Trang chủ Gia đình Việt Tập tục
07:02 | 25/03/2020 GMT+7

Tết Hàn thực vào ngày nào? Nguồn gốc và ý nghĩa của Tết Hàn thực

aa
Cứ đến Tết Hàn thực - mùng 3/3 âm lịch người Việt thường làm bánh trôi bánh chay để cúng ông bà tổ tiên nhưng ít ai biết nguồn gốc, ý nghĩa và phong tục của ngày này.
nguon goc y nghia cua tet han thuc Cầu tự - tục lệ hình thành từ khao khát có con của những gia đình hiếm muộn thời xưa
nguon goc y nghia cua tet han thuc Tục lệ bán mở hàng có từ bao giờ? Bán mở hàng thế nào để đắt khách?

Tết Hàn thực là ngày nào?

Theo nghĩa chữ Hán "Hàn" là lạnh, "thực" là ăn, "Tết Hàn thực" là Tết ăn đồ lạnh. Tết Hàn thực là một ngày Tết vào 3/3 âm lịch hàng năm. Năm 2020, Tết Hàn thực rơi vào ngày 26/3 dương lịch.

Nguồn gốc Tết Hàn thực

Ngày tết này ở Việt Nam bắt nguồn từ một phong tục của người Trung Quốc được lưu truyền cho đến ngày nay. Nguồn gốc của phong tục này liên quan đến câu chuyện vào đời Xuân Thu giữa vua nước Tần là Tấn Văn Công và hiền sĩ Giới Tử Thôi.

Chuyện kể rằng vào đời Xuân Thu (770 - 221 trước Công nguyên), vua Tấn Văn Công nước Tấn gặp loạn nên phải bỏ nước lưu vong sống cảnh nay trú nước Tề, mai ở nước Sở. Bấy giờ, có một hiền sỹ tên là Giới Tử Thôi, theo phò vua đã giúp đỡ nhiều mưu kế.

nguon goc y nghia cua tet han thuc
Nguồn gốc Tết Hàn thực.

Giới Tử Thôi theo phò vua Tấn Văn Công trong vòng 19 năm, cùng nhau "nếm mật nằm gai". Một hôm, trên đường lánh nạn, lương thực cạn kiệt, Giới Tử Thôi phải lén cắt một miếng thịt đùi mình nấu lên dâng vua. Vua ăn xong, hỏi ra mới biết đem lòng cảm kích vô cùng.

Về sau, Tấn Văn Công giành lại được ngôi vương, trở về làm vua nước Tấn, phong thưởng rất hậu cho những người có công khi xưa, nhưng lại quên mất Giới Tử Thôi.

Giới Tử Thôi cũng không oán giận gì, nghĩ mình theo phò vua là chuyện nên làm. Ông cho rằng những việc đó đâu có gì đáng nói nên đã về nhà đưa mẹ vào núi Điền Sơn ở ẩn. Tấn Văn Công về sau nhớ ra, cho người đi tìm Tử Thôi. Nhưng vì là người không tham danh vọng, Tử Thôi nhất quyết không quay về lĩnh thưởng.

Vì muốn thúc ép Tử Thôi quay về, Tấn Văn Công ra lệnh đốt rừng. Không ngờ Tử Thôi quyết chí, hai mẹ con cùng chịu chết cháy trong rừng.

Nhà vua hối hận cho lập miếu thờ. Hàng năm, đến ngày 3/3 là ngày chết cháy của 2 mẹ con Tử Thôi thì cấm dùng lửa nấu ăn, ngay cả việc làm cỗ cúng cũng phải làm từ hôm trước, đây được coi là ngày Tết Hàn thực.

nguon goc y nghia cua tet han thuc
Bánh trôi, bánh chay là hai món ăn truyền thống ngày Tết Hàn thực.

Ý nghĩa Tết Hàn thực

Ở Việt Nam, Tết Hàn Thực đã được hợp nhất với Tết bánh trôi, bánh chay và khi du nhập vào Việt Nam, ngày Tết Hàn Thực có ý nghĩa tâm linh khác. Tết tháng 3 tại Việt Nam, thể hiện rõ nét đặc trưng văn hóa, lối sống riêng của người Việt. Tết Hàn thực của người Việt chủ yếu mang ý nghĩa hướng về cội nguồn, tổ tiên, ghi nhớ công ơn của những người đã khuất.

