Trang chủ Hữu nghị Chân dung bè bạn
10:00 | 29/10/2019 GMT+7

Tấm lòng nhà thơ Cuba với Chủ tịch Hồ Chí Minh

aa
Là một trong 10 phóng viên được sang Cuba bồi dưỡng nghiệp vụ theo Hiệp định ký giữa Thông tấn xã Việt Nam với Thông tấn xã Prensa Latina, Tiến sĩ (TS) Chu Huy Sơn đã có dịp  gặp gỡ nhà thơ Phêlích Pita Rôđrighết, tác giả của thi phẩm nổi tiếng "Hồ Chí Minh, tên Người là cả một niềm thơ".
Thủ tục xin visa Cuba Câu chuyện Cuba: Có nắng, có gió, có ấm áp tình người Cuba - Việt Nam: Có một tình hữu nghị như thế
tam long nha tho cuba voi chu tich ho chi minh
Nhà thơ Phêlích Pita Rôđrighết. Ảnh: literatura.us

Chân dung của nhà thơ Cuba đặc biệt này mới đây đã được TS.Chu Huy Sơn khắc họa một cách đậm nét trong bài viết "Tấm lòng nhà thơ Cuba với Chủ tịch Hồ Chí Minh" dưới đây:

Khó có thể kể hết những nhà thơ Việt Nam và thế giới bắt gặp cảm hứng từ cuộc đời cao đẹp, vô cùng trong sáng của Chủ tịch Hồ Chí Minh để sáng tác nên những tác phẩm về Người. Song, tôi cho rằng, bài thơ “Hồ Chí Minh, tên Người là cả một niềm thơ” của nhà thơ Cuba là một trong những sáng tác hay nhất của các văn nghệ sỹ quốc tế viết về Bác.

tam long nha tho cuba voi chu tich ho chi minh
Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đón tiếp ông Raul Castro (giữa) khi đó là Bộ trưởng Quốc phòng Cuba, tháng 9/1966. Ảnh tư liệu

Bài thơ được viết ra khi cuộc kháng chiến chống xâm lược nhằm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước của nhân dân ta ở vào thời kỳ quyết liệt. Nguyên bản tác phẩm bằng tiếng Tây Ban Nha có nhan đề là “Ho Chi Minh, su nombre puede escribir en puema” (dịch nghĩa: “Hồ Chí Minh, tên của Người có thể viết thành thơ”). Dịch giả Hoàng Hiệp đã chuyển tác phẩm sang tiếng Việt một cách sáng tạo, diễn tả được thần thái của thi phẩm thành bài thơ khá nổi tiếng ở nước ta: “Hồ Chí Minh, tên Người là cả một niềm thơ”. Tác giả của thi phẩm ấy là Phêlích Pita Rôđrighết (Félix Pita Rodríguez).

Ngày ấy, đoàn chúng tôi gồm 10 phóng viên đa phần được triệu tập về từ vùng đang có chiến sự ác liệt, nhận quyết định đi Cuba bồi dưỡng nghiệp vụ theo Hiệp định ký giữa Thông tấn xã Việt Nam với Thông tấn xã Prensa Latina (hãng TTX của Nhà nước Cuba). Tôi có cơ may được gặp Phêlích ngay sau ngày tới Thủ đô La Habana là nhờ thư giới thiệu của nhà thơ Chế Lan Viên.

… Vào một ngày Chủ nhật, chúng tôi tới thăm gia đình Phêlích như lời hẹn trước. Dạo ấy đang mùa Hạ, La Habana chang chang nắng và đầy ắp gió biển. Hoa phượng rắc màu cờ trên các phố phường Thủ đô. Liên, cháu nội của nhà thơ ra mở cổng đón chúng tôi. Liên là một bé gái chừng 7, 8 tuổi có khuôn mặt thông minh, thanh tú. Bà Carơmên (vợ của nhà thơ) nhanh nhảu giới thiệu về đứa cháu gái có tên gọi Việt Nam là Liên: Một lần, đọc báo biết trong đoàn anh hùng, dũng sỹ miền Nam Việt Nam sang thăm Cuba có chị Nguyễn Thị Liên. Tên gọi Liên của cháu có từ đó. Fêlích giải thích thêm về ý nghĩa của từ ngữ: Đó là một từ đẹp trong tiếng Việt. Nhiều thiếu nữ Việt Nam được gọi bằng tên như thế. Liên có nghĩa là hoa sen gọi theo âm Hán - Việt.

