Trang chủ Chính trị - Xã hội Chuyện tuần này
16:30 | 05/02/2019 GMT+7

Bác Hồ - Một hình mẫu văn hóa Tết hiện đại mà đậm đà bản sắc dân tộc

aa
Hơn ai hết, Bác Hồ am hiểu sâu sắc ý nghĩa và các lễ nghi, phong tục Tết và tâm lí của nhân dân ta đối với ngày Tết cổ truyền của dân tộc.

bac ho mot hinh mau van hoa tet hien dai ma dam da ban sac dan toc

Ảnh tư liệu

Tết Nguyên Đán là ngày lễ cổ truyền lớn nhất, lâu đời nhất, có phạm vi phổ biến nhất và là ngày lễ tưng bừng, nhộn nhịp nhất của dân tộc. Đó là điểm giao thời giữa năm cũ và năm mới; giữa một chu kì vận hành của đất trời, vạn vật cây cỏ. Nó chứa đựng cả quan niệm sống cũng như những phong tục, tín ngưỡng mang đậm nét văn hóa dân tộc. Chữ “Nguyên Đán” có nghĩa là khởi điểm của năm mới. Về nghĩa nhân sinh của Tết Nguyên Đán đó là Tết của gia đình.

Như một thói quen linh thiêng và bền vững, mỗi năm Tết đến dù đang ở đâu, làm gì, kể cả những người xa xứ vẫn mong được về sum họp dưới mái ấm gia đình, khấn vái dưới bàn thờ tổ tiên.

Hơn ai hết, Bác Hồ am hiểu sâu sắc ý nghĩa và các lễ nghi, phong tục Tết và tâm lí của nhân dân ta đối với ngày Tết cổ truyền của dân tộc. Ngay khi còn ở chiến khu, Tết đến, Bác đã gói đồng tiền, đồng xu vào giấy hồng điều để mừng tuổi các cháu nhỏ và đi chúc Tết các ông, bà già. Về Hà Nội, vào Tết Độc lập đầu tiên năm 1946, mới 18 tháng Chạp, Bác đã hỏi ông Vũ Kỳ (thư kí của Bác): “Chú cần xem sắp đến ngày Tết ông Táo chưa nhỉ?”. Tối 30 Tết Bác đi thăm và chúc Tết một số gia đình đồng bào ở Hà Nội, cả nhà nghèo, nhà vừa, nhà sang,…

Là vị anh hùng giải phóng dân tộc đồng thời là nhà văn hóa kiệt xuất của Việt Nam, trong cuộc đời bôn ba hoạt động cách mạng, Bác Hồ đã sống và làm việc ở nhiều nước trên thế giới, Bác thấm nhuần nền văn hóa phương Đông cũng như văn hóa phương Tây nhưng Bác không hề quên lễ nghĩa, phong tục xưa của Việt Nam. Trên cơ sở phong tục cổ truyền của dân tộc, Bác đã tìm cách làm cho nó phù hợp với cuộc sống hiện đại. Bác đã sáng tạo nên những tục lệ mới chưa từng có ở Việt Nam.

Năm nào, Bác cũng có thư và thơ chúc Tết đồng bào. Bài thơ chúc mừng năm mới đầu tiên của Bác làm năm 1942 in trên báo Độc Lập số 114 nhưng lúc đó, bài thơ chưa được phổ biến rộng rãi, chưa mấy ai biết. Phải nói, bắt đầu từ Tết Bính Tuất 1946, khi Bác đã là Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Tết năm nào Bác cũng có thư và thơ chúc Tết đồng bào.

Những năm đầu, hàng chục thư, thơ chúc Tết của Bác, trừ các chiến sĩ, đồng bào ở thành phố và những nơi có máy thu thanh được nghe còn phần lớn đồng bào chỉ đọc được trên báo. Mãi đến Tết những năm 1960, dần dần người dân ở khắp nơi mới được nghe trực tiếp.

Xuân Đinh Mùi (1967), Ủy ban T.Ư. Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam có sáng kiến thu lời chúc Tết của Bác vào băng tiếng làm quà tặng một số gia đình trí thức tiêu biểu ở Sài Gòn trong đó có nhà giáo Dương Minh Thới, thân sinh bà Dương Quỳnh Hoa – nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế của Chính phủ Cách mạng lâm thời miền Nam Việt Nam. Ông Thới vô cùng xúc động đã nói với cán bộ mặt trận: “Tôi xin thay mặt gia đình cảm ơn đoàn thể và anh em đã dành cho gia đình một món quà Xuân đặc biệt. Xin qua anh em, cho chúng tôi gửi lời kính chúc Bác Hồ sống lâu để lãnh đạo cuộc kháng chiến mau đến ngày thắng lợi.”

“Thư chúc mừng năm mới” cuối cùng Bác viết là vào Xuân Mậu Thân (1968). Bác còn có bài thơ chữ Hán Mậu Thân Xuân Tết viết vào ngày 14/4/1968.

