Trang chủ Bạn đọc - Cần biết
19:13 | 26/05/2017 GMT+7

Trung Quốc khoe tên lửa phòng không HQ-16 hơn cả Buk của Nga: Bị chuyên gia bóc mẽ

aa
Sự xuất hiện của Hồng Kỳ HQ-16 tại một Triển lãm làm dấy nên nghi ngờ về sự sao chép toàn bộ hay chỉ là phiên bản copy ý tưởng của hệ thống phòng không Buk nổi tiếng của Nga.

Trong cuộc Triển lãm hàng không Chu Hải tháng 11/2016, Trung Quốc tiếp tục giới thiệu hệ thống tên lửa phòng không Hồng Kỳ-16 (HQ-16) do Tập đoàn Khoa học kỹ thuật vũ trụ Trung Quốc (CASC) nghiên cứu chế tạo.

Sự xuất hiện của Hồng Kỳ-16 làm dấy nên nghi ngờ về sự sao chép của hệ thống phòng không Buk nổi tiếng của Nga. Vậy giữa hai hệ thống này có điểm gì giống và khác nhau.

Hồng Kỳ-16 có phải là "hàng nhái" toàn bộ hay chỉ là phiên bản "copy" ý tưởng hay một phần của hệ thống tên lửa phòng không Buk; chúng ta tìm hiểu nguồn gốc xuất xứ cũng như so sánh tính năng kỹ chiến thuật của hai hệ thống này.

trung quoc khoe ten lua phong khong hq 16 hon ca buk cua nga bi chuyen gia boc me

Tổ hợp tên lửa phòng không HQ-16 Trung Quốc diễn tập bắn đạn thật.

Nguồn gốc xuất xứ của Hồng Kỳ-16

Theo tạp chí "Kỹ thuật và vũ khí" Nga, Trung Quốc chưa được tiếp cận toàn bộ với hệ thống Buk-9K37; nhưng sở dĩ Trung Quốc nghiên cứu phát triển được loại vũ khí có quy cách và tính năng tương tự, có thể liên quan đến một giao dịch thương mại quân sự khác.

Tháng 8/1997, Trung Quốc và Nga đã ký kết hợp đồng mua bán tàu quân sự. Trong hợp đồng này, Nga đã bán cho Trung Quốc 2 chiếc tàu khu trục 956 lớp Sovremenny cùng hệ thống vũ khí đi kèm. Trung Quốc rất hài lòng với tính năng ưu việt của tàu 956 trong đó có hệ thống tên lửa phòng không Shtil (phiên bản của Buk trên tàu hải quân) trang bị trên tàu.

Rất nhanh chóng, loại vũ khí này được cục thiết kế Ngưu Lang Tinh và cục thiết kế Cách Tân phối hợp nghiên cứu và sản phẩm Hồng Kỳ-16 ra đời trong hoàn cảnh như vậy.

Từ copy một phần đến phiên bản Trung Quốc

Dự án nghiên cứu chế tạo hệ thống tên lửa Hồng Kỳ-16 chính thức bắt đầu từ tháng 7/1999, năm 2009 chính thức công khai hóa trong lễ duyệt binh mừng quốc khánh; năm 2012 được đưa ra giới thiệu lần đầu tại Triển lãm hàng không Chu Hải.

Chính vì Trung Quốc không được tiếp cận đồng bộ với hệ thống tên lửa Buk, nên đơn vị tác chiến tiêu chuẩn của Hồng Kỳ-16 cũng khác với đơn vị tên lửa Buk nguyên bản. Hệ thống nguyên bản Buk bao gồm 1 xe radar trinh sát mục tiêu, 1 xe chỉ huy và 3 đến 4 xe radar điều khiển hỏa lực kiêm xe phóng. Ngoài ra, mỗi đại đội có thể có từ 2 đến 3 xe chở đạn kiêm xe phóng.

Hệ thống Hồng Kỳ-16 cũng bao gồm một xe radar trinh sát mục tiêu, 1 xe chỉ huy nhưng chỉ có 1 xe radar điều khiển hỏa lực, xe phóng được tách riêng và không có xe chở đạn kiêm xe phóng như của Buk.

Lý giải về điều này, các chuyên gia quân sự cho rằng, hệ thống Buk là hệ thống phòng không lục quân dã chiến, được tăng cường hoặc phối thuộc cho các sư đoàn cơ giới của Liên Xô (trước đây) và Nga ngày nay.

