Trang chủ Văn hóa - Du lịch Điểm đến
13:52 | 28/05/2022 GMT+7

Độc đáo không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên

aa
Cồng chiêng xuất hiện trên mảnh đất Tây Nguyên chan hòa nắng gió, nó như mạch nước ngầm thấm đẫm hơi thở cuộc sống. Cồng chiêng đã trở thành nét văn hoá đặc trưng, đầy sức quyến rũ, nó chính là cuộc sống của người Tây Nguyên.
Khai mạc Lễ hội du lịch Hà Nội 2022: Khai mạc Lễ hội du lịch Hà Nội 2022: "Hà Nội, đến để yêu"
Cô Tô – “viên ngọc quý” miền Đông bắc Việt Nam Cô Tô – “viên ngọc quý” miền Đông bắc Việt Nam

Ngày 25 tháng 11 năm 2005, không gian văn hóa công chiêng Tây Nguyên là di sản thứ hai được UNESCO công nhận là Kiệt tác truyền khẩu và phi vật thể nhân loại. Sau Nhã nhạc Cung đình Huế, Cồng chiêng Tây Nguyên là di sản văn hóa phi vật thể thứ hai của Việt Nam được tôn vinh là di sản của thế giới. Điều đó khẳng định Việt Nam là một đất nước có bề dày truyền thống văn hóa, có nhiều nghệ thuật truyền thống cần được bảo tồn, gìn giữ và phát huy.

Độc đáo không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên
Cồng chiêng Tây Nguyên đã có nguồn gốc từ lâu đời và gắn liền với lịch sử Việt Nam. Ảnh: sưu tầm

Cồng chiêng Tây Nguyên đã có nguồn gốc từ lâu đời và gắn liền với lịch sử Việt Nam. Tương truyền rằng, cội nguồn của cồng chiêng là từ đàn đá, cồng chiêng được mệnh danh là “hậu duệ”. Trước đây khi văn hóa đồng chưa xuất hiện, con người sử dụng các loại nhạc cụ bằng đá như cồng đá, chiêng đá. Sau đó, con người dùng tới tre nứa rồi mới đến thời đồ đồng. Chiêng đồng bắt đầu xuất hiện từ thời đó. Không gian văn hóa cồng chiêng trải dài tới 5 tỉnh vùng Tây Nguyên và là sự tập hợp của nhiều dân tộc thiểu số anh em khu vực này.

Cồng chiêng xuất hiện trên mảnh đất Tây Nguyên chan hòa nắng gió, nó như mạch nước ngầm thấm đẫm hơi thở cuộc sống. Âm thanh nhộn nhịp của cồng chiêng hòa quyện vào nhau tạo nên một giai điệu đặc biệt. Chúng thể hiện mọi niềm vui, nổi buồn của con người trong sinh hoạt và lao động sản xuất. Theo quan niệm của người Tây Nguyên, mỗi chiếc cồng chiêng tượng trưng cho một vị thần. Vì vậy, âm thanh cất lên cũng là tiếng nói của thần linh, của tâm hồn con người. Do đó nó trở thành một vật giúp con người giao tiếp và liên hệ với thế giới tâm linh.

Độc đáo không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên
Với người Tây Nguyên, cồng chiêng là đại diện, là nguồn sống, là tín ngưỡng tâm linh. Ảnh: sưu tầm

Cồng, chiêng được làm từ hợp kim đồng, có khi pha vàng, bạc hoặc đồng đen. Cồng là loại có núm, chiêng không núm. Nhạc cụ này có nhiều cỡ, đường kính từ 20 đến 50-60cm, loại cực đại tới 90-120cm. Cồng chiêng có thể được dùng đơn lẻ hoặc dùng theo dàn, bộ từ 2 đến 12 hoặc 13 chiếc, thậm chí có nơi tới 18-20 chiếc.

Trong một bộ chiêng, chiêng mẹ (chiêng cái) là quan trọng nhất. Cồng chiêng có thể được gõ bằng dùi hoặc đấm bằng tay. Có dân tộc còn áp dụng kỹ thuật chặn tiếng bằng tay trái hoặc tạo giai điệu trên một chiếc chiêng... Dàn cồng chiêng Tây Nguyên được tổ chức như một dàn nhạc có thể diễn tấu những bản nhạc đa âm với các hình thức hòa điệu khác nhau. Điều đặc biệt trong dàn nhạc này mỗi người chỉ đánh một chiếc cồng, hoặc chiêng.

