VN lên tiếng trước việc Hoa Kỳ đưa tàu tuần tra khu vực Trường Sa

Trung Quốc cảnh báo Australia không "bắt chước" Mỹ ở Biển Đông

Tàu khu trục tên lửa Mỹ USS Lassen thực hiện tuần tra trong khu vực 12 hải lý thuộc đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng trái phép trên khu vực quần đảo Trường Sa của Việt Nam. (Ảnh: atimes.com)

Tờ The Australian Financial Review ngày 29/10 đưa tin, một chuyên gia quân sự và là quan chức cấp cao trong Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) đã cảnh báo Australia không nên làm leo thang căng thẳng ở Biển Đông bằng cách làm theo hoạt động của Mỹ.

Đại tá Lý Kiệt, một chuyên gia quân sự của PLA, nói rằng sự tham gia của Australia sẽ “chỉ mang lại rắc rối” và "Canberra không nên dính líu đến vấn đề này." Ông này nhấn mạnh: “Australia không có lợi ích gì để tham gia vào việc này.”

Cảnh báo trên được Đại tá Lý Kiệt đưa ra sau khi có thông tin cho rằng các nhà hoạch định quốc phòng Australia đang chuẩn bị kế hoạch để đối phó với những tình huống bất ngờ về khả năng cử tàu đi qua vùng biển tranh chấp ở Biển Đông để ủng hộ Mỹ, song Chính phủ Australia hiện không có ý định áp dụng ngay lập tức.

Ông này cũng cho rằng nếu Mỹ tiếp tục tiến hành hoạt động giám sát gần các đảo mà Trung Quốc bồi đắp trái phép thì khả năng xảy ra một cuộc đụng độ là “không thể loại trừ”.

Trước đó, nhật báo Phố Wall (WSJ) ngày 28/10 cho biết Australia đang cân nhắc khả năng sẽ triển khai tàu tới các đảo nhân tạo ​mà Trung Quốc bồi lấp, xây dựng trái phép tại Biển Đông giống như cách mà Mỹ đã thực hiện.

Các nhà hoạch định chính sách quốc phòng Australia cho biết nước này đã và đang tính toán tới các lựa chọn.

Một quan chức tham gia xây dựng chiến lược quân sự tại Biển Đông cho Bộ trưởng Quốc phòng Australia Marise Payne xác nhận rằng Canberra đã chuẩn bị các kế hoạch triển khai các chiến dịch hải quân hoặc các chiến dịch trên không bằng các máy bay tuần tra trên biển.

Tuy không trả lời câu hỏi liệu Australia có kế hoạch tuần tra Biển Đông hay không, song bà Payne nói rằng "Australia có lợi ích chính đáng trong việc duy trì hòa bình và ổn định, tôn trọng luật pháp quốc tế, tự do giao thương, tự do hàng hải tại Biển Đông. Hiện nay các tàu và máy bay của Australia tiếp tục thực thi các quyền tự do hàng hải và tự do bay trên Biển Đông."

Về khả năng tham gia tuần tra cùng Mỹ, bà Payne hôm 27/10 nói rằng Australia không tham gia tuần tra cùng Mỹ thách thức các tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc.

Theo WSJ, việc này đã được thảo luận không chính thức tại Boston (Mỹ) giữa bà Payne, Ngoại trưởng Julie Bishop và các đối tác Mỹ gồm ông Ash Carter và John Kerry. Dù không tham gia tuần tra chung, song Australia cam kết sẽ thúc đẩy hợp tác cũng như tập trận chung cùng với hải quân Mỹ.

Còn Chuyên gia Peter Jennings, Giám đốc điều hành của Viện Chính sách Chiến lược Australia (viện nghiên cứu về an ninh do chính phủ hậu thuẫn), người đang cố vấn cho chính phủ Canberra về chính sách Biển Đông, cho rằng hầu hết các đồng minh của Mỹ tại khu vực sẽ tiếp nối với các cuộc diễn tập của riêng mình nhằm khẳng định quyền tự do hàng hải.

Dư luận quốc tế ủng hộ Mỹ điều tàu chiến tới Biển Đông

Ngày 27/10, Chủ tịch Ủy ban Quân lực Thượng viện Mỹ, ông John McCain đã hoan nghênh quyết định của chính quyền Tổng thống Barack Obama điều tàu khu trục trang bị tên lửa dẫn đường USS Lassen vào khu vực 12 hải lý (21km) xung quanh các đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng trái phép ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam, đồng thời cho rằng động thái này đáng lẽ phải được triển khai từ lâu.

Trong khi đó, Hạ nghị sỹ Randy Forbes thuộc Ủy ban Quân lực Hạ viện Mỹ, cho rằng hành động này là cần thiết do những bất ổn tại khu vực này.

