Trang chủ Gia đình Việt Tập tục
17:03 | 18/05/2022 GMT+7

Tục "bắt chồng" của người Tây Nguyên

aa
“Bắt vợ” khá phổ biến ở khu vực miền núi phía bắc, trong khi một số cộng đồng thiểu số ở Tây Nguyên lại duy trì tục “bắt chồng”. Tập tục này là cách để nhiều gia đình nghèo tránh tục lệ thách cưới vẫn còn nặng nề trong cộng đồng.
“Trường Sơn Tây Nguyên - Đoàn kết, bản sắc và phát triển” “Trường Sơn Tây Nguyên - Đoàn kết, bản sắc và phát triển”
Lễ cưới của người Ba Na: giữ nến không tắt để tình yêu vĩnh cửu Lễ cưới của người Ba Na: giữ nến không tắt để tình yêu vĩnh cửu

Ở Tây Nguyên rộng lớn với nhiều cộng đồng thiểu số sống giữa đại ngàn như Êđê, Bahna, Mnông, Giẻ Triêng, K’Ho, Chu Ru… Phần lớn những dân tộc thiểu số này vẫn duy trì chế độ mẫu hệ. Nữ giới nắm quyền trong gia đình, cộng đồng và cả trong hôn nhân. Đàn ông được phụ nữ cưới về nhà mình và chồng chịu sự quản lý của vợ.

Trong tập tục hôn nhân, “bắt” chồng vẫn được một số cộng đồng thiểu số duy trì. Phụ nữ theo chế độ mẫu hệ cưới chồng phải chịu tất thảy những phí tổn. Nhiều gia đinh nghèo, đông con gái thì việc cưới chồng gặp khó khăn, vì thế mới có tục “bắt” chú rể về để giảm bớt những chi phí và cũng là điều thuận lợi cho các cặp trai gái khi yêu thương nhau mà nhà gái lại không thể tổ chức đám cưới. Và người Chu Ru ở Lâm Đồng vẫn áp dụng tập tục cổ xưa này.

Tục

Thiếu nữ Chu Ru ở Lâm Đồng - Ảnh: Uông Thái Biểu

Tập tục “bắt chồng” của người Chu Ru được thực hiện như sau: Vào một đêm đã được chọn, đoàn họ nhà gái, có thể lên đến hàng chục người sẽ “đột nhập” nhà trai. Cô gái mang theo 3 tấm thổ cẩm dệt tay để làm lễ vật. Trưởng đoàn, thường là cậu ruột của cô gái sẽ đến gõ cửa. Khi tiếp chuyện nhà trai, trưởng đoàn sẽ nói đến chuyện “bắt” rể. Nhà trai theo thông lệ sẽ tìm cách từ chối, rằng cháu nó còn bé, lại vụng về, gia đình cũng chưa có ý định để con kết hôn. Sau đó, chàng trai sẽ được hỏi rằng có đồng ý xuất giá hay không. Thường thì những cuộc “bắt” rể ít khi thất bại bởi trước đó cặp trai gái đã có sự đồng thuận ngầm.

Khi đã nhận lời về làm rể, cô gái sẽ trao khăn cho chàng trai để đặt lên bàn thờ. Nhà trai nhận cô gái là dâu của gia đình. Lúc này cậu ruột của cô gái sẽ trùm chiếc khăn màu trăng lên đầu hai người. Người cha trao cho chú rể một chiếc liềm để trừ tà ma. Hai người vào buồng riêng của chú rể và chờ đến gờ lành thì cùng về nhà cô dâu.

Hôm sau, cô dâu sang nhà chú rể và ở lại đó 8 ngày. Trong thời gian này, cô dâu sẽ cáng đáng cộng ciệc gia đình, sắm sửa vật dụng và cũng để chứng minh mình là một người vợ tốt, chu đáo với nhà chồng. Đến ngày thứ 8, nhà gái sẽ mang theo lợn, gạo đến nhà chú rể bày mâm tổ chức một lễ cưới nhỏ rồi đón rể về. Từ đó chàng trai sẽ sinh sống suốt đời bên nhà vợ.

Còn cộng đồng người K’Ho ở Lạc Dương (Lâm Đồng) thì lễ bắt chồng diễn ra khá nhanh gọn. Sau khi đã làm xong các nghi thức theo phong tục bản địa, chú rể sẽ bị lôi đi trong đêm tối mà người tham gia đắc lực nhất chính là cô gái. Dĩ nhiên, cuộc bắt cóc này cũng đã có sự đồng thuận từ trước của “nạn nhân”.