Về nhà, tôi viết bài thơ Bé Liên Cuba, mở đầu và khổ kết như sau: Em gái Cuba tên gọi là Liên/Âm tiếng Việt dịu dàng quá đỗi/Có hiểu lòng mẹ cha em hỡi/Gọi tên này để nhớ mãi Việt Nam./…Tận bán cầu Tây, anh gọi tên em/ Nghe xao xuyến vọng về nỗi nhớ/Có cánh cò bay trên đồng lúa trỗ/Trùng điệp rừng dừa như biển Palma/Gặp dáng quê nhà trên đảo Cuba.

Phêlích tiếp chúng tôi ngay tại phòng làm việc của ông. Đó là một căn phòng bốn bề toàn sách. Sách xếp cao tới tận trần nhà. Ở khoảng tường trống chính giữa trước bàn làm việc có treo trân trọng tấm ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bên cạnh có bức tranh in hình Bác Hồ ngồi đọc sách bên bờ suối với hàng chữ: “Ho Chi Minh, su nombre puede escribir en puema”.

Trên bàn có khá nhiều sách, báo, tài liệu về Việt Nam và các bản dịch văn học Việt Nam ra tiếng Tây Ban Nha mà Phêlích đang làm. Trong đó, có Truyện Kiều của Nguyễn Du. Tác phẩm này ông dịch qua bản tiếng Pháp do Hội Nhà văn Việt Nam gửi tặng. Dịp ấy, Thư viện Quốc gia Cuba – thư viện mang tên người anh hùng dân tộc Hôsê Mácti (José Martí) và Thư viện Nhà Châu Mỹ (Casa de las Américas) trưng bày cuốn sách màu hồng nhạt có hình con chim Bồ câu trắng dang rộng cánh bay, trên bìa in đậm Truyện Kiều của Nguyễn Du bằng tiếng Tây Ban Nha. Đây là cuốn sách do Phêlích dịch và giới thiệu, được ấn hành ở một số nước châu Mỹ Latinh nhân dịp Hội đồng Hòa bình thế giới quyết định kỷ niệm Nguyễn Du là danh nhân văn hóa thế giới.

Phêlích bảo rằng, dịch toàn bộ Truyện Kiều là một việc khó khăn lớn bởi ngôn ngữ, điển tích, biểu đạt tình cảm qua hình ảnh… nhưng ông vẫn kiên trì tiến hành bởi đây là một kiệt tác có giá trị lớn về văn hóa và mang ý nghĩa xã hội rộng lớn. Nhà xuất bản Causachun ở Thủ đô Lima (Pêru) đã cho ra mắt bạn đọc tập Thơ Việt Nam anh hùng. Phần thơ Việt Nam chiến đấu của cuốn sách bao gồm một số bài thơ của Chủ tịch Hồ Chí Minh và thơ của các nhà thơ Việt Nam khác, là do Phêlích dịch và viết lời giới thiệu.

Đang câu chuyện, có tiếng chuông từ cổng vọng vào, Phêlích ra đón khách. Một lát sau ông trở vào với tập tài liệu trên tay, hồ hởi cho biết: Một sinh viên biết Phêlích đang nghiên cứu về Việt Nam, nên đã sưu tầm tài liệu đem tới tặng ông.

Tiếp đến, một cán bộ phụ nữ từ ngoại ô La Habana tới thăm và mời nhà thơ nói chuyện về Việt Nam cho khu phố của mình.

Bà Carơmen cho hay, hàng ngày vẫn thường có khách như thế. Cả hai ông bà đều vui mừng và cảm thấy tự hào bởi đang làm những công việc ủng hộ Việt Nam.

