy của 2 mẹ con Tử Thôi thì cấm dùng lửa nấu ăn, ngay cả việc làm cỗ cúng cũng phải làm từ hôm trước, đây được coi là ngày Tết Hàn thực.

nguon goc y nghia cua tet han thuc
Bánh trôi, bánh chay là hai món ăn truyền thống ngày Tết Hàn thực.

Ý nghĩa Tết Hàn thực

Ở Việt Nam, Tết Hàn Thực đã được hợp nhất với Tết bánh trôi, bánh chay và khi du nhập vào Việt Nam, ngày Tết Hàn Thực có ý nghĩa tâm linh khác. Tết tháng 3 tại Việt Nam, thể hiện rõ nét đặc trưng văn hóa, lối sống riêng của người Việt. Tết Hàn thực của người Việt chủ yếu mang ý nghĩa hướng về cội nguồn, tổ tiên, ghi nhớ công ơn của những người đã khuất.

Dù ai đi đâu, ở đâu đến ngày mùng 3/3 Âm lịch cũng cố gắng về với gia đình để được cùng nhau ngồi bên mâm cơm sum họp gia đình. Truyền thống này đã ăn sâu vào tiềm thức người Việt, để rồi cứ đến ngày Tết Hàn thực, các gia đình lại nô nức chuẩn bị làm bánh trôi, bánh chay.

Phong tục trong Tết Hàn thực

nguon goc y nghia cua tet han thuc
Các gia đình thường quây quần bên nhau, cùng nặn bánh trôi bánh chay dâng cúng tổ tiên.

Để phù hợp với văn hóa của người Việt, phong tục cúng Tết Hàn Thực cũng có nhiều thay đổi. Khác với Tết Hàn Thực ở Trung Quốc - thường không đốt lửa trong 3 ngày và chỉ ăn đồ lạnh đã nấu sẵn trước đó, người Việt không kiêng lửa, mọi việc nấu nướng vẫn diễn ra bình thường. Người Việt Nam cũng quen gọi ngày Tết này với cái tên dân dã là Tết bánh trôi, bánh chay nhiều hơn Tết Hàn Thực.

Trong ngày này, các gia đình Việt sẽ chuẩn bị bánh trôi, bánh chay để lễ Phật, cúng gia tiên, thậm chí nhiều nơi cúng thần hoàng, bày tỏ lòng thành.

nguon goc y nghia cua tet han thuc
Bánh trôi bánh chay nhiều màu sắc được nhiều người ưa chuộng.

Bánh trôi, bánh chay chính kết tinh của văn hóa, bản sắc của người Việt, thể hiện rõ nhất nền văn minh lúa nước lâu đời của dân tộc Việt Nam.

Bắt nguồn từ tích truyện “bọc trăm trứng của mẹ Âu Cơ”, bánh trôi tượng trưng cho 50 quả trứng nở ra thành 50 người con lên rừng theo mẹ. Bánh chay tượng trưng cho 50 quả trứng nở ra thành 50 người con theo cha xuống biển. Chính vì thế, bánh trôi, bánh chay của người Việt cũng không giống với người dân Trung Quốc mà mang trong mình đặc sắc riêng của nền ẩm thực Việt Nam.

nguon goc y nghia cua tet han thuc Tết Hàn thực và câu chuyện thú vị về bánh trôi, bánh chay

Nhắc đến Tết Hàn thực là nghĩ ngay đến bánh trôi, bánh chay. Xung quanh hai món bánh đặc trưng của ngày lễ tết này, ...

nguon goc y nghia cua tet han thuc Mách bạn cách làm bánh cuốn từ bánh tráng khô, không cần dùng bột

Tham khảo công thức làm bánh cuốn từ bánh tráng khô không cần hoà bột, không phải dùng chảo chống dính tráng bánh.

nguon goc y nghia cua tet han thuc Bát hương "khổng lồ" ở Phú Thọ: Thắp hương sao cho đúng?

Mới đây trên mạng xã hội xuất hiện hình ảnh về bát hương "khổng lồ" được cho là ở Phú Thọ. Có lẽ gia chủ ...