Mùa Xuân Kỷ Dậu (1969) sức khỏe Bác sút kém, nên Bác chỉ có bức điện bằng bốn câu thơ chúc Tết các đồng chí cán bộ đang công tác tại Paris, Pháp.

Hồi ấy, vào đêm giao thừa, đồng bào ta đều chờ đón nghe Bác đọc thơ chúc Tết, lâu dần thành “Tục lệ” hàng năm dịp Tết Nguyên Đán. Đó là “tục lệ” mới, tốt đẹp của truyền thống dân tộc trong dịp Tết cổ truyền do Bác Hồ sáng tạo, phù hợp với tâm lý của nhân dân, một hình mẫu văn hóa Tết hiện đại mà đậm đà bản sắc dân tộc.

Ngày nay, chúng ta hay nhắc đến “Tết trồng cây” của Bác Hồ mỗi độ Xuân sang, đó là sáng tạo văn hóa Tết thứ hai của Bác. Tiếp thu truyền thống tốt đẹp của dân tộc, Bác Hồ rất thích trồng cây. Ngày 28/1/1959, lấy bút danh Trần Lực, Bác viết bài Tết trồng cây đăng trên báo Nhân Dân kêu gọi toàn dân hưởng ứng một tháng trồng cây vào mùa Xuân (từ 6/1/1960 đến 6/2/1960) nhân dịp 30 năm thành lập Đảng.

Đợt trồng cây này gọi là “Tết trồng cây”, mở đầu cho việc trồng cây quanh năm. Đồng bào ta náo nức hưởng ứng lời kêu gọi của Bác. Những “đồi cây Bác Hồ”, “vườn cây Bác Hồ”… phát triển khắp nơi. Từ đó, “Tết trồng cây” được duy trì liên tục trong các dịp Tết Nguyên Đán cho đến ngày nay và trở thành một phong tục mới, một văn hóa Tết mới của dân tộc ta.

Ngày nay, nhân loại đang phải đối phó với sự biến đổi khí hậu toàn cầu, phấn đấu cho một Trái Đất xanh, chúng ta càng nhận rõ tầm nhìn xa, tư tưởng lớn của Bác, một nhà văn hóa kiệt xuất với hai sự sáng tạo văn hóa Tết hiện đại mà đậm đà bản sắc dân tộc. Bác Hồ tuy đã đi xa nhưng người Việt Nam vẫn thấy như Bác vẫn ở bên cạnh mình, vẫn nghe rõ lời Bác căn dặn: “Hãy mừng Xuân vui vẻ tưng bừng nhưng tuyệt đối không lãng phí”.

Nguồn:

Tin bài liên quan

Các tin bài khác

Huy động nguồn lực quốc tế cùng Việt Nam rà phá bom mìn

Huy động nguồn lực quốc tế cùng Việt Nam rà phá bom mìn

Theo Bộ LĐ-TB&XH, giai đoạn 2010-2023, Trung tâm Hành động bom mìn quốc gia Việt Nam (VNMAC) đã điều phối nhiều dự án, huy động nguồn lực quốc tế, góp phần cùng Việt Nam khảo sát, rà phá bom mìn vật nổ được hơn 500.000 ha.
Việt Nam nỗ lực giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và mất an ninh lương thực

Việt Nam nỗ lực giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và mất an ninh lương thực

Ngày 14/2, tại trụ sở Liên hợp quốc (LHQ), Hội đồng Bảo an (HĐBA) tiếp tục phiên thảo luận mở cấp cao về “Tác động của biến đổi khí hậu và tình trạng mất an ninh lương thực đối với việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế” dưới sự chủ trì của Tổng thống Cộng hoà Guyana, nước Chủ tịch HĐBA tháng 2/2024, với sự tham dự và phát biểu của đại diện gần 90 nước, Tổng Thư ký LHQ và lãnh đạo một số tổ chức quốc tế liên quan.
Triển khai tích cực, chủ động và toàn diện hoạt động đối ngoại của Quốc hội

Triển khai tích cực, chủ động và toàn diện hoạt động đối ngoại của Quốc hội

Theo Chủ nhiệm Vũ Hải Hà, trong năm 2024, hoạt động đối ngoại của Đảng và Nhà nước và đối ngoại Quốc hội cần triển khai tích cực, chủ động những khuôn khổ quan hệ đã được xác lập trong năm 2023.
Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng hội đàm với Tổng thống Philippines

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng hội đàm với Tổng thống Philippines

Sáng 30/1, ngay sau Lễ đón cấp Nhà nước tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đã có cuộc hội đàm với Tổng thống Philippines Ferdinand Romualdez Marcos Jr.