Trong thời kỳ chiến tranh Lạnh, Liên Xô đã rút ra bài học kinh nghiệm từ những cuộc chiến tranh Trung Đông, nếu chỉ có radar điều khiển hỏa lực hoặc radar tìm bắt mục tiêu đơn nhất sẽ khó đảm bảo khả năng tác chiến liên tục của toàn bộ hệ thống tên lửa đất đối không, nếu radar hệ thống bị phá hủy, tất cả các nhánh hệ thống sẽ bị tê liệt.

trung quoc khoe ten lua phong khong hq 16 hon ca buk cua nga bi chuyen gia boc me

Tổ hợp tên lửa phòng không HQ-16 Trung Quốc diễn tập bắn đạn thật.

Vì vậy, khi thiết kế hệ thống tên lửa Buk, họ mới bố trí riêng cho mỗi xe phóng đạn được phối thuộc 1 radar điều khiển hỏa lực; họ hết sức nhấn mạnh đến thiết kế dự phòng.

Đối với Hồng Kỳ-16 của Trung Quốc, tất cả thiết kế đều tiếp cận Hồng Kỳ-9 của không quân, khái niệm thiết kế gần với phòng không khu vực, chứ không phải dùng cho phòng không dã chiến lục quân.

Với hệ thống Buk của Nga, không cần chuẩn bị trận địa trước; nó có thể "dừng bắn không chuẩn bị trước" (với phiên bản cũ) hoặc "vừa chạy vừa bắn" (đối với phiên bản Buk-2M). Còn hệ thống HQ-16, các trận địa bắn đều được chuẩn bị trước.

Tuy Hồng Kỳ-16 quảng cáo có hệ thống radar điều khiển hỏa lực với tính năng ưu việt, nhưng một khi radar này bị phá hủy, toàn bộ hệ thống sẽ bị tê liệt. Ngoài ra, xe tiếp đạn của Hồng Kỳ-16 cũng không có khả năng phóng đạn.

Hiển nhiên, trong lĩnh vực phòng không dã chiến, Trung Quốc còn thiếu kinh nghiệm thực tiễn chiến đấu và không đưa được vào trong thiết kế vũ khí như của Nga; có thể coi đây là điểm trừ của Hồng Kỳ-16 so với Buk.

Xe phóng tên lửa HQ-16 chở sẵn 6 quả đạn. Thời gian chuyển từ trạng thái hành quân chuyển sang trạng thái chiến đấu (phóng quả đạn đầu tiên) mất 12 đến 14 phút, trong đó không bao gồm thời gian tìm bắt mục tiêu, vì việc xác định mục tiêu chủ yếu do xe radar và xe chỉ huy phụ trách, mỗi quả đạn phóng cách nhau 3 giây, thời gian phóng hết cơ số đạn từ 25 đến 30 giây.

Hồng Kỳ liệu có hơn cả Buk?

Một tạp chí quốc phòng khá nổi tiếng nói rằng, khi đại diện thương mại quân sự Trung Quốc giới thiệu Hồng Kỳ-16 tại triển lãm nước ngoài, đã không trực tiếp trả lời chủ đề về tên lửa Buk-9M38; nhưng họ lại muốn so sánh Hồng Kỳ-16 với hệ thống Buk, cho rằng tên lửa của mình có ưu thế vượt trội về chỉ tiêu kỹ, chiến thuật.

Tuy nhiên, do các nhà thiết kế Trung Quốc chỉ được tiếp cận hệ thống Buk từ phiên bản của hải quân (Shtil), do vậy họ không nắm được tính năng kỹ chiến thuật ưu việt của toàn hệ thống Buk.

Về những khác biệt cụ thể giữa Hồng Kỳ-16 so với Buk; trước hết nói về thiết kế phần khung gầm. Hiện nay, hầu hết hệ thống Buk đang trong biên chế sử dụng kiểu bánh xích GM-569, trọng lượng xe bệ phóng lên tới 33 tấn, về khả năng cơ động trên đường bộ đương nhiên không thể bằng Hồng Kỳ-16.

trung quoc khoe ten lua phong khong hq 16 hon ca buk cua nga bi chuyen gia boc me

Tổ hợp tên lửa phòng không Buk của Nga.

Tuy nhiên đây chính là sự khác biệt về địa hình và sự vận dụng chiến thuật của hai bên (Nga và Trung Quốc). Mọi người đều biết, nước Nga đất rộng nhưng hạ tầng giao thông lại không được hoàn chỉnh, cộng thêm phương thức tác chiến của Buk chủ yếu là đi theo các đơn vị cơ giới trên đồng bằng của châu Âu, cho nên sử dụng thiết kế bánh xích.

Điểm cộng của Buk nữa là sử dụng rất nhiều linh kiện thuộc hệ thống phòng không dã chiến thường dùng khác của quân đội Nga như Tor-M1, Tunguska… nên thiết kế khung gầm như vậy sẽ giảm bớt gánh nặng hậu cần.