Cồng chiêng cũng là một nhạc cụ rất phổ biến trong nền âm nhạc của các tộc người Việt nam. Nhưng với người Tây Nguyên, cồng chiêng là đại diện, là nguồn sống, là tín ngưỡng tâm linh. Âm thanh khi ngân nga sâu lắng, khi thôi thúc, hòa quyện với tiếng suối, tiếng gió và với tiếng lòng sẽ sống mãi cùng với đất trời và con người Tây Nguyên. Cồng chiêng Tây Nguyên không được hiểu đơn thuần như một loại nhạc cụ mà còn được người dân xem như một loại ngôn ngữ giao tiếp của con người với thế giới siêu thực, bởi thế các loại nhạc cụ này được sử dụng trong nhiều nghi lễ, tín ngưỡng quan trọng.

Tiếng cồng chiêng vùng Tây Nguyên (Video: Đạo diễn Nguyễn Anh Dũng)

Tất cả các lễ hội trong năm, từ lễ thổi tai cho trẻ sơ sinh đến lễ bỏ mả, lễ cúng máng nước, lễ mừng cơm mới, lễ đóng cửa kho, lễ đâm trâu hay trong một buổi nghe khan... đều phải có tiếng cồng. Tiếng chiêng dài hơn đời người, tiếng chiêng nối liền, kết dính những thế hệ.

Âm thanh của cồng chiêng như xoa dịu nỗi buồn, sự đớn đau, nỗi cô đơn trống vắng hay tủi hờn trong bất hạnh. Người giàu sang, kẻ nghèo hèn, già trẻ, gái trai như bị thôi miên, khao khát tìm về cội nguồn, gắn kết trong vũ điệu cồng chiêng say lòng người.

Âm nhạc ở đây không đơn thuần là nghệ thuật mà có chức năng phục vụ một sự kiện đặc biệt trong xã hội hoặc trong đời sống hàng ngày. Lúc đứa trẻ mới lọt lòng thì già làng sử dụng cái cồng xưa cổ nhất đến bên giường để đánh lên những âm thanh đầu tiên lọt vào tai đứa bé chào đón thành viên mới, khẳng định nó là một phần của cộng đồng.

Khi đứa trẻ lớn lên một giai đoạn của đời sống, từ việc đồng áng cho đến những buổi gặp gỡ nam nữ, khi đón khách, lên nhà mới, hay tang lễ... đều không thể thiếu tiếng cồng chiêng. Tiếng cồng chiêng hòa nhịp âm vang gợi cho người nghe như thấy được cả không gian săn bắn, không gian làm rẫy, không gian lễ hội... của người nơi đây. Không chỉ có vậy, tiếng cồng chiêng còn đem đến đời sống của người Tây Nguyên sự lãng mạn. Đó chính là nguồn gốc của những áng sử thi, thơ ca đi vào lòng người.

Độc đáo không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên
Cồng chiêng xuất hiện nhiều trong đời sống, trong các lễ hội, các hoạt động tín ngưỡng của đồng bào Tây Nguyên.

Âm nhạc của cồng chiêng Tây Nguyên thể hiện trình độ điêu luyện của người chơi trong việc áp dụng những kỹ năng đánh chiêng và kỹ năng chế tác. Từ việc chỉnh chiêng đến biên chế thành dàn nhạc, cách chơi, cách trình diễn, những người dân dẫu không qua trường lớp đào tạo vẫn thể hiện được những cách chơi điêu luyện tuyệt vời. Với người Tây Nguyên, cồng chiêng và văn hóa cồng chiêng là tài sản vô giá.

Mỗi một dàn cồng chiêng là tiếng nói tâm linh, tâm hồn của người Tây Nguyên, để diễn tả những niềm vui, nỗi buồn trong cuộc sống lao động và sinh hoạt hàng ngày của họ. Các tộc người ở Tây Nguyên sử dụng cồng chiêng theo cách thức riêng để chơi những bản nhạc của riêng dân tộc mình. Trải qua bao năm tháng, cồng chiêng đã trở thành nét văn hoá đặc trưng, đầy sức quyến rũ. Cồng chiêng chính là cuộc sống của người Tây Nguyên.

