Đến gần hơn với văn hóa của Nhật Bản thông qua triển lãm búp bê "NINGYŌ"
Với tiêu đề NINGYŌ, có nghĩa là “hình dáng con người” trong tiếng Nhật, nền văn hóa búp bê được nuôi dưỡng trong lịch sử lâu đời của Nhật Bản sẽ được giới thiệu thông qua tổng cộng 67 con búp bê được tuyển chọn kỹ lưỡng, được chia thành 4 loại: “Búp bê dùng để cầu nguyện cho trẻ em khôn lớn, “Búp bê với vai trò tác phẩm nghệ thuật”, “Búp bê với vai trò nghệ thuật dân gian,” và “Truyền bá văn hóa búp bê”.
1. Búp bê dùng để cầu nguyện cho trẻ em khôn lớn:
Nếu tìm hiểu sâu về lịch sử văn hóa búp bê ở Nhật Bản, sẽ thấy được những nghi thức nhằm xua đuổi đi những điều xui xẻo được truyền lại từ thời cổ đại. Ngay từ thế kỉ thứ VII, người ta đã thổi hồn vào những con búp bê đơn giản làm từ ván gỗ, trao cho chúng sứ mệnh bảo vệ họ khỏi những điều xui rủi trong năm tới, sau đó những con búp bê này sẽ được thả trôi trên sông.
![]() |
Búp bê Gonin-bayashi (năm nhạc công) trong hình dạng trẻ em dễ thương để trang trí cho lễ hội Hina Matsuri. (Ảnh: Mai Hương) |
Văn hóa búp bê ở Nhật Bản phát triển bắt nguồn từ nghi thức bảo vệ trẻ em chống lại những điều bất hạnh và cầu nguyện mang đến hạnh phúc cho các em. Theo thời gian, những con búp bê đơn giản được sử dụng trong các nghi lễ đó dần được trang trí công phu hơn, tạo nên một phong cách búp bê Nhật Bản điển hình được thấy ngày nay như búp bê Hina của lễ hội Búp bê Hina Matsuri – Lễ hội dành cho những bé gái (tổ chức vào ngày 3/3 hằng năm).
![]() |
Búp bê Tachi-bina (cặp đôi đứng) và Dairi-bina (cặp đôi hoàng gia) được trung bày ở triển lãm. (Ảnh: Mai Hương) |
2. Búp bê với vai trò tác phẩm nghệ thuật:
Tầng lớp thượng lưu và đặc biệt là triều đình Nhật Bản rất ưa chuộng những con búp bê được làm thủ công đặc biệt tinh xảo. Người ta thường mặc cho chúng những trang phục của các bé trai bụ bẫm, dùng làm quà tặng trong các lễ kỷ niệm ở triều đình. Những con búp bê này thể hiện sức khỏe hình mẫu và tràn đầy điềm lành trong trang phục và phụ kiện đi kèm.
Khi kỹ thuật sản xuất búp bê phát triển, búp bê bắt đầu được yêu thích như tác phẩm nghệ thuật để trưng bày từ khoảng thế kỷ XVII. Những con búp bê này thường được tạo hình bằng gỗ hoặc mùn cưa và sau đó được hoàn thiện bằng lớp sơn trắng dày làm từ bột vỏ sò, tạo cho chúng vẻ sáng trắng và sang trọng đáng chú ý.
![]() |
Búp bê Isho: Fuji Musume (thiếu nữ hoa tử đằng). (Ảnh: Mai Hương) |
3. Búp bê với vai trò nghệ thuật dân gian:
Những con búp bê dân gian chủ yếu được làm từ những vật liệu giá rẻ như đất sét, giấy và gỗ. Nghề làm búp bê còn được xem như một nghề đơn giản để có thể kiếm thêm thu nhập phụ sau thời gian làm đồng áng. Trong số đó, người ta thường làm những loại búp bê bằng gốm không tráng men từ đất sét thông thường nhất vì đã có khuôn từ những con búp bê đã có sẵn.
