Một chữ dâng đời
![]() |
Ảnh: KT |
Chữ “Trung” đã Việt hóa từ lâu. Nó nhiều nghĩa. Cả cao sâu trong kinh sách và cả thông dụng trong đời sống. Năm nay tự ngẫm đôi điều về nghĩa “Trung dung” và “Trung chính” để ứng với đối ngoại và đối nội.
Đối ngoại trung dung
Theo đạo Nho, Trung là: không thái quá, không bất cập, không lệch về phía nào, không dựa vào ai. Dung là: không thay đổi, vững lập trường ngay thẳng, đúng đạo lý.
Người xưa nói: quân tử nên Trung dung để tránh rơi vào cực đoan, thiên lệch, bất cập; tránh bị thái quá, hay thay đổi, không nhất quán. Trung dung khi đạt đến “chí trung hòa” nghĩa là sự trung hòa cao độ. Lấy vững vàng, mạch lạc để ứng xử, đối sách với những tình huống phức tạp, chưa rõ ràng, ngổn ngang, nhiều lôi kéo, cám dỗ... Trong bối cảnh thế giới luôn thay đổi về trật tự, quan niệm, quyền lực... Nhiều xu hướng, nhiều tranh giành, nhiều nhân tố manh nha, phát tác hoặc trỗi dậy, hoặc biến thái... xuất hiện hoặc mất đi hay chuyển đổi… rất khó đoán. Sự tương tác, va chạm, giằng co... làm nảy sinh nhiều tình huống, cục diện mới... khiến cho sự đánh giá và đưa ra quyết định lớn nhỏ thường khó. Những năm dịch bệnh và xung đột vừa qua đã chứng minh điều này.
Trong sân chơi toàn cầu không cho phép ai bỏ cuộc hay “bất động”. Ở những việc trực tiếp tác động tới mình với tư cách chủ thể thì đương nhiên ta phải chủ động giải quyết và thường là đã có phương án, công thức và được dự báo. Nhưng những việc ta chỉ là khách thể, là đối tượng liên quan thì phải trả lời câu hỏi “ăn làm sao, nói làm sao bây giờ"? Đạo trung dung chỉ rõ rồi. Chính sách đối ngoại của Việt Nam cũng đã định: Độc lập, tự chủ; không theo nước này để chống nước kia; tôn trọng độc lập, chủ quyền của mỗi nước; thượng tôn luật pháp, công ước quốc tế; hòa bình, hữu nghị, bình đẳng và hợp tác...
Việc còn lại là kiên định, sáng suốt, linh hoạt vận dụng... những chính sách đó vào từng hoàn cảnh… Thế cuộc dẫu bể dâu, lòng người có nghiêng đảo thì đạo trung dung vẫn cho ta vững vàng, tỏa sáng để đi lên.
Đối nội trung chính
Trung chính là làm cho ngay thẳng; cứ ngay thẳng mà làm. Lẽ ngay thẳng là theo đạo lý, công tâm, bình tĩnh mà xét. Với tình hình trong nước, có lẽ nên cầu cho chữ này.
Dân ta đang tin tưởng, vui mừng và đồng lòng với nước nhà vì nhiều lẽ. Vẻ như nguồn cảm hứng lớn nhất là kết quả và quyết tâm trong chống tham nhũng. Đường đang đúng, quả đang thành bởi lòng dân, đạo trời cũng là ý Đảng. Vậy cần trung kiên, quyết tâm giữ vững, dốc sức tiến lên. Trung chính còn có nghĩa phải công tâm, sáng suốt, quân bình. Ứng dụng ở đây là trong việc làm sạch, thậm chí cắt bỏ cũng cần có lắng nghe, động viên, tháo gỡ. Cụ thể là chống tham nhũng đồng thời có chính sách thích hợp để gỡ bỏ tâm lý: “không dám làm” vì làm dễ bị sai. Sự sai không hẳn do trục lợi. Mà có thể do cơ chế, chính sách, quy định chưa tốt.
Bên cạnh chống phải có xây. Chống tham nhũng để xây dựng lòng tin ở dân, ở bộ máy, ở đối tác và quốc tế. Xây dựng văn hóa chính trị ở mỗi vị quan chức hay sắp là quan chức. Xây dựng bộ máy ngày một sạch hơn. Chống tham nhũng cũng là vừa răn đe vừa tạo nhận thức, hối cải, mở đường “chạy lại”, quay về chỗ sáng.