Ông nhấn mạnh theo luật pháp quốc tế, rõ ràng Trung Quốc không có tuyên bố hợp pháp nào đối với chủ quyền tại các vùng biển trên và hiện là thời điểm để chính quyền Obama tái khẳng định cam kết lâu dài của Mỹ đối với tự do hàng hải và đảm bảo hòa bình, ổn định tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Trước đó cùng ngày, điều trần trước Ủy ban Quân lực Thượng viện Mỹ, Bộ trưởng Quốc phòng Ashton Carter đã đề nghị có thêm hoạt động tại khu vực 12 hải lý xung quanh các đảo nhân tạo do Trung Quốc bồi đắp và xây dựng trái phép ở quần đảo Trường Sa.

Liên quan đến việc Mỹ đưa tàu khu trục USS Lassen vào Biển Đông, Tổng thống Philippines Benigno Aquino ngày 27/10 cho rằng đây là việc làm quan trọng nhằm duy trì "cán cân quyền lực" tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Australia cũng hoan nghênh động thái trên của Hải quân Mỹ. Bộ trưởng Quốc phòng Australia Marise Payne nêu rõ tất cả các nước đều có quyền tự do hàng hải và tự do hàng không, trong đó có vùng Biển Đông, theo đúng luật pháp quốc tế.

Ông cho biết gần 60% lượng hàng xuất khẩu của Australia được vận chuyển qua Biển Đông và nước này có các lợi ích chính đáng trong việc duy trì hòa bình và ổn định tại vùng biển quan trọng này.

Cùng ngày, Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshihide Suga cho biết Mỹ và Nhật Bản đã trao đổi thông tin về việc tàu khu trục USS Lassen đi vào Biển Đông. Theo ông, những dự án tôn tạo lớn và xây dựng của Trung Quốc tại khu vực quần đảo Trường Sa cũng như các hành động đơn phương làm gia tăng căng thẳng và thay đổi hiện trạng tại Biển Đông là mối quan ngại chung của cộng đồng quốc tế.

Đài Phát thanh Quốc tế Hàn Quốc (KBS) sáng 28/10 dẫn lời một quan chức giấu tên của Phủ Tổng thống Hàn Quốc khẳng định lập trường của Seoul cần giải quyết tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông một cách hòa bình theo luật pháp quốc tế.

Quan chức trên nhấn mạnh Hàn Quốc sẽ tận dụng các diễn đàn quốc tế để kêu gọi các bên liên quan không tiến hành thêm bất kỳ hành động nào gây phương hại đến môi trường an ninh và hòa bình ở khu vực Biển Đông.

Vị quan chức này cũng cho biết Biển Đông là khu vực rộng lớn có vai trò quan trọng, là con đường thông thương trên biển quyết định tới 90% lượng nhiên liệu nhập khẩu và 30% lượng hàng hóa xuất khẩu của Hàn Quốc.

Ngày 27/10, hãng tin AFP (Pháp) dẫn lời một quan chức quốc phòng Mỹ cho biết tàu khu trục được trang bị tên lửa dẫn đường USS Lassen của Hải quân Mỹ đã đi vào khu vực 12 hải lý (21km) xung quanh các đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng trái phép ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Đây được xem là động thái cụ thể đầu tiên trong kế hoạch của Mỹ triển khai đều đặn các hoạt động tuần tra ở Biển Đông.

Quan chức trên khẳng định: "Chúng tôi đang tiến hành các hoạt động thông thường trên Biển Đông, phù hợp với luật pháp quốc tế. Các lực lượng Mỹ hoạt động tại châu Á-Thái Bình Dương dựa trên cơ sở thường nhật, kể cả ở Biển Đông."

Quan chức này cũng lưu ý rằng hoạt động như vậy "không liên quan tới vấn đề chủ quyền đối với những hòn đảo đó."

Theo Reuters, tàu USS Lassen sẽ tiến gần các đảo Subi và Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa và khả năng sẽ được các máy bay do thám P-8A và P-3, vốn thường xuyên tiến hành hoạt động trong khu vực, hộ tống. Các chuyến tuần tra tiếp theo có thể sẽ diễn ra trong những tuần tới.

Subi và Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa nằm trong số 7 bãi đá của Việt Nam bị Trung Quốc chiếm giữ phi pháp. Việt Nam khẳng định có đầy đủ căn cứ pháp lý và lịch sử về chủ quyền đối với Hoàng Sa và Trường Sa, trong đó có Subi và Vành Khăn.

Trước việc báo chí Mỹ thông tin về việc Washington đưa tàu chiến vào vùng biển 12 hải lý quanh các đảo Trung Quốc xây dựng trái phép trên quần đảo Trường Sa của Việt Nam, ngày 15/10, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam đã nêu rõ: "Các quốc gia trong và ngoài khu vực đều có trách nhiệm đóng góp vào việc duy trì và tăng cường hòa bình, ổn định cũng như an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không của khu vực này. Những đóng góp đó phải dựa trên cơ sở nghiêm túc tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước của Liên hợp quốc về luật biển năm 1982, Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), cũng như nhằm tiến tới sớm đạt được Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC)". (Theo VietnamPlus)