Dù ai đi đâu, ở đâu đến ngày mùng 3/3 Âm lịch cũng cố gắng về với gia đình để được cùng nhau ngồi bên mâm cơm sum họp gia đình. Truyền thống này đã ăn sâu vào tiềm thức người Việt, để rồi cứ đến ngày Tết Hàn thực, các gia đình lại nô nức chuẩn bị làm bánh trôi, bánh chay.

Phong tục trong Tết Hàn thực

nguon goc y nghia cua tet han thuc
Các gia đình thường quây quần bên nhau, cùng nặn bánh trôi bánh chay dâng cúng tổ tiên.

Để phù hợp với văn hóa của người Việt, phong tục cúng Tết Hàn Thực cũng có nhiều thay đổi. Khác với Tết Hàn Thực ở Trung Quốc - thường không đốt lửa trong 3 ngày và chỉ ăn đồ lạnh đã nấu sẵn trước đó, người Việt không kiêng lửa, mọi việc nấu nướng vẫn diễn ra bình thường. Người Việt Nam cũng quen gọi ngày Tết này với cái tên dân dã là Tết bánh trôi, bánh chay nhiều hơn Tết Hàn Thực.

Trong ngày này, các gia đình Việt sẽ chuẩn bị bánh trôi, bánh chay để lễ Phật, cúng gia tiên, thậm chí nhiều nơi cúng thần hoàng, bày tỏ lòng thành.

nguon goc y nghia cua tet han thuc
Bánh trôi bánh chay nhiều màu sắc được nhiều người ưa chuộng.

Bánh trôi, bánh chay chính kết tinh của văn hóa, bản sắc của người Việt, thể hiện rõ nhất nền văn minh lúa nước lâu đời của dân tộc Việt Nam.

Bắt nguồn từ tích truyện “bọc trăm trứng của mẹ Âu Cơ”, bánh trôi tượng trưng cho 50 quả trứng nở ra thành 50 người con lên rừng theo mẹ. Bánh chay tượng trưng cho 50 quả trứng nở ra thành 50 người con theo cha xuống biển. Chính vì thế, bánh trôi, bánh chay của người Việt cũng không giống với người dân Trung Quốc mà mang trong mình đặc sắc riêng của nền ẩm thực Việt Nam.

nguon goc y nghia cua tet han thuc Tết Hàn thực và câu chuyện thú vị về bánh trôi, bánh chay

Nhắc đến Tết Hàn thực là nghĩ ngay đến bánh trôi, bánh chay. Xung quanh hai món bánh đặc trưng của ngày lễ tết này, ...

nguon goc y nghia cua tet han thuc Mách bạn cách làm bánh cuốn từ bánh tráng khô, không cần dùng bột

Tham khảo công thức làm bánh cuốn từ bánh tráng khô không cần hoà bột, không phải dùng chảo chống dính tráng bánh.

nguon goc y nghia cua tet han thuc Bát hương "khổng lồ" ở Phú Thọ: Thắp hương sao cho đúng?

Mới đây trên mạng xã hội xuất hiện hình ảnh về bát hương "khổng lồ" được cho là ở Phú Thọ. Có lẽ gia chủ ...

Khương Châu
Nguồn:

Tin bài liên quan

Các tin bài khác

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

Cuốn sách “Biểu tượng, phù hiệu và đồ thờ của người An Nam” của học giả Pháp Gustave Dumoutier khám phá đời sống tinh thần của người Việt thế kỷ XIX
[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

Mỗi dịp Rằm tháng Giêng, hay còn gọi là Tết Nguyên Tiêu, theo phong tục truyền thống, mỗi gia đình Việt đều chuẩn bị mâm cỗ cúng thành kính dâng lên tổ tiên và các đấng thần linh, thể hiện lòng biết ơn, tôn kính đối với những người đi trước và cầu mong một năm mới an lành, may mắn.
[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

Ngày 4/2, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế tổ chức lễ hạ nêu ở sân Triệu Miếu và Thế Miếu bên trong Đại nội Huế, đánh dấu kết thúc Tết Nguyên đán năm Ất Tỵ.
"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

Tập tục “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi” vào dịp Tết Nguyên đán có từ lâu đời, chứa đựng nhiều triết lý sâu sắc về cuộc sống của cha ông ta và vẫn giữ nguyên giá trị đến tận ngày nay.