Khương Châu
Nguồn:

Tin bài liên quan

Các tin bài khác

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

Cuốn sách “Biểu tượng, phù hiệu và đồ thờ của người An Nam” của học giả Pháp Gustave Dumoutier khám phá đời sống tinh thần của người Việt thế kỷ XIX
[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

Mỗi dịp Rằm tháng Giêng, hay còn gọi là Tết Nguyên Tiêu, theo phong tục truyền thống, mỗi gia đình Việt đều chuẩn bị mâm cỗ cúng thành kính dâng lên tổ tiên và các đấng thần linh, thể hiện lòng biết ơn, tôn kính đối với những người đi trước và cầu mong một năm mới an lành, may mắn.
[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

Ngày 4/2, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế tổ chức lễ hạ nêu ở sân Triệu Miếu và Thế Miếu bên trong Đại nội Huế, đánh dấu kết thúc Tết Nguyên đán năm Ất Tỵ.
"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

Tập tục “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi” vào dịp Tết Nguyên đán có từ lâu đời, chứa đựng nhiều triết lý sâu sắc về cuộc sống của cha ông ta và vẫn giữ nguyên giá trị đến tận ngày nay.

Đọc nhiều

Tin quốc tế ngày 14/6: Iran phóng tên lửa trả đũa Israel, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc họp khẩn

Tin quốc tế ngày 14/6: Iran phóng tên lửa trả đũa Israel, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc họp khẩn

Iran phóng tên lửa đạn đạo trả đũa Israel, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc họp khẩn; Thủy quân lục chiến Mỹ lần đầu tạm giữ dân thường tại Los Angeles... là tin tức quốc tế đáng chú ý ngày 14/6.
Chuyến công tác của Thủ tướng đạt được nhiều kết quả quan trọng, thực chất

Chuyến công tác của Thủ tướng đạt được nhiều kết quả quan trọng, thực chất

Theo Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, với 84 hoạt động dày đặc, có thể khẳng định chuyến công tác của Thủ tướng Chính phủ đã đạt được nhiều kết quả có ý nghĩa quan trọng, thực chất.
8 chi bộ trực thuộc Đảng bộ Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam hoàn thành tổ chức Đại hội nhiệm kỳ 2025 - 2027

8 chi bộ trực thuộc Đảng bộ Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam hoàn thành tổ chức Đại hội nhiệm kỳ 2025 - 2027

Từ ngày 07/6 đến ngày 13/6/2025, 08 chi bộ trực thuộc Đảng bộ Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam đã hoàn thành công tác tổ chức Đại hội nhiệm kỳ 2025 - 2027 theo đúng kế hoạch và hướng dẫn của Đảng ủy cấp trên.
Thiết lập cơ chế thông quan khẩn cấp đối với một số mặt hàng trọng điểm

Thiết lập cơ chế thông quan khẩn cấp đối với một số mặt hàng trọng điểm

Chiều 13/6, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Đoàn Thanh Sơn và Phó Chủ tịch Chính quyền nhân dân Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây (Trung Quốc) Liêu Phẩm Hổ đã hội đàm trực tuyến, trao đổi về việc cùng thúc đẩy thông quan mặt hàng hoa quả trong thời kỳ cao điểm.
Bệnh xá đảo Sinh Tồn cấp cứu ngư dân bị vỡ xương

Bệnh xá đảo Sinh Tồn cấp cứu ngư dân bị vỡ xương

Chiều 14/6, Bệnh xá đảo Sinh Tồn (Lữ đoàn 146, Vùng 4 Hải quân) đã tiếp nhận cấp cứu ngư dân Quảng Nam bị vỡ xương bánh chè.
Chiến sĩ Hải quân hưởng ứng Ngày Chủ nhật xanh, lan tỏa thông điệp vì môi trường biển

Chiến sĩ Hải quân hưởng ứng Ngày Chủ nhật xanh, lan tỏa thông điệp vì môi trường biển

Ngày 08/6, hưởng ứng Ngày Chủ nhật xanh năm 2025, các đoàn viên, thanh niên đến từ Đoàn cơ sở Lữ đoàn 171 (Vùng 2 Hải quân), Hải đoàn 129 Hải quân và Học viện Hải quân đã tham gia nhiều hoạt động thiết thực, như: tặng áo phao và cờ Tổ quốc cho ngư dân, ra quân làm sạch bãi biển, tuyên truyền bảo vệ môi trường và chủ quyền biển đảo.
Phát động Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam 2025: Công nghệ xanh vì đại dương bền vững

