Trang chủ Bờ cõi biển đảo Nhịp sống biển đảo
17:49 | 19/12/2020 GMT+7

Tín ngưỡng thờ cá Ông: Nét văn hóa của cư dân vùng biển

aa
Cư dân vùng biển Quảng Ngãi có tín ngưỡng thờ cá Ông. Và việc tìm hiểu tín ngưỡng này cũng sẽ mang đến cho du khách một trải nghiệm thú vị, nhất là khi những nơi thờ phụng bước vào mùa lễ hội.
Danh mục 7 chất được phép sử dụng trong vùng biển Việt Nam Danh mục 7 chất được phép sử dụng trong vùng biển Việt Nam
Độc đáo làn điệu hò bả trạo của người dân vùng biển Quảng Nam Độc đáo làn điệu hò bả trạo của người dân vùng biển Quảng Nam

Lưu giữ giá trị văn hóa truyền thống

Tín ngưỡng thờ cá Ông gắn với lễ hội cầu ngư là sinh hoạt văn hóa đặc trưng của cư dân ven biển miền Trung nói chung và Quảng Ngãi nói riêng, góp phần gìn giữ và nâng cao giá trị của tín ngưỡng, lễ hội truyền thống trong kho tàng văn hóa dân tộc. Với ngư dân, cá Voi hay còn gọi là cá Ông có vị thế đặc biệt.

Tương truyền rằng, xa xưa Phật Bà Quan Thế Âm đã xé pháp y thành muôn mảnh thả trên mặt biển, hóa phép cho chúng thành cá Voi và lấy xương voi ban cho loài cá này, giúp chúng có sức mạnh để có thể cứu dân. Từ đó, mỗi khi có thuyền gặp nạn là cá Voi lại xuất hiện để cứu người, dìu ghe thuyền vào bờ. Sự tích cá Voi và sự thiêng hóa của nó còn được ghi chép trong các thư tịch cổ. Sách "Đại Nam nhất thống chí" có đoạn: “Cá Voi được gọi là Đức Ngư, tánh từ thiện hay cứu giúp người đi qua biển do mắc nạn. Đầu niên hiệu Minh Mạng, vua đặt tên cho là Nhân ngư, đầu niên hiệu Tự Đức gọi là Đức Ngư”...

Lăng Tân (Lý Sơn) - nơi thờ bộ xương cá Ông có niên đại gần 200 năm. Ảnh: T.L
Lăng Tân (Lý Sơn) - nơi thờ bộ xương cá Ông có niên đại gần 200 năm. Ảnh: T.L

Tại huyện Lý Sơn, tín ngưỡng thờ cúng cá Ông trở thành văn hoá tâm linh, gắn bó không thể tách rời đối với cư dân đất đảo. Ông Phạm Trai, ở xã An Vĩnh, nhiều năm quản lý lăng Tân chia sẻ: "Trong tâm thức của ngư dân, cá Ông chính là thần Nam Hải, vị thần sinh ra từ mảnh áo cà sa của Quan âm Bồ tát. Dù cá Ông được thờ cúng nhiều nơi, nhưng Lý Sơn là nơi có nhiều lăng cá Ông nhất". Huyện Lý Sơn hiện có 13 lăng, miếu thờ cá Ông. Trong đó lăng Tân đang thờ tự bộ xương cá Voi lớn nhất Việt Nam, được tôn vinh là lăng Đồng Đình Đại Vương, vị thần có quyền lực nhất trên Biển Đông. Bộ xương cá Voi ở đây có chiều dài 24m, niên đại hơn 400 năm. Các lăng thờ cá Ông trên đảo là địa điểm tín ngưỡng, tâm linh, là nơi tổ chức các lễ hội văn hóa dân gian liên quan đến tục thờ cúng cá Ông, các lễ hội cầu ngư, đua thuyền gắn với nghi lễ tế cá Ông mang đậm sắc thái văn hóa biển.