Công việc viết văn, làm báo đã cho Phêlích cơ hội đặt chân tới nhiều miền đất của thế giới. Ông đã sang thăm nước ta hai lần. Giữa khói lửa đạn bom, không kể hiểm nguy, ông tới tận vùng có chiến sự để gặp gỡ cụ già, em nhỏ, các chiến sỹ lực lượng vũ trang. Phêlích được gặp Bác Hồ tại Hà Nội. Ông cho rằng, đó là một ngày cảm động hiếm thấy, có ý nghĩa nhất trong đời cầm bút của mình.

Về nước, ông sáng tác một loạt truyện ký và thơ về Việt Nam trong đó có bài thơ “Hồ Chí Minh, tên Người là cả một niềm thơ”. Hai tập sách Nhật ký về Việt Nam và Thiếu nhi Việt Nam được xuất bản với số lượng lớn, phát hành rộng ở các nước Mỹ Latinh. Ông kể đã đọc sách “Nhật ký trong tù” của Bác Hồ qua bản dịch tiếng Pháp (nhiều người Cuba cũng gọi Chủ tịch Hồ Chí Minh là Bác Hồ). Ông nói nhận xét mà tôi nhớ mãi: Thơ của Chủ tịch Hồ Chí Minh là thơ của một vị lãnh tụ vĩ đại duy nhất của thế kỷ này đi vào tương lai.

tam long nha tho cuba voi chu tich ho chi minh
Học sinh Cuba tại ngôi trường mang tên Bác Hồ. Ảnh: CAND

Ngày tháng trôi qua, song những kỷ niệm về Phêlích Pita Rôđrighết, một người cầm bút Cuba đầy tâm huyết vẫn còn rõ trong tôi. Hôm ấy ra về chúng tôi đi men theo con đường đầy phượng vỹ, trĩu nặng tiếng ve báo mùa. Biển ở ngay gần đó xanh ngắt một màu. Sóng từng đợt ào ạt xô bờ, như hát mãi bài ca không bao giờ dừng lại. Lòng tôi cứ bâng khuâng suy nghĩ về một nghệ sỹ Cuba tóc bạc trắng đáng kính, đáng quý làm sao; suy nghĩ về anh sinh viên chưa quen biết, về chị cán bộ phụ nữ thành La Habana, về bé Liên có khuôn mặt thông minh, thanh tú – mà suốt cuộc đời em gắn bó với Việt Nam trước tiên bằng tên gọi của mình.

tam long nha tho cuba voi chu tich ho chi minh Cuba làm phim về dấu chân Fidel tại Việt Nam

TĐO - Nhằm tăng cường mối quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp giữa Nhà nước và Nhân dân hai nước Việt Nam – ...

tam long nha tho cuba voi chu tich ho chi minh Tình cảm hữu nghị đặc biệt Việt Nam-Cuba cần được truyền tại cho thế hệ mai sau

TĐO - Không chỉ là tinh thần ủng hộ, không chỉ là tình cảm, Hội Hữu nghị Việt Nam- Cuba cần phải truyền lại cho ...

tam long nha tho cuba voi chu tich ho chi minh Cuba đánh giá rất cao tình hữu nghị truyền thống với Việt Nam

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã hội kiến với Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng Cuba Miguel ...

TS.Chu Huy Sơn
Nguồn: Báo điện tử Hà Giang

Tin bài liên quan

Các tin bài khác

Tưởng nhớ nhà khoa học Nga gắn bó suốt đời với Việt Nam

Tưởng nhớ nhà khoa học Nga gắn bó suốt đời với Việt Nam

Ngày 16/6, các nhà Việt Nam học hàng đầu, các đồng nghiệp và người thân đã bày tỏ lòng tưởng nhớ nhà báo, nhà Việt Nam học, Tiến sỹ khoa học lịch sử, nhà nghiên cứu hàng đầu của Trung tâm nghiên cứu Việt Nam và ASEAN thuộc Viện Trung Quốc và châu Á đương đại, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Nga Evgeny Kobelev tại buổi lễ tưởng nhớ ngày ông mất. Tham tán, Trưởng phòng Chính trị Đại sứ quán Việt Nam tại Liên bang Nga Nguyễn Thị Thanh Thủy cùng đoàn đại biểu Đại sứ quán đã đến dự.
Nghệ sĩ Venezuela được vinh danh với chùm ca khúc về Chủ tịch Hồ Chí Minh