Những di sản văn hóa thế giới tại Việt Nam Những di sản văn hóa thế giới tại Việt Nam
Dấu ấn Việt Nam trên bản đồ di sản văn hóa thế giới Dấu ấn Việt Nam trên bản đồ di sản văn hóa thế giới
Ngọc Minh (T/H)
Nguồn:

Tin bài liên quan

Việt Nam lần thứ 3 trúng cử thành viên Ủy ban liên chính phủ Công ước UNESCO 2005

Việt Nam lần thứ 3 trúng cử thành viên Ủy ban liên chính phủ Công ước UNESCO 2005

Từ ngày 18 - 20/6/2025 tại trụ sở UNESCO (Paris) đã diễn ra kỳ họp Đại hội đồng lần thứ 10 Công ước 2005 về bảo vệ và phát huy sự đa dạng của các biểu đạt văn hóa. Đặc biệt kỳ họp đánh dấu Việt Nam tái đắc cử nhiệm kỳ thứ hai liên tiếp là thành viên của Ủy ban liên chính phủ Công ước.
Đẩy mạnh hội nhập quốc tế về văn hóa: Chiến lược nâng tầm vị thế Việt Nam

Đẩy mạnh hội nhập quốc tế về văn hóa: Chiến lược nâng tầm vị thế Việt Nam

Ngày 22/5 tại Hà Nội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức Hội thảo toàn quốc bàn giải pháp đẩy mạnh hội nhập quốc tế về văn hóa. Tại đây, nhiều ý kiến khẳng định: hội nhập quốc tế về văn hóa đang trở thành một hướng đi chiến lược trong phát triển bền vững, góp phần nâng cao vị thế Việt Nam trên bản đồ văn hóa toàn cầu.
CARE hỗ trợ người dân canh tác bền vững, tăng thu nhập

CARE hỗ trợ người dân canh tác bền vững, tăng thu nhập

Tổ chức CARE International in Vietnam (CARE) vừa tổ chức sơ kết giai đoạn 1 dự án She Feeds the World (SFtW). Theo đó, tính đến tháng 4/2025, dự án đã hỗ trợ hơn 8.000 người tiếp cận và áp dụng các phương pháp canh tác bền vững, tiếp cận nguồn lực sản xuất và cải thiện khả năng tham gia thị trường.

Các tin bài khác

The Komorebi - “Kỳ quan nghỉ dưỡng” chuẩn Nhật thắp sáng du lịch miền Bắc quanh năm

The Komorebi - “Kỳ quan nghỉ dưỡng” chuẩn Nhật thắp sáng du lịch miền Bắc quanh năm

Phá vỡ tính mùa vụ của du lịch miền Bắc, The Komorebi - phân khu phong cách Nhật tại Vinhomes Royal Island (Vũ Yên, Hải Phòng) sở hữu hệ tiện ích độc đáo cho phép khai thác tiềm năng nghỉ dưỡng, chăm sóc sức khỏe suốt 365 ngày trong năm.
Gắn kết văn hóa Việt - Mexico qua di sản khảo cổ

Gắn kết văn hóa Việt - Mexico qua di sản khảo cổ

Triển lãm chuyên đề “Hành trình qua Mexico cổ đại” lần đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam đã mang đến công chúng một hành trình khám phá nền văn minh rực rỡ của Mexico tiền Colombo - món quà văn hóa đặc biệt nhân kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Mexico (19/5/1975 - 19/5/2025).
5 nhóm sản phẩm du lịch đặc sắc, được thiết kế riêng cho du khách Italia

5 nhóm sản phẩm du lịch đặc sắc, được thiết kế riêng cho du khách Italia

Ngày 6/5 theo giờ địa phương, Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam đã tổ chức Chương trình giới thiệu du lịch Việt Nam tại Milan, Italia.
Du lịch dịp lễ 30/4: nhiều địa phương đạt công suất lưu trú 100%

Du lịch dịp lễ 30/4: nhiều địa phương đạt công suất lưu trú 100%

Kỳ nghỉ lễ 30/4 và 1/5 kéo dài 5 ngày đã trở thành cú huých mạnh mẽ cho ngành du lịch Việt Nam phục hồi và bứt tốc. Theo ghi nhận từ các địa phương, lượng khách du lịch tăng vọt, nhiều nơi công suất lưu trú đạt 95 - 100%, doanh thu du lịch tăng mạnh so với cùng kỳ năm ngoái.

