Trang chủ Văn hóa - Du lịch Giải trí
10:05 | 09/11/2022 GMT+7

Nghệ nhân Bahnar nặng tình với văn hóa dân tộc

aa
Già Đinh Bi (68 tuổi, người Bahnar, ở làng Kgiang, xã Kông Lơng Khơng, huyện K'bang, tỉnh Gia Lai) không chỉ là bậc thầy về diễn tấu, truyền dạy cồng chiêng mà ông còn là nghệ nhân điêu luyện trong việc đan lát.
Gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Hrê ở Ba Tơ Gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Hrê ở Ba Tơ
Bảo tồn, phát huy giá trị thổ cẩm của dân tộc Bahnar Bảo tồn, phát huy giá trị thổ cẩm của dân tộc Bahnar
Chú thích ảnh
Thời gian trong ngày, nghệ nhân Đinh Bi dành phần lớn để đan lát những chiếc gùi họa tiết.

Tháng 3/2022, già Đinh Bi là 1 trong 10 nghệ nhân của tỉnh được Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc trao tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú vì đã có nhiều cống hiến xuất sắc trong sự nghiệp gìn giữ và phát huy di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc.

Các sản phẩm đan lát của nghệ nhân Đinh Bi phục vụ sinh hoạt gia đình như gùi, rổ, rá... Đặc biệt, những chiếc gùi họa tiết đặc sắc mang đậm` dấu ấn dân tộc Bahnar vùng Đông Trường Sơn của nghệ nhân Đinh Bi đã được nhiều khách hàng trong và ngoài tỉnh đặt mua.

Nghệ nhân Đinh Bi cho hay, gùi họa tiết thường khó và yêu cầu cao nên ít người biết làm. Cũng vì thế, gùi họa tiết lại có giá thành cao hơn gùi thường và được nhiều người ưa chuộng. Để làm ra một chiếc gùi họa tiết phải đan tỉ mỉ mất hơn 20 ngày, giá bán ra khoảng 1,5 triệu đồng/chiếc. Còn gùi thường giá dao động khoảng 300-600 nghìn đồng/chiếc.

Dù tuổi đã cao nhưng đôi tay gầy guộc của già Đinh Bi vẫn thoăn thoắt với những đường dao bén sắc, vót từng nan tre thuần thục. Hơn 40 năm kinh nghiệm với nghề đan lát, những đường đan, mũi xỏ nan tre của ông đã thành kỹ năng điêu luyện khó có nghệ nhân nào trong vùng sánh được.

Chia sẻ với chúng tôi, già Đinh Bi cho biết, dù chân ông không thể tự di chuyển được nhưng tay ông vẫn rất khỏe. Hiện nay, việc đan gùi gặp nhiều khó khăn về nguyên liệu bởi để tạo hoa văn được nghệ nhân phải sử dụng từ cây toác - một loại cây gần giống lồ ô nhưng đường kính lớn hơn. Muốn tìm được cây này phải sang vùng rừng núi ở xã Lơ Ku, cách xa nơi ông ở hàng chục km. Vì tuổi cao, đi lại khó khăn nên ông nhờ con trai đi lấy, đôi lúc phải thuê người vì các con bận việc nương rẫy.

Nguyên liệu (cây toác) sau khi lấy về phải được chẻ thành nan rồi phơi từ vài ngày tới một tuần cho khô hẳn để khi đan, nan không bị rút, nếu nan chưa khô, khi đan xong sẽ bị co rút, gùi sẽ méo mó, không đẹp. Sau khi phơi khô từng sợi mây, nan… ông cẩn thận lựa chọn những dây chắc, tỉ mẩn vót đều để khi đan, gùi được bền chắc và có tính thẩm mỹ cao nhất.