Tuy nhiên, những năm gần đây, Nga tăng cường xuất khẩu vũ khí nên đã đưa ra loại xe sử dụng thiết kế bánh hơi theo yêu cầu của khách hàng.

Hồng Kỳ-16 sử dụng loại bánh hơi, chủ yếu là xem xét đến mạng lưới đường bộ ở miền Đông Trung Quốc đã rất phát triển, cho dù ở khu vực miền Tây thì phần nhiều vẫn là hoang mạc, thảo nguyên ít mưa, nhưng lại có thể tận dụng mạng lưới đường sắt để chuyên chở, nên lựa chọn loại xe bánh hơi.

uy vậy nhiều loại vũ khí phòng không dã chiến của Trung Quốc lại sử dụng các khung gầm khác nhau, gây khó khăn cho công tác bảo đảm kỹ thuật.

Ngoài ra, thao tác của Hồng Kỳ-16 giống như Hồng Kỳ-9, sau khi xe bệ phóng đến trận địa, nhân viên phải xuống xe để triển khai hệ thống cùng giá anten, khiến thời gian chuyển từ hành quân đến khi phóng được quả đạn tên lửa đầu tiên mất khá nhiều thời gian.

Với hệ thống Buk, nhân viên chỉ cần thao tác trong xe nên thời gian từ khi hành tiến đến khi phóng quả đạn đầu tiên chỉ cần 5 phút.

Trung Quốc nhấn mạnh tính năng radar Hồng Kỳ-16 tốt hơn so với hệ thống Buk. Ở bộ phận radar tìm bắt mục tiêu, Buk sử dụng loại radar 9S18, cự ly tối đa tìm bắt mục tiêu là 160km; xe chỉ huy điều khiển có thể đồng thời xử lý 60 mục tiêu và đưa tham số của 36 mục tiêu trong đó sang xe phóng tên lửa.

Radar trinh sát của Hồng Kỳ-16 là anten điều khiển chủ động, khả năng tìm bắt nhiều nhất là 144 mục tiêu, nhưng trên thực tế nó chỉ có thể theo bám và khóa 48 mục tiêu, khi truyền sang xe chỉ huy điều khiển sẽ chỉ còn điều khiển được hỏa lực đối với 24 mục tiêu. Về radar trinh sát, hệ thống Hồng Kỳ-16 kém hẳn hệ thống của Buk.

Điều mà Hồng Kỳ-16 không thể sánh được là đơn vị hỏa lực của Buk-M2 vốn kèm theo 4 đến 6 xe phóng đạn có gắn radar điều khiển hỏa lực 9S36, có thể bổ sung bù đắp những khiếm khuyết về tìm bắt mục tiêu bay thấp.

Mỗi đơn vị hỏa lực của Buk-M2 mới được tăng cường thêm 2 chiếc xe radar điều khiển hỏa lực 9S36 có thiết bị nâng cao bệ radar, có khả năng tìm bắt mục tiêu bay thấp, điều này có nghĩa 1 đơn vị hỏa lực Buk-M2 có thể đồng thời tấn công 16 đến 32 mục tiêu, gấp 2 đến 4 lần so với Hồng Kỳ-16.

Điều đáng chú ý là, Trung Quốc chỉ muốn thông qua nhập khẩu của Nga tàu khu trục 956E, 956EM để được sở hữu tên lửa 9M38, 9M317. Về tính năng của 2 loại tên lửa đó thì Hồng Kỳ-16 thực sự không thể sánh bằng. Đánh giá chung về tính năng tổng thể thì Buk hoàn toàn vượt trội hơn Hồng Kỳ-16.

Tài liệu tham khảo:

1. Kim Khải, T/c "Tri thức binh khí", số 3/2017.

2. Egyptian President Reinforces Friendship with Russia

3.http://www.onwar.com/weapons/rocket/missiles/Russia_SA11.htm

Trung tá Trịnh Ngọc Tiến, Trường Đại học Chính trị - Bộ Quốc phòng

Nguồn:

Tin bài liên quan

Các tin bài khác

Thời tiết hôm nay (05/7): Bão số 2 giật cấp 10, gây biển động mạnh ở phía Đông Bắc Biển Đông

Thời tiết hôm nay (05/7): Bão số 2 giật cấp 10, gây biển động mạnh ở phía Đông Bắc Biển Đông

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua (04/7), áp thấp nhiệt đới trên vùng biển phía Đông Bắc khu vực Bắc Biển Đông đã mạnh lên thành bão, cơn bão số 02 năm 2025.
Thời tiết hôm nay (04/7): Bắc Bộ tiếp tục có mưa lớn cục bộ