Ở các địa phương ven biển trong tỉnh nhiều nơi có lăng thờ cá Ông. Một số lăng hiện còn giữ khá nguyên vẻ đẹp kiến trúc cổ cách đây vài trăm năm như: Lăng Đông Yên, Mỹ Huệ, Cù Lao, Thanh Thủy (Bình Sơn), lăng An Chuẩn (Mộ Đức), lăng Thạch Bi - Sa Huỳnh (Đức Phổ)...

Khát vọng vươn ra biển lớn

Thờ phụng cá Ông và tổ chức lễ hội cầu ngư của các cư dân vùng biển hàm chứa nhiều giá trị nhân văn sâu sắc, hướng con người đến những điều tốt đẹp trong cuộc sống. Đó là tư tưởng tôn trọng và sống hài hòa với tự nhiên - nơi mà từ bao đời nay, con người vừa phải chống chọi, vừa phải nương tựa để tìm kế sinh tồn, phát triển bền vững. Tín ngưỡng ấy còn phản ánh một đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”. Sự thiêng hóa một loài vật trong thực tế để thờ phụng từ thế hệ này sang thế hệ khác, không chỉ phản ánh khát vọng về cuộc sống bình yên, mà còn mang tính cố kết cộng đồng. Các ngư dân vùng biển đã và đang hằng ngày bảo tồn, gìn giữ nét văn hóa quan trọng ấy cho con cháu đời sau tiếp nối. Lão ngư Trần Phát, ở làng chài Gành Cả, xã Bình Châu (Bình Sơn) cho biết: "Khi chưa cúng cá Ông thì bà con mình chưa thể xuất hành đi biển được. Đầu năm, các chủ vạn đều phải cúng xin thần Nam Hải để ngư dân xuất hành đánh bắt an toàn, bội thu".

Trải qua thời gian, nhiều lăng thờ cá Ông đã xuống cấp, hư hỏng. Người dân các địa phương ven biển đã đóng góp tiền của, công sức để tu sửa, giữ gìn các lăng thờ nhằm lưu giữ nét đẹp văn hóa truyền thống từ bao đời nay ở vùng ven biển.

Độc đáo làn điệu hò bả trạo của người dân vùng biển Quảng Nam Độc đáo làn điệu hò bả trạo của người dân vùng biển Quảng Nam
Hát bả trạo (hay hò bả trạo) là một loại hình văn hoá phi vật thể phong phú về tư tưởng và nghệ thuật, do các thế hệ tiền nhân sáng tạo. Theo cách lý giải của những ngư miền biển thì bả tức là cầm chắc, còn trạo có nghĩa là mái chèo; bả trạo có nghĩa là cầm chắc mái chèo để giong buồm ra khơi.
Những “cột mốc sống” nơi biên cương Những “cột mốc sống” nơi biên cương
Bằng những việc làm cụ thể, đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín tại các bản làng biên giới đã có nhiều đóng góp, giữ gìn sự bình yên nơi biên cương.
KIM NGÂN
Nguồn: Theo Báo Quảng Ngãi

Tin bài liên quan

Shaman giáo Siberia: Vũ điệu của các pháp sư

Shaman giáo Siberia: Vũ điệu của các pháp sư

Tại vùng Siberia nguyên sơ và hùng vĩ, Shaman giáo đang hồi sinh đầy mạnh mẽ, gợi nhớ về những truyền thống cổ xưa. Shaman giáo tại Siberia - nơi con người kết nối với năng lượng thiên nhiên và thế giới linh hồn kỳ bí.
Tự do tín ngưỡng, tôn giáo ở Việt Nam: Sự thật không thể phủ nhận

