Biến chủng Omicron vẫn còn là bí ẩn khi không có dấu vết về bệnh nhân số 0
WHO đã xếp Omicron vào nhóm "biến thể gây bệnh Covid-19 đáng lo ngại" chỉ vài ngày sau khi biến thể này được ghi nhận lần đầu tiên ở Nam châu Phi. Nguồn: Metro |
Hiện vẫn chưa rõ biến thể Omicron xuất hiện ở đâu, khi nào và cũng không có bất cứ dấu vết nào về bệnh nhân số 0 – người đầu tiên nhiễm biến thể này. Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Châu Phi, John Nkengasong cho biết: “Chúng tôi không thể đánh giá được nguồn gốc của nó”.
“Các trường hợp đầu tiên được ghi nhận và xác định tại Botswana và sau đó là ở Nam Phi”. Song ông lưu ý, việc phát hiện một loại virus hoặc một chủng mới của virus ở những nơi này không có nghĩa là virus có nguồn gốc từ đó.
“Omicron có thể là kết quả của một đợt bùng phát tại một số vùng của châu phi cận sa mạc Sahara – nơi không có hệ thống giám sát bộ gen virus đầy đủ và tỷ lệ tiêm chủng thấp”. Việc cố gắng truy tìm nguồn gốc của Omicron có thể vô ích nếu biến chủng này đã lây lan trong một khoảng thời gian, ông nhấn mạnh - Michael Head, nhà nghiên cứu cấp cao về y tế toàn cầu tại Đại học Southampton cho biết:
Còn Trevor Bedford, nhà dịch tễ học tại Đại học Washington nhận định, dựa trên việc phân tích mẫu gen virus từ Botswana và Nam Phi, biến thể Omicron có thể xuất hiện sớm hơn nhiều so với thời điểm chúng ta nhận được thông báo, ước tính vào khoảng đầu tháng 10.
Được biết, trước đó, vào những ngày đầu tháng 11, các kỹ thuật viên phòng tại Phòng thí nghiệm Lancet ở Pretoria, Nam Phi, đã tìm thấy những đặc điểm bất thường trong các mẫu bệnh phẩm mà họ đang xét nghiệm virus SARS-CoV-2.
Họ đã phát hiện một gen bị thiếu trong cấu hình gen bình thường của virus. Xét nghiệm PCR cũng không tìm được một số chỉ số thường gặp - dấu hiệu cho thấy virus đã thay đổi.
Vài ngày sau, hiện tượng tương tự cũng được thông báo tại Khoa Bệnh học Phân tử của Lancet ở Johannesburg - thủ phủ tỉnh Gauteng của Nam Phi. Tiến sĩ Allison Glass, chuyên gia dịch tễ của Lancet nói rằng phát hiện này trùng thời điểm số ca mắc Covid-19 đang gia tăng tại một vài khu vực của Nam Phi.
3 tuần sau, điều kỳ lạ mà các nhà khoa học Nam Phi chứng kiến đã trở thành mối lo của toàn thế giới khi WHO cảnh báo khẩn cấp về biến thể Omicron.
Cảnh báo từ Nam Phi đã tạo tiền đề cho việc phát hiện các ca nhiễm Omicron tại những quốc gia khác. Hầu hết người nhiễm đều đến hoặc đi từ Nam Phi, Mozambique, Malawi, Botswana và Namibia. Trước đó, vào ngày 11/11, 4 người nước ngoài rời Botswana đã có xét nghiệm dương tính và một cuộc kiểm tra sau đó xác nhận họ đã nhiễm biến thể Omicron. Một số khách du lịch từng đến châu Phi sau khi trở về nhà tại Đức hoặc Italy đã lây nhiễm cho các thành viên trong gia đình của họ. Qua phân tích dữ liệu hiện tại cho thấy, 90% ca nhiễm biến thể Omicron tại châu Âu có liên quan đến người từng tới phía nam châu Phi.
Tuy nhiên, việc giải trình tự gen virus tại nhiều nước còn khá hạn chế. Chỉ có một tỷ lệ rất nhỏ các xét nghiệm Covid-19 được giải trình tự - vì công việc này mất nhiều thời gian hơn các xét nghiệm thông thường. Và do vậy, các dữ liệu hiện nay có thể chưa đánh giá đúng mức độ lây lan của virus.
Báo cáo mới nhất của WHO cho biết, Delta hiện vẫn là biến chủng vượt trội, chiếm 99,8% tổng số trình tự gen của bệnh nhân Covid-19 trên toàn thế giới. Nhưng báo cáo vẫn lưu ý” “Nam Phi – nơi đầu tiên phát hiện biến thể Omicron đã có sự gia tăng mạnh về số ca mắc ở nhiều tỉnh thành”. Trong hai tuần qua, số ca mắc mới theo ngày trung bình tại quốc gia này đã tăng từ 290 lên 3.800 ca.