10 ngôn ngữ lâu đời nhất trên thế giới

Tiếng Sumer

Một trong những ngôn ngữ viết cổ xưa nhất được biết đến là tiếng Sumer, có từ khoảng năm 3200 trước Công nguyên.

Tiếng Sumer được sử dụng ở miền Nam Lưỡng Hà (Iraq ngày nay). Tiếng Sumer giữ vai trò là ngôn ngữ thiêng liêng, ngôn ngữ trong nghi lễ, trong văn học và trong khoa học tại vùng Lưỡng Hà cho đến thế kỷ 1. Từ đó, tiếng Sumer bị quên lãng cho đến thế kỷ 19 khi các nhà khảo cổ và chuyên gia ngôn ngữ học bắt đầu giải mã các văn bản bằng đất sét khắc chữ hình nêm và khai quật các bản ghi do những người nói tiếng Sumer để lại. Tiếng Sumer là một ngôn ngữ biệt lập

Tài liệu viết bằng tiếng Sumer (thế kỷ 26 TCN)

Tiếng Akkad

Tiếng Akkad là một ngôn ngữ cổ thuộc nhóm Ngôn ngữ Semit (thuộc ngữ hệ Phi-Á) từng được người dân ở vùng Lưỡng Hà cổ đại dùng để giao tiếp.

Ngôn ngữ này sử dụng hệ thống chữ viết hình nêm vốn được dùng trong tiếng Sumer cổ (một ngôn ngữ biệt lập không liên quan với tiếng Akkad). Tên gọi "tiếng Akkad" bắt nguồn từ tên thành phố Akkad - một trung tâm lớn của nền văn minh Lưỡng Hà Semit trong giai đoạn Đế quốc Akkad (khoảng 2334–2154 trước Công nguyên).

Danh xưng riêng bằng tiếng Akkad đã được chứng thực lần đầu trong các văn bản Sumeria niên đại khoảng cuối thế kỷ XXIX trước Công nguyên.Từ nửa sau thiên niên kỷ thứ ba trước Công nguyên (khoảng năm 2500 TCN) thì bắt đầu xuất hiện các văn bản viết hoàn toàn bằng tiếng Akkad.

Tính đến nay, người ta đã khai quật được hàng trăm nghìn văn bản và mẩu văn bản viết bằng tiếng Akkad với nội dung bao quát các chủ đề như thần thoại, pháp luật, khoa học, thư từ, sự kiện chính trị và quân sự…

Chữ khắc bằng tiếng Akkad trên đài tưởng niệm Manishtushu

Chữ tượng hình Ai Cập

Một ngôn ngữ cổ khác là tiếng Ai Cập, có từ khoảng 3000 năm trước Công nguyên. Tiếng Ai Cập được dùng để viết chữ tượng hình, được sử dụng cho các văn bản tôn giáo, chữ khắc và kiến ​​trúc hoành tráng.

Chữ tượng hình Ai Cập cũng được sử dụng để viết trên giấy cói, một loại vật liệu giống như giấy làm từ thực vật được sử dụng cho các tài liệu viết tay thời xưa.

Chữ tượng hình trong lăng mộ vua Seti I, thế kỉ 13 trước Công nguyên

Tiếng Hitti

Tiếng Hitti là một ngôn ngữ Ấn-Âu, bản ngữ của người Hitti, một dân tộc Tiểu Á thời đồ đồng có vùng lãnh thổ bao trùm khu vực bắc Levant và Thượng Lưỡng Hà.

Ngôn ngữ này được viết bằng chữ hình nêm, ghi nhận trực tiếp từ thế kỷ XVI trước Công nguyên đến thế kỷ XIII trước Công nguyên.

Văn bản cổ khắc bằng tiếng Hitti

Tiếng Do Thái (tiếng Hebrew)

Tiếng Hebrew (cũng được gọi là "tiếng Do Thái") là một ngôn ngữ bản địa tại Israel, được sử dụng bởi hơn 9 triệu người trên toàn cầu, trong đó 5 triệu người ở Israel. Những mẫu viết chữ Cổ Hebrew cổ nhất có niên đại từ thế kỷ 10 trước Công nguyên.

Tiếng Hebrew biến mất như một ngôn ngữ nói hàng ngày từ khoảng năm 200 đến 400. Đến thế kỷ 19, nó được hồi sinh như một ngôn ngữ nói và viết phổ biến cho đến ngày nay.