Theo nhà văn Mã A Lềnh (Lào Cai), tập tục bắt vợ cũng còn được duy trì trong cộng đồng người Dao đỏ ở thôn Sim San, xã Y Tý (Bát Xát – Lào Cai). Ông kể vào đầu năm 2005 từng chứng kiến một vụ “bắt chồng” khi đến nơi đây thực hiện một bộ phim truyện mà ông là người thủ vai và viết kịch bản. “Một đám con gái lôi hai chàng trai đi. Có một anh gầy thì thoát ra được, còn anh béo hơn thì bị “bắt” đi.” – Nhà văn tường thuật.

Tục

Cảnh một đám “bắt chồng” của người Chu Ru - Ảnh: Uông Thái Biểu

Là một tập tục về cơ bản mang ý nghĩa nhân văn khi nó cảm thông sâu sắc với gia cảnh của người phụ nữ mẫu hệ, nhưng tục “bắt chồng” cũng đang góp phần giảm thiệu những hệ lụy từ tục thách cưới nặng nề vẫn tồn tại ở nhiều buôn làng.

Nhà văn Uông Thái Biểu, công tác ở tỉnh Lâm Đồng từng có những chuyến thâm nhập thực tế tại cộng đồng người Chu Ru, K’Ho. Ông cho biết nhiều buôn làng nơi đây vẫn giữ tập tục thách cưới rất nặng nề vì vậy nhà gái bất đắc dĩ phải dùng đến tục “bắt chồng".

Theo chia sẻ của nhà văn, có những thôn người Chu Ru ở Đơn Dương, Đức Trọng (Lâm Đồng) thách cưới từ 5 chỉ đến 2 lượng vàng. Đó chưa kể những chi phí khác. Có bà mẹ nghèo phải bán ruộng để cưới chồng cho con rồi mưu sinh bằng nghề bắt cua. Có những nhà vì họ trai thách cưới từ 1 đến 2 lượng vàng, vì gia cảnh khó khăn phải cho nhà trai thuê ruộng trong nhiều năm để gá nợ. Nhiều người dùng đến biện pháp vay ngân hàng, vay vàng và trả lãi hàng tháng để cưới chồng cho con rồi rơi vào cảnh khuynh gia bại sản.

Để tránh lâm vào cảnh tréo ngoe trước tục thách cưới nặng nề, nhiều cộng đồng chọn cách “bắt chồng”. Đó cũng là mặt tích cực của tập tục này.

Tục lệ Tục lệ "ở rể thử thách" thú vị của người Thái Tây Bắc
Phong tục ở rể nhiều ý nghĩa của người Dao Phong tục ở rể nhiều ý nghĩa của người Dao
Theo: vanhoavaphattrien.vn
Nguồn:

Tin bài liên quan

CARE hỗ trợ người dân canh tác bền vững, tăng thu nhập

CARE hỗ trợ người dân canh tác bền vững, tăng thu nhập

Tổ chức CARE International in Vietnam (CARE) vừa tổ chức sơ kết giai đoạn 1 dự án She Feeds the World (SFtW). Theo đó, tính đến tháng 4/2025, dự án đã hỗ trợ hơn 8.000 người tiếp cận và áp dụng các phương pháp canh tác bền vững, tiếp cận nguồn lực sản xuất và cải thiện khả năng tham gia thị trường.
20 sinh viên Tây Nguyên được nhận học bổng Hessen (Đức)

20 sinh viên Tây Nguyên được nhận học bổng Hessen (Đức)

Vào ngày 27/2, lễ trao học bổng Hessen được tổ chức tại Trường Đại học Tây Nguyên. 20 sinh viên xuất sắc năm học 2024-2025 đã được nhận học bổng này.
Đề xuất vợ chồng sinh đủ 2 con được ưu tiên mua nhà ở xã hội

Đề xuất vợ chồng sinh đủ 2 con được ưu tiên mua nhà ở xã hội

Theo Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), để khuyến khích kết hôn trước tuổi 30 và tăng mức sinh, Chính phủ cần triển khai quyết liệt các biện pháp hiện đã có và nghiên cứu, xây dựng các chính sách khuyến khích rõ ràng hơn như ưu tiên hỗ trợ mua nhà ở xã hội một lần đối với cặp vợ chồng đã sinh đủ hai con.

