Trang chủ Văn hóa - Du lịch
09:25 | 05/06/2019 GMT+7

Phượng khấu: Dốc sức làm phim cổ trang

aa
Làm phim lịch sử cổ trang luôn gặp mọi khó khăn nhưng ê-kíp làm phim Phượng khấu nói họ vượt qua được bởi sự chung tay của những người làm vì tự ái và tự hào dân tộc
Nghệ sĩ hãng phim truyện VN làm phim Tết sau sóng gió Phim "Người vợ ba" đoạt giải thưởng tại Liên hoan phim quốc tế Cairo Phim Việt Nam lần lượt tham dự Liên hoan phim quốc tế và Oscar 91

Sau nhiều khó khăn, dự án phim lịch sử cổ trang nhiều tập thể loại cung đấu Việt với tên "Phượng khấu" chính thức trình làng.

Không bị áp lực về tư liệu

Chuyện "Phượng khấu" xoay quanh cuộc đời của Từ Dụ Thái hậu (bà Phạm Thị Hằng), tập trung quãng thời gian 1840-1847, giai đoạn bà vẫn đang là phi tần của Hoàng đế Thiệu Trị. Vượt qua những hiểm nguy chốn cung đình, bà đưa được con trai mình - Hồng Nhậm - lên kế vị (tức Hoàng đế Tự Đức). "Phượng khấu" nghĩa là chiếc cúc áo chạm hình chim phượng, cài lên 2 vạt áo nhật bình.

phuong khau doc suc lam phim co trang

Nghệ sĩ Hồng Đào với tạo hình vai Từ Dụ Thái hậu trong phim “Phượng khấu”. (Ảnh do nhà sản xuất cung cấp)

Tương truyền, khi Từ Dụ Thái hậu còn là thiếp của Trường Khánh công (Thiệu Trị trước khi lên ngôi), một hôm, trong lúc yết bái Nhân Tuyên Hoàng thái hậu, hai bà Phạm Thị Hằng và Nguyễn Thị Nhậm được Hoàng Thái hậu ban cúc áo vàng, một cái chạm hình phượng, một cái chạm hình cành hoa nhưng đều được bọc kín bằng bao đỏ. Thái hậu khấn: "Ai được cúc áo chạm hình phượng thì có con trước". Thái hậu sai thị nữ đưa cho 2 người chọn bao nhưng không được mở ra, để vậy dâng lên. Phạm Thị Hằng nhường Nguyễn Thị Nhậm chọn trước. Khi mở ra, Thị Nhậm được cúc chạm hoa, Thị Hằng được cúc chạm phượng. Quả nhiên, sau đó bà Hằng sinh con gái đầu lòng là Diên Phúc công chúa vào năm 15 tuổi, một năm sau khi tiến cung. Đó là lúc tấn bi kịch bắt đầu…

Đạo diễn Huỳnh Tuấn Anh cho biết kịch bản "Phượng khấu" đúng sử 75% và 25% hư cấu. Phần hư cấu tập trung vào những tình tiết chính sử không ghi rõ hoặc ghi vắn tắt. "Phượng khấu" đặt viên gạch đầu tiên về cung đấu Việt nên chúng tôi tôn trọng lịch sử, những chi tiết hư cấu phải hợp lý, không đẩy mọi chuyện lên quá mức chỉ để thu hút khán giả" - đạo diễn Huỳnh Tuấn Anh nói.

phuong khau doc suc lam phim co trang

NSƯT Thành Lộc tạo hình vua Thiệu Trị trong phim “Phượng khấu”. (Ảnh do nhà sản xuất cung cấp)

Cố vấn lịch sử của phim gồm giáo sư sử học Lê Văn Lan và nhà sử học Nguyễn Khắc Thuần, nhóm Thiên Nam Lịch đại Hậu phi. Nhận định về kịch bản (biên kịch gồm: Hằng Nguyễn, Ngọc Trí, Minh Khôi), GS Lê Văn Lan cho biết: "Tôi khâm phục những người làm kịch bản. Các bạn trẻ hơn tôi đến gần 60 tuổi nhưng quá thông minh. Các bạn chọn triều Nguyễn, triều đại gần nhất và còn rất nhiều tư liệu để lại nên không áp lực về mặt tư liệu. Các bạn không chọn Gia Long hay Minh Mạng mà là Thiệu Trị chỉ có 7 năm cầm quyền, chốt thời gian rất "khôn". Tôi vẫn hy vọng sau phim này sẽ có những dự án khác về bà Dương Vân Nga, bà Ỷ Lan…".

