Trang chủ Gia đình Việt Hồn nước
06:41 | 06/07/2023 GMT+7

Nghệ thuật khèn của người Mông được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

aa
Nghệ thuật khèn của người Mông ở các huyện Mù Cang Chải, Trạm Tấu, Văn Chấn (tỉnh Yên Bái) được đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia ở loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian.
Đối ngoại nhân dân là cầu nối hợp tác kinh tế, văn hóa, công nghệ... Đối ngoại nhân dân là cầu nối hợp tác kinh tế, văn hóa, công nghệ...
Lào Cai: 105 cây chè Shan tuyết cổ thụ được công nhận là di sản Việt Nam Lào Cai: 105 cây chè Shan tuyết cổ thụ được công nhận là di sản Việt Nam

Mới đây, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng ký Quyết định số 1401/QĐ-BVHTTDL về việc công bố Danh mục Di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia.

Theo đó, nghệ thuật khèn của người Mông ở các huyện Mù Cang Chải, Trạm Tấu và Văn Chấn, tỉnh Yên Bái, được đưa vào Danh mục Di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia ở loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian.

Theo các nhà nghiên cứu văn hóa, khèn Mông là loại nhạc cụ phổ biến và mang tính đặc trưng nhất của người Mông. Trong cuộc sống thường ngày, khèn Mông luôn là người bạn đường chung thủy của các chàng trai Mông. Dịp lễ hội hay trên đường xuống chợ, đi rừng, đi nương, những điệu khèn là tiếng nói thể hiện lòng biết ơn đối với công lao sâu nặng của các đấng sinh thành, là tiếng lòng, khúc tâm tình của các chàng trai gửi tới người con gái mà mình yêu thương…

Tiết mục múa khèn của người Mông thôn Bản Tát, xã Nà Hẩu, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái. (Ảnh: Việt Dũng/TTXVN)
Tiết mục múa khèn của người Mông thôn Bản Tát, xã Nà Hẩu, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái. (Ảnh: Việt Dũng/TTXVN).

Tiếng khèn giúp họ kết đôi, xây dựng nên một gia đình hạnh phúc. Đặc biệt trong các nghi lễ, tín ngưỡng hay trong các lễ hội dân tộc, khèn là vật dụng linh thiêng không thể thiếu.

Để làm được một cây khèn ưng ý phải mất rất nhiều công đoạn. Khèn được chế tác bằng gỗ cùng 6 ống trúc lớn, nhỏ, dài, ngắn khác nhau. Sáu ống trúc tượng trưng cho 6 anh em tụ hợp trên cùng cây khèn, được xếp khéo léo, song song trên thân khèn.

Khèn có lưỡi gà làm bằng kim loại. Lưỡi gà được chế tác bằng đồng dát mỏng. Lưỡi gà kêu vang được gọi là “đồng hưởng.” Lưỡi gà đầu gắn hạt sáp lớn thì âm trầm, gắn hạt sáp nhỏ thì âm bổng. Làm được chiếc lưỡi gà ưng ý phải qua nhiều công đoạn và kỳ công trong chế tác.

Thanh gỗ được sấy khô cho hết tinh dầu và nhựa rồi được hơ qua hơ lại trên lửa, sau đó sấy ít nhất 2-3 tháng ở trên các bếp để ăn khói. Khèn Mông có 6 ống: ống dài nhất là 100cm, ống thứ hai dài 93cm, ống thứ ba 83cm, ống thứ tư 77cm, ống thứ năm là 72cm và ống thứ sáu là 54cm.

Một bài khèn kéo dài từ 15 - 30 phút. Những lúc nghỉ ngơi hay khi có người đến viếng, họ lại thổi một bài riêng cho phù hợp với hoàn cảnh. Khi thầy trống, thầy khèn múa thì người thân, cùng người đến dự đám tang cũng nhảy múa theo. Bởi người Mông quan niệm, nếu không có tiếng khèn linh hồn người chết sẽ không về được với tổ tiên.

Khèn Mông có hai loại. Loại có âm thanh bổng là khèn ngắn và loại có âm thanh cao là khèn dài.

Hiện nay, với sự phát triển và hội nhập giữa các nền văn hóa, các loại hình nhạc cụ dân tộc của đồng bào không chỉ đơn thuần đóng vai trò là một vật dụng riêng trong các gia đình mà còn trở thành một sản phẩm du lịch rất được ưa chuộng.