Đọc nhiều

Bí thư Quản Minh Cường: Đối ngoại nhân dân là động lực quan trọng để Cao Bằng phát triển nhanh và bền vững

Bí thư Quản Minh Cường: Đối ngoại nhân dân là động lực quan trọng để Cao Bằng phát triển nhanh và bền vững

Nhân dịp 75 năm Ngày truyền thống Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam (17/11/1950-17/11/2025), Bí thư Tỉnh uỷ, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Cao Bằng, ông Quản Minh Cường đã trả lời phỏng vấn Thời Đại về những mục tiêu trọng điểm của công tác đối ngoại nhân dân của Cao Bằng, một trong những địa phương có vị trí đặc biệt về chính trị và kinh tế đối ngoại.
Ngoại giao Văn hóa - công cụ đắc lực củng cố quan hệ đối ngoại của tỉnh Nghệ An

Ngoại giao Văn hóa - công cụ đắc lực củng cố quan hệ đối ngoại của tỉnh Nghệ An

Theo Báo cáo số 876/BC-UBND của UBND tỉnh Nghệ An về sơ kết 05 năm triển khai thực hiện “Chiến lược ngoại giao văn hóa đến năm 2030”, trong giai đoạn vừa qua, việc lồng ghép chặt chẽ ngoại giao văn hóa với ngoại giao chính trị và kinh tế là hướng đi đột phá và hiệu quả nhất, đã biến văn hóa từ vai trò hỗ trợ trở thành một công cụ đắc lực củng cố quan hệ đối ngoại.
Thúc đẩy hợp tác đầu tư, đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực kinh tế xanh

Thúc đẩy hợp tác đầu tư, đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực kinh tế xanh

Ngày 22/10, tại thành phố Cần Thơ, Ngày hội kết nối đầu tư về khí hậu đã diễn ra sôi nổi trong khuôn khổ Chương trình Nền tảng Đối tác Doanh nghiệp (BPP) do Chính phủ Australia tài trợ.
Hành trình trỗi dậy của Thị trấn Sáng tạo Nghệ thuật ở Hàng Châu, Trung Quốc

Hành trình trỗi dậy của Thị trấn Sáng tạo Nghệ thuật ở Hàng Châu, Trung Quốc

Tại thành phố Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc có một thị trấn với doanh thu hằng năm vượt 10 tỷ Nhân dân tệ – đó chính là Thị trấn Sáng tạo Nghệ thuật, nơi quy tụ hơn 3.000 doanh nghiệp sáng tạo văn hóa.
Quảng Trị và Xa Vẳn Na Khẹt diễn tập liên hợp ngăn chặn di cư tự do qua biên giới

Quảng Trị và Xa Vẳn Na Khẹt diễn tập liên hợp ngăn chặn di cư tự do qua biên giới

Ngày 16/10, tại khu vực Hướng Hóa (Quảng Trị), Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Trị phối hợp với Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Xa Vẳn Na Khẹt (Lào) tổ chức diễn tập liên hợp ngăn chặn người di cư tự do, xuất nhập cảnh trái phép qua biên giới Việt Nam – Lào.
Tập huấn công tác quản lý, bảo vệ biên giới cho 40 cán bộ biên phòng Lào

Tập huấn công tác quản lý, bảo vệ biên giới cho 40 cán bộ biên phòng Lào

Sáng 13/10, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Nghệ An tổ chức khai mạc lớp tập huấn công tác quản lý, bảo vệ biên giới cho 40 cán bộ Bộ đội Biên phòng thuộc Bộ Chỉ huy Quân sự các tỉnh Xiêng Khoảng và Hủa Phăn (CHDCND Lào).
Trao Nhà đồng đội cho gia đình quân nhân có hoàn cảnh khó khăn

