Trang chủ Gia đình Việt Tập tục
07:02 | 25/03/2020 GMT+7

Tết Hàn thực vào ngày nào? Nguồn gốc và ý nghĩa của Tết Hàn thực

aa
Cứ đến Tết Hàn thực - mùng 3/3 âm lịch người Việt thường làm bánh trôi bánh chay để cúng ông bà tổ tiên nhưng ít ai biết nguồn gốc, ý nghĩa và phong tục của ngày này.
nguon goc y nghia cua tet han thuc Cầu tự - tục lệ hình thành từ khao khát có con của những gia đình hiếm muộn thời xưa
nguon goc y nghia cua tet han thuc Tục lệ bán mở hàng có từ bao giờ? Bán mở hàng thế nào để đắt khách?

Tết Hàn thực là ngày nào?

Theo nghĩa chữ Hán "Hàn" là lạnh, "thực" là ăn, "Tết Hàn thực" là Tết ăn đồ lạnh. Tết Hàn thực là một ngày Tết vào 3/3 âm lịch hàng năm. Năm 2020, Tết Hàn thực rơi vào ngày 26/3 dương lịch.

Nguồn gốc Tết Hàn thực

Ngày tết này ở Việt Nam bắt nguồn từ một phong tục của người Trung Quốc được lưu truyền cho đến ngày nay. Nguồn gốc của phong tục này liên quan đến câu chuyện vào đời Xuân Thu giữa vua nước Tần là Tấn Văn Công và hiền sĩ Giới Tử Thôi.

Chuyện kể rằng vào đời Xuân Thu (770 - 221 trước Công nguyên), vua Tấn Văn Công nước Tấn gặp loạn nên phải bỏ nước lưu vong sống cảnh nay trú nước Tề, mai ở nước Sở. Bấy giờ, có một hiền sỹ tên là Giới Tử Thôi, theo phò vua đã giúp đỡ nhiều mưu kế.

nguon goc y nghia cua tet han thuc
Nguồn gốc Tết Hàn thực.

Giới Tử Thôi theo phò vua Tấn Văn Công trong vòng 19 năm, cùng nhau "nếm mật nằm gai". Một hôm, trên đường lánh nạn, lương thực cạn kiệt, Giới Tử Thôi phải lén cắt một miếng thịt đùi mình nấu lên dâng vua. Vua ăn xong, hỏi ra mới biết đem lòng cảm kích vô cùng.

Về sau, Tấn Văn Công giành lại được ngôi vương, trở về làm vua nước Tấn, phong thưởng rất hậu cho những người có công khi xưa, nhưng lại quên mất Giới Tử Thôi.

Giới Tử Thôi cũng không oán giận gì, nghĩ mình theo phò vua là chuyện nên làm. Ông cho rằng những việc đó đâu có gì đáng nói nên đã về nhà đưa mẹ vào núi Điền Sơn ở ẩn. Tấn Văn Công về sau nhớ ra, cho người đi tìm Tử Thôi. Nhưng vì là người không tham danh vọng, Tử Thôi nhất quyết không quay về lĩnh thưởng.

Vì muốn thúc ép Tử Thôi quay về, Tấn Văn Công ra lệnh đốt rừng. Không ngờ Tử Thôi quyết chí, hai mẹ con cùng chịu chết cháy trong rừng.

Nhà vua hối hận cho lập miếu thờ. Hàng năm, đến ngày 3/3 là ngày chết cháy của 2 mẹ con Tử Thôi thì cấm dùng lửa nấu ăn, ngay cả việc làm cỗ cúng cũng phải làm từ hôm trước, đây được coi là ngày Tết Hàn thực.

nguon goc y nghia cua tet han thuc
Bánh trôi, bánh chay là hai món ăn truyền thống ngày Tết Hàn thực.

Ý nghĩa Tết Hàn thực

Ở Việt Nam, Tết Hàn Thực đã được hợp nhất với Tết bánh trôi, bánh chay và khi du nhập vào Việt Nam, ngày Tết Hàn Thực có ý nghĩa tâm linh khác. Tết tháng 3 tại Việt Nam, thể hiện rõ nét đặc trưng văn hóa, lối sống riêng của người Việt. Tết Hàn thực của người Việt chủ yếu mang ý nghĩa hướng về cội nguồn, tổ tiên, ghi nhớ công ơn của những người đã khuất.