Phát động Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam 2025: Công nghệ xanh vì đại dương bền vững

Ngày 06/6, tại Quảng trường Hồ Chí Minh (thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình), Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình tổ chức Lễ phát động quốc gia Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam năm 2025.
infographics canh bao gia mao loi dung danh nghia mat tran to quoc de huy dong ung ho
cong nghiep phuc hoi manh xuat nhap khau tang truong an tuong
infographic viet nam hoan thanh vai tro dong chu tich chuong trinh dong nam a searp giai doan 2022 2025
infographic sua phap lenh dan so vo chong tu quyet dinh so con va thoi gian sinh con
infographics quan he doi tac toan dien giua viet nam va hungary
infographic quan he doi tac chien luoc toan dien viet nam phap
infographics viet nam tai dac cu chu tich uy ban ky thuat thuong truc to chuc hai quan the gioi
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực
Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới
Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?
Thời tiết hôm nay (14/6): Bão số 1 liên tục đổi hướng

Thời tiết hôm nay (14/6): Bão số 1 liên tục đổi hướng

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, lúc 04h ngày 14/6 bão số 1 ở trên vùng biển phía Đông khu vực Vịnh Bắc Bộ, cách đảo Bạch Long Vĩ khoảng 150km về phía Đông. Cường độ bão cấp 10-11 (89-117km/h), giật cấp 13; di chuyển theo hướng Bắc với tốc độ 5km/h.
Thời tiết hôm nay (11/6): Hà Nội có mưa rào, dông vào chiều tối và đêm

Thời tiết hôm nay (11/6): Hà Nội có mưa rào, dông vào chiều tối và đêm

Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đưa ra thông tin dự báo thời tiết Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước ngày và đêm 11/6.
Thời tiết hôm nay (10/6): Bắc Bộ giảm mưa, Trung Bộ trời nắng

Thời tiết hôm nay (10/6): Bắc Bộ giảm mưa, Trung Bộ trời nắng

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, ngày 10/6, mưa lớn ở Bắc Bộ giảm dần. Trung Bộ trời nắng. Nam Bộ có xu hướng tăng mưa, nền nhiệt dịu hơn.
Thời tiết hôm nay (08/6): Mưa lớn cục bộ, lốc, sét, mưa đá ở nhiều nơi trên cả nước

Thời tiết hôm nay (08/6): Mưa lớn cục bộ, lốc, sét, mưa đá ở nhiều nơi trên cả nước

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, sáng sớm 08/6, vùng núi Tây Bắc và Việt Bắc có mưa rào, dông, cục bộ mưa to đến rất to (20–40mm, có nơi trên 100mm).
Thời tiết hôm nay (07/6): Miền Bắc nắng nóng, chiều tối có mưa rào

Thời tiết hôm nay (07/6): Miền Bắc nắng nóng, chiều tối có mưa rào

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia, ngày 07/6, miền Bắc ngày nắng, có nơi nắng nóng trên 37 độ C. Chiều tối và đêm có mưa rào và dông vài nơi, riêng khu vực vùng núi có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to.
Mô hình đô thị vệ tinh kích hoạt cực tăng trưởng mới tại Tây Bắc TP.HCM

Mô hình đô thị vệ tinh kích hoạt cực tăng trưởng mới tại Tây Bắc TP.HCM

Tốc độ đô thị hóa ngày càng tăng nhanh đang tạo áp lực lớn lên hạ tầng, môi trường và chất lượng sống tại các đô thị trung tâm. Trong bối cảnh đó, mô hình đô thị vệ tinh - đã chứng minh hiệu quả tại nhiều quốc gia phát triển - đang trở thành giải pháp chiến lược giúp tái cấu trúc không gian đô thị, phân bổ lại dân cư và kích hoạt các cực tăng trưởng mới tại siêu đô thị đa trung tâm như TP.HCM.
Phiên bản di động