Giá trị văn hóa truyền thống của cây khèn trong đời sống sinh hoạt của cộng đồng dân tộc Mông trên cao nguyên đá Đồng Văn đã góp phần vinh danh Công viên địa chất toàn cầu UNESCO đầu tiên của Việt Nam.
Giá trị văn hóa truyền thống của cây khèn trong đời sống sinh hoạt của cộng đồng dân tộc Mông trên cao nguyên đá Đồng Văn đã góp phần vinh danh Công viên địa chất toàn cầu UNESCO đầu tiên của Việt Nam (Ảnh: Báo Vietnamnet).

Khèn Mông được bán ở chợ vùng cao, các gian giới thiệu và trưng bày sản phẩm. Một số gia đình của người Mông ở Trạm Tấu, Mù Cang Chải làm khèn bán để tăng thu nhập. Từ những yếu tố đó cũng là cơ sở để nhiều loại hình nhạc cụ độc đáo của dân tộc trở thành phương tiện giao lưu văn hóa như sáo mũi của dân tộc Xa Phó, khèn Mông, khèn bè, pí pặp, pí ló, pí thiu (dân tộc Thái), đã làm cầu nối giữa các dân tộc trong các cuộc thi và hội diễn nghệ thuật quần chúng các cấp, đồng thời làm đẹp thêm cho một nền văn hóa cộng đồng đậm đà bản sắc dân tộc Việt Nam.

Bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể 43 DTTS trên địa bàn tỉnh Kon Tum Bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể 43 DTTS trên địa bàn tỉnh Kon Tum
Theo thống kê, tỉnh Kon Tum có 43 dân tộc cùng chung sống, trong đó đồng bào DTTS chiếm 54%, có 7 DTTS tại chỗ gồm: Xơ Đăng, Ba Na, Giẻ - Triêng, Gia Rai, Hrê, Brâu và Rơ Măm; toàn tỉnh có 503 thôn (làng) đồng bào DTTS tại chỗ. Bằng nhiều hình thức phù hợp, các cấp, các ngành của Kon Tum đã tập trung chỉ đạo, triển khai công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể các DTTS trên địa bàn.
Đi tìm truyền nhân tiếng khèn Mông xứ Nghệ Đi tìm truyền nhân tiếng khèn Mông xứ Nghệ
Khi réo rắt, khoan thai; khi dồn dập, hào hùng; cũng có khi bi ai, luyến tiếc…; tiếng khèn với hàng chục làn điệu mang âm hưởng núi rừng, mang tâm tình, cốt cách của cộng đồng người Mông nơi miền biên viễn xứ Nghệ. Tiếng khèn đã có mặt từ những ngày dựng bản, lập mường, đã thành vật “bất ly thân” trong đời sống thường ngày của cộng đồng dân tộc này.
Tuấn Quỳnh (TH)
Nguồn:

Tin bài liên quan

Các tin bài khác

Khôi phục và truyền dạy Nhạc lễ của người Việt ở thành phố Cần Thơ

Khôi phục và truyền dạy Nhạc lễ của người Việt ở thành phố Cần Thơ

Ngày 1/10, Bảo tàng thành phố Cần Thơ tổ chức khai giảng lớp “Khôi phục và truyền dạy nhạc lễ của người Việt ở thành phố Cần Thơ năm 2024”.
Mo Mường-Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp

Mo Mường-Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp

Công tác quản lý di tích trên địa bàn gặp nhiều khó khăn, việc trùng tu, tu bổ, tôn tạo một số di tích chưa thực hiện đúng quy định về đầu tư và quản lý nhà nước đối với lĩnh vực của ngành.
Người Hải Dương gìn giữ giếng làng

Người Hải Dương gìn giữ giếng làng

Đi khắp các địa phương ở Hải Dương, tôi chợt nhận ra nhiều giếng làng - mạch nguồn sự sống của các vùng quê nghèo thuở xưa đang được các thế hệ hôm nay cải tạo, trân trọng gìn giữ.
Canh chua cá của Việt Nam lọt top 10 món ngon nhất thế giới từ cá

Canh chua cá của Việt Nam lọt top 10 món ngon nhất thế giới từ cá

Các chuyên gia ẩm thực của chuyên trang TasteAtlas gọi tên món canh chua cá của Việt Nam trong danh sách 100 món làm từ cá ngon nhất thế giới.