Đọc nhiều

Hội hữu nghị Việt Nam - Australia: vai trò “trái tim” của mối liên kết hai nước

Hội hữu nghị Việt Nam - Australia: vai trò “trái tim” của mối liên kết hai nước

Ngày 01/7 tại Hà Nội, Hội hữu nghị Việt Nam - Australia (Hội) tổ chức Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III, nhiệm kỳ 2025-2030. Phát biểu chúc mừng Đại hội, Đại sứ Australia tại Việt Nam Gillian Bird cho rằng, điều tạo nên sự đặc biệt trong quan hệ hai nước không chỉ là hợp tác giữa chính phủ mà còn là những liên kết bền chặt giữa nhân dân hai dân tộc. Các hội hữu nghị đóng vai trò “trái tim” của mối liên kết này - nơi thúc đẩy đối thoại, hiểu biết và trao đổi ý nghĩa.
Chính sách thị thực - động lực thúc đẩy phát triển du lịch Việt Nam

Chính sách thị thực - động lực thúc đẩy phát triển du lịch Việt Nam

Chính sách thị thực đang ngày càng trở thành công cụ cạnh tranh điểm đến quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh các quốc gia đẩy mạnh thu hút khách quốc tế sau đại dịch. Việt Nam đã có những điều chỉnh tích cực, góp phần cải thiện năng lực cạnh tranh du lịch và nâng cao trải nghiệm nhập cảnh cho du khách.
Phòng, chống bạo lực gia đình: Nỗ lực vì một Việt Nam nhân ái, văn minh

Phòng, chống bạo lực gia đình: Nỗ lực vì một Việt Nam nhân ái, văn minh

Bạo lực gia đình không còn là chuyện riêng sau cánh cửa khép kín. Từ những vụ việc đau lòng, Việt Nam đã có nhiều nỗ lực toàn diện, từ hoàn thiện luật pháp, truyền thông sâu rộng đến xây dựng mạng lưới hỗ trợ nhằm bảo vệ nạn nhân và hướng tới một xã hội an toàn, nhân ái và văn minh.
Lễ hội Việt Nam - Nhật Bản thành phố Đà Nẵng lần thứ 10: Kết nối văn hóa, thúc đẩy hợp tác địa phương

Lễ hội Việt Nam - Nhật Bản thành phố Đà Nẵng lần thứ 10: Kết nối văn hóa, thúc đẩy hợp tác địa phương

Từ ngày 04-06/7, Lễ hội Việt Nam - Nhật Bản thành phố Đà Nẵng lần thứ 10 năm 2025 sẽ diễn ra tại Công viên Biển Đông. Sự kiện do Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng phối hợp Tổng Lãnh sự quán Nhật Bản tại Đà Nẵng tổ chức.
An Giang: Bàn giao “Nhà đồng đội” cho quân nhân có hoàn cảnh khó khăn

An Giang: Bàn giao “Nhà đồng đội” cho quân nhân có hoàn cảnh khó khăn

Ngày 02/7, tại phường Rạch Giá (tỉnh An Giang), Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân đã tổ chức lễ bàn giao “Nhà đồng đội” cho quân nhân có hoàn cảnh khó khăn về nhà ở đang công tác tại đơn vị.
Lưu giữ lá cờ đầu tiên tại cột cờ A Pa Chải sau 56 ngày treo

Lưu giữ lá cờ đầu tiên tại cột cờ A Pa Chải sau 56 ngày treo

Sáng 1/7, tại cột cờ A Pa Chải – ngã ba biên giới thiêng liêng của Tổ quốc thuộc xã Sín Thầu, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Điện Biên đã phối hợp với Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trên địa bàn tổ chức lễ hạ quốc kỳ, lưu giữ lá cờ đầu t
Vùng 5 Hải quân: Nâng cao kiến thức pháp luật cho cán bộ, chiến sĩ

Vùng 5 Hải quân: Nâng cao kiến thức pháp luật cho cán bộ, chiến sĩ

Trong hai ngày 26, 27/6, tại TP. Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang), Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân phối hợp với Viện Kiểm sát Quân sự Khu vực 2 và Cơ quan Điều tra Hình sự Khu vực 3 Quân chủng Hải quân tổ chức Hội nghị phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2025.
infographic ky nang tranh bay lua dao du lich mua cao diem
infographics canh bao gia mao loi dung danh nghia mat tran to quoc de huy dong ung ho
cong nghiep phuc hoi manh xuat nhap khau tang truong an tuong
infographic viet nam hoan thanh vai tro dong chu tich chuong trinh dong nam a searp giai doan 2022 2025
infographic sua phap lenh dan so vo chong tu quyet dinh so con va thoi gian sinh con
infographics quan he doi tac toan dien giua viet nam va hungary
infographic quan he doi tac chien luoc toan dien viet nam phap
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực
Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới
Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?
Phiên bản di động