![]() |
Búp bê Takasaki Daruma (trái) và búp bê Miharu Daruma (phải) được làm từ giấy washi. (Ảnh: Mai Hương) |
Ngay cả khi không sử dụng những vật liệu đắt tiền, những con búp bê này vẫn tràn đầy màu sắc và có chung một chủ đề là “nụ cười nhân ái”.
![]() |
Nguồn gốc búp bê từ các vùng miền ở Nhật Bản. (Ảnh: Mai Hương) |
4. Truyền bá văn hóa búp bê:
Văn hóa búp bê cũng đã mở rộng sang thế giới của các nghệ thuật biểu diễn truyền thống. Các kỹ năng và kỹ thuật sản xuất búp bê được trau chuốt để đưa vào sử dụng hiệu quả trong thế giới nghệ thuật biểu diễn truyền thống và cả đồ chơi. Biểu cảm táo bạo của chúng được thiết kế dành cho sân khấu, và giá trị thực sự của những con búp bê này có thể được nhìn thấy qua những chuyển động tinh tế và nhạy cảm của chúng.
![]() |
Những con búp bê được làm theo rất tinh xảo và tỉ mỉ. (Ảnh: Mai Hương) |
Việc đánh giá lại búp bê trong vai trò nghệ thuật đã thúc đẩy sự xuất hiện của nhiều nhà sáng tạo búp bê tài năng làm ra tác phẩm nghệ thuật, và văn hóa búp bê của Nhật Bản ngày càng thúc đẩy sự phát triển các nhân vật búp bê đồ chơi tỷ lệ được các nhà sưu tập ưa chuộng trên khắp thế giới ngày nay.
![]() |
Những con búp bê nhân vật của nhà sưu tập. (Ảnh: Mai Hương) |
Việc búp bê là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày của chúng ta không chỉ giới hạn ở Nhật Bản, nhưng sự đa dạng và khéo léo tinh tế trong việc chế tác cùng với tình yêu vô hạn đối với búp bê có thể nói là nét đặc trưng của văn hóa búp bê Nhật Bản.
Tại triển lãm, bà Sugisaki Ai – trợ lý Giám đốc Trung tâm Giao lưu Văn hóa Nhật Bản tại Việt Nam có nhắc đến: “ Nhật Bản có rất là nhiều loại búp bê, tuy nhiên những con búp bê này có sự gắn kết rất là gần gũi đối với đời sống Nhật Bản. Búp bê có thể mang ý nghĩa cầu chúc cho sức khỏe của trẻ con, giúp cho các em hay ăn chóng lớn hay đôi khi có thể sử dụng làm đồ chơi, đôi khi có những con búp bê có giá trị rất là cao được dùng để triển lãm.”
![]() |
Giám đốc Trung tâm giao lưu Văn hóa Nhật Bản Doi Katsuma và trợ lý Giám đốc Sugisaki Ai. Ảnh: Mai Hương |
Bà Ai cũng chia sẻ thêm: “Ở mỗi địa phương lại có các phong tục tập quán khác nhau cho nên là các mẫu búp bê rất đa dạng. Đặc biệt trong khu vực triển lãm “Truyền bá văn hóa búp bê” chúng tôi có trưng bày những mẫu búp bê hiện đại để làm sao tiếp cận được với những bạn trẻ. Thông qua triển lãm này muốn người xem sẽ hiểu được sự đa dạng của các mẫu búp bê trong đời sống như thế nào.”
Triển lãm lưu động “NINGYŌ: Nghệ thuật và Vẻ đẹp của Búp bê Nhật Bản” từ ngày 10 - 26/6/2022 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam – 66 Nguyễn Thái Học, Ba Đình, Hà Nội. |
Tin bài liên quan