Để hoàn thành một chiếc gùi cũng phải mất gần một tháng. Chiếc gùi có nhiều phần như đáy, thân, miệng và chân gùi. Mỗi công đoạn lại đòi hỏi những kỹ thuật khác nhau. Phần đáy, thường sẽ được đan đầu tiên. Tiếp đến, nghệ nhân sẽ đan những nan dọc rồi đến nan ngang để tạo nên phần thân gùi.

Nghề đan lát đòi hỏi sự kiên trì, tỉ mỉ trong từng đường đan, mối lạt, từ những sợi mây, sợi nan đơn giản bằng sự khéo léo, óc sáng tạo của từng nghệ nhân sẽ cho ra sản phẩm gùi khác nhau. Khi nhìn chiếc gùi do nghệ nhân Đinh Bi tạo tác, người sử dụng sẽ nghĩ ngay đến những dấu ấn văn hóa riêng của người Bahnar trên đất Tây Nguyên hùng vĩ cũng như sẽ kích thích trí tò mò tìm hiểu về văn hóa dân tộc bản địa nơi đây.

Với đôi bàn tay khéo léo và tâm huyết giữ gìn nghề đan lát truyền thống, già Đinh Bi đã truyền dạy cho gần 50 học viên đan gùi trong vùng, bản thân ông đã đạt được nhiều giải cao trong các cuộc thi đan lát, dệt thổ cẩm do huyện K'bang và tỉnh Gia Lai tổ chức.

Hiện nay, cuộc sống của người Bahnar trên vùng đất Tây Nguyên nói chung và tỉnh Gia Lai nói riêng đã thay đổi, có nhiều phương tiện hiện đại để vận chuyển nông sản, hàng hóa. Trong khi đó, việc đan gùi khá công phu và mất nhiều thời gian nên không còn nhiều người mặn mà với nghề. Mặc dù nhiều người biết đan gùi nhưng để nắm vững kỹ thuật đan, tạo hoa văn tinh xảo, cầu kỳ và duy trì nghề truyền thống thì hầu như còn rất ít.

Già Đinh Bi cho biết, ông luôn đau đáu việc truyền dạy nghề đan lát cho thanh niên trong làng nhưng hiện tại lớp trẻ ít người tâm huyết. Tuy vậy, trong quá trình đan lát già vẫn luôn vận động bà con nên tận dụng cây nứa, cây tre, cây lồ ô quanh rẫy nhà mình để chẻ ra làm nguyên liệu đan lát. Nhờ đó, nhiều người muốn nâng cao trình độ đã đến nhờ ông chỉ dạy đan các họa tiết với mức độ khó dần.

Chú thích ảnh
Nghệ nhân Đinh Bi dạy cho phụ nữ trong làng biểu diễn cồng chiêng.

Không chỉ giỏi trong lĩnh vực đan lát, ông còn là bậc thầy đánh chiêng ở làng Kgiang. Năm 15 tuổi ông đã thuộc lòng và đánh thuần thục các bài chiêng trong các lễ hội cộng đồng. Là một trong những nghệ nhân có năng khiếu truyền đạt, nhiều năm qua, nghệ nhân Đinh Bi đã góp công sức vào việc giữ gìn văn hóa của người Bahnar trên địa bàn tỉnh. Tuổi cao, sức yếu, việc đi lại ngày càng khó khăn nhưng ông dựa vào người vợ cũng là nghệ nhân dệt thổ cẩm trong làng để dạy các chị em trong làng diễn tấu cồng chiêng. Đội chiêng nữ do ông Đinh Bi gây dựng và truyền dạy đang là mô hình kiểu mẫu của nhiều làng lân cận cũng như lan tỏa nhân rộng trong toàn tỉnh về thiết lập đội cồng chiêng nữ. Ông Đinh bi cũng rất tự hào vì đội cồng chiêng nữ của làng đã đạt nhiều giải cao trong các cuộc thi diễn tấu cồng chiêng, bảo tồn văn hóa truyền thống các dân tộc Tây Nguyên trong khu vực.

