Tu chính án 25 mà Hạ viện Mỹ định áp dụng để bãi nhiệm ông Trump là gì?

Chân dung nữ cựu binh Không quân bị bắn chết trong vụ biểu tình tại Quốc hội Mỹ

Twitter khóa tài khoản Tổng thống, Facebook gỡ bỏ video của ông Trump

Nhiều chính trị gia Mỹ kêu gọi kích hoạt Tu chính án thứ 25

Cuộc bạo loạn tại Quốc hội Mỹ hôm 6/1 khiến giới chính trị gia lo ngại

Theo CNN, các thành viên của Ủy ban Tư pháp Hạ viện Mỹ đang thúc giục Phó Tổng thống Mike Pence và các thành viên trong Nội các của Tổng thống Trump viện dẫn Tu chính án thứ 25 trong Hiến pháp Mỹ để bãi nhiệm ông Trump.

Tuyên bố chung của các thành viên Hạ viện nêu rõ: "Ngay cả trong video công bố chiều nay (ngày 6/1 giờ Mỹ), Tổng thống Trump đã thể hiện rằng ông ấy không thực sự ổn và vẫn chưa thể chấp nhận kết quả cuộc bầu cử năm 2020. Tổng thống Trump đã kích động bạo lực và bất ổn xã hội để lật ngược kết quả bầu cử thông qua vũ lực. Các tweet gần đây của ông ấy cũng liên tục nói rằng cuộc bầu cử đã bị 'đánh cắp'".

Trong khi đó, nhiều chính trị gia như cựu Bộ trưởng Quốc phòng William Cohen, Giám đốc Hiệp hội các Nhà sản xuất Quốc gia Jay Timmons, Tổng chưởng lý Washington, D.C Karl Racine... đều kêu gọi kích hoạt Tu chính án thứ 25 để phế truất ông Trump.

"Tôi sẽ đề nghị Phó Tổng thống, xin hãy đi bước tiếp theo. Hãy thực hiện nhiệm vụ hiến pháp của mình. Xin hãy bảo vệ nước Mỹ, đứng lên vì nền dân chủ và kích hoạt Tu chính án 25... Ông ấy rõ ràng không còn phù hợp với vị trí lãnh đạo nữa", ông Racine nói.

Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Cohen thì đề xuất: "Tôi không biết Nội các của ông Trump đã ở đâu trong ngần ấy thời gian, nhưng đã quá đủ cho Tu chính án 25 bởi con người này không còn có thể phục vụ nước Mỹ được nữa".

Tu chính án thứ 25 có thể phế truất ông Trump?

Ông Trump vẫn chưa chấp nhận thất bại

Được phê chuẩn vào năm 1967, Tu chính án thứ 25 gồm 4 phần. Theo đó, trong trường hợp Tổng thống không còn khả năng thực thi nhiệm vụ hoặc qua đời, Phó Tổng thống có thể thay thế đảm nhiệm vị trí Tổng thống và chia sẻ quyền lực với Quốc hội để chọn một Phó Tổng thống mới.

Cũng theo Tu chính án thứ 25, Tổng thống có thể bị bãi chức nếu Phó Tổng thống và đa số các thành viên trong Nội các hoặc Quốc hội cho rằng Tổng thống đương nhiệm không có khả năng thực thi nhiệm vụ của mình.

Tuy nhiên, trong hơn 50 năm kể từ khi Hiến pháp Mỹ được sửa đổi để tạo ra cơ chế bãi chức một Tổng thống không có năng lực, tiến trình này chưa bao giờ được kích hoạt bởi Hiến pháp gốc cũng không chỉ rõ như thế nào là "mất năng lực".

Nếu Tu chính án thứ 25 được kích hoạt, đầu tiên Phó Tổng thống Mike Pence và đa số Nội các gửi cho Chủ tịch Thượng viện tạm quyền Mỹ và Chủ tịch Hạ viện một tuyên bố bằng văn bản rằng Tổng thống Trump không có khả năng đảm đương quyền lực và nhiệm vụ. Ngay lập tức, ông Trump bị tước quyền lực và ông Pence trở thành Quyền Tổng thống.

Tuy nhiên, ông Trump có thể ngay lập tức gửi một tuyên bố riêng cho hai chủ tịch lưỡng viện rằng ông có thể thực hiện nhiệm vụ. Ông Trump sẽ giành lại ghế Tổng thống trừ khi ông Pence và Nội các gửi tuyên bố thứ 2 cho các lãnh đạo quốc hội trong vòng 4 ngày, một lần nữa đề cập lo ngại.

Khi đó, quốc hội Mỹ sẽ phải họp trong vòng 48 giờ và bỏ phiếu trong vòng 21 ngày để đưa ra quyết định. Ông Trump sẽ bị tước quyền lực để Phó Tổng thống Pence kế nhiệm nếu 2/3 thành viên của lưỡng viện đồng ý rằng ông Trump không thể tiếp tục làm tổng thống.

Hạ nghị sĩ Mỹ sẽ đề xuất luận tội ông Trump sau vụ bạo loạn toà nhà Quốc hội

Tình hình bạo loạn đã buộc thị trưởng Washington phải ban bố lệnh giới nghiêm từ 18h ngày 6/1 đến 6h ngày 7/1; lực lượng Vệ binh Quốc gia được điều động để hỗ trợ cho cảnh sát.

Capitol bị xâm chiếm, tạm dừng chứng nhận kết quả bầu cử Mỹ

Thượng nghị sĩ Mitt Romney, đảng viên Cộng hòa của bang Utah đã lên án Tổng thống Trump vì những người ủng hộ ông đang xâm phạm Điện Capitol. Ông nói rằng Tổng thống phải chịu trách nhiệm trực tiếp về bạo lực làm gián đoạn việc kiểm phiếu đại cử tri của Quốc hội.

Ông Trump kêu gọi người đoàn người biểu tình hãy về nhà

Tổng thống Mỹ đương nhiệm Donald Trump mở đầu bằng cáo buộc vô cớ về gian lận bầu cử: "Tôi biết các bạn đang chịu nhiều tổn thương. Cuộc bầu cử của chúng ta đã bị đánh cắp. Kết quả là vô cùng cách biệt, mọi người đều biết điều đó, đặc biệt là những người ở bên kia chiến tuyến".