Dù ai đi đâu, ở đâu đến ngày mùng 3/3 Âm lịch cũng cố gắng về với gia đình để được cùng nhau ngồi bên mâm cơm sum họp gia đình. Truyền thống này đã ăn sâu vào tiềm thức người Việt, để rồi cứ đến ngày Tết Hàn thực, các gia đình lại nô nức chuẩn bị làm bánh trôi, bánh chay.

Phong tục trong Tết Hàn thực

nguon goc y nghia cua tet han thuc
Các gia đình thường quây quần bên nhau, cùng nặn bánh trôi bánh chay dâng cúng tổ tiên.

Để phù hợp với văn hóa của người Việt, phong tục cúng Tết Hàn Thực cũng có nhiều thay đổi. Khác với Tết Hàn Thực ở Trung Quốc - thường không đốt lửa trong 3 ngày và chỉ ăn đồ lạnh đã nấu sẵn trước đó, người Việt không kiêng lửa, mọi việc nấu nướng vẫn diễn ra bình thường. Người Việt Nam cũng quen gọi ngày Tết này với cái tên dân dã là Tết bánh trôi, bánh chay nhiều hơn Tết Hàn Thực.

Trong ngày này, các gia đình Việt sẽ chuẩn bị bánh trôi, bánh chay để lễ Phật, cúng gia tiên, thậm chí nhiều nơi cúng thần hoàng, bày tỏ lòng thành.

nguon goc y nghia cua tet han thuc
Bánh trôi bánh chay nhiều màu sắc được nhiều người ưa chuộng.

Bánh trôi, bánh chay chính kết tinh của văn hóa, bản sắc của người Việt, thể hiện rõ nhất nền văn minh lúa nước lâu đời của dân tộc Việt Nam.

Bắt nguồn từ tích truyện “bọc trăm trứng của mẹ Âu Cơ”, bánh trôi tượng trưng cho 50 quả trứng nở ra thành 50 người con lên rừng theo mẹ. Bánh chay tượng trưng cho 50 quả trứng nở ra thành 50 người con theo cha xuống biển. Chính vì thế, bánh trôi, bánh chay của người Việt cũng không giống với người dân Trung Quốc mà mang trong mình đặc sắc riêng của nền ẩm thực Việt Nam.

nguon goc y nghia cua tet han thuc Tết Hàn thực và câu chuyện thú vị về bánh trôi, bánh chay

Nhắc đến Tết Hàn thực là nghĩ ngay đến bánh trôi, bánh chay. Xung quanh hai món bánh đặc trưng của ngày lễ tết này, ...

nguon goc y nghia cua tet han thuc Mách bạn cách làm bánh cuốn từ bánh tráng khô, không cần dùng bột

Tham khảo công thức làm bánh cuốn từ bánh tráng khô không cần hoà bột, không phải dùng chảo chống dính tráng bánh.

nguon goc y nghia cua tet han thuc Bát hương "khổng lồ" ở Phú Thọ: Thắp hương sao cho đúng?

Mới đây trên mạng xã hội xuất hiện hình ảnh về bát hương "khổng lồ" được cho là ở Phú Thọ. Có lẽ gia chủ ...

Khương Châu
Nguồn:

Tin bài liên quan

Các tin bài khác

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

Cuốn sách “Biểu tượng, phù hiệu và đồ thờ của người An Nam” của học giả Pháp Gustave Dumoutier khám phá đời sống tinh thần của người Việt thế kỷ XIX
[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

Mỗi dịp Rằm tháng Giêng, hay còn gọi là Tết Nguyên Tiêu, theo phong tục truyền thống, mỗi gia đình Việt đều chuẩn bị mâm cỗ cúng thành kính dâng lên tổ tiên và các đấng thần linh, thể hiện lòng biết ơn, tôn kính đối với những người đi trước và cầu mong một năm mới an lành, may mắn.
[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

Ngày 4/2, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế tổ chức lễ hạ nêu ở sân Triệu Miếu và Thế Miếu bên trong Đại nội Huế, đánh dấu kết thúc Tết Nguyên đán năm Ất Tỵ.
"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

Tập tục “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi” vào dịp Tết Nguyên đán có từ lâu đời, chứa đựng nhiều triết lý sâu sắc về cuộc sống của cha ông ta và vẫn giữ nguyên giá trị đến tận ngày nay.

