Trang chủ Gia đình Việt Tập tục
10:56 | 14/11/2023 GMT+7

Yên Bái: Nghệ thuật dùng sáp ong tạo hoa văn trên vải của người Mông là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

aa
Mới đây, nghệ thuật dùng sáp ong tạo hoa văn trên vải của người Mông ở các huyện Mù Cang Chải, Trạm Tấu, Văn Chấn (tỉnh Yên Bái) được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Điện Biên có thêm 2 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
Lai Châu: Đặc sắc những giai điệu của tình hữu nghị Việt Nam - Trung Quốc
Yên Bái: Nghệ thuật dùng sáp ong tạo hoa văn trên vải của người Mông là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Nghệ thuật dùng sáp ong tạo hoa văn trên vải của người Mông ở các huyện Mù Cang Chải, Trạm Tấu, Văn Chấn (tỉnh Yên Bái) được đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia ở loại hình tri thức dân gian

(Ảnh: Avanaretreat).

Mới đây, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng đã ký Quyết định số 3413/QĐ-BVHTTDL về việc công bố Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Nghệ thuật dùng sáp ong tạo hoa văn trên vải của người Mông ở các huyện Mù Cang Chải, Trạm Tấu, Văn Chấn (tỉnh Yên Bái) được đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia ở loại hình tri thức dân gian.

Hoa văn trên váy áo và các mặt hàng thổ cẩm của người Mông ở các huyện Mù Cang Chải, Trạm Tấu, Văn Chấn được tạo ra bằng việc thêu, dệt, ghép vải, nhưng độc đáo nhất là nghệ thuật vẽ hoa văn bằng sáp ong trên vải - một nghề thủ công truyền thống gắn bó bao đời với bà con người Mông ở vùng cao Yên Bái.

Nghệ thuật tạo hình hoa văn bằng sáp ong trên trang phục truyền thống là một chuỗi các công đoạn được làm thủ công, tinh xảo, màu sắc và chất liệu đều được lấy từ thiên nhiên. Trong đó, kỹ thuật vẽ sáp ong trên vải là công đoạn cầu kỳ, đòi hỏi sự tỉ mỉ, tạo nên vẻ đẹp độc đáo cho bộ trang phục truyền thống phụ nữ người Mông nơi đây mà khó ở đâu có được.

Đầu tiên, lanh được cắt về phơi khô, đem giã cho mềm rồi mới nối. Trước khi dệt vải, sợi lanh được đem ngâm với tro bếp. Tro bếp phải là tro trắng, đun từ củi nghiến mà thành. Tro bếp càng trắng bao nhiêu thì khi ngâm vỏ lanh càng trắng bấy nhiêu. Để miếng vải có được màu trắng tinh giúp tràm bám chắc hơn khi nhuộm, vải phải được giặt, phơi cẩn thận, sau đó là cho mặt vải bóng mịn.

Tiếp đó là công đoạn chế sáp ong để vẽ. Sáp ong có màu vàng là sáp non, màu đen là lớp sáp già, lấy hết mật rồi nấu mỗi loại một nồi khác nhau cho đến khi nóng chảy, đem đổ ra bát riêng. Lấy một lượng sáp đen vừa đủ, trộn đều với một lượng sáp vàng tương ứng và đặt lên bếp. Khi bắt đầu vẽ sáp lên váy thì nấu hai loại sáp này trộn với nhau để chảy ra. Khi đun sáp, luôn phải giữ lửa đều ở nhiệt độ 70 - 80 độ, sáp mới không bị khô. Để vẽ sáp ong lên vải phải dùng bút vẽ. Gọi là bút, nhưng kỳ thực đó là một thanh tre nhỏ dài khoảng 7cm, ngòi bút là một lá đồng bé xíu hình tam giác được nẹp vào thanh tre. Ngòi bút càng mỏng hoa văn vẽ càng đẹp và dễ. Khi vẽ, người vẽ luôn phải ngồi bên bếp lửa, chấm bút vào chảo sáp ong đang nóng đặt trên than hồng, đưa tay kẻ những đường thẳng trên vải. Khi kẻ, phải giữ sao cho lượng sáp chảy đều, không loang lổ cho đến hết rồi mới chấm bút vào sáp tiếp nét vẽ. Nếu vẽ sáp ong trên vải, người vẽ dùng một cái lu cở, trên miệng lu cở để một miếng gỗ. Miếng gỗ là một tấm ván bằng phẳng và nhẵn, một đầu để phần đã vẽ xong, một đầu cuộn vải để tiếp tục vẽ. Vẽ đến đâu quấn đến đấy để không bị bẩn. Vẽ xong hoa văn thì bỏ vải vào nồi nước đun sôi, đảo đều tay để lớp sáp bong hết, để lại những nét hoa văn đẹp trên nền vải. Sau khi luộc, vải được nhuộm chàm, phơi nắng.