Chị Đinh Thị Lăm, làng Kgiang, xã Kông Lơng Khơng chia sẻ, phụ nữ trong làng cũng biết đánh chiêng để cùng bảo tồn văn hóa dân tộc. Chị em được nghệ nhân Đinh Bi truyền dạy đánh cồng chiêng nên hiện nay cả nam và nữ cùng biết đánh, hiểu hơn về văn hóa cồng chiêng.

Cả một đời gắn liền với nương rẫy, trải qua bao thăng trầm, nghệ nhân Đinh Bi vẫn giữ cho mình một tình yêu bất tận với văn hóa truyền thống của dân tộc. Với ông, việc bảo tồn văn hóa dân tộc như ăn sâu vào máu thịt mỗi ngày.

Ông Trần Văn Nhơn, Chủ tịch UBND xã Kông Lơng Khơng cho biết, nghệ nhân Đinh Bi là một trong những tấm gương sáng điển hình trong công tác gìn giữ các văn hóa dân tộc của người Bahnar tại địa phương. Để lớp kế cận có ý thức bảo tồn văn hóa dân tộc, địa phương rất cần những nghệ nhân tâm huyết, nêu gương như già Đinh Bi. Qua đó, địa phương đã tạo điều kiện thuận lợi để không chỉ riêng nghệ nhân Đinh Bi mà nhiều nghệ nhân khác trong làng có cơ hội phát huy tài năng của mình tại các cuộc thi từ cấp cơ sở đến huyện, tỉnh, thậm chí đi thi tay nghề tại các cuộc thi do Trung ương tổ chức.

Nhiều hoạt động đặc sắc trong tuần lễ Nhiều hoạt động đặc sắc trong tuần lễ "Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản Văn hóa Việt Nam" năm 2022
Tuần “Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản Văn hóa Việt Nam” năm 2022 diễn ra từ ngày 18 - 23/11 tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam. Đây là hoạt động thiết thực chào mừng Ngày truyền thống - Ngày thành lập Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (18/11) và Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11).
Cấp thiết bảo tồn bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Lự Cấp thiết bảo tồn bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Lự
Người Lự là một dân tộc ít người trong cộng đồng 54 dân tộc anh em của Việt Nam, thuộc nhóm ngôn ngữ Tày - Thái. Tại Lai Châu, người Lự cư trú tập trung chủ yếu hai huyện Tam Đường và Sìn Hồ. Bảo tồn, lưu giữ nhiều nét văn hóa truyền thống độc đáo dân tộc Lự đang là nhiệm vụ quan trọng của ngành văn hóa.
Theo Báo Tin tức
Nguồn: baotintuc.vn

Tin bài liên quan

Các tin bài khác

Chương trình nghệ thuật đặc biệt kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Ba Lan

Chương trình nghệ thuật đặc biệt kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Ba Lan

Tối ngày 23/6/2025, tại Nhà hát Polski, Thủ đô Warszawa, Đại sứ quán Việt Nam tại Ba Lan đã phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam tổ chức trọng thể chương trình nghệ thuật đặc biệt nhân kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Cộng hòa Ba Lan (1950-2025).
Văn hóa Việt tỏa sáng tại thủ đô Ba Lan

Văn hóa Việt tỏa sáng tại thủ đô Ba Lan

Ngày 22/6, tại Quảng trường Thành cổ Warsaw đã diễn ra Lễ hội Văn hóa Việt Nam lần thứ III tại Ba Lan, đánh dấu sự kiện mở màn cho Tuần Văn hóa - Du lịch Việt Nam tại quốc gia Trung Âu này. Sự kiện thu hút đông đảo kiều bào, người dân sở tại và du khách quốc tế, mang đến không gian nghệ thuật đậm đà bản sắc và thông điệp hữu nghị sâu sắc giữa hai dân tộc.
Sắc màu Việt Nam lan tỏa tại Lễ hội Sinh viên quốc tế Venezuela 2025