Búp bê Nhật Bản kể chuyện văn hóa trên đất Đà Nẵng
Các tin bài khác

VESAMO góp phần làm sâu sắc quan hệ Việt Nam - Hàn Quốc trên kênh đối ngoại nhân dân

VESAMO khởi công Nhà Nhân ái, hỗ trợ sinh kế cho nạn nhân da cam tại Hà Nội

Hội thảo 75 năm quan hệ Việt Nam-Trung Đông Âu: nhiều sáng kiến, đề xuất thiết thực nhằm mở rộng hợp tác

Thúc đẩy hơn nữa tình hữu nghị nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh– Hoa Kỳ
Đọc nhiều

Báo chí Bulgaria đánh giá tích cực về thành tựu phát triển kinh tế - xã hội, đối ngoại của Việt Nam

Bơi ngược sóng

Ghi nhận đóng góp của Hội hữu nghị Việt Nam - Myanmar trong hỗ trợ nhân đạo và đối ngoại nhân dân

Viện trợ phi chính phủ nước ngoài góp phần thúc đẩy phát triển bền vững tại Lào Cai
Bờ cõi biển đảo
Miền đất - Con người Cuộc sống vùng biên Nhịp sống biển đảo Lịch sử chủ quyền Giao lưu hữu nghị

Vùng 5 Hải quân: Nâng cao kiến thức pháp luật cho cán bộ, chiến sĩ

Dấu ấn Việt Nam tại Hội nghị các quốc gia thành viên Công ước Liên hợp quốc về Luật biển lần thứ 35

Việt Nam lần đầu giữ chức Chủ tịch Hội nghị các quốc gia thành viên UNCLOS
Multimedia

[Infographic] Kỹ năng tránh bẫy lừa đảo du lịch mùa cao điểm

[Infographics] Cảnh báo giả mạo, lợi dụng danh nghĩa Mặt trận Tổ quốc để huy động ủng hộ

Công nghiệp phục hồi mạnh, xuất nhập khẩu tăng trưởng ấn tượng

[Infographic] Việt Nam hoàn thành vai trò Đồng Chủ tịch Chương trình Đông Nam Á (SEARP) giai đoạn 2022 - 2025

[Infographic] Sửa Pháp lệnh Dân số: Vợ chồng tự quyết định số con và thời gian sinh con

[Infographics] Quan hệ Đối tác toàn diện giữa Việt Nam và Hungary

[Infographic] Quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Pháp
[Video] Tổng giám đốc UNESCO Audrey Azoulay chúc mừng Đại lễ Phật đản Vesak 2025
![[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2025/042025/29/09/nguoi-truyen-cam-hung-ve-tinh-yeu-nuoc-20250429094951.jpg?rt=20250429094956?250429105554)
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước

Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
![[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2025/032025/25/11/croped/video-60-phut-hanh-trinh-thay-doi-cuoc-doi-20250325112448.png?250325023758)
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời

MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
![[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/anhvm/022025/11/15/FSave.com_Facebook_Media_004_662439456116001v_21.jpg?250228123313)
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
![[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2025/022025/07/14/video-du-khach-quoc-te-trai-nghiem-le-phat-dau-nam-tai-chua-tam-bao-da-nang-20250207142038.jpg?rt=20250207142058?250228123446)
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)

Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực

Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
![[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/21/14/video-ban-hoa-ca-tinh-huu-nghi-chao-nam-moi-2025-20250121142351.jpg?rt=20250121142354?250121023412)
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
![[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/15/20/croped/video-30-nam-quan-he-viet-nam-hoa-ky-tu-chien-tranh-den-doi-tac-chien-luoc-toan-dien-20250115205111.jpg?250116064808)
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
![[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/17/13/video-samaritans-purse-va-plan-international-viet-nam-ho-tro-nguoi-dan-viet-nam-phuc-hoi-sau-bao-20241217132215.jpg?rt=20241217132220?241217012643)
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
![[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/16/00/video-tai-thiet-thon-lang-nu-quan-doi-nhan-dan-dong-hanh-xay-dung-tuong-lai-moi-20241216002424.jpg?rt=20241216002428?241216073321)
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
![[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/17/10/video-to-chuc-cuu-tro-tre-em-va-hanh-trinh-10-nam-thay-doi-cuoc-song-tre-em-vung-cao-20241217105602.jpg?rt=20241217105608?241217105833)
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
![[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/112024/13/22/video-kinh-nghiem-tham-quan-bao-tang-lich-su-quan-su-viet-nam-moi-20241113223209.jpg?rt=20241113223215?241114120724)
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới

Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?

Thời tiết hôm nay (01/7): Nhiều khu vực trên cả nước có mưa giông

Thời tiết hôm nay (28/6): Bắc Bộ tăng mưa cả về diện và lượng

Những chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 7/2025

Vingroup bàn giao mặt bằng triển lãm thành tựu kinh tế - xã hội Kỉ niệm 80 năm ngày Quốc khánh

35 suất học bổng Chính phủ du học tại Vương quốc Campuchia năm 2025
