Một chữ dâng đời
![]() |
Ảnh: KT |
Chữ “Trung” đã Việt hóa từ lâu. Nó nhiều nghĩa. Cả cao sâu trong kinh sách và cả thông dụng trong đời sống. Năm nay tự ngẫm đôi điều về nghĩa “Trung dung” và “Trung chính” để ứng với đối ngoại và đối nội.
Đối ngoại trung dung
Theo đạo Nho, Trung là: không thái quá, không bất cập, không lệch về phía nào, không dựa vào ai. Dung là: không thay đổi, vững lập trường ngay thẳng, đúng đạo lý.
Người xưa nói: quân tử nên Trung dung để tránh rơi vào cực đoan, thiên lệch, bất cập; tránh bị thái quá, hay thay đổi, không nhất quán. Trung dung khi đạt đến “chí trung hòa” nghĩa là sự trung hòa cao độ. Lấy vững vàng, mạch lạc để ứng xử, đối sách với những tình huống phức tạp, chưa rõ ràng, ngổn ngang, nhiều lôi kéo, cám dỗ... Trong bối cảnh thế giới luôn thay đổi về trật tự, quan niệm, quyền lực... Nhiều xu hướng, nhiều tranh giành, nhiều nhân tố manh nha, phát tác hoặc trỗi dậy, hoặc biến thái... xuất hiện hoặc mất đi hay chuyển đổi… rất khó đoán. Sự tương tác, va chạm, giằng co... làm nảy sinh nhiều tình huống, cục diện mới... khiến cho sự đánh giá và đưa ra quyết định lớn nhỏ thường khó. Những năm dịch bệnh và xung đột vừa qua đã chứng minh điều này.
Trong sân chơi toàn cầu không cho phép ai bỏ cuộc hay “bất động”. Ở những việc trực tiếp tác động tới mình với tư cách chủ thể thì đương nhiên ta phải chủ động giải quyết và thường là đã có phương án, công thức và được dự báo. Nhưng những việc ta chỉ là khách thể, là đối tượng liên quan thì phải trả lời câu hỏi “ăn làm sao, nói làm sao bây giờ"? Đạo trung dung chỉ rõ rồi. Chính sách đối ngoại của Việt Nam cũng đã định: Độc lập, tự chủ; không theo nước này để chống nước kia; tôn trọng độc lập, chủ quyền của mỗi nước; thượng tôn luật pháp, công ước quốc tế; hòa bình, hữu nghị, bình đẳng và hợp tác...
Việc còn lại là kiên định, sáng suốt, linh hoạt vận dụng... những chính sách đó vào từng hoàn cảnh… Thế cuộc dẫu bể dâu, lòng người có nghiêng đảo thì đạo trung dung vẫn cho ta vững vàng, tỏa sáng để đi lên.
Đối nội trung chính
Trung chính là làm cho ngay thẳng; cứ ngay thẳng mà làm. Lẽ ngay thẳng là theo đạo lý, công tâm, bình tĩnh mà xét. Với tình hình trong nước, có lẽ nên cầu cho chữ này.
Dân ta đang tin tưởng, vui mừng và đồng lòng với nước nhà vì nhiều lẽ. Vẻ như nguồn cảm hứng lớn nhất là kết quả và quyết tâm trong chống tham nhũng. Đường đang đúng, quả đang thành bởi lòng dân, đạo trời cũng là ý Đảng. Vậy cần trung kiên, quyết tâm giữ vững, dốc sức tiến lên. Trung chính còn có nghĩa phải công tâm, sáng suốt, quân bình. Ứng dụng ở đây là trong việc làm sạch, thậm chí cắt bỏ cũng cần có lắng nghe, động viên, tháo gỡ. Cụ thể là chống tham nhũng đồng thời có chính sách thích hợp để gỡ bỏ tâm lý: “không dám làm” vì làm dễ bị sai. Sự sai không hẳn do trục lợi. Mà có thể do cơ chế, chính sách, quy định chưa tốt.
Bên cạnh chống phải có xây. Chống tham nhũng để xây dựng lòng tin ở dân, ở bộ máy, ở đối tác và quốc tế. Xây dựng văn hóa chính trị ở mỗi vị quan chức hay sắp là quan chức. Xây dựng bộ máy ngày một sạch hơn. Chống tham nhũng cũng là vừa răn đe vừa tạo nhận thức, hối cải, mở đường “chạy lại”, quay về chỗ sáng.
Lẽ trung chính cũng cần được hiểu trong việc quan tâm tới nhu cầu, quyền lợi nhân dân, doanh nghiệp. Khó khăn sau đại dịch, ảnh hưởng kinh tế toàn cầu, khiến nhiều doanh nghiệp và người lao động thấm mệt… Chính sách đất đai; giải phóng, đền bù đất đai cho nông dân hay thị dân vẫn đang là những việc dễ gây tổn thương xã hội nhất. Sự quan tâm đúng mức, chân thành cho những vấn đề trên ắt sẽ nhận được hưởng ứng của lòng người. Đó cũng là cái đích muôn đời của cuộc sống.
Tin cùng chủ đề: Chào Xuân 2023
Tin bài liên quan
Các tin bài khác

