Marta Rojas và những kỷ niệm với cách mạng Việt Nam

Vĩnh biệt nữ nhà báo nổi tiếng Cuba Marta Rojas - người bạn của nhân dân Việt Nam

Trang tin điện tử http://www.cubadebate.cu đưa tin, bà Marta Rojas, một nhà văn và nhà báo Cuba nổi tiếng, người bạn thân thiết của nhân dân Việt Nam đã qua đời ngày 3/10 (giờ Cuba), do một cơn đau tim.

Brazil và những kỷ niệm không thể quên

Nhân dịp kỷ niệm 199 năm Quốc khánh nước Cộng hòa Liên bang Brazil (7/9/1822- 7/9/2022), Tạp chí Thời Đại xin trích đăng bài viết của ông Nguyễn Thạc Dĩnh, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Brazil, Phó Chủ tịch Hội Hữu nghị và Hợp tác Việt Nam – Brazil; Chủ nhiệm Câu lạc bộ những người đã từng công tác và học tập tại Brazil chia sẻ những kỷ niệm không thể nào quên về đất nước, con người và tình cảm mà nhân dân hai nước giành cho nhau.

Raúl Valdés Vivo và Marta Rojas là những phóng viên chiến trường Cuba đầu tiên tại Việt Nam.

Năm 1964, giữa lúc cuộc chiến tranh của Mỹ bắt đầu leo thang ác liệt, Marta Rojas chủ động tìm tới đại diện của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam tại La Habana để xin tới Việt Nam tác nghiệp. Mấy ngày sau, Chủ tịch Fidel Castro gọi Marta Rojas lên và giao nhiệm vụ: “Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam đã sẵn sàng đón tiếp, hãy lên đường đi ngay!”

Ngay sau đó, một nữ nhà báo Cuba đã không quản ngại vạn dặm xa xôi, dấn thân vào nơi nguy hiểm nhất của mặt trận miền Nam Việt Nam để tường thuật lại những điều “mắt thấy tai nghe” cho nhân dân Cuba anh em cũng như nhân dân toàn thế giới về cuộc kháng chiến anh dũng của nhân dân Việt Nam.

Marta với Santiago Álvarez ở miền Bắc Việt Nam.

“Nằm vùng” ở mặt trận miền Nam Việt Nam suốt 54 ngày đêm trong lần đầu tiên đến Việt Nam, Marta Rojas nhớ như in những trận bom giội từ máy bay B-52 và nhiều loại máy bay khác của Mỹ trong khu rừng mà bà cùng các chiến sĩ cách mạng Việt Nam ẩn náu.

Những ngày đầu tới Việt Nam, bà Marta Rojas từng sợ ếch nhái, sợ đỉa, sợ vắt, sợ hơn cả máy bay ném bom của Mỹ. Nhưng chứng kiến cảnh các chiến sĩ trẻ quân giải phóng, trong đó có rất nhiều cô gái bị đỉa, bị vắt cắn, đều rất thản nhiên bứt ra, thậm chí còn không giết chúng, mà để lại trên lá, rồi giải thích một cách hài hước: “Đấy cũng là vũ khí thiên nhiên để chống lại giặc Mỹ”, nữ phóng viên Cuba dần yên tâm, càng thông cảm và hoà mình vào cuộc chiến đấu gian khổ của nhân dân ta.

Sống trong lòng nhân dân Việt Nam, Marta Rojas phát hiện ra những chi tiết dù nhỏ nhặt vẫn để lại ấn tượng mãi không phai nhoà: “Một lần khác, chúng tôi nấp ở ven rừng cùng quân giải phóng, nhìn ra đường thấy hai bà cụ cứ thỉnh thoảng lại nhặt một cái gì đó cho vào chiếc túi nhỏ. Tôi thấy lạ bèn hỏi các chiến sĩ đi cùng mới biết, lát nữa sẽ có một chiến sĩ nhận chiếc túi để biết đã có bao nhiêu lính Mỹ, nguỵ đi qua đường này trong ngày. Vì hai bà cụ không biết chữ nên phải bỏ vào túi vật làm dấu hiệu để sau đếm lại. Có chứng kiến tận nơi tôi mới thực sự hiểu sức mạnh chiến đấu toàn dân của người Việt Nam. Chính vì vậy tôi đã hiểu vì sao Bác Hồ lại tin tưởng vào nhân dân của mình, vào thắng lợi của cuộc chiến tranh nhân dân đến thế”.