Trao Nhà đồng đội cho gia đình quân nhân có hoàn cảnh khó khăn

Ngày 10/10, tại ấp Long Thới, xã Long Bình, tỉnh Đồng Tháp, Trung tâm Bảo đảm kỹ thuật (BĐKT), Vùng 2 Hải quân phối hợp với Quỹ học bổng Vừ A Dính và Câu lạc bộ “Vì Hoàng Sa-Trường Sa thân yêu" cùng cấp ủy, chính quyền địa phương tổ chức lễ bàn giao "Nhà đồng đội" tặng quân nhân có hoàn cảnh khó khăn.
infographic quan he huu nghi truyen thong va hop tac nhieu mat viet nam phan lan
quan he huu nghi truyen thong viet nam trieu tien
infographic khuyen cao ve chieu tro gia danh cong an de lua dao
infographic chien dich tu hao viet nam nhuom do khong gian mang chao mung quoc khanh 29
infographic 7 thang nam 2025 ha noi don 1836 trieu luot khach du lich
infographic dau hieu nhan biet lu quet
so doanh nghiep thanh lap moi va quay tro lai hoat dong tang 265
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Lễ dâng y Kathina tại Đà Nẵng: Sợi dây gắn kết Phật giáo các nước châu Á
Cả nước hướng về Thái Nguyên: Chung tay giúp người dân vượt qua mưa lũ
Trailer lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội lần thứ nhất
[Video] Không khí rộn ràng ngày khai giảng năm học mới trên cả nước
[Video] Petr Tsvetov: Việt Nam ấm áp và thân thuộc
Việt Nam - Cuba: 65 năm cùng chung nhịp đập
[Video] Thiếu tướng Lào kể chuyện nhân dân Việt Nam che chở giữa mưa bom 1972
[Video] Bạn bè quốc tế gửi lời chúc tới nhân dân Việt Nam
[Video] Nhiều hoạt động cứu trợ người dân Nghệ An bị lũ lụt
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Thời tiết hôm nay (22/10): Bắc Bộ đón không khí lạnh, Trung Bộ mưa lớn do bão số 12

Thời tiết hôm nay (22/10): Bắc Bộ đón không khí lạnh, Trung Bộ mưa lớn do bão số 12

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho biết hôm nay 22/10, thời tiết Bắc Bộ, Thanh Hóa và Nghệ An ngày nắng, đêm và sáng lạnh, vùng núi có nơi rét. Khu vực từ Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 12 kết hợp với không khí lạnh tăng cường mạnh.
Thời tiết hôm nay (14/10): Mưa giông kéo dài ở nhiều nơi

Thời tiết hôm nay (14/10): Mưa giông kéo dài ở nhiều nơi

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua và sáng sớm nay (14/10), ở khu vực Đông Bắc Bộ, khu vực từ Thanh Hóa đến thành phố Huế, cao nguyên Trung Bộ và miền Đông Nam Bộ có mưa rào và giông rải rác, cục bộ có nơi mưa to.
Thời tiết hôm nay (10/9): Bắc Bộ mưa lớn

Thời tiết hôm nay (10/9): Bắc Bộ mưa lớn

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua và sáng sớm nay (10/9), khu vực Bắc Bộ, Thanh Hóa và Nghệ An, cao nguyên Trung Bộ và Nam Bộ có mưa rào và dông cục bộ.
Thời tiết hôm nay (01/8): Hà Nội có mưa dông, cảnh báo lốc sét

Thời tiết hôm nay (01/8): Hà Nội có mưa dông, cảnh báo lốc sét

Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đưa ra thông tin dự báo thời tiết Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước ngày và đêm 01/8.
Đơn giản hóa thủ tục hành chính về kinh doanh dịch vụ việc làm và đưa người lao động đi làm việc nước ngoài

Đơn giản hóa thủ tục hành chính về kinh doanh dịch vụ việc làm và đưa người lao động đi làm việc nước ngoài

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình ký Quyết định số 2020/QĐ-TTg ngày 13/9/2025 việc phê duyệt Phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh thuộc phạm vi quản lý của Bộ Nội vụ.
Người dân chủ động theo dõi thời tiết, chằng chống nhà cửa, sẵn sàng ứng phó bão số 3 (Wipha)

Người dân chủ động theo dõi thời tiết, chằng chống nhà cửa, sẵn sàng ứng phó bão số 3 (Wipha)

Sáng 19/7, bão số 3 (Wipha) đã vượt qua đảo Lu Dông (Philippines), tiến vào Biển Đông với cường độ ngày càng mạnh. Dự báo trong những ngày tới, bão có thể đạt cấp 12, giật cấp 14, gây mưa lớn, biển động dữ dội, nguy cơ cao xảy ra lốc xoáy, sạt lở. Cơ quan chức năng khuyến cáo người dân cần theo dõi sát các bản tin dự báo thời tiết, chủ động phòng tránh, chằng chống nhà cửa, không ra khơi và chuẩn bị các phương án ứng phó thiên tai phù hợp.
Phiên bản di động