Quy trình vẽ hoa văn sáp ong trên vải mới nghe tưởng như đơn giản nhưng để làm được một chiếc váy hoàn chỉnh, phụ nữ Mông phải bỏ ra rất nhiều công sức, thời gian. Kỹ thuật vẽ hoa văn sáp ong được tiếp nối từ đời này qua đời khác, từ thế hệ này đến thế hệ khác theo đường mẹ truyền con nối. Các cháu ở đây từ 7, 8 tuổi đã được các bà, các mẹ cầm tay chỉ bảo từng đường kim mũi chỉ. Đến khi trưởng thành, các em đã có đôi bàn tay khéo léo và thuần thục cách tạo hình, trang trí hoa văn, điêu luyện trong kỹ thuật chiết nếp, khâu đột, khâu luồn sợi, khâu vắt.

Đặc biệt, người Mông có những bí quyết tạo họa tiết hoa văn trên vải hết sức độc đáo và phong phú. Họ thêu không có mẫu vẽ sẵn mà bằng trí nhớ, thêu ở mặt trái, hoa văn hiện lên ở mặt phải vải với các mô típ hoa văn phong phú hàm chứa những giá trị đẹp đẽ. Kỹ thuật tạo hình hoa văn trên vải cho thấy người Mông phản ánh cá tính, ước vọng của con người trong suốt chiều dài lịch sử phát triển.

Phiên chợ 0 đồng chia sẻ khó khăn với gần 1.000 trẻ em Mù Cang Chải (Yên Bái)

Phiên chợ 0 đồng chia sẻ khó khăn với gần 1.000 trẻ em Mù Cang Chải (Yên Bái)

Nhân dịp Tết Trung thu năm 2023, chiều 23/9, Quỹ Bảo trợ trẻ em Việt Nam tổ chức chương trình “Phiên chợ 0 đồng” cho trẻ em tại xã Cao Phạ, huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái. Chương trình được thực hiện với sự phối hợp của Nhóm nữ đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa XV, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Yên Bái.

Yên Bái - Val de Marne: điển hình về cơ chế hợp tác địa phương giữa Việt Nam và Pháp

Yên Bái - Val de Marne: điển hình về cơ chế hợp tác địa phương giữa Việt Nam và Pháp

Kể từ năm 1996 khi bắt đầu thiết lập quan hệ hợp tác, tỉnh Val de Marne (Pháp) đã dành cho tỉnh Yên Bái (Việt Nam) nhiều sự quan tâm, hỗ trợ hiệu quả thông qua các dự án trên nhiều lĩnh vực, đưa quan hệ hai tỉnh trở thành một điển hình về cơ chế hợp tác cấp địa phương được Chính phủ, nhân dân Việt Nam và các đối tác quốc tế đánh giá cao.
Sơn Lâm (T/h)
Nguồn:

Tin bài liên quan

Bàn giao Nhà văn hóa cộng đồng cho đồng bào dân tộc Mông ở bản Huồi Xái (Nghệ An)

Bàn giao Nhà văn hóa cộng đồng cho đồng bào dân tộc Mông ở bản Huồi Xái (Nghệ An)

Ngày 30/12, tại bản Huồi Xái (xã Tri Lễ, huyện Quế Phong, tỉnh Nghệ An), Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Nghệ An phối hợp với huyện Quế Phong tổ chức Lễ khánh thành, bàn giao Nhà văn hóa cộng đồng cho đồng bào dân tộc Mông với tổng kinh phí 2,5 tỷ đồng.
An Giang: Nghề làm đường thốt nốt của đồng bào Khmer là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

An Giang: Nghề làm đường thốt nốt của đồng bào Khmer là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa có quyết định công nhận nghề làm đường thốt nốt của đồng bào Khmer tại huyện Tri Tôn và thị xã Tịnh Biên, tỉnh An Giang là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Phú Thọ: Nghề dệt thổ cẩm của người Mường được công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Phú Thọ: Nghề dệt thổ cẩm của người Mường được công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Vừa qua, UBND huyện Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ đã tổ chức lễ công bố và trao quyết định đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia “Nghề thủ công truyền thống - nghề dệt thổ cẩm của đồng bào dân tộc Mường xã Kim Thượng, xã Xuân Đài”, công nhận các điểm du lịch tại xã Xuân Sơn và khai mạc Ngày hội văn hóa, thể thao huyện năm 2024.