Chung tay nỗ lực vượt khó

Nhiều người trong giới thừa nhận khó khăn nhất của việc làm phim lịch sử, cổ trang ngoài nỗi lo không thu hút khán giả còn dễ bị soi và chỉ trích. "Phượng khấu" ngay từ trailer (đoạn quảng cáo ngắn về phim) đã gây tranh cãi về giọng miền Nam, sử dụng đại từ nhân xưng "mày" trong nội cung hoặc áo nhật bình màu sắc đúng theo cấp bậc. Ê-kíp lý giải tỉ mỉ thông qua những bài viết trên trang mạng xã hội từ việc quê gốc của bà Từ Dụ là ở Gia Định - về sau là Gò Công - cho đến việc vua tuyển mỹ nữ khắp cả nước, nội cung không thể chỉ có giọng Huế. Họ khẳng định không sợ bị soi ra cái sai nhưng mong được góp ý với thái độ xây dựng. Họ sẵn sàng tiếp thu để hoàn thiện từng phần phim nhưng không vì sợ sai, sợ bị dư luận soi mà không làm để rồi khán giả cứ phải xem mãi cung đấu của Trung Quốc, Hàn Quốc và tiếc cho lịch sử Việt Nam.

Theo đạo diễn Huỳnh Tuấn Anh, "Phượng khấu" là dự án mở, có sự đóng góp của nhiều người đến với nhau bằng tình yêu sử Việt với mong muốn thông qua phim sẽ cho thế hệ trẻ biết được Việt Nam cũng có nền văn hóa độc đáo không thua các nước đồng văn. Dự án may mắn tìm được những người đồng hành yêu sử, hiểu công việc đang làm và làm bằng cái tâm, không đòi hỏi thù lao (các nghệ sĩ tham gia phim: NSND Hồng Vân, NSƯT Thành Lộc, NSƯT Lê Thiện, Hồng Đào, Diễm My 9X, Vân Trang, Jun Phạm, Huy Khánh, Thanh Tú, Kiều Trinh...). Về phục trang - khâu vô cùng khó khăn - đã có Ỷ Vân Hiên - một công ty chuyên nghiên cứu về phục trang các triều đại của Việt Nam - đảm nhận. Về mũ mão đã có nhà nghiên cứu Vũ Kim Lộc góp sức. Phần công nghệ dựng bối cảnh 3D từng được các phim cổ trang Trung Quốc áp dụng, "Phượng khấu" cũng nhận được sự hỗ trợ. Các diễn viên đều hết lòng giúp sức.

"Chúng tôi thuê một phòng thu để dựng bối cảnh, nhờ công nghệ hỗ trợ thêm. Dự kiến, "Phượng khấu" có 65% bối cảnh nội. Chúng tôi nỗ lực mang đến những cảnh quay tốt nhất phục vụ khán giả. Phần phục trang, Ỷ Vân Hiên sẽ cung cấp 300 trang phục, trong đó 50% là thêu thủ công truyền thống đẹp và tốn kém. Chúng tôi phải ra tận miền Bắc tìm kiếm những nghệ nhân có thể thực hiện kỹ thuật thêu đúng nhất dù khá vất vả" - theo đạo diễn Huỳnh Tuấn Anh.

Thực hiện những dự án phim cổ trang mà lại sát sử, cái khó nhất vẫn là không có tiền đầu tư để thực hiện đúng ý đồ của những người sản xuất. Phim có chi phí 2 tỉ đồng/tập, tổng cộng 16 tập sẽ tốn 32 tỉ đồng. Tuy nhiên, "Phượng khấu" tìm được nhà đầu tư.