Đọc nhiều

Cuộc gặp gỡ bất ngờ với TS.Lê Duy Hưng – Người nối nhịp cầu hợp tác Việt Nam - Nhật Bản

Cuộc gặp gỡ bất ngờ với TS.Lê Duy Hưng – Người nối nhịp cầu hợp tác Việt Nam - Nhật Bản

Tình cờ gặp lại TS. Lê Duy Hưng trong một sự kiện sinh nhật 10 năm Công ty CP Hợp tác Y tế Việt Nam, tôi không khỏi ngạc nhiên khi nhận ra anh – người thầy, người kết nối không mệt mỏi giữa hai đất nước Việt Nam - Nhật Bản. Đã lâu không gặp, nhưng dáng vẻ đĩnh đạc, giọng nói nhiệt huyết và ánh mắt tràn đầy năng lượng của anh vẫn như ngày nào.
Nối dài tình bang giao Việt - Nhật

Nối dài tình bang giao Việt - Nhật

Từ trong lịch sử, Nhật Bản đã là quốc gia có mối liên kết đặc biệt với Việt Nam, Quảng Nam. Đặc biệt, người Nhật đã đồng hành với vùng đất Hội An trong việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản.
Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam - Hoa Kỳ điện đàm, thúc đẩy hợp tác song phương

Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam - Hoa Kỳ điện đàm, thúc đẩy hợp tác song phương

Ngày 7/2, Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam đã có cuộc điện đàm với ông Pete Hegseth, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ.
Quảng Ngãi, Thái Nguyên đón lưu học sinh Lào nhập học

Quảng Ngãi, Thái Nguyên đón lưu học sinh Lào nhập học

Trong những ngày qua, tỉnh Quảng Ngãi, Thái Nguyên đã tiếp nhận lưu học sinh Lào nhập học năm học 2024 - 2025.
Bệnh xá đảo Song Tử Tây cấp cứu cho ngư dân tàu cá tỉnh Bình Định

Bệnh xá đảo Song Tử Tây cấp cứu cho ngư dân tàu cá tỉnh Bình Định

Ngày 4/2, Bệnh xá đảo Song Tử Tây, Lữ đoàn 146, Vùng 4 Hải quân tiếp nhận và cấp cứu cho ngư dân tàu cá tỉnh Bình Định.
Bộ đội Biên phòng Lạng Sơn: chủ động, linh hoạt trong công tác đối ngoại

Bộ đội Biên phòng Lạng Sơn: chủ động, linh hoạt trong công tác đối ngoại

Với đường biên giới dài 231,74 km tiếp giáp Trung Quốc, công tác đối ngoại biên phòng tại Lạng Sơn không chỉ góp phần giữ vững an ninh khu vực mà còn thắt chặt tình hữu nghị giữa hai nước.
Cán bộ chiến sĩ Hải quân góp sức trồng 1 tỷ cây xanh, vì một Việt Nam xanh

Cán bộ chiến sĩ Hải quân góp sức trồng 1 tỷ cây xanh, vì một Việt Nam xanh

Hưởng ứng Tết Trồng cây 2025, cán bộ, chiến sĩ hải quân trên khắp mọi miền Tổ quốc đã trồng mới, đồng thời chăm sóc hàng nghìn cây xanh. Hoạt động không chỉ nhằm thiết thực thực hiện lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh mà còn có ý nghĩa đặc biệt khi năm 2025 được xem là năm "về đích" thực hiện Chương trình trồng một tỷ cây xanh “Vì một Việt Nam xanh” do Chính phủ phát động.
infographics quan he huu nghi truyen thong va hop tac nhieu mat viet nam ba lan
infographics giai thuong du lich asean 2025 ton vinh 17 don vi cua viet nam
video quan he viet nam vuong quoc anh qua loi chuc tet cua cac nha ngoai giao
top nhung diem vui choi dip tet nguyen dan at ty 2025 tai ha noi
video ban hoa ca tinh huu nghi chao nam moi 2025
infographics truong hop nao vuot den do se khong bi phat
infographic tro cap 15 thang tien luong hien huong cho moi nam cong tac co dong bhxh doi voi vien chuc nguoi lao dong thoi viec
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực
Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới
Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?
[Video] Hà Nội rực rỡ sắc cờ chào mừng 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô
[Video] Người nước ngoài dọn cây đổ, tiếp tế cho bà con vùng lũ
[Video] Các tỉnh, thành khẩn trương hỗ trợ, khắc phục hậu quả cơn bão số 3
Những việc nên và không nên làm khi bão Yagi đổ bộ
Cận cảnh hình ảnh mắt bão số 3 Yagi sau khi tăng 4 cấp chỉ trong 24 giờ
Lao động Việt Nam được gia hạn giấy phép tại Thái Lan