Thời tiết hôm nay (04/7): Bắc Bộ tiếp tục có mưa lớn cục bộ

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, ngày 04/7, Bắc Bộ và khu vực từ Thanh Hóa đến Quảng Ngãi tiếp tục có mưa rào và giông rải rác, cục bộ có nơi mưa to.
Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua và sáng sớm nay (02/7), khu vực Bắc Bộ và Thanh Hóa có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to đến rất to. Trong ngày 02/7, Bắc Bộ và Thanh Hóa tiếp tục có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to. Lượng mưa phổ biến: 20–50mm, cục bộ có nơi trên 100mm.
Từ ngày 01/7/2025: Chính thức bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh, thay mã số thuế bằng số định danh

Từ ngày 01/7/2025: Chính thức bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh, thay mã số thuế bằng số định danh

Từ ngày 01/7/2025, một số chính sách mới sẽ chính thức có hiệu lực như: bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh; thay mã số thuế bằng số định danh; mở rộng đối tượng được tham gia Bảo hiểm Xã hội (BHXH) bắt buộc; 28 Nghị định về phân cấp, phân quyền có hiệu lực...

Đọc nhiều

Xây dựng ý tưởng bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại Cà Mau

Xây dựng ý tưởng bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại Cà Mau

Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Cà Mau vừa phối hợp cùng Tổ chức WWF - Việt Nam tổ chức hội thảo tham vấn ý kiến các bên liên quan trong việc xây dựng ý tưởng cho dự án bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại tỉnh Cà Mau.
Lan tỏa Việt phục tại London (Vương quốc Anh)

Lan tỏa Việt phục tại London (Vương quốc Anh)

Sự kiện “Việt phục bộ hành London” vừa diễn ra giữa lòng thủ đô nước Anh, thu hút sự chú ý của đông đảo người dân và du khách. Những bộ trang phục truyền thống từ áo viên lĩnh, giao lĩnh, áo tấc, nhật bình, ngũ thân, áo dài, áo yếm… đến các thiết kế cách tân hiện đại cùng nhau sải bước trên đường phố London.
Đại sứ Marc Knapper: Mỹ muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình phát triển

Đại sứ Marc Knapper: Mỹ muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình phát triển

Đại sứ khẳng định Mỹ mong muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình trở thành một nền kinh tế dựa trên công nghệ cao, năng lượng sạch như lãnh đạo cấp cao đã đề ra.
Quan hệ Việt Nam - Brazil: Gắn bó, thực chất từ nền tảng nhân dân

Quan hệ Việt Nam - Brazil: Gắn bó, thực chất từ nền tảng nhân dân

Đại hội Hội hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Brazil được tổ chức ngay sau chuyến thăm chính thức Brazil và dự Hội nghị cấp cao các nước mới nổi (BRICS) của Thủ tướng Phạm Minh Chính từ ngày 04-08/7. Đây là sự kiện quan trọng, nối tiếp các dấu mốc trong quan hệ hai nước: Việt Nam - Brazil ký thỏa thuận nâng cấp lên Đối tác chiến lược (11/2024); Brazil công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường và chuyến thăm Việt Nam lần thứ hai của Tổng thống Lula da Silva (tháng 3/2025).
Sôi động giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị

Sôi động giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị

6 tháng đầu năm nay, lượng khách xuất, nhập cảnh qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (tỉnh Lạng Sơn) tăng 16% so với cùng kỳ năm trước. Điều này phản ánh rõ nét nhu cầu giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị đã tăng cao.
Cán bộ, chiến sĩ Vùng 3 Hải quân giúp nhân dân chữa cháy rừng

Cán bộ, chiến sĩ Vùng 3 Hải quân giúp nhân dân chữa cháy rừng

Vào lúc 17 giờ 00 phút ngày 8/7, cán bộ, chiến sĩ Trạm 535 thuộc Trung đoàn 351, Vùng 3 Hải quân đã phối hợp với các lực lượng vũ trang và nhân dân trên địa bàn xã Phú Trạch, tỉnh Quảng Trị đã khống chế hoàn toàn đám cháy rừng, bảo đảm an toàn tuyệt đối.
Thúc đẩy hợp tác biên giới Việt Nam - Campuchia

Thúc đẩy hợp tác biên giới Việt Nam - Campuchia

Trong chuyến thăm và làm việc tại tỉnh Prey Veng (Campuchia), Đại sứ Việt Nam tại Campuchia Nguyễn Minh Vũ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khánh thành cặp cửa khẩu quốc tế Tân Nam (Tây Ninh, Việt Nam) - Meun Chey (Prey Veng, Campuchia) trong thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, giao lưu nhân dân giữa các tỉnh giáp biên hai nước.
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực
Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới
Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?
Phiên bản di động