Đọc nhiều

Tin quốc tế ngày 26/12: Thái Lan phá dỡ tượng Thần Vishnu ở biên giới với Campuchia, Trung Quốc cáo buộc Mỹ can thiệp quan hệ Trung - Ấn

Tin quốc tế ngày 26/12: Thái Lan phá dỡ tượng Thần Vishnu ở biên giới với Campuchia, Trung Quốc cáo buộc Mỹ can thiệp quan hệ Trung - Ấn

Thái Lan phá dỡ tượng Thần Vishnu ở biên giới với Campuchia; Phu nhân Thủ tướng Campuchia dự lễ tang binh sĩ thiệt mạng trong giao tranh biên giới với Thái Lan; Trung Quốc cáo buộc Mỹ can thiệp quan hệ Trung - Ấn, đẩy căng thẳng tại eo biển Đài Loan... là tin tức quốc tế đáng chú ý ngày 26/12.
Giao lưu, hợp tác nhân dân Việt Nam - Ả-rập Xê-út còn nhiều tiềm năng phát triển

Giao lưu, hợp tác nhân dân Việt Nam - Ả-rập Xê-út còn nhiều tiềm năng phát triển

Ngày 24/12 tại Hà Nội, Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam Phan Anh Sơn đã tiếp Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Vương quốc Ả-rập Xê-út tại Việt Nam Mohammed Ismaeil A. Dahlwy đến chào từ biệt nhân dịp kết thúc nhiệm kỳ công tác tại Việt Nam.
Chống khai thác IUU: Xử lý dứt điểm vi phạm, báo cáo trung thực trước EC

Chống khai thác IUU: Xử lý dứt điểm vi phạm, báo cáo trung thực trước EC

Ngày 23/12, chủ trì phiên họp lần thứ 27 của Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Trưởng Ban Chỉ đạo nhấn mạnh yêu cầu xử lý dứt điểm các tồn tại, báo cáo trung thực, khách quan, không hình thức, quyết tâm gỡ "thẻ vàng" của Ủy ban châu Âu (EC) gắn với phát triển bền vững ngành thủy sản Việt Nam.
Vĩnh Long rà soát 100% tàu cá, siết chặt kiểm soát khai thác IUU

Vĩnh Long rà soát 100% tàu cá, siết chặt kiểm soát khai thác IUU

Công an tỉnh Vĩnh Long đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp quản lý, giám sát tàu cá, đẩy mạnh tuyên truyền, xử lý nghiêm vi phạm khai thác IUU, từng bước nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của ngư dân.
Tuyên truyền - đòn bẩy thay đổi nhận thức người dân vùng biên

Tuyên truyền - đòn bẩy thay đổi nhận thức người dân vùng biên

Từ việc “nghe cho biết” đến “hiểu để làm theo”, công tác tuyên truyền ở vùng biên giới đã và đang góp phần quan trọng trong việc thay đổi nhận thức của người dân, tạo nền tảng vững chắc để thực hiện hiệu quả mục tiêu giảm nghèo bền vững.
Già làng, trưởng bản, người có uy tín phát huy vai trò nòng cốt trong giảm nghèo

Già làng, trưởng bản, người có uy tín phát huy vai trò nòng cốt trong giảm nghèo

Bằng uy tín, kinh nghiệm và sự am hiểu phong tục tập quán, đội ngũ già làng, trưởng bản, người có uy tín ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số đang phát huy vai trò nòng cốt trong tuyên truyền, vận động Nhân dân thay đổi nhận thức, từng bước vươn lên thoát nghèo bền vững.
Vĩnh Long rà soát 100% tàu cá, siết chặt kiểm soát khai thác IUU