Lao động Việt Nam được gia hạn giấy phép tại Thái Lan

Chính phủ Thái Lan đã phê duyệt việc gia hạn giấy phép lao động cho lao động nhập cư đến từ Việt Nam, Lào, Campuchia và Myanmar. Quyết định này nhằm giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động, đồng thời bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người lao động nước ngoài.
Thời tiết hôm nay (9/2): Bắc Bộ rét đậm, rét hại đến ngày 10/2

Thời tiết hôm nay (9/2): Bắc Bộ rét đậm, rét hại đến ngày 10/2

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, tối 8/2, không khí lạnh đã ảnh hưởng đến hết khu vực Trung Trung Bộ. Ở vịnh Bắc Bộ đã có gió Đông Bắc mạnh cấp 6-7, giật cấp 8.
Thời tiết ngày 8/2: Không khí lạnh tăng cường, nhiệt độ 12-13 độ, có nơi xảy ra mưa tuyết và băng giá

Thời tiết ngày 8/2: Không khí lạnh tăng cường, nhiệt độ 12-13 độ, có nơi xảy ra mưa tuyết và băng giá

Sáng sớm ngày 8/2, không khí lạnh đã ảnh hưởng đến hầu hết khu vực Trung Trung Bộ. Ở vịnh Bắc Bộ đã có gió Đông Bắc mạnh cấp 6-7, giật cấp 8.
Thời tiết hôm nay (ngày 7/2): Bắc Bộ rét đậm, rét hại, trời nồm ẩm

Thời tiết hôm nay (ngày 7/2): Bắc Bộ rét đậm, rét hại, trời nồm ẩm

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia, một đợt không khí lạnh đang tiến về phía Nam. Gần sáng và sáng ngày 7/2, không khí lạnh sẽ bắt đầu ảnh hưởng đến khu vực phía Đông Bắc Bộ, sau đó lan rộng đến phía Tây Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ, Trung Trung Bộ và một số nơi ở Nam Trung Bộ.
Được kiến nghị can thiệp quản lý giá vàng, Ngân hàng Nhà nước nói gì?

Được kiến nghị can thiệp quản lý giá vàng, Ngân hàng Nhà nước nói gì?

Ngân hàng Nhà nước cho biết, theo Luật Giá năm 2012 và Luật Giá sửa đổi năm 2023, vàng không phải mặt hàng thiết yếu, không thuộc Danh mục hàng hóa, dịch vụ thực hiện bình ổn giá.
Mục tiêu đưa hệ thống công nghệ thông tin mới vào vận hành trong năm 2025

Mục tiêu đưa hệ thống công nghệ thông tin mới vào vận hành trong năm 2025

Tại Lễ đánh cồng khai trương giao dịch chứng khoán đầu xuân, lãnh đạo HOSE đặt mục tiêu đưa hệ thống công nghệ thông tin mới vào vận hành, nhằm có thêm các sản phẩm, dịch vụ mới ra thị trường, sẵn sàng cho việc nâng hạng.
Xuân Ất Tỵ - 2025

Xuân Ất Tỵ - 2025

Xuân Giáp Thìn - 2024

Xuân Giáp Thìn - 2024

Việt Nam  - Nhật Bản

Việt Nam - Nhật Bản

Việt Nam - Thái Lan

Việt Nam - Thái Lan

báo tết 2023

báo tết 2023

Việt Lào online

Việt Lào online

50 năm quan hệ Việt Nam - Ấn Độ

50 năm quan hệ Việt Nam - Ấn Độ

Tình hữu nghị vĩ đại

Tình hữu nghị vĩ đại

Tân mão 2011

Tân mão 2011

Sức sống mới cho ĐNND

Sức sống mới cho ĐNND

Phiên bản di động