Học giả Thái Lan: Bác Hồ là biểu tượng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng

Mong những bước phát triển mới trong quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ

Người Việt tưởng nhớ quá khứ bằng niềm tự hào và lòng biết ơn

Sau 50 năm thống nhất đất nước: Việt Nam đã thay đổi ngoạn mục
Đọc nhiều

Hội hữu nghị Việt Nam - Australia: vai trò “trái tim” của mối liên kết hai nước

Ghi nhận đóng góp của Hội hữu nghị Việt Nam - Myanmar trong hỗ trợ nhân đạo và đối ngoại nhân dân

Bí thư Tỉnh ủy Tuyên Quang Hà Thị Nga được điều động tham gia Đảng ủy MTTQ, các đoàn thể Trung ương

Tin quốc tế ngày 01/7: Hơn 50.000 người sơ tán do cháy rừng tại Thổ Nhĩ Kỳ, Mỹ cảnh báo các nước sẽ bị áp thuế cao sau ngày 09/7
Bờ cõi biển đảo
Miền đất - Con người Cuộc sống vùng biên Nhịp sống biển đảo Lịch sử chủ quyền Giao lưu hữu nghị

Lưu giữ lá cờ đầu tiên tại cột cờ A Pa Chải sau 56 ngày treo

Vùng 5 Hải quân: Nâng cao kiến thức pháp luật cho cán bộ, chiến sĩ

Dấu ấn Việt Nam tại Hội nghị các quốc gia thành viên Công ước Liên hợp quốc về Luật biển lần thứ 35
Multimedia

[Infographic] Kỹ năng tránh bẫy lừa đảo du lịch mùa cao điểm

[Infographics] Cảnh báo giả mạo, lợi dụng danh nghĩa Mặt trận Tổ quốc để huy động ủng hộ

Công nghiệp phục hồi mạnh, xuất nhập khẩu tăng trưởng ấn tượng

[Infographic] Việt Nam hoàn thành vai trò Đồng Chủ tịch Chương trình Đông Nam Á (SEARP) giai đoạn 2022 - 2025

[Infographic] Sửa Pháp lệnh Dân số: Vợ chồng tự quyết định số con và thời gian sinh con

[Infographics] Quan hệ Đối tác toàn diện giữa Việt Nam và Hungary

[Infographic] Quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Pháp
[Video] Tổng giám đốc UNESCO Audrey Azoulay chúc mừng Đại lễ Phật đản Vesak 2025
![[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2025/042025/29/09/nguoi-truyen-cam-hung-ve-tinh-yeu-nuoc-20250429094951.jpg?rt=20250429094956?250429105554)
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước

Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
![[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2025/032025/25/11/croped/video-60-phut-hanh-trinh-thay-doi-cuoc-doi-20250325112448.png?250325023758)
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời

MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
![[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/anhvm/022025/11/15/FSave.com_Facebook_Media_004_662439456116001v_21.jpg?250228123313)
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
![[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2025/022025/07/14/video-du-khach-quoc-te-trai-nghiem-le-phat-dau-nam-tai-chua-tam-bao-da-nang-20250207142038.jpg?rt=20250207142058?250228123446)
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)

Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực

Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
![[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/21/14/video-ban-hoa-ca-tinh-huu-nghi-chao-nam-moi-2025-20250121142351.jpg?rt=20250121142354?250121023412)
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
![[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/15/20/croped/video-30-nam-quan-he-viet-nam-hoa-ky-tu-chien-tranh-den-doi-tac-chien-luoc-toan-dien-20250115205111.jpg?250116064808)
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
![[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/17/13/video-samaritans-purse-va-plan-international-viet-nam-ho-tro-nguoi-dan-viet-nam-phuc-hoi-sau-bao-20241217132215.jpg?rt=20241217132220?241217012643)
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
![[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/16/00/video-tai-thiet-thon-lang-nu-quan-doi-nhan-dan-dong-hanh-xay-dung-tuong-lai-moi-20241216002424.jpg?rt=20241216002428?241216073321)
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
![[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/17/10/video-to-chuc-cuu-tro-tre-em-va-hanh-trinh-10-nam-thay-doi-cuoc-song-tre-em-vung-cao-20241217105602.jpg?rt=20241217105608?241217105833)
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
![[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/112024/13/22/video-kinh-nghiem-tham-quan-bao-tang-lich-su-quan-su-viet-nam-moi-20241113223209.jpg?rt=20241113223215?241114120724)
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới

Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?

Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Thêm nhiều địa điểm giải quyết thủ tục đất đai tại Hà Nội từ tháng 7

Thời tiết hôm nay (01/7): Nhiều khu vực trên cả nước có mưa giông

Từ ngày 01/7/2025: Chính thức bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh, thay mã số thuế bằng số định danh

Thời tiết hôm nay (28/6): Bắc Bộ tăng mưa cả về diện và lượng