Đọc nhiều

Trao tặng danh hiệu “Công dân danh dự tỉnh Thừa Thiên Huế” cho Giám đốc điều hành Tổ chức phòng chống mù lòa Châu Á

Trao tặng danh hiệu “Công dân danh dự tỉnh Thừa Thiên Huế” cho Giám đốc điều hành Tổ chức phòng chống mù lòa Châu Á

Ngày 28/3, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức gặp mặt, trao tặng danh hiệu “Công dân danh dự tỉnh Thừa Thiên Huế” cho Giáo sư, Bác sỹ Hattori Tadashi, Giám đốc điều hành Tổ ...
Vàng nhẫn tăng phi mã hơn triệu đồng mỗi lượng

Vàng nhẫn tăng phi mã hơn triệu đồng mỗi lượng

Giá vàng trong nước vẫn tiếp tục tăng, trong đó vàng nhẫn tăng phi mã hàng triệu đồng/lượng, về mốc lịch sử 71 triệu đồng/lượng.
4 nhiệm vụ trọng tâm Hội hữu nghị Việt Nam - Trung Quốc tỉnh Đồng Nai nhiệm kỳ 2024-2029

4 nhiệm vụ trọng tâm Hội hữu nghị Việt Nam - Trung Quốc tỉnh Đồng Nai nhiệm kỳ 2024-2029

Ngày 27/3, Hội hữu nghị Việt Nam - Trung Quốc tỉnh Đồng Nai đã tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ II, nhiệm kỳ 2024-2029.
Vun đắp tình hữu nghị giữa nhân dân Việt Nam và cộng đồng quốc tế

Vun đắp tình hữu nghị giữa nhân dân Việt Nam và cộng đồng quốc tế

Tối 27/3, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam tổ chức Gặp gỡ Hữu nghị tại Thành phố Hồ Chí Minh. Gần 200 khách mời là các Tổng lãnh sự, đại diện đoàn ...
Nghệ An: Hỗ trợ khoan giếng và xây dựng Mô hình “Ký túc xá vùng biên” cho xã biên giới ở huyện Tương Dương

Nghệ An: Hỗ trợ khoan giếng và xây dựng Mô hình “Ký túc xá vùng biên” cho xã biên giới ở huyện Tương Dương

Mới đây, Đồn Biên phòng Tam Quang (BĐBP Nghệ An), UBND xã Tam Quang (huyện Tương Dương) phối hợp với các nhà hảo tâm tổ chức Lễ khởi công khoan giếng, sửa chữa, xây dựng Mô hình “Ký túc xá vùng biên” cho các trường học, các em học sinh THCS của hai bản Tân Hương, Tùng Hương với số tiền gần 250 triệu đồng.
Lan tỏa lòng yêu nước qua Triển lãm “Tuổi trẻ vì biển đảo quê hương” tại Đà Nẵng

Lan tỏa lòng yêu nước qua Triển lãm “Tuổi trẻ vì biển đảo quê hương” tại Đà Nẵng

Diễn ra từ ngày 27 đến 31/3, Triển lãm tư liệu, hình ảnh và báo cáo chuyên đề “Tuổi trẻ vì biển đảo quê hương” do Thành Đoàn Đà Nẵng, Bộ Tư lệnh Vùng 3 Hải quân phối hợp tổ chức tại Nhà trưng bày Hoàng Sa nhằm bồi đắp tình yêu, lòng tự hào, ý thức, trách nhiệm đối với biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.
Bình Thuận: Khẩn trương hỗ trợ tìm kiếm ngư dân mất tích trên biển

Bình Thuận: Khẩn trương hỗ trợ tìm kiếm ngư dân mất tích trên biển

Văn phòng Ban Chỉ huy Phòng chống Thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh Bình Thuận vừa thông tin về việc một lao động trên tàu cá bị mất liên lạc trên biển.
lan dau tien am thuc hungary ra mat tai ha noi
gioi thieu quang ba ve dat nuoc va con nguoi viet nam tai dan mach
dai su cac nhom g4 gui thong diep chuc tet nguyen dan
viet nam tang 8 bac trong bang xep hang chi so phat trien con nguoi
dai su canada ghe xu hoa dao nhat tan hao hung don tet viet
vung 3 hai quan thuc hien cuu nan tau ca tai quang ngai
hoc sinh mai chau hoa binh no luc ngan chan khung hoang khi hau
Xin chờ trong giây lát...
Hành trình chinh phục khán giả xứ anh đào của KURROCK
Cảm nhận biến đổi khí hậu để nỗ lực hành động vì trái đất
Xe đạp thồ trong Chiến dịch Điện Biên Phủ
Lần đầu tiên ẩm thực Hungary xuất hiện tại Hà Nội
“Hương vị nước Nga” giữa lòng Hà Nội
Ra mắt không gian ẩm thực Hungary tại Hà Nội
Csaba Szabo: người mang ẩm thực Hungary tới Việt Nam
Lũy thép biên phòng toàn dân
Đối ngoại nhân dân: Sức mạnh mềm trong quan hệ quốc tế
Clip học sinh Vương quốc Anh học chúc Tết Việt
Màn đẩy gậy kịch tích của Khách Tây với chàng trai H'Mông
45 năm cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc:
Người bạn Mỹ và khúc hát vì hòa bình cho Việt Nam
Mãn nhãn với màn 3D mapping tại Lễ hội Hai Bà Trưng
Kiều bào Thái Lan đoàn kết, hướng về Đảng, về quê hương
Phiên bản di động