Khi được hỏi vì sao không làm phim điện ảnh để bán vé trong lúc dự án thu hút sự chú ý từ công luận, ê-kíp phim cho biết mục tiêu là kiếm tiền để làm "Phượng khấu" chứ không phải dùng phim này để kiếm tiền. Thông qua câu chuyện cung đấu, phim lồng ghép vào đó lễ nghi, âm nhạc, ẩm thực… để giới thiệu văn hóa Việt và xuất khẩu văn hóa. Đây có thể xem là dự án giáo dục, giúp khán giả trẻ tiếp cận sử Việt một cách sinh động, lan tỏa tình yêu với văn hóa cổ phong Việt. Nếu làm phim điện ảnh, sẽ bị gò bó trong 90 phút, còn với phim nhiều tập, thời gian thoải mái và độ lan tỏa rộng hơn.

Muốn mang Việt Nam đi xa

"Phượng khấu" (công ty sản xuất và phát hành: The Ocean Company) thu hút sự chú ý ngay từ giai đoạn đầu bởi tâm huyết và sự đầu tư lớn từ ê-kíp thực hiện. Sau 2 năm dài triển khai từng khâu, kêu gọi đầu tư, dự án ra mắt ngày 1-6 và bắt đầu bấm máy vào tháng 9. Phim có 18 tập, chia làm 3 phần, chiếu song song trên nền tảng truyền hình trả phí cùng với nền tảng YouTube vào đầu tháng 1-2020. "Tôi muốn mang Việt Nam đi xa bằng niềm tự hào về văn hóa độc đáo trên con thuyền phim ảnh. Văn hóa là tiếng nói bình đẳng, tự tôn và kiêu hãnh của dân tộc này với dân tộc khác" - đạo diễn Huỳnh Tuấn Anh nhận định. Anh cho biết thêm dự án "Phượng khấu" là tâm huyết của mình cùng các bạn trẻ khác, xuất phát từ tinh thần dân tộc.


Xem thêm

phuong khau doc suc lam phim co trang "Ở Anh, chúng tôi không cho phép trẻ dưới 18 tuổi đóng cảnh nóng"

Ông James Fair, trưởng bộ môn Phim tại Đại học Bournemouth, đưa ra nhận định về câu chuyện của "Vợ ba" với góc nhìn tại ...

phuong khau doc suc lam phim co trang 10 bộ phim 18+ gây sốt

Dưới đây là danh sách những bộ phim 18+ thuộc những tác phẩm điện ảnh mang chủ đề gợi cảm hàng đầu của thế giới, ...

phuong khau doc suc lam phim co trang NSX Mỹ: "Tôi giận dữ khi ê-kíp Vợ ba để bé 13 tuổi đóng cảnh tình dục"

“Ở Mỹ, trẻ em hoàn toàn không được phép đóng cảnh tình dục thật hay mô phỏng”, nhà sản xuất Mỹ Toni Casala, CEO tổ ...

phuong khau doc suc lam phim co trang Vì sao phim "ký sinh trùng" của Hàn Quốc giành giải Cành cọ vàng của Cannes?

Bộ phim "Ký sinh trùng" của đạo diễn Bong Joon Ho (Hàn Quốc) đã thắng lớn tại Cannes với giải Cành cọ vàng. Vì sao bộ ...

Minh Khuê/NLĐ
Nguồn:

Tin bài liên quan

Phượng khấu tập 9: Đức thái hoàng, Hoàng đế xử tội Trắc cơ Phương Nhậm?

Phượng khấu tập 9: Đức thái hoàng, Hoàng đế xử tội Trắc cơ Phương Nhậm?