Lẽ trung chính cũng cần được hiểu trong việc quan tâm tới nhu cầu, quyền lợi nhân dân, doanh nghiệp. Khó khăn sau đại dịch, ảnh hưởng kinh tế toàn cầu, khiến nhiều doanh nghiệp và người lao động thấm mệt… Chính sách đất đai; giải phóng, đền bù đất đai cho nông dân hay thị dân vẫn đang là những việc dễ gây tổn thương xã hội nhất. Sự quan tâm đúng mức, chân thành cho những vấn đề trên ắt sẽ nhận được hưởng ứng của lòng người. Đó cũng là cái đích muôn đời của cuộc sống.
Tin cùng chủ đề: Chào Xuân 2023
Tin bài liên quan
Các tin bài khác
![Kỳ 2: Tính đa nguyên - Tình yêu dành cho văn hóa Trung Quốc](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/12/13/croped/screen-shot-2024-06-12-at-13535820240612135613.png?240716111207)
Kỳ 2: Tính đa nguyên - Tình yêu dành cho văn hóa Trung Quốc
![Kỳ 1: Vẽ nên thời đại mới bằng sự năng động và dũng cảm](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/12/13/croped/screen-shot-2024-06-12-at-13071620240612130815.png?240612020056)
Kỳ 1: Vẽ nên thời đại mới bằng sự năng động và dũng cảm
![‘Bác Hồ ơi, chúng cháu đến thăm Bác rồi!’](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/052024/22/06/z5443253211070-81b500d944cb3d8badf97dc6e801e7eb2024051623212920240522060401.9649620.jpg?240525015819)
‘Bác Hồ ơi, chúng cháu đến thăm Bác rồi!’
![Bạn bè Trung Quốc ấn tượng với công tác tổ chức lễ kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/052024/07/18/croped/ban-be-trung-quoc-an-tuong-voi-cong-tac-to-chuc-le-ky-niem-70-nam-chien-thang-dien-bien-phu-20240507183122.jpg?240507065357)
Bạn bè Trung Quốc ấn tượng với công tác tổ chức lễ kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ
Đọc nhiều
![Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam tổ chức Lễ tưởng niệm Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/25/19/croped/thumbnail/hoa-8922-120240725190755.jpg?240725072440)
Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam tổ chức Lễ tưởng niệm Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
![Các tổ chức phi chính phủ nước ngoài, Hội hữu nghị các nước gửi thư chia buồn Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từ trần](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/25/17/thumbnail/cac-to-chuc-phi-chinh-phu-hoi-huu-nghi-cac-nuoc-gui-thu-chia-buon-den-nhan-dan-viet-nam-20240725172022.jpg?rt=20240725172045?240725100101)
Các tổ chức phi chính phủ nước ngoài, Hội hữu nghị các nước gửi thư chia buồn Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từ trần
![[Ảnh] Bạn bè quốc tế tới Việt Nam viếng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/25/11/croped/thumbnail/anh-ban-be-quoc-te-vieng-tong-bi-thu-nguyen-phu-trong-20240725113234.jpg?240725124752)
[Ảnh] Bạn bè quốc tế tới Việt Nam viếng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
![Các hội, đoàn và cá nhân tại Nhật Bản thắp hương, ghi sổ tang vĩnh biệt Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/25/08/thumbnail/3cfea18f0097a5c9fc8620240725082351.jpg?rt=20240725082410?240725092245)
Các hội, đoàn và cá nhân tại Nhật Bản thắp hương, ghi sổ tang vĩnh biệt Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
Bờ cõi biển đảo
Miền đất - Con người Cuộc sống vùng biên Nhịp sống biển đảo Lịch sử chủ quyền Giao lưu hữu nghị
![Vùng 5 Hải quân: nhiều hoạt động thiết thực tri ân gia đình chính sách, người có công](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/26/22/medium/1-doan-dai-bieu-bo-tu-lenh-vung-5-hai-quan-dang-hoa-tai-tuong-dai-nam-dam20240726225837.jpg?rt=20240726225841?240726114154)
Vùng 5 Hải quân: nhiều hoạt động thiết thực tri ân gia đình chính sách, người có công
![Lễ treo cờ rủ Quốc tang Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Trường Sa](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/25/09/medium/dk1f20240725092345.jpg?rt=20240725092348?240725121404)
