Cúng ông Công ông Táo và những quan niệm sai lầm

Hải Vân đăng lúc 15/01/2020 13:07 | Tập tục

Cúng ông Công ông Táo là tập tục đẹp trong văn hóa tín ngưỡng của người Việt Nam. Để lễ cúng được trọn vẹn, cần hiểu đúng về ý nghĩa và cách thức tiến hành.

cung ong cong ong tao va nhung quan niem sai lam

Cúng ông Công ông Táo ngày 23 tháng Chạp không thể thiếu những lễ vật này

Vì sao người Việt có tục cúng ông Công ông Táo?

Theo phong tục truyền thống của người Việt Nam, hàng năm cứ vào ngày 23 tháng Chạp, các gia đình chuẩn bị lễ vật, mâm cúng, ca chép dâng cúng ông Công ông Táo. Ngày này còn được dân gian gọi với cái tên là Tết Táo quân. Từ xa xưa, người Việt quan niệm rằng Táo quân là vị thần bảo vệ gia đình, và vào cuối năm, Táo quân sẽ lên thiên đình báo cáo mọi chuyện tốt xấu với Ngọc Hoàng.

Là tập tục được truyền từ nhiều đời nay, tuy nhiên vẫn có nhiều cách hiểu sai về thời điểm cúng Táo quân, nơi cúng và cách tiến hành.

Lễ cúng ông Công ông Táo ngày 23 tháng Chạp. (Ảnh: @huongthao8883)

Cúng ông Công ông Táo vào ngày nào?

Ngày 23 tháng Chạp là ngày Táo quân chầu trời, vì vậy hầu hết các gia đình thường làm lễ cúng vào ngày này.

Ngày nay, vì nhiều gia đình trẻ bận rộn, không thể sắp xếp cúng Táo quân đúng ngày mà cúng trước. Nói về vấn đề này, trao đổi với Zing, tiến sĩ Văn hóa học Nguyễn Thị Hồng cho rằng các gia đình không nên cúng ông Công ông Táo quá sớm, tuyệt đối tránh cúng vào đúng ngày rằm tháng chạp. Thời gian cúng sớm nhất là từ ngày 20 đến 23 tháng Chạp. Theo tín ngưỡng dân gian, 12 giờ trưa ngày 23 tháng Chạp là thời điểm ông Công ông Táo đã bay về chầu trời. Vì thế, việc cúng lễ cần tiến hành trước giờ này.

Cúng ông Công ông Táo ở đâu?

Trong văn hóa của người Việt, ông Công là thần thổ công cần được cúng trên bàn thờ chính trong nhà. Ông Táo là vị thần trông coi việc bếp núc, vì vậy lễ cúng cần được tiến hành ở dưới bếp.

Tuy nhiên, theo chuyên gia nghiên cứu tâm linh, việc cúng lễ như vậy là không đúng. Theo truyền thống, tất cả các vị này đều cần được thờ phụng trên ban thờ chính của gia đình. Hơn nữa, bếp là nơi đun nấu, không phải nơi cúng lễ. Mâm cỗ cúng 23 tháng Chạp cần được thực hiện ở nơi sạch sẽ, trang nghiêm nhất trong nhà.

Nên thả cá nhẹ nhàng, mang đúng ý nghĩa phóng sinh. (Ảnh: @gasinguyen)

Cúng ông Công ông Táo cần những gì?

Khi thực hiện lễ cúng ông Công, ông Táo các gia đình thường làm mâm cỗ mặn gồm: đĩa gạo, đĩa muối, thịt lợn luộc, canh mọc, đĩa xào thập cẩm, giò, xôi gấc, hoa quả, hoa tươi.

Ngoài ra cần chuẩn bị lễ vật gồm 3 bộ quần áo, mũ, giày với một con ngựa bằng giấy hoặc 3 con cá chép và tiền vàng. Các gia đình có thể làm mâm cỗ đơn giản hoặc cầu kỳ tùy vào điều kiện.

Lưu ý trong quá trình cúng

Không đốt nhiều vàng mã

Không nên đốt nhiều vàng mã ngày Tết ông Công ông Táo. (Ảnh: @zttr.xo)

Theo Zing, nhà nghiên cứu văn hóa Trịnh Sinh cho rằng, khi cúng Táo quân, gia chủ không nên đốt quá nhiều tiền âm phủ.

Vào ngày này, nhiều gia đình cũng sẵn sàng bỏ hàng triệu đồng mua vàng mã về đốt với niềm tin dâng mâm cao cỗ đầy sẽ được Táo quân bỏ qua những việc làm xấu trong năm. Tuy nhiên, điều này là không nên vì gây tốn kém tiền của, không có lợi ích mà còn ảnh hưởng đến môi trường.

Không khấn xin tài lộc, sung túc

Lễ cúng ông Công ông Táo là lễ tiễn các vị thần này về chầu trời, báo cáo Ngọc hoàng những việc tốt xấu trong năm. Vì thế khi cúng, các gia đình nên thành tâm và không nên cầu xin phú quý, sung túc. Chỉ nên khấn xin Táo bẩm báo những việc tốt đẹp trong năm.

Không vứt, ném cá chép

Phóng sinh cá chép cúng ông Táo là một trong nhũng nghi thức quan trọng, vì thế cần lưu ý đặc biệt. Không nên đứng ở trên cầu cao thả cá xuống sông, như vậy sẽ làm chết cá, đi ngược lại ý nghĩa phóng sinh phương tiện đi lại của ông Táo.

Ngoài ra, cũng không nên hóa vàng rồi đổ ra sông, hồ vì việc này góp phần gây ô nhiễm môi trường. Tuyệt đối trong ngày này không vứt cả túi nylon đựng cá, đựng tro vàng mã ra sông hồ.