Vĩnh Long rà soát 100% tàu cá, siết chặt kiểm soát khai thác IUU

Công an tỉnh Vĩnh Long đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp quản lý, giám sát tàu cá, đẩy mạnh tuyên truyền, xử lý nghiêm vi phạm khai thác IUU, từng bước nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của ngư dân.
tin quoc te ngay 2612 thai lan pha do tuong than vishnu o bien gioi voi campuchia trung quoc cao buoc my can thiep quan he trung an
infographic dai hoi thi dua yeu nuoc toan quoc lan thu xi
infographic world travel awards 2025 viet nam tiep tuc duoc binh chon la diem den di san hang dau the gioi
infographic lich su hinh thanh va phat trien lien hiep cac to chuc huu nghi viet nam
infographic 10 thang nam 2025 ha noi don 2822 trieu luot khach du lich
infographic quan he huu nghi truyen thong va hop tac nhieu mat viet nam phan lan
quan he huu nghi truyen thong viet nam trieu tien
Xin chờ trong giây lát...
Plan International Việt Nam hỗ trợ khẩn cấp hơn 1,8 tỷ đồng cho người dân Đà Nẵng sau bão
Vietnam Happy Fest 2025: Lan tỏa những giá trị hạnh phúc giữa lòng Hà Nội
[VIDEO] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em tiếp sức trẻ em Bắc Ninh sớm quay về nhịp sống sau thiên tai
[Video] World Vision hỗ trợ hơn 1.100 người dân Quảng Ngãi tiếp cận nước sạch bền vững
[Video] Đồng tâm, dốc sức cứu trợ đồng bào vùng lũ
[Video] Ấn Độ tặng Giải thưởng Hòa bình Romesh Chandra cho bà Nguyễn Thị Bình
[Video] Lễ dâng y Kathina tại Đà Nẵng: Sợi dây gắn kết Phật giáo các nước châu Á
Cả nước hướng về Thái Nguyên: Chung tay giúp người dân vượt qua mưa lũ
Trailer lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội lần thứ nhất
[Video] Không khí rộn ràng ngày khai giảng năm học mới trên cả nước
[Video] Petr Tsvetov: Việt Nam ấm áp và thân thuộc
Việt Nam - Cuba: 65 năm cùng chung nhịp đập
[Video] Thiếu tướng Lào kể chuyện nhân dân Việt Nam che chở giữa mưa bom 1972
[Video] Bạn bè quốc tế gửi lời chúc tới nhân dân Việt Nam
[Video] Nhiều hoạt động cứu trợ người dân Nghệ An bị lũ lụt
Thời tiết hôm nay (26/12): Bắc Bộ trời rét đậm, có nơi rét hại

Thời tiết hôm nay (26/12): Bắc Bộ trời rét đậm, có nơi rét hại

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, hôm nay (26/12), Bắc Bộ trời rét đậm, có nơi rét hại. Vùng núi cao đề phòng xảy ra băng giá và sương muối. Nam Bộ có mưa, mưa vừa, cục bộ có nơi mưa to và dông.
VINENERGO, VINFAST, V-GREEN VÀ XANH SM hợp tác với IDICO “xanh hóa” các khu công nghiệp

VINENERGO, VINFAST, V-GREEN VÀ XANH SM hợp tác với IDICO “xanh hóa” các khu công nghiệp

Ngày 25/12/2025, tại TP Hồ Chí Minh, 4 công ty thuộc hệ sinh thái xanh của Vingroup gồm: VinEnergo, VinFast, V-Green và Xanh SM đã chính thức ký kết biên bản hợp tác chiến lược với Tổng Công ty IDICO nhằm “xanh hóa” các khu công nghiệp trên toàn quốc. Đây là sự hợp tác liên ngành giữa năng lượng tái tạo – hạ tầng – sản xuất – giao thông xanh, hướng tới hình thành hệ sinh thái phát triển bền vững, góp phần giảm phát thải carbon và hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng xanh tại Việt Nam.
Đón năm mới 2026 với chợ phiên vùng cao đậm đà bản sắc dân tộc Việt Nam

Đón năm mới 2026 với chợ phiên vùng cao đậm đà bản sắc dân tộc Việt Nam

Nhân dịp Tết Dương lịch 2026, từ ngày 1 đến 4/1/2026, Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) tổ chức chuỗi hoạt động văn hóa với chủ đề “Chợ phiên vùng cao – Chào năm mới 2026”, góp phần giới thiệu, quảng bá những giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của cộng đồng các dân tộc Việt Nam tới đông đảo công chúng trong nước và bạn bè quốc tế.
Thời tiết hôm nay (19/12): Hà Nội rét về đêm và sáng

Thời tiết hôm nay (19/12): Hà Nội rét về đêm và sáng

Theo dự báo của Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, thời tiết tại Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước ngày và đêm 19/12 như sau:
Thời tiết hôm nay (17/12): Không khí lạnh tăng cường khiến miền Bắc mưa rét

Thời tiết hôm nay (17/12): Không khí lạnh tăng cường khiến miền Bắc mưa rét

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, ngày 17/12, không khí lạnh tăng cường khiến Bắc Bộ có mưa, mưa rào rải rác và có nơi có dông, trời rét, có nơi rét đậm.
Thời tiết hôm nay (11/12): Không khí lạnh sâu sắp tràn về miền Bắc

Thời tiết hôm nay (11/12): Không khí lạnh sâu sắp tràn về miền Bắc

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, khoảng đêm 12-13/12, một đợt không khí lạnh mạnh tràn về, miền Bắc có khả năng xuất hiện mưa, mưa vừa và rải rác có giông, một số nơi mưa to.
Phiên bản di động