Các tin bài khác

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

Tín ngưỡng thờ cúng của người Việt qua lăng kính học giả Pháp

Cuốn sách “Biểu tượng, phù hiệu và đồ thờ của người An Nam” của học giả Pháp Gustave Dumoutier khám phá đời sống tinh thần của người Việt thế kỷ XIX
[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

[Ảnh] Lễ cúng Rằm tháng Giêng - Nét đẹp văn hoá truyền thống Việt Nam

Mỗi dịp Rằm tháng Giêng, hay còn gọi là Tết Nguyên Tiêu, theo phong tục truyền thống, mỗi gia đình Việt đều chuẩn bị mâm cỗ cúng thành kính dâng lên tổ tiên và các đấng thần linh, thể hiện lòng biết ơn, tôn kính đối với những người đi trước và cầu mong một năm mới an lành, may mắn.
[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

[Ảnh] Tái hiện lễ hạ nêu, khai ấn trong cung đình Huế

Ngày 4/2, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế tổ chức lễ hạ nêu ở sân Triệu Miếu và Thế Miếu bên trong Đại nội Huế, đánh dấu kết thúc Tết Nguyên đán năm Ất Tỵ.
"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

Tập tục “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi” vào dịp Tết Nguyên đán có từ lâu đời, chứa đựng nhiều triết lý sâu sắc về cuộc sống của cha ông ta và vẫn giữ nguyên giá trị đến tận ngày nay.

Đọc nhiều

Hội hữu nghị Việt Nam - Australia: vai trò “trái tim” của mối liên kết hai nước

Hội hữu nghị Việt Nam - Australia: vai trò “trái tim” của mối liên kết hai nước

Ngày 01/7 tại Hà Nội, Hội hữu nghị Việt Nam - Australia (Hội) tổ chức Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III, nhiệm kỳ 2025-2030. Phát biểu chúc mừng Đại hội, Đại sứ Australia tại Việt Nam Gillian Bird cho rằng, điều tạo nên sự đặc biệt trong quan hệ hai nước không chỉ là hợp tác giữa chính phủ mà còn là những liên kết bền chặt giữa nhân dân hai dân tộc. Các hội hữu nghị đóng vai trò “trái tim” của mối liên kết này - nơi thúc đẩy đối thoại, hiểu biết và trao đổi ý nghĩa.
Chính sách thị thực - động lực thúc đẩy phát triển du lịch Việt Nam

Chính sách thị thực - động lực thúc đẩy phát triển du lịch Việt Nam

Chính sách thị thực đang ngày càng trở thành công cụ cạnh tranh điểm đến quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh các quốc gia đẩy mạnh thu hút khách quốc tế sau đại dịch. Việt Nam đã có những điều chỉnh tích cực, góp phần cải thiện năng lực cạnh tranh du lịch và nâng cao trải nghiệm nhập cảnh cho du khách.
Phòng, chống bạo lực gia đình: Nỗ lực vì một Việt Nam nhân ái, văn minh

Phòng, chống bạo lực gia đình: Nỗ lực vì một Việt Nam nhân ái, văn minh

Bạo lực gia đình không còn là chuyện riêng sau cánh cửa khép kín. Từ những vụ việc đau lòng, Việt Nam đã có nhiều nỗ lực toàn diện, từ hoàn thiện luật pháp, truyền thông sâu rộng đến xây dựng mạng lưới hỗ trợ nhằm bảo vệ nạn nhân và hướng tới một xã hội an toàn, nhân ái và văn minh.
Tin quốc tế ngày 01/7: Hơn 50.000 người sơ tán do cháy rừng tại Thổ Nhĩ Kỳ, Mỹ cảnh báo các nước sẽ bị áp thuế cao sau ngày 09/7

Tin quốc tế ngày 01/7: Hơn 50.000 người sơ tán do cháy rừng tại Thổ Nhĩ Kỳ, Mỹ cảnh báo các nước sẽ bị áp thuế cao sau ngày 09/7

Hơn 50.000 người sơ tán do cháy rừng tại Thổ Nhĩ Kỳ; Mỹ cảnh báo các nước sẽ bị áp thuế cao sau ngày 09/7; Ông Trump ký sắc lệnh gỡ trừng phạt với Syria... là tin quốc tế nổi bật ngày 01/7.
An Giang: Bàn giao “Nhà đồng đội” cho quân nhân có hoàn cảnh khó khăn

