Jose Marti: Người gieo hạt giống cho nghĩa tình hai dân tộc

Dâng hoa kỷ niệm 130 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh và 125 năm ngày mất của Jose Marti Perez

Nhân kỷ niệm 130 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890-19/5/2020) và 125 năm ngày mất của Jose Marti Perez (19/5/1895-19/5/2020), sáng ngày 19/5, tại Vườn hoa Tao Đàn (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội), Hội hữu nghị Việt Nam-Cuba, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị và Hội hữu nghị Việt Nam-Cuba thành phố Hà Nội... phối hợp với Đại sứ quán Cuba tại Việt Nam đã đến dâng hoa tưởng niệm tại Tượng đài Jose Marti.

Tình cảm đặc biệt Việt Nam - Cuba qua góc nhìn của nhà báo Jose Ángel Llamos Camejo

Tại Hội chợ sách Quốc tế La Habana lần thứ 29, diễn ra tại Cuba, đã giới thiệu cuốn sách ''Fidel Casstro, Người du kích vùng Caribe ở vĩ tuyến 17'' của tác giả José Llamos Camejo. Cuốn sách nói về chuyến thăm miền Nam Việt Nam gần 50 năm trước và tình cảm của nhân dân Viêt Nam dành cho nhà lãnh đạo huyền thoại.

20 năm trôi qua, tượng đài Jose Marti luôn gây ấn tượng với mọi người bởi vẻ uy nghiêm nhưng thân thiện của mình. Giờ đây, vườn hoa Tao Đàn nơi đặt bức tượng Jose Marti trở thành không gian công cộng cho người dân Hà Nội. Buổi sáng, người dân ra vườn hoa tập thể dục, buổi tối, mọi người chơi cờ, nói chuyện. Thi thoảng có những nhóm thanh thiếu niên tập nhảy, tập múa dưới chân tượng đài.

Tượng đài Jose Marti tại vườn hoa Tao Đàn, Hà Nội. (Ảnh: TTXVN).

Với bài viết “Cuộc dạo chơi trên đất nước của người An Nam” (in trên tạp chí Tuổi Vàng của Mỹ năm 1889), Jose Marti được xem là người Mỹ Latinh đầu tiên “phát hiện ra Việt Nam” (lời Chủ tịch Fidel Castro), và là “người Cuba đầu tiên gieo giống cho tình đoàn kết hữu nghị giữa hai dân tộc” (Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng).

Jose Marti sinh ngày 28 tháng 1 năm 1853 tại La Habana, trong một gia đình quân nhân. Jose Marti bộc lộ năng khiếu nghệ thuật từ sớm. Ngay khi còn ngồi trên ghế nhà trường, ông đã viết nên những vần thơ chan chứa lòng yêu nước. Năm 1869, ở tuổi 16, Marti đã có tác phẩm đầu tay là vở kịch thơ “Apđala” được in trên báo tổ quốc tự do. Tập thơ được bạn đọc ái mộ nhất của Marti là tập “những vần thơ giản dị”.

"Gió điên cuồng thổi bật gốc cây

Cây đại thụ ứa đầy nhựa sống

Đoàn nô lệ mình trần như nhộng

Cả đoàn người lê chậm bước chân"

El viento, fiero, quebraba

Los almácigos copudos;

Andaba la hilera, andaba,

De los esclavos desnudos.

(Trích Những tia chớp máu hồng/ El rayo surca, sangriento trong tập thơ “Những vần thơ giản dị” (1891).

"Khi sức nặng bởi cây thánh giá,

Một người đàn ông bắt buộc phải hy sinh

Anh ta làm hết điều tốt lành có thể,

Và trở về trong ánh sáng lung linh."

Cuando al peso de la cruz

El hombre morir resuelve,

Sale a hacer bien, lo hace, y vuelve

Como de un baño de luz.

(Trích Tôi vẫn sống dù tôi đã chết/ Yo que vivo, aunque me he muerto trong tập thơ “Những vần thơ giản dị” (1891)

Jose Marti là nhà tư tưởng, nhà cách mạng và nhà văn hóa kiệt xuất của đất nước Cuba thế kỷ XIX; là “tác giả tinh thần của cuộc tấn công pháo đài Moncada” như Chủ tịch Fidel Castro từng nói. Sinh năm 1853 và hy sinh vào ngày 19/5/1895, vai trò, vị trí của Jose Marti đối với cách mạng Cuba vẫn thường được liên hệ, so sánh với vai trò, vị trí của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với cách mạng Việt Nam...

Tập thơ gồm 46 bài, tất cả đều không có đầu đề, ra đời năm 1891. Tập thơ được đánh giá là có nhiều tìm tòi, cách tân, mặc dù - như ý kiến của một nhà văn, thơ Marti “ngắn và giản dị... viết ra không phải bằng mực của Viện Hàn lâm mà bằng máu”.

Năm 1929, nhạc sĩ Joseito Fernendez đã cảm hứng chọn lựa một số bài ở tập thơ này của Marti để phổ nhạc thành bài hát “Guantanamera”. Đây là một bài hát từng được xem như món quà “đặc trưng” của Cuba. Bài hát đã được nhiều ca sĩ nổi tiếng thế giới thể hiện và có thời kỳ trở nên rất quen thuộc với đông đảo khán thính giả Việt Nam.

Ký sự nhan đề ‘’Một cuộc dạo chơi trên đất của người An Nam’’ (Un paseo por la tierra de los anamitas) của Jose Marti đã giới thiệu với thế hệ tương lai của Cuba và châu Mỹ về cuộc sống lao động cần cù sáng tạo, sinh hoạt văn hóa tinh thần đặc sắc và lịch sử hào hùng của dân tộc Việt Nam từ cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng đến cuộc đấu tranh chống thực dân xâm lược Pháp sau này.

Trong bài viết có đoạn: "Người An Nam nói rằng với những đôi mắt quả hạnh đào của mình, chúng tôi đã xây dựng nên pho tượng Phật đồ sộ bằng đồng ở Hà Nội, nét sinh động giống như người sống… chúng tôi đã xây dựng trên đường từ Sài Gòn đi Chợ Lớn ngôi chùa, trong đó, dưới hàng dãy bảo tháp, yên nghỉ những nhà thơ đã ca ngợi lòng yêu nước và tình yêu, những vị thần trước đã từng chung sống phúc hậu với mọi người và những bậc anh hùng đã từng giải phóng đất nước chúng tôi”.

Khánh thành tượng Bác Hồ và anh hùng dân tộc Philippines Jose Rizal tại Thái Nguyên

Việc đặt tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh và anh hùng dân tộc Philippines thể hiện mối quan hệ truyền thống tốt đẹp giữa hai dân tộc nói chung. Là dấu mốc quan trọng, ý nghĩa trong mối quan hệ hợp tác về giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học giữa Đại học Thái Nguyên và các trường Đại học của Philippines nói riêng.

Kỷ niệm 165 năm ngày sinh anh hùng Cuba José Martí tại Hà Nội

TĐO - Sáng ngày 28/1, Hội hữu nghị Việt Nam – Cuba Trung ương và Hà Nội phối hợp với Liên hiệp các tổ chức hữu nghị thành phố Hà Nội (HAUFO) và Đại sứ quán Cuba tại Việt Nam đã tổ chức lễ dâng hoa tưởng niệm 165 năm ngày sinh của vị anh hùng dân tộc Cuba José Martí (28/1/1853-28/1/2018), người gieo mầm cho tình đoàn kết hữu nghị Cuba - Việt Nam từ cuối thế kỷ 19 trước tượng đài của ông tại vườn hoa Tao Đàn, Hà Nội.