Chuyên gia ILO đề xuất quan tâm trợ cấp cho phụ nữ sinh con lần đầu
Ngày 28/6, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung đã có buổi làm việc và nghe các chia sẻ, hiến kế của chuyên gia Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) về việc xây dựng chính sách xã hội Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045.
Trợ cấp cho phụ nữ sinh con lần đầu
Ông Nuno Cunha, chuyên gia cao cấp về ASXH của ILO chia sẻ tại buổi làm việc. |
Ông Nuno Cunha, chuyên gia cao cấp về an sinh xã hội (ASXH) của ILO nhấn mạnh tình trạng rút BHXH một lần thường xảy ra đối với những phụ nữ sinh con lần đầu trong thời gian nghỉ sinh. Do đó cần quan tâm triển khai chế độ trợ cấp trẻ em trong hệ thống BHXH cho những người phụ nữ sinh con lần đầu trang trải chi phí nuôi con. Điều này vừa góp phần giải quyết vấn đề rút BHXH một lần vừa giải quyết vấn đề phát triển thể chất của trẻ em Việt Nam, ông Nuno Cunha cho biết. Vị chuyên gia này cũng khuyến nghị Việt Nam cần từng bước thay đổi điều kiện hưởng BHXH một lần, xây dựng cơ chế khuyến khích người lao động quay trở lại làm việc.
Theo các chuyên gia ILO vấn đề rút BHXH một lần không phổ biến trên thế giới. Tuy nhiên, có một vài quốc gia đã và đang gặp vấn đề tương tự: Malaysia trong 6,7 năm qua vẫn chưa thể thay đổi được hiện trạng này; một số nước châu Âu cũng có một phần trong các chế độ BHXH được hưởng dưới dạng một lần; Singapore cũng gặp vấn đề về rút BHXH một lần nhưng đang từng bước điều chỉnh chính sách theo hướng nâng dần điều kiện rút BHXH một lần để giải quyết vấn đề này và đã có nhiều chuyển biến.
Bà Ingrid Christensen, Giám đốc Văn phòng ILO tại Việt Nam. |
Bà Ingrid Christensen, Giám đốc Văn phòng ILO tại Việt Nam tin tưởng đại đa số người dân sẽ lựa chọn nhận tiền lương hưu hàng tháng. Nhận định này dựa trên thực tiễn triển khai các chương trình mà ILO triển khai tại một số quốc gia về vấn đề rút BHXH một lần.
Tăng mức chi cho ASXH lên 8% GDP
Cùng với chế độ cho phụ nữ sinh con lần đầu, các chuyên gia của ILO cũng khuyến nghị Việt Nam tăng nguồn lực cho ASXH.
“Việt Nam cần tăng mức chi cho ASXH từ 4% GDP hiện nay lên mức trung bình của khu vực Châu Á – Thái Bình Dương là 8% GDP. Thúc đẩy chuyển đổi từ việc làm phi chính thức sang việc làm chính thức; xây dựng hệ thống ASXH đa tầng với mức độ phối hợp và liên kết đáng kể giữa các tầng”, ông Nuno Cunha khuyến nghị.
Cũng theo ông Nuno Cunha, cần mở rộng ASXH nhằm thực hiện mục tiêu Nghị quyết 28-NQ/TW trong đó nâng cao tỉ lệ bao phủ, mở rộng đối tượng thụ hưởng và tăng mức chi trả cho hưu trí xã hội để tránh việc gần 12 triệu người cao tuổi không có lương hưu. Ngoài ra, tăng diện bao phủ BHXH bắt buộc bằng cách nâng mức hưởng thỏa đáng, đơn giản hóa điều kiện hưởng chế độ, đưa nhiều nhóm người lao động/hợp đồng đủ điều kiện tham gia vào BHXH bắt buộc,…
Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung làm việc với các chuyên gia ILO về việc xây dựng chính sách xã hội Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045. |
Các chuyên gia ILO cũng khuyến nghị tăng mức đóng BHXH để tăng mức chi chung cho ASXH. Ngoài ra, công tác thông tin, tuyên truyền để người dân hiểu về lợi ích của việc đóng BHXH cũng là một giải pháp không thể thiếu.
Theo ILO, các nước Đông Nam Á đã tăng về tỉ lệ phần trăm GDP mà các quốc gia có thể chuyển thành nguồn thu ngân sách. 15 năm qua, tại nhiều quốc gia đang phát triển ở châu Á, tỉ lệ này có xu hướng tăng với mức trung bình là 0,2% từ việc chính thức hóa việc làm khi nền kinh tế dần chuyển dịch từ nông nghiệp sang công nghiệp và dịch vụ. Khảo sát từ một số nước Đông Nam Á khác, để tăng nguồn lực cho ASXH, Chính phủ có thể khuyến khích chính quyền địa phương đầu tư nhiều hơn vào trợ cấp hưu trí xã hội cho người cao tuổi tùy vào tình hình của từng địa phương.
Với những khuyến nghị trên, ông Nuno Cunha dự báo, đến năm 2045, hệ thống ASXH tại Việt Nam sẽ là hệ thống hỗn hợp bao gồm cả đóng góp và không đóng góp. Trong đó, hệ thống đóng góp bao phủ toàn bộ người lao động ở mức độ chính thức hóa cao và là một hệ thống được thiết kế thích ứng với các cú sốc (môi trường, y tế, kinh tế). Và quan trọng hơn cả, hệ thống ASXH của Việt Nam sẽ giúp cho xã hội không có ai bị bỏ lại phía sau.
Phát biểu tại buổi làm việc Bộ trưởng Đào Ngọc Dung đánh giá cao những thông tin và khuyến nghị của bà Ingrid Christensen, Giám đốc Văn phòng ILO tại Việt Nam và các chuyên gia của ILO. Bộ trưởng bày tỏ mong muốn các chuyên gia của ILO sẽ tiếp tục chia sẻ, cung cấp thông tin và đưa ra những khuyến nghị một cách thẳng thắn và thực tế, góp phần xây dựng hệ thống chính sách xã hội của Việt Nam phát triển bao trùm, toàn diện hơn.