Ngay trong 6 tháng đầu tiên sống cùng các chiến sĩ quân giải phóng miền Nam, Marta đã viết và liên tục gửi về nước hàng loạt bài báo và cả bản thảo một cuốn sách. Nhờ những bài báo và cuốn sách được xuất bản sau đó với cái tên Miền Nam Việt Nam – Vũ khí chiến lược là nhân dân, cũng như cuốn sách thứ hai của bà viết về Việt Nam – Quang cảnh Việt Nam, cùng những bài báo của phóng viên Raul Valdes Vivo. Lần đầu tiên nhân dân Cuba và cả châu Mỹ La tinh đã biết được những chi tiết sống động và chân thực của cuộc chiến đấu kiên cường, mưu trí và dũng cảm của nhân dân Việt Nam.

“Mỗi ngày, các bạn Việt Nam đều mang tới cho tôi những món ăn rất đặc biệt. Tôi rất ái ngại, bởi trong hoàn cảnh chiến tranh mà các bạn vẫn quá chu đáo với tôi. Một hôm, các bạn hỏi tôi thích ăn món gì nhất. Tôi đùa là thích bánh gatô ướp lạnh. Hai ngày sau, tôi được các đồng chí Việt Nam chuyển tới một chiếc bánh gatô ướp lạnh thật”, cảm động trước những tình cảm đặc biệt mà các bạn Việt Nam dành cho mình, Marta Rojas nói, đó là những ký ức bà không bao giờ quên.

Bà Marta Rojas trong một lần gặp gỡ với Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại Hà Nội.

Suốt giai đoạn từ 1965 – 1975, cứ đều đặn mỗi năm 2 tháng Marta Rojas lại có mặt tại chiến trường miền Nam Việt Nam để viết bài và đưa tin. Chính trong các chuyến công tác đó bà đã có vinh dự được gặp các nhà lãnh đạo cấp cao của Việt Nam, trong đó có Đại tướng Võ Nguyên Giáp, người đã để lại trong bà những ấn tượng hết sức sâu đậm.

Bà Marta Rojas từng chia sẻ với báo chí Việt Nam: Đại tướng không bao giờ quên thăm hỏi về tình hình Cuba và Mỹ Latinh, đồng thời luôn nhắc lại rằng ông rất tự hào vì đã được Tư lệnh Che Guevara, người du kích anh hùng của Cuba và Mỹ Latinh, viết lời giới thiệu cho cuốn sách “Chiến tranh nhân dân, quân đội nhân dân” bản dịch tiếng Tây Ban Nha xuất bản tại Cuba vào thời gian đó. Ông yêu mến và khâm phục Cuba, luôn dành những tình cảm đặc biệt cho Tổng Tư lệnh Fidel Castro, Che Guevara cũng như Raul Castro và các nhà lãnh đạo khác của Cuba. Có lần Đại tướng đã nói một cách rất chân thành rằng cuộc đấu tranh của Cuba còn khó khăn hơn cuộc chiến đấu của Việt Nam bởi vì Cuba ở ngay sát bên cạnh kẻ thù giàu về kinh tế, mạnh về quân sự nhưng ông luôn tin tưởng vào sự vững mạnh của cách mạng Cuba.

Có người nói rằng "Marta Rojas luôn mang Việt Nam trong trái tim của mình" và điều đó được mình chứng trong hàng chục năm qua. Không chỉ ở Việt Nam, khi trở về Cuba, nhà báo Marta Rojas vẫn luôn lưu giữ một tình cảm đặc biệt và tham gia tích cực vào các phong trào, hoạt động ủng hộ Việt Nam và tình đoàn kết giữa hai dân tộc.

DAFO, Tổng Lãnh sự quán Cuba tại TP. HCM thống nhất tăng cường hoạt động giao lưu nhân dân

Ngày 28/9/2021, ông Nguyễn Ngọc Bình - Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị thành phố Đà Nẵng (DAFO) và bà Nguyễn Thị Kim Tuyến - Phó Chủ tịch DAFO đã có buổi làm việc trực tuyến với bà Indira Lopez Arguelles - Tổng Lãnh sự Cuba tại thành phố Hồ Chí Minh.

Tuyên bố chung Việt Nam – Cuba

Từ 18 - 20/9, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Đảng và Nhà nước Việt Nam thăm chính thức Cuba. Hai bên đã Tuyên bố chung Việt Nam – Cuba