Lễ treo cờ rủ Quốc tang Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Trường Sa
![Lữ đoàn 127 gặp mặt, tặng quà thân nhân thương binh, bệnh binh](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/24/16/medium/4f8f916c-fcb5-4f40-8712-1349cc58d86620240724163105.jpg?rt=20240724163108?240724065316)
Lữ đoàn 127 gặp mặt, tặng quà thân nhân thương binh, bệnh binh
Multimedia
![video xuc dong gio phut tien dua tong bi thu nguyen phu trong tren duong pho ha noi](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/26/16/croped/0726-cover20240726164622.jpg)
[video] Xúc động giờ phút tiễn đưa Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng trên đường phố Hà Nội
![inforgraphics ha noi phan luong giao thong phuc vu le quoc tang](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/25/06/croped/inforgraphics-ha-noi-phan-luong-giao-thong-phuc-vu-le-quoc-tang-20240725065250.jpg)
[Inforgraphics] Hà Nội: Phân luồng giao thông phục vụ Lễ Quốc tang
![ghi nhan dong gop cua dai su thuy dien tai viet nam cho quan he huu nghi hai nuoc](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/01/22/dai-su-thuy-dien-4-cover20240701220306.jpg?rt=20240701220309)
Ghi nhận đóng góp của Đại sứ Thụy Điển tại Việt Nam cho quan hệ hữu nghị hai nước
![bo doi hai quan vung 5 cuu tau ca ngu dan mac can](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/24/15/bo-doi-hai-quan-cuu-tau-ca-ngu-dan-mac-can-20240624155021.jpg?rt=20240624155026)
Bộ đội Hải quân Vùng 5 cứu tàu cá ngư dân mắc cạn
![dong dien yoga huong den mot the gioi hoa binh va huu nghi](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/18/13/dong-dien-yoga-huong-den-mot-the-gioi-hoa-binh-va-huu-nghi-20240618135848.jpg?rt=20240618135856)
Đồng diễn Yoga hướng đến một thế giới hoà bình và hữu nghị
![ra mat sach uy ban viet nam doan ket va hop tac a phi my latinh nhung chang duong nhung nguoi ban](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/13/09/ra-mat-sach-uy-ban-viet-nam-doan-ket-va-hop-tac-a-phi-my-latinh-nhung-chang-duong-nhung-nguoi-ban-20240613090952.jpg?rt=20240613090959)
Ra mắt sách “Ủy ban Việt Nam Đoàn kết và Hợp tác Á-Phi-Mỹ Latinh: Những chặng đường, những người bạn”
![video doc dao nhung ngoi lang viet tren dat trung hoa](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/052024/29/08/05292-cover20240529082831.jpg?rt=20240529083023)
Video: Độc đáo những ngôi làng Việt trên đất Trung Hoa
![Liên hoan Giai điệu hữu nghị tỉnh Đồng Nai năm 2024](https://thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/062024/15/14/2499344641259529991_21.jpg)
Liên hoan Giai điệu hữu nghị tỉnh Đồng Nai năm 2024
![Cận cảnh Kia Seltos 2024 tại đại lý](https://thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/062024/11/17/CYn_cYnh_Kia_Seltos_2024_tYi_YYi_ly_11.jpg)
Cận cảnh Kia Seltos 2024 tại đại lý
![Khởi động Giải báo chí toàn quốc về văn hóa, thể thao và du lịch lần 2](https://thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/062024/02/17/An_RbcJLGtR8JRGRq5wdFYwKQAaaBbd4xNCyAJsHbQyMAgPrF1IiYoBP_7yl3WZ5TCRCE2tPUv1KE4QtEVdGAFXa_11.jpg)
Khởi động Giải báo chí toàn quốc về văn hóa, thể thao và du lịch lần 2
![Lộ diện kỳ thủ Việt Nam tranh chức vô địch Cờ Shogi Quốc tế 2024 tại Nhật Bản](https://thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/062024/01/13/0601-cover20240601135416.jpg?rt=20240601135419)
Lộ diện kỳ thủ Việt Nam tranh chức vô địch Cờ Shogi Quốc tế 2024 tại Nhật Bản
![UNICEF hỗ trợ người dân Sóc Trăng có nước sạch bằng năng lượng mặt trời](https://thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/052024/27/09/An9LNZIQG6REi_Ho-H9PQe1v24QGOdIfT-eMZyK4T1MAcXiUSZxEEYrwEUj2VRLZcG4xlQrKPGqecT7xYZWFo4bg_51.jpg)
UNICEF hỗ trợ người dân Sóc Trăng có nước sạch bằng năng lượng mặt trời