Lương phi Đoàn viên đột nhiên bị hạ độc khiến hoàng cung thêm sóng gió. Đức thái hoàng và Hoàng đế Thiệu Trị yêu cầu xử lý nghiêm. Phương Nhậm nhận ra sự thật mình bị gài bẫy… là những diễn biến sẽ có trong tập 9 phim cung đấu Phượng khấu.    
Phượng khấu tập 8: Phương Nhậm thách thức Đức Bà sát hại con cháu hoàng thất

Phượng khấu tập 8: Phương Nhậm thách thức Đức Bà sát hại con cháu hoàng thất

Lương phi Đoàn Viên bắt đầu suy đoán những người có liên quan đến vụ án bà chúa nhất Tĩnh Hảo. Phương Nhậm và Đức Bà chuyển sang thế đối đầu nhau do liên quan đến việc sát hại con cháu hoàng thất… là những diễn biến sẽ có trong tập 8 phim “Phượng khấu”.    
Phượng khấu tập 7: Hoàng đế xử tội Phương Nhậm vì “ngậm máu phun người”

Phượng khấu tập 7: Hoàng đế xử tội Phương Nhậm vì “ngậm máu phun người”

Vụ án chén chè đậu khiến trưởng công chúa Tĩnh Hảo trúng độc, hôn mê suốt nhiều ngày liền được vua Thiệu Trị đem ra xử lại. Trọng thần Võ Xuân Cẩn sau khi từ hôn phía Nhân Tuyên Hoàng Thái hậu và chỉ ra thói ăn chơi sa đọa của hoàng trưởng tử Hồng Bảo  thì đột nhiên bị giết để bịt đầu mối… là những diễn biến sẽ có trong tập 7 phim “Phượng Khấu”.    

Các tin bài khác

Đâu là vũ khí đặc biệt của vua Quang Trung?

Đâu là vũ khí đặc biệt của vua Quang Trung?

Vua Quang Trung không chỉ đại thắng gần 30 vạn quân Thanh mà còn chiến thắng quân đội của các công ty Đông Ấn phương Tây với vũ khí có phần trội hơn nhà Thanh.
[Infographic] World Travel Awards 2025: Việt Nam tiếp tục được bình chọn là Điểm đến Di sản hàng đầu thế giới

[Infographic] World Travel Awards 2025: Việt Nam tiếp tục được bình chọn là Điểm đến Di sản hàng đầu thế giới

Việt Nam một lần nữa được vinh danh tại World Travel Awards 2025 là “Điểm đến Di sản hàng đầu thế giới”, khẳng định sức hút di sản đa dạng, gắn với du lịch bền vững và thương hiệu quốc gia toàn cầu.
Hơn 200 tư liệu, hiện vật kể chuyện 65 năm nghĩa tình Việt Nam - Cuba

Hơn 200 tư liệu, hiện vật kể chuyện 65 năm nghĩa tình Việt Nam - Cuba

Triển lãm “Nghĩa tình thủy chung” đang diễn ra tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam (36 Lý Thường Kiệt, phường Cửa Nam, Hà Nội), nhân kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Cuba. Sự kiện giới thiệu hơn 200 hình ảnh, tài liệu và hiện vật tiêu biểu phản ánh những câu chuyện, hoạt động gắn bó giữa lãnh đạo, các tổ chức và nhân dân hai nước.
Đường hoa nghệ thuật Cần Thơ năm 2026 có gì hấp dẫn?

Đường hoa nghệ thuật Cần Thơ năm 2026 có gì hấp dẫn?

UBND thành phố Cần Thơ vừa chính thức thông qua phương án thiết kế Đường hoa nghệ thuật thành phố Cần Thơ “Mừng Đảng quang vinh - Mừng xuân Bính Ngọ năm 2026” sau khi nhận được đề xuất từ Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Đọc nhiều

Đỡ đầu lưu học sinh Campuchia: Hướng tới sự đồng hành lâu dài

Đỡ đầu lưu học sinh Campuchia: Hướng tới sự đồng hành lâu dài

Không dừng lại ở việc hỗ trợ sinh hoạt, giúp lưu học sinh Campuchia làm quen với văn hóa, nếp sống của gia đình Việt trong những năm tháng học tập tại Việt Nam, hoạt động đỡ đầu đang được nhiều cá nhân, doanh nghiệp và tập thể thuộc Hội hữu nghị Việt Nam - Campuchia nhìn nhận theo hướng mở rộng hơn: gắn với trải nghiệm thực tế, định hướng nghề nghiệp và sự đồng hành lâu dài khi các em trưởng thành.
Toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm bế mạc Hội nghị Trung ương lần thứ 15

Toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm bế mạc Hội nghị Trung ương lần thứ 15

Ngày 23/12, Hội nghị lần thứ 15 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã bế mạc tại Thủ đô Hà Nội. Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu bế mạc Hội nghị. Tạp chí Thời đại trân trọng giới thiệu toàn văn phát biểu bế mạc Hội nghị của Tổng Bí thư Tô Lâm.
Giao lưu hữu nghị Việt Nam - Hà Lan qua những thước phim và ký ức lịch sử

Giao lưu hữu nghị Việt Nam - Hà Lan qua những thước phim và ký ức lịch sử

Ngày 23/12 tại Hà Nội, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam phối hợp với Hội hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Hà Lan tổ chức chương trình Giao lưu hữu nghị Việt Nam - Hà Lan. Thông qua hoạt động giao lưu và trình chiếu phim tài liệu, sự kiện nhằm chia sẻ thông tin về tình hữu nghị giữa nhân dân hai nước, đồng thời thúc đẩy hiểu biết, kết nối giữa Hội với các đối tác.
Chính phủ Hoa Kỳ trao viện trợ hỗ trợ người dân Gia Lai phục hồi sau thiên tai

Chính phủ Hoa Kỳ trao viện trợ hỗ trợ người dân Gia Lai phục hồi sau thiên tai

Ngày 23/12, Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phối hợp Tổng Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Thành phố Hồ Chí Minh và Tổ chức CRS tại Việt Nam tổ chức Lễ trao tượng trưng khoản viện trợ phục hồi sau thiên tai cho người dân tỉnh Gia Lai.
Già làng, trưởng bản, người có uy tín phát huy vai trò nòng cốt trong giảm nghèo

Già làng, trưởng bản, người có uy tín phát huy vai trò nòng cốt trong giảm nghèo

Bằng uy tín, kinh nghiệm và sự am hiểu phong tục tập quán, đội ngũ già làng, trưởng bản, người có uy tín ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số đang phát huy vai trò nòng cốt trong tuyên truyền, vận động Nhân dân thay đổi nhận thức, từng bước vươn lên thoát nghèo bền vững.
Vĩnh Long rà soát 100% tàu cá, siết chặt kiểm soát khai thác IUU

Vĩnh Long rà soát 100% tàu cá, siết chặt kiểm soát khai thác IUU

Công an tỉnh Vĩnh Long đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp quản lý, giám sát tàu cá, đẩy mạnh tuyên truyền, xử lý nghiêm vi phạm khai thác IUU, từng bước nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của ngư dân.
Mô hình loa truyền thanh đến từng nóc nhà ở Mường Toong