Nghệ sĩ Venezuela được vinh danh với chùm ca khúc về Chủ tịch Hồ Chí Minh

Với chùm ca khúc mang đậm tình cảm quốc tế dành cho Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, cố Nghệ sĩ nhân dân Venezuela Ali Primera đã được truy tặng Giải A lĩnh vực âm nhạc trong lễ trao giải sáng tác, quảng bá tác phẩm về “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, tối 19/5 tại Hà Nội.
Bạn bè Thụy Sĩ ấn tượng với sự phát triển của Việt Nam

Bạn bè Thụy Sĩ ấn tượng với sự phát triển của Việt Nam

Bà Margrit Schlosser cho biết Việt Nam đã có sự phát triển mạnh mẽ trong 50 năm qua, xây dựng được một nền kinh tế, mang lại cuộc sống ấm no cho dân và giúp nhiều người thoát cảnh đói nghèo.
35 năm FES tại Việt Nam: Vun đắp đối thoại, thúc đẩy công bằng

35 năm FES tại Việt Nam: Vun đắp đối thoại, thúc đẩy công bằng

Trong 35 hoạt động tại Việt Nam (1990-2025), Viện Friedrich-Ebert-Stiftung (FES) đã đóng góp quan trọng vào công cuộc phát triển kinh tế - xã hội tại Việt Nam thông qua việc thúc đẩy đối thoại chính sách, công bằng xã hội và phát triển bền vững. Nhằm ghi nhận đóng góp của tổ chức, tại lễ kỉ niệm 35 năm FES hoạt động tại Việt Nam diễn ra ngày 12/5 tại Hà Nội, Phó Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam (VUFO) Nguyễn Ngọc Hùng đã trao tặng FES bằng khen của Đoàn Chủ tịch VUFO.

Đọc nhiều

Xây dựng ý tưởng bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại Cà Mau

Xây dựng ý tưởng bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại Cà Mau

Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Cà Mau vừa phối hợp cùng Tổ chức WWF - Việt Nam tổ chức hội thảo tham vấn ý kiến các bên liên quan trong việc xây dựng ý tưởng cho dự án bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại tỉnh Cà Mau.
Đại sứ Marc Knapper: Mỹ muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình phát triển

Đại sứ Marc Knapper: Mỹ muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình phát triển

Đại sứ khẳng định Mỹ mong muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình trở thành một nền kinh tế dựa trên công nghệ cao, năng lượng sạch như lãnh đạo cấp cao đã đề ra.
Lan tỏa Việt phục tại London (Vương quốc Anh)

Lan tỏa Việt phục tại London (Vương quốc Anh)

Sự kiện “Việt phục bộ hành London” vừa diễn ra giữa lòng thủ đô nước Anh, thu hút sự chú ý của đông đảo người dân và du khách. Những bộ trang phục truyền thống từ áo viên lĩnh, giao lĩnh, áo tấc, nhật bình, ngũ thân, áo dài, áo yếm… đến các thiết kế cách tân hiện đại cùng nhau sải bước trên đường phố London.
4 giải pháp để Việt Nam tiếp tục nâng cao hiệu quả thực thi Công ước ICCPR

4 giải pháp để Việt Nam tiếp tục nâng cao hiệu quả thực thi Công ước ICCPR

"Đoàn Việt Nam đã đưa ra thông điệp rõ ràng để khẳng định quan điểm, chủ trương nhất quán của Việt Nam với phương châm đặt con người ở vị trí trung tâm, coi đó vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển". Đó là khẳng định của Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh trong phần trả lời phỏng vấn của báo chí sau phiên đối thoại với Uỷ ban nhân quyền về báo cáo quốc gia thực thi công ước ICCPR lần thứ 4.
Sôi động giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị

Sôi động giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị

6 tháng đầu năm nay, lượng khách xuất, nhập cảnh qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (tỉnh Lạng Sơn) tăng 16% so với cùng kỳ năm trước. Điều này phản ánh rõ nét nhu cầu giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị đã tăng cao.
Cán bộ, chiến sĩ Vùng 3 Hải quân giúp nhân dân chữa cháy rừng