![Ông Vi Tiêu Nghị, con trai Tướng Vi Quốc Thanh - trưởng Đoàn cố vấn quân sự Trung Quốc: Để những kỷ niệm xưa tạo sinh trong hiện tại và tương lai](https://thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/052024/23/20/05231-cover20240523201926.jpg)
Ông Vi Tiêu Nghị, con trai Tướng Vi Quốc Thanh - trưởng Đoàn cố vấn quân sự Trung Quốc: Để những kỷ niệm xưa tạo sinh trong hiện tại và tương lai
![Lão nông nhiều năm sưu tập những bức ảnh quý giá về Bác Hồ](https://thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/052024/18/15/bac_1.jpg)
Lão nông nhiều năm sưu tập những bức ảnh quý giá về Bác Hồ
![Bác Hồ và bộ phim Những ngày tháng bên nhau](https://thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/052024/17/15/NHYNG_NYM_THANG_BEN_NHAU_41.jpg)
Bác Hồ và bộ phim Những ngày tháng bên nhau
![Hồ Chí Minh là biểu tượng của hòa bình, độc lập và tiến bộ xã hội](https://thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/052024/16/11/0509-cover20240516110421.jpg)
Hồ Chí Minh là biểu tượng của hòa bình, độc lập và tiến bộ xã hội
![Bộ đội hải quân giúp dân chống hạn](https://thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/052024/02/23/thumb20240502232412.png)
Bộ đội hải quân giúp dân chống hạn
![Du học sinh Trung Quốc trải nghiệm đặc sản Hà Nội - 'cà phê trứng'](https://thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/042024/23/09/hihi20240423091844.jpg)
Du học sinh Trung Quốc trải nghiệm đặc sản Hà Nội - 'cà phê trứng'
![Top 3 điểm đến thu hút du khách quốc tế tại Hà Nội](https://thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/042024/22/23/top-3-diem-den-cover20240422232649.jpg)
Top 3 điểm đến thu hút du khách quốc tế tại Hà Nội
![Sản phẩm Làng nghề Dệt Thổ cẩm Xí Thoại, xã Xuân Lãnh, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên.](https://thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/042024/21/13/English_below_YYA_THY_CYM_XI_THOYI_TYI_VYI_-TRAI_TIM_CYA_CY_NYYC-_LYn_YYu_tien_nhYng_sYn_phYm_thY_cYm_cYa_lang_nghY_truyYn_thYng_Xi_ThoYi_huyYn_YYng_Xuan_tYnh_Phu_Yen_Ya_tYi_vYi_thY_Yo_Ha_NYi_trong__21.jpg)
Sản phẩm Làng nghề Dệt Thổ cẩm Xí Thoại, xã Xuân Lãnh, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên.
![Loạt chính sách kinh tế mới có hiệu lực từ tháng 8 năm 2024](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/26/15/thumbnail/screenshot-2024-07-26-15452320240726154800.png?rt=20240726154844?240726035820)
Loạt chính sách kinh tế mới có hiệu lực từ tháng 8 năm 2024
![Tripadvisor: Hà Nội lọt top 15 thành phố có nền ẩm thực hấp dẫn bậc nhất thế giới](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/26/07/thumbnail/448720325-864658475690940-8733951329353708196-n20240726072937.jpg?rt=20240726072941?240726022241)
Tripadvisor: Hà Nội lọt top 15 thành phố có nền ẩm thực hấp dẫn bậc nhất thế giới
![Người dân cần mang thẻ CCCD khi đến viếng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/25/06/thumbnail/nguoi-dan-can-mang-the-cccd-khi-den-vieng-tong-bi-thu-nguyen-phu-trong-20240725060455.jpg?rt=20240725060458?240725062209)
Người dân cần mang thẻ CCCD khi đến viếng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
![Thời tiết hôm nay (25/7): Ngày Quốc tang Hà Nội mưa nắng gián đoạn, TP.HCM mưa về chiều tối](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/25/05/thumbnail/thoi-tiet-hom-nay-257-ngay-quoc-tang-ha-noi-mua-nang-gian-doan-tphcm-mua-ve-chieu-toi-20240725052631.jpg?rt=20240725052635?240725061651)
Thời tiết hôm nay (25/7): Ngày Quốc tang Hà Nội mưa nắng gián đoạn, TP.HCM mưa về chiều tối
![Thời tiết ngày 22/7: Thông tin mới nhất về cơn bão số 2](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/22/06/thumbnail/bao20240722065217.0438450.jpg?240722072117)
Thời tiết ngày 22/7: Thông tin mới nhất về cơn bão số 2
![Áp thấp nhiệt đới mạnh lên thành bão số 2](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/21/15/thumbnail/ap-thap20240721155046.png?rt=20240721155049?240721040509)