Sắc màu Việt Nam lan tỏa tại Lễ hội Sinh viên quốc tế Venezuela 2025

Những sắc màu văn hóa đặc trưng của Việt Nam đã thu hút sự chú ý đặc biệt tại Không gian “Việt Nam - đất nước, con người” trong khuôn khổ Lễ hội Sinh viên quốc tế Venezuela 2025, diễn ra ngày 18/6 tại Đại học Tổng hợp Santa María (USM), thủ đô Caracas, Venezuela.
Múa vòng thổ dân Mỹ hòa quyện âm nhạc truyền thống Việt Nam tại EXPO 2025

Múa vòng thổ dân Mỹ hòa quyện âm nhạc truyền thống Việt Nam tại EXPO 2025

Ngày 12/6, tại Nhà Triển lãm Việt Nam ở EXPO 2025 Osaka, Kansai (Nhật Bản), lần đầu tiên diễn ra màn kết hợp nghệ thuật độc đáo giữa vũ điệu dân gian của thổ dân Mỹ và âm nhạc truyền thống Việt Nam, lan tỏa thông điệp về sự kết nối giữa các nền văn hóa thông qua âm nhạc và nghệ thuật.

Đọc nhiều

Xây dựng ý tưởng bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại Cà Mau

Xây dựng ý tưởng bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại Cà Mau

Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Cà Mau vừa phối hợp cùng Tổ chức WWF - Việt Nam tổ chức hội thảo tham vấn ý kiến các bên liên quan trong việc xây dựng ý tưởng cho dự án bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại tỉnh Cà Mau.
Đại sứ Marc Knapper: Mỹ muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình phát triển

Đại sứ Marc Knapper: Mỹ muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình phát triển

Đại sứ khẳng định Mỹ mong muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình trở thành một nền kinh tế dựa trên công nghệ cao, năng lượng sạch như lãnh đạo cấp cao đã đề ra.
Lan tỏa Việt phục tại London (Vương quốc Anh)

Lan tỏa Việt phục tại London (Vương quốc Anh)

Sự kiện “Việt phục bộ hành London” vừa diễn ra giữa lòng thủ đô nước Anh, thu hút sự chú ý của đông đảo người dân và du khách. Những bộ trang phục truyền thống từ áo viên lĩnh, giao lĩnh, áo tấc, nhật bình, ngũ thân, áo dài, áo yếm… đến các thiết kế cách tân hiện đại cùng nhau sải bước trên đường phố London.
4 giải pháp để Việt Nam tiếp tục nâng cao hiệu quả thực thi Công ước ICCPR

4 giải pháp để Việt Nam tiếp tục nâng cao hiệu quả thực thi Công ước ICCPR

"Đoàn Việt Nam đã đưa ra thông điệp rõ ràng để khẳng định quan điểm, chủ trương nhất quán của Việt Nam với phương châm đặt con người ở vị trí trung tâm, coi đó vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển". Đó là khẳng định của Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh trong phần trả lời phỏng vấn của báo chí sau phiên đối thoại với Uỷ ban nhân quyền về báo cáo quốc gia thực thi công ước ICCPR lần thứ 4.
Sôi động giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị

Sôi động giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị

6 tháng đầu năm nay, lượng khách xuất, nhập cảnh qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (tỉnh Lạng Sơn) tăng 16% so với cùng kỳ năm trước. Điều này phản ánh rõ nét nhu cầu giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị đã tăng cao.
Cán bộ, chiến sĩ Vùng 3 Hải quân giúp nhân dân chữa cháy rừng

Cán bộ, chiến sĩ Vùng 3 Hải quân giúp nhân dân chữa cháy rừng

Vào lúc 17 giờ 00 phút ngày 8/7, cán bộ, chiến sĩ Trạm 535 thuộc Trung đoàn 351, Vùng 3 Hải quân đã phối hợp với các lực lượng vũ trang và nhân dân trên địa bàn xã Phú Trạch, tỉnh Quảng Trị đã khống chế hoàn toàn đám cháy rừng, bảo đảm an toàn tuyệt đối.
Thúc đẩy hợp tác biên giới Việt Nam - Campuchia