Cán bộ, chiến sĩ Vùng 3 Hải quân giúp nhân dân chữa cháy rừng

Vào lúc 17 giờ 00 phút ngày 8/7, cán bộ, chiến sĩ Trạm 535 thuộc Trung đoàn 351, Vùng 3 Hải quân đã phối hợp với các lực lượng vũ trang và nhân dân trên địa bàn xã Phú Trạch, tỉnh Quảng Trị đã khống chế hoàn toàn đám cháy rừng, bảo đảm an toàn tuyệt đối.
Thúc đẩy hợp tác biên giới Việt Nam - Campuchia

Thúc đẩy hợp tác biên giới Việt Nam - Campuchia

Trong chuyến thăm và làm việc tại tỉnh Prey Veng (Campuchia), Đại sứ Việt Nam tại Campuchia Nguyễn Minh Vũ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khánh thành cặp cửa khẩu quốc tế Tân Nam (Tây Ninh, Việt Nam) - Meun Chey (Prey Veng, Campuchia) trong thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, giao lưu nhân dân giữa các tỉnh giáp biên hai nước.
so doanh nghiep thanh lap moi va quay tro lai hoat dong tang 265
infographic ky nang tranh bay lua dao du lich mua cao diem
infographics canh bao gia mao loi dung danh nghia mat tran to quoc de huy dong ung ho
cong nghiep phuc hoi manh xuat nhap khau tang truong an tuong
infographic viet nam hoan thanh vai tro dong chu tich chuong trinh dong nam a searp giai doan 2022 2025
infographic sua phap lenh dan so vo chong tu quyet dinh so con va thoi gian sinh con
infographics quan he doi tac toan dien giua viet nam va hungary
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực
Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới
Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?
Hợp tác triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam

Hợp tác triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam

Chiều 9/7, tại trụ sở Bộ Ngoại giao, ông Nakata Takahiro, Lãnh sự danh dự Việt Nam tại Hokkaido cho biết: tỉnh Hokkaido, công ty Hokkaido Airlines và Tổng công ty Vietnam Airlines đã ký Bản ghi nhớ hợp tác về triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam.
Trí tuệ nhân tạo Việt vào top 12 thế giới về nhận dạng văn bản

Trí tuệ nhân tạo Việt vào top 12 thế giới về nhận dạng văn bản

Mô hình CATI-VLM của Việt Nam xếp hạng Top 12 thế giới và số 1 Việt Nam tại cuộc thi RRC tháng 6/2025, nâng cao chuyển đổi số bằng AI.
Hỗ trợ khẩn cấp 450 hộ gia đình bị ảnh hưởng do đợt mưa lũ bất thường trong tháng 6/2025

Hỗ trợ khẩn cấp 450 hộ gia đình bị ảnh hưởng do đợt mưa lũ bất thường trong tháng 6/2025

Sáng nay 9/7, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Quảng Trị phối hợp với tổ chức Samaritan’s Purse (Hoa Kỳ), UBND xã Mỹ Thủy tổ chức trao quà hỗ trợ các gia đình bị thiệt hại nặng do đợt mưa lũ bất thường xảy ra trung tuần tháng 6/2025.
Thời tiết hôm nay (08/7): Hà Nội mưa dông vào chiều tối và đêm

Thời tiết hôm nay (08/7): Hà Nội mưa dông vào chiều tối và đêm

Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đưa ra thông tin dự báo thời tiết tại Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước ngày và đêm 08/7.
Thời tiết hôm nay (05/7): Bão số 2 giật cấp 10, gây biển động mạnh ở phía Đông Bắc Biển Đông

Thời tiết hôm nay (05/7): Bão số 2 giật cấp 10, gây biển động mạnh ở phía Đông Bắc Biển Đông

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua (04/7), áp thấp nhiệt đới trên vùng biển phía Đông Bắc khu vực Bắc Biển Đông đã mạnh lên thành bão, cơn bão số 02 năm 2025.
Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua và sáng sớm nay (02/7), khu vực Bắc Bộ và Thanh Hóa có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to đến rất to. Trong ngày 02/7, Bắc Bộ và Thanh Hóa tiếp tục có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to. Lượng mưa phổ biến: 20–50mm, cục bộ có nơi trên 100mm.
Phiên bản di động