Các tin bài khác

"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" - những ẩn ý của người xưa

Tập tục “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi” vào dịp Tết Nguyên đán có từ lâu đời, chứa đựng nhiều triết lý sâu sắc về cuộc sống của cha ông ta và vẫn giữ nguyên giá trị đến tận ngày nay.
Những hoạt động văn hóa tín ngưỡng độc đáo đầu năm mới Ất Tỵ

Những hoạt động văn hóa tín ngưỡng độc đáo đầu năm mới Ất Tỵ

Nhiều hoạt động văn hóa tính ngưỡng độc đáo lâu đời của người dân trên cả nước được diễn ra dịp Tết đến, Xuân về.
Không gian văn hóa Tết các dân tộc

Không gian văn hóa Tết các dân tộc

Trong không khí đón Xuân Ất Tỵ, ngày 27/1, tại khu vực Cung Quy hoạch Hội chợ và Triển lãm tỉnh Quảng Ninh, thành phố Hạ Long diễn ra sự kiện “Không gian Văn hóa Tết các dân tộc tỉnh Quảng Ninh”. Đây là chương trình ý nghĩa, đặc sắc thu hút đông đảo người dân, du khách, diễn ra đến hết ngày 3/2.
Mâm cúng lễ Vu Lan báo hiếu gồm những gì?

Mâm cúng lễ Vu Lan báo hiếu gồm những gì?

Cúng lễ Vu Lan, các gia đình có thể dâng 3 lễ dành cho Phật, gia tiên và chúng sinh; mỗi gia đình có thể tùy theo điều kiện để chuẩn bị mâm cúng Vu Lan cho phù hợp.

Đọc nhiều

Hải quân Vùng 5: làm tốt công tác chuẩn bị huấn luyện

Hải quân Vùng 5: làm tốt công tác chuẩn bị huấn luyện

Đây là kết quả được ghi nhận tại buổi kiểm tra công tác chuẩn bị huấn luyện năm 2025 tại Lữ đoàn 127 và Trung đoàn 551 của đoàn công tác số 1 (Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân) diễn ra sáng ngày 18/2 tại TP. Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang.
Hải đội 132, Vùng 3 Hải quân: hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tham gia diễn tập hải quân đa phương quốc tế

Hải đội 132, Vùng 3 Hải quân: hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tham gia diễn tập hải quân đa phương quốc tế

Đây là một trong những kết quả nổi bật của Đảng bộ Hải đội 132 thuộc Đảng bộ cơ sở Lữ đoàn 172, Vùng 3 Hải quân trong nhiệm kỳ 2020-2025 được nêu tại Đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ 2025 – 2030 diễn ra ngày 17/02/2025, tại Đà Nẵng.
Thành lập Chi hội hữu nghị Việt - Nga cựu học viên Đại học Tổng hợp Mỏ Quốc gia Moskva

Thành lập Chi hội hữu nghị Việt - Nga cựu học viên Đại học Tổng hợp Mỏ Quốc gia Moskva

Ngày 15/2, tại Hà Nội đã diễn ra Đại hội thành lập Chi hội hữu nghị Việt - Nga cựu học viên Đại học Tổng hợp Mỏ Quốc gia Moskva.
Khách Tây uống cạn bát nước mắm khi lần đầu thử  bún chả Việt Nam

Khách Tây uống cạn bát nước mắm khi lần đầu thử bún chả Việt Nam

YouTuber người Mỹ Sonny Side khi đến Việt Nam đã đăng tải video thưởng thức bún chả kiểu Hà Nội tại một quán khá nổi tiếng nằm trên đường Trương Định, quận 3, TP.HCM. Sonny Side khẳng định bún chả là một trong những món rất dễ ăn của Việt Nam đối với du khách nước ngoài.
Hải quân Vùng 5: làm tốt công tác chuẩn bị huấn luyện

Hải quân Vùng 5: làm tốt công tác chuẩn bị huấn luyện

Đây là kết quả được ghi nhận tại buổi kiểm tra công tác chuẩn bị huấn luyện năm 2025 tại Lữ đoàn 127 và Trung đoàn 551 của đoàn công tác số 1 (Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân) diễn ra sáng ngày 18/2 tại TP. Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang.
Hải đội 132, Vùng 3 Hải quân: hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tham gia diễn tập hải quân đa phương quốc tế

Hải đội 132, Vùng 3 Hải quân: hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tham gia diễn tập hải quân đa phương quốc tế

Đây là một trong những kết quả nổi bật của Đảng bộ Hải đội 132 thuộc Đảng bộ cơ sở Lữ đoàn 172, Vùng 3 Hải quân trong nhiệm kỳ 2020-2025 được nêu tại Đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ 2025 – 2030 diễn ra ngày 17/02/2025, tại Đà Nẵng.
Hải quân Vùng 5: thực hiện tốt công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu

Hải quân Vùng 5: thực hiện tốt công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu

Đây là một trong những nhiệm vụ của Bộ Tư lệnh Hải quân Vùng 5 trong năm 2025 được nêu tại Hội nghị quán triệt, triển khai nhiệm vụ của Quân chủng Hải quân năm 2025 của Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân diễn ra chiều 17/2, tại TP. Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang.
ca nuoc co gan 560 cong trinh dat chung nhan xanh
video du an caf uom mam nhung cong dan toan cau tuong lai
infographics quan he huu nghi truyen thong va hop tac nhieu mat viet nam ba lan
infographics giai thuong du lich asean 2025 ton vinh 17 don vi cua viet nam
video quan he viet nam vuong quoc anh qua loi chuc tet cua cac nha ngoai giao
top nhung diem vui choi dip tet nguyen dan at ty 2025 tai ha noi
video ban hoa ca tinh huu nghi chao nam moi 2025
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực
Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới
Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?
[Video] Hà Nội rực rỡ sắc cờ chào mừng 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô
[Video] Người nước ngoài dọn cây đổ, tiếp tế cho bà con vùng lũ
[Video] Các tỉnh, thành khẩn trương hỗ trợ, khắc phục hậu quả cơn bão số 3
Những việc nên và không nên làm khi bão Yagi đổ bộ
Dự báo thời tiết ngày 18/2: Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ trời rét, có mưa nhỏ, Biển Đông cảnh báo sóng mạnh

Dự báo thời tiết ngày 18/2: Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ trời rét, có mưa nhỏ, Biển Đông cảnh báo sóng mạnh

Dự báo thời tiết ngày 18/2, Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ trời rét, vùng núi rét đậm, sáng có nơi mưa nhỏ rải rác.
Thời tiết hôm nay (17/2): Miền Bắc không khí lạnh tăng cường

Thời tiết hôm nay (17/2): Miền Bắc không khí lạnh tăng cường

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia,ngày 17/2, không khí lạnh đã ảnh hưởng đến một số nơi ở phía Tây Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ. Gió Đông Bắc trong đất liền mạnh cấp 2-3.
Dự báo thời tiết ngày 16/2: khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ trời rét, có mưa, mưa nhỏ

Dự báo thời tiết ngày 16/2: khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ trời rét, có mưa, mưa nhỏ

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia, sáng ngày 16/2, không khí lạnh tiếp tục ảnh hưởng đến những nơi khác ở phía Đông Bắc Bộ, sau đó ảnh hưởng đến một số nơi ở phía Tây Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ. Gió Đông Bắc trong đất liền mạnh cấp 2-3.
Từ ngày 15/2/2025: Cảnh sát giao thông kiểm tra, xử lý vi phạm an toàn đường sắt

Từ ngày 15/2/2025: Cảnh sát giao thông kiểm tra, xử lý vi phạm an toàn đường sắt

Từ ngày 15/2/2025, Cảnh sát giao thông kiểm tra, xử lý vi phạm hành lang an toàn đường sắt, lối đi tự mở trên các tuyến đường sắt quốc gia, nhằm thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các quy định của pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường sắt.
Việt Nam có 6 nhà khoa học đoạt giải thưởng sáng tạo châu Á

Việt Nam có 6 nhà khoa học đoạt giải thưởng sáng tạo châu Á

Giải thưởng sáng tạo châu Á của quỹ toàn cầu Hitachi vừa xướng tên 15 nhà khoa học đạt giải năm 2024, trong đó Việt Nam thắng lớn với 2 giải xuất sắc và 4 giải khuyến khích.
Cơ hội tham dự Hội nghị thượng đỉnh đầu tư tại Hoa Kỳ

Cơ hội tham dự Hội nghị thượng đỉnh đầu tư tại Hoa Kỳ

Ngày 13/2, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc E. Knapper thông báo về kế hoạch tổ chức đoàn doanh nghiệp Việt Nam tham dự Hội nghị thượng đỉnh đầu tư SelectUSA lần thứ 11, diễn ra từ ngày 11-14/5 tại National Harbor, bang Maryland, Hoa Kỳ.
Xuân Ất Tỵ - 2025

Xuân Ất Tỵ - 2025

Xuân Giáp Thìn - 2024

Xuân Giáp Thìn - 2024

Việt Nam  - Nhật Bản

Việt Nam - Nhật Bản

Việt Nam - Thái Lan

Việt Nam - Thái Lan

báo tết 2023

báo tết 2023

Việt Lào online

Việt Lào online

50 năm quan hệ Việt Nam - Ấn Độ

50 năm quan hệ Việt Nam - Ấn Độ

Tình hữu nghị vĩ đại

Tình hữu nghị vĩ đại

Tân mão 2011

Tân mão 2011

Sức sống mới cho ĐNND

Sức sống mới cho ĐNND

Phiên bản di động