Thúc đẩy hợp tác biên giới Việt Nam - Campuchia

Trong chuyến thăm và làm việc tại tỉnh Prey Veng (Campuchia), Đại sứ Việt Nam tại Campuchia Nguyễn Minh Vũ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khánh thành cặp cửa khẩu quốc tế Tân Nam (Tây Ninh, Việt Nam) - Meun Chey (Prey Veng, Campuchia) trong thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, giao lưu nhân dân giữa các tỉnh giáp biên hai nước.
so doanh nghiep thanh lap moi va quay tro lai hoat dong tang 265
infographic ky nang tranh bay lua dao du lich mua cao diem
infographics canh bao gia mao loi dung danh nghia mat tran to quoc de huy dong ung ho
cong nghiep phuc hoi manh xuat nhap khau tang truong an tuong
infographic viet nam hoan thanh vai tro dong chu tich chuong trinh dong nam a searp giai doan 2022 2025
infographic sua phap lenh dan so vo chong tu quyet dinh so con va thoi gian sinh con
infographics quan he doi tac toan dien giua viet nam va hungary
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực
Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới
Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?
Hợp tác triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam

Hợp tác triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam

Chiều 9/7, tại trụ sở Bộ Ngoại giao, ông Nakata Takahiro, Lãnh sự danh dự Việt Nam tại Hokkaido cho biết: tỉnh Hokkaido, công ty Hokkaido Airlines và Tổng công ty Vietnam Airlines đã ký Bản ghi nhớ hợp tác về triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam.
Trí tuệ nhân tạo Việt vào top 12 thế giới về nhận dạng văn bản

Trí tuệ nhân tạo Việt vào top 12 thế giới về nhận dạng văn bản

Mô hình CATI-VLM của Việt Nam xếp hạng Top 12 thế giới và số 1 Việt Nam tại cuộc thi RRC tháng 6/2025, nâng cao chuyển đổi số bằng AI.
Hỗ trợ khẩn cấp 450 hộ gia đình bị ảnh hưởng do đợt mưa lũ bất thường trong tháng 6/2025

Hỗ trợ khẩn cấp 450 hộ gia đình bị ảnh hưởng do đợt mưa lũ bất thường trong tháng 6/2025

Sáng nay 9/7, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Quảng Trị phối hợp với tổ chức Samaritan’s Purse (Hoa Kỳ), UBND xã Mỹ Thủy tổ chức trao quà hỗ trợ các gia đình bị thiệt hại nặng do đợt mưa lũ bất thường xảy ra trung tuần tháng 6/2025.
Thời tiết hôm nay (08/7): Hà Nội mưa dông vào chiều tối và đêm

Thời tiết hôm nay (08/7): Hà Nội mưa dông vào chiều tối và đêm

Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đưa ra thông tin dự báo thời tiết tại Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước ngày và đêm 08/7.
Thời tiết hôm nay (05/7): Bão số 2 giật cấp 10, gây biển động mạnh ở phía Đông Bắc Biển Đông

Thời tiết hôm nay (05/7): Bão số 2 giật cấp 10, gây biển động mạnh ở phía Đông Bắc Biển Đông

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua (04/7), áp thấp nhiệt đới trên vùng biển phía Đông Bắc khu vực Bắc Biển Đông đã mạnh lên thành bão, cơn bão số 02 năm 2025.
Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua và sáng sớm nay (02/7), khu vực Bắc Bộ và Thanh Hóa có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to đến rất to. Trong ngày 02/7, Bắc Bộ và Thanh Hóa tiếp tục có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to. Lượng mưa phổ biến: 20–50mm, cục bộ có nơi trên 100mm.
Phiên bản di động