Mô hình loa truyền thanh đến từng nóc nhà ở Mường Toong

Việc triển khai mô hình loa truyền thanh thông minh tại xã Mường Toong (Điện Biên) đang phát huy hiệu quả rõ nét, giúp thông tin chính sách, khoa học kỹ thuật và đời sống xã hội đến nhanh, chính xác với người dân, góp phần quan trọng vào công tác giảm nghèo bền vững ở vùng cao biên giới.
infographic world travel awards 2025 viet nam tiep tuc duoc binh chon la diem den di san hang dau the gioi
infographic lich su hinh thanh va phat trien lien hiep cac to chuc huu nghi viet nam
infographic 10 thang nam 2025 ha noi don 2822 trieu luot khach du lich
infographic quan he huu nghi truyen thong va hop tac nhieu mat viet nam phan lan
quan he huu nghi truyen thong viet nam trieu tien
infographic khuyen cao ve chieu tro gia danh cong an de lua dao
infographic chien dich tu hao viet nam nhuom do khong gian mang chao mung quoc khanh 29
Xin chờ trong giây lát...
[VIDEO] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em tiếp sức trẻ em Bắc Ninh sớm quay về nhịp sống sau thiên tai
[Video] World Vision hỗ trợ hơn 1.100 người dân Quảng Ngãi tiếp cận nước sạch bền vững
[Video] Đồng tâm, dốc sức cứu trợ đồng bào vùng lũ
[Video] Ấn Độ tặng Giải thưởng Hòa bình Romesh Chandra cho bà Nguyễn Thị Bình
[Video] Lễ dâng y Kathina tại Đà Nẵng: Sợi dây gắn kết Phật giáo các nước châu Á
Cả nước hướng về Thái Nguyên: Chung tay giúp người dân vượt qua mưa lũ
Trailer lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội lần thứ nhất
[Video] Không khí rộn ràng ngày khai giảng năm học mới trên cả nước
[Video] Petr Tsvetov: Việt Nam ấm áp và thân thuộc
Việt Nam - Cuba: 65 năm cùng chung nhịp đập
[Video] Thiếu tướng Lào kể chuyện nhân dân Việt Nam che chở giữa mưa bom 1972
[Video] Bạn bè quốc tế gửi lời chúc tới nhân dân Việt Nam
[Video] Nhiều hoạt động cứu trợ người dân Nghệ An bị lũ lụt
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
Thời tiết hôm nay (19/12): Hà Nội rét về đêm và sáng

Thời tiết hôm nay (19/12): Hà Nội rét về đêm và sáng

Theo dự báo của Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, thời tiết tại Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước ngày và đêm 19/12 như sau:
Thời tiết hôm nay (17/12): Không khí lạnh tăng cường khiến miền Bắc mưa rét

Thời tiết hôm nay (17/12): Không khí lạnh tăng cường khiến miền Bắc mưa rét

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, ngày 17/12, không khí lạnh tăng cường khiến Bắc Bộ có mưa, mưa rào rải rác và có nơi có dông, trời rét, có nơi rét đậm.
Thời tiết hôm nay (11/12): Không khí lạnh sâu sắp tràn về miền Bắc

Thời tiết hôm nay (11/12): Không khí lạnh sâu sắp tràn về miền Bắc

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, khoảng đêm 12-13/12, một đợt không khí lạnh mạnh tràn về, miền Bắc có khả năng xuất hiện mưa, mưa vừa và rải rác có giông, một số nơi mưa to.
Thành phố Hồ Chí Minh hỗ trợ học tập cho hơn 70.000 học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số

Thành phố Hồ Chí Minh hỗ trợ học tập cho hơn 70.000 học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số

Thành phố Hồ Chí Minh vừa thông qua chính sách hỗ trợ tập vở, sách giáo khoa và chi phí học tập cho hơn 70.000 học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số đang cư trú và theo học tại các cơ sở giáo dục trong cả nước. Đây là bước đi nhằm bảo đảm cơ hội tiếp cận giáo dục công bằng, đặc biệt trong bối cảnh nhiều gia đình dân tộc thiểu số còn gặp khó khăn về kinh tế sau hợp nhất đô thị.
Thời tiết hôm nay (09/12): Miền Bắc nắng ấm, Nam Bộ có mưa rào và dông

Thời tiết hôm nay (09/12): Miền Bắc nắng ấm, Nam Bộ có mưa rào và dông

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, ngày 09/12 Bắc Bộ sáng sớm có sương mù và sương mù nhẹ rải rác, trưa chiều giảm mây trời nắng; Nam Bộ có mưa rào và dông vài nơi, cục bộ có nơi mưa to.
Thời tiết hôm nay (03/12): Không khí lạnh tăng cường, Hà Nội có mưa, nhiệt độ thấp nhất 15-18 độ

Thời tiết hôm nay (03/12): Không khí lạnh tăng cường, Hà Nội có mưa, nhiệt độ thấp nhất 15-18 độ

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, hiện nay bộ phận không khí lạnh đã báo đang tiến gần tới biên giới phía Bắc nước ta. Sáng 03/12, không khí lạnh bắt đầu ảnh hưởng đến Đông Bắc Bộ, sau đó lan sang Bắc Trung Bộ, Tây Bắc Bộ và phía Bắc Trung Trung Bộ.
Phiên bản di động