An Giang: Bàn giao “Nhà đồng đội” cho quân nhân có hoàn cảnh khó khăn

Ngày 02/7, tại phường Rạch Giá (tỉnh An Giang), Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân đã tổ chức lễ bàn giao “Nhà đồng đội” cho quân nhân có hoàn cảnh khó khăn về nhà ở đang công tác tại đơn vị.
Lưu giữ lá cờ đầu tiên tại cột cờ A Pa Chải sau 56 ngày treo

Lưu giữ lá cờ đầu tiên tại cột cờ A Pa Chải sau 56 ngày treo

Sáng 1/7, tại cột cờ A Pa Chải – ngã ba biên giới thiêng liêng của Tổ quốc thuộc xã Sín Thầu, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Điện Biên đã phối hợp với Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trên địa bàn tổ chức lễ hạ quốc kỳ, lưu giữ lá cờ đầu t
Vùng 5 Hải quân: Nâng cao kiến thức pháp luật cho cán bộ, chiến sĩ

Vùng 5 Hải quân: Nâng cao kiến thức pháp luật cho cán bộ, chiến sĩ

Trong hai ngày 26, 27/6, tại TP. Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang), Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân phối hợp với Viện Kiểm sát Quân sự Khu vực 2 và Cơ quan Điều tra Hình sự Khu vực 3 Quân chủng Hải quân tổ chức Hội nghị phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2025.
infographic ky nang tranh bay lua dao du lich mua cao diem
infographics canh bao gia mao loi dung danh nghia mat tran to quoc de huy dong ung ho
cong nghiep phuc hoi manh xuat nhap khau tang truong an tuong
infographic viet nam hoan thanh vai tro dong chu tich chuong trinh dong nam a searp giai doan 2022 2025
infographic sua phap lenh dan so vo chong tu quyet dinh so con va thoi gian sinh con
infographics quan he doi tac toan dien giua viet nam va hungary
infographic quan he doi tac chien luoc toan dien viet nam phap
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực
Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới
Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?
Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua và sáng sớm nay (02/7), khu vực Bắc Bộ và Thanh Hóa có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to đến rất to. Trong ngày 02/7, Bắc Bộ và Thanh Hóa tiếp tục có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to. Lượng mưa phổ biến: 20–50mm, cục bộ có nơi trên 100mm.
Thêm nhiều địa điểm giải quyết thủ tục đất đai tại Hà Nội từ tháng 7

Thêm nhiều địa điểm giải quyết thủ tục đất đai tại Hà Nội từ tháng 7

Trung tâm Phục vụ Hành chính công thành phố Hà Nội cho biết, từ ngày 01/7/2025, nhiều thủ tục đất đai sẽ được tiếp nhận tại các chi nhánh. Thay đổi này nhằm tạo thuận lợi, đảm bảo giải quyết công việc cho người dân, doanh nghiệp.
Thời tiết hôm nay (01/7): Nhiều khu vực trên cả nước có mưa giông

Thời tiết hôm nay (01/7): Nhiều khu vực trên cả nước có mưa giông

Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia dự báo, ngày 01/7, nhiều khu vực trên cả nước có mưa to và dông. Đáng chú ý, khu vực Bắc Bộ nhiều nơi có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to.
Từ ngày 01/7/2025: Chính thức bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh, thay mã số thuế bằng số định danh

Từ ngày 01/7/2025: Chính thức bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh, thay mã số thuế bằng số định danh

Từ ngày 01/7/2025, một số chính sách mới sẽ chính thức có hiệu lực như: bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh; thay mã số thuế bằng số định danh; mở rộng đối tượng được tham gia Bảo hiểm Xã hội (BHXH) bắt buộc; 28 Nghị định về phân cấp, phân quyền có hiệu lực...
Thời tiết hôm nay (28/6): Bắc Bộ tăng mưa cả về diện và lượng

Thời tiết hôm nay (28/6): Bắc Bộ tăng mưa cả về diện và lượng

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, ngày 28/6, miền Bắc gia tăng mưa cả về diện và lượng, đặc biệt vùng núi nhiều nơi mưa rất to. Nam Bộ mưa giông rải rác.
Những chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 7/2025

Những chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 7/2025

Trong tháng 7/2025, nhiều chính sách mới có hiệu lực như: 28 nghị định về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền chính quyền địa phương hai cấp; Chủ tịch UBND cấp xã có thẩm quyền cấp "Sổ đỏ”; Đối tượng phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc; Tiêu chuẩn, định mức sử dụng trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp; Định mức xe ô tô phục vụ công tác chung ở cấp xã; Phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng...
Phiên bản di động