Tiếng Hebrew hiện đại là một trong hai ngôn ngữ chính thức của Nhà nước Israel (ngôn ngữ còn lại là tiếng Ả Rập chuẩn hiện đại), còn tiếng Hebrew tiền hiện đại được dùng khi cầu nguyện và nghiên cứu trong các cộng đồng người Do Thái hiện nay.

Một tài liệu cổ được viết bằng tiếng Hebrew

Tiếng Phạn

Tiếng Phạn là một ngôn ngữ cổ của Ấn Độ, có nguồn gốc từ khoảng năm 1500 trước Công nguyên. Nó được sử dụng cho các văn bản tôn giáo, thơ ca, triết học và vẫn còn được nghiên cứu cho đến ngày nay.

Tiếng Phạn được biết đến với ngữ pháp phức tạp và được sử dụng trong kinh Vệ đà, văn bản Hindu cổ đại tạo thành nền tảng của Ấn Độ giáo.

Một tác phẩm hội họa được sáng tác trong giai đoạn từ năm 400 - 200 trước Công nguyên, và được vẽ lại vào thế kỷ 19

Tiếng Trung cổ

Tiếng Trung cổ là một ngôn ngữ cổ khác có lịch sử lâu đời, với các ký tự được viết từ khoảng năm 1200 trước Công nguyên.

Hình thức sớm nhất của ngôn ngữ này được sử dụng cho mục đích bói toán, và vẫn được hàng triệu người sử dụng ngày nay.

Tiếng Trung cổ

Tiếng Phoenicia

Tiếng Phoenicia là một ngôn ngữ xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1200 trước Công nguyên tại một vùng ven Địa Trung Hải, ngày nay là Liban, duyên hải Syria, duyên hải Bắc Israel, một phần Síp và vùng lân cận thuộc Thổ Nhĩ Kỳ.

Tiếng Phoenicia là ngôn ngữ thương mại và thương mại phục vụ cho các hoạt động giao thương của người Phoenicia. Chữ viết này sau đó đã phát triển thành bảng chữ cái Hy Lạp và La tinh, và vẫn được sử dụng cho đến ngày nay.

Bảng chữ cái tiếng Phoenicia

Tiếng Aram

Tiếng Aram, một ngôn ngữ cổ được sử dụng ở Trung Đông từ khoảng thế kỷ thứ 10 trước Công nguyên đến thế kỷ thứ 5 sau Công nguyên. Nó được sử dụng như một ngôn ngữ chung vào thời trị vì của đế chế Ba Tư, và là ngôn ngữ dùng để viết trong các văn bản tôn giáo (như Kinh thánh).

Tiếng Aramaic – Ngôn ngữ lâu đời còn tồn tại tới ngày nay

Tiếng Goth

Khi nhắc đến ngôn ngữ Goth, người ta thường đề cập đến việc ngôn ngữ Đức cổ đại này được nói bởi người Gothic vào thế kỷ thứ 4 sau Công nguyên.

Ngoài ra, nó còn biết đến như là một ngôn ngữ được sử dụng để dịch Kinh Thánh sang tiếng Đức, gọi là Kinh thánh Goth.

Tiếng Goth có hệ thống ngữ pháp phức tạp và vốn từ vựng phong phú, có ảnh hưởng đáng kể đến sự phát triển của một số ngôn ngữ hiện đại, chẳng hạn như tiếng Đức và tiếng Anh.

Tiếng Goth

Triển lãm Truyện Kiều với 21 ngôn ngữ tại Pháp

Kỷ niệm 255 năm Ngày sinh, tưởng niệm 200 năm Ngày mất của Đại thi hào Nguyễn Du và đánh dấu 14 thập kỷ Truyện Kiều ra thế giới, triển lãm "Truyện Kiều và các bản dịch" đã được tổ chức ở Paris từ ngày 12-26/9.

Người bắc nhịp cầu kết nối ngôn ngữ Việt Nam - Tây Ban Nha

Xuất phát từ tình yêu dành cho ngôn ngữ Tây Ban Nha, với mong muốn có thể quảng bá tri thức, lan tỏa nhiệt huyết, giúp các nhà nghiên cứu và những người Việt Nam học tiếng Tây Ban Nha có được bộ công cụ hữu ích để tiếp cận ngôn ngữ đặc biệt này, nhà báo - dịch giả Vũ Văn Âu đã biên soạn cuốn Từ điển Việt - Tây Ban Nha.