Tự do tín ngưỡng, tôn giáo ở Việt Nam: Sự thật không thể phủ nhận

Nhiều năm qua, các đối tượng thiếu thiện chí, cực đoan, phản động không ngừng tìm mọi phương thức, thủ đoạn hòng chống phá Đảng, Nhà nước ta. Một trong những vấn đề mà họ thường xuyên rêu rao, bịa đặt, đeo bám quyết liệt là xuyên tạc, vu khống về tình hình tự do, tín ngưỡng, tôn giáo ở Việt Nam. Thủ đoạn, hoạt động này tiếp tục được các thế lực thù địch đẩy mạnh trong năm 2024.
Tôn vinh giá trị tín ngưỡng thờ mẫu tại Bắc Ninh

Tôn vinh giá trị tín ngưỡng thờ mẫu tại Bắc Ninh

Ngày 29/11, Ban Quản lý di tích tỉnh Bắc Ninh đã tổ chức hội thảo khoa học "Giá trị di sản văn hóa tín ngưỡng thờ mẫu tỉnh Bắc Ninh và định hướng công tác quản lý trong đời sống đương đại".

Các tin bài khác

Người chiến sĩ Hải quân kiên cường nơi đầu sóng qua những bức ảnh

Người chiến sĩ Hải quân kiên cường nơi đầu sóng qua những bức ảnh

Từ ngày 01 đến 06/7, tại đặc khu Phú Quốc (tỉnh An Giang), Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân tổ chức trưng bày ảnh với chủ đề “Tự hào người chiến sĩ Hải quân”. Hơn 300 bức ảnh được giới thiệu tại trưng bày đã khắc họa sinh động hình ảnh người lính biển - kiên cường nơi đầu sóng ngọn gió, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh để bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc, đồng thời là điểm tựa vững chắc của nhân dân trên địa bàn đóng quân.
An Giang: Bàn giao “Nhà đồng đội” cho quân nhân có hoàn cảnh khó khăn

An Giang: Bàn giao “Nhà đồng đội” cho quân nhân có hoàn cảnh khó khăn

Ngày 02/7, tại phường Rạch Giá (tỉnh An Giang), Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân đã tổ chức lễ bàn giao “Nhà đồng đội” cho quân nhân có hoàn cảnh khó khăn về nhà ở đang công tác tại đơn vị.
Vùng 5 Hải quân: Nâng cao kiến thức pháp luật cho cán bộ, chiến sĩ

Vùng 5 Hải quân: Nâng cao kiến thức pháp luật cho cán bộ, chiến sĩ

Trong hai ngày 26, 27/6, tại TP. Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang), Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân phối hợp với Viện Kiểm sát Quân sự Khu vực 2 và Cơ quan Điều tra Hình sự Khu vực 3 Quân chủng Hải quân tổ chức Hội nghị phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2025.
Bệnh xá Đảo Sinh Tồn Đông kịp thời cấp cứu ngư dân bị tai nạn

Bệnh xá Đảo Sinh Tồn Đông kịp thời cấp cứu ngư dân bị tai nạn

Ngày 24/6/2025, Bệnh xá đảo Sinh Tồn Đông đã tiếp nhận và cấp cứu thành công ngư dân Bình Thuận bị cá kìm đâm vào cổ.

Đọc nhiều

Cảm xúc và suy ngẫm về 30 năm Việt Nam gia nhập ASEAN

Cảm xúc và suy ngẫm về 30 năm Việt Nam gia nhập ASEAN

Ngày 28/7/1995, tại Bandar Seri Begawan, thủ đô của Brunei Darussalam, đã diễn ra một sự kiện quan trọng không chỉ đối với Việt Nam mà còn với toàn khu vực Đông Nam Á: Lễ thượng cờ đánh dấu việc Việt Nam chính thức gia nhập ASEAN, trở thành thành viên thứ bảy của tổ chức. Tôi vinh dự và may mắn là một trong những người trực tiếp tham gia chuẩn bị và chứng kiến thời khắc lịch sử ấy.
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp làm Chủ tịch Hội hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Brazil nhiệm kỳ 2025-2030

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp làm Chủ tịch Hội hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Brazil nhiệm kỳ 2025-2030

Ngày 15/7 tại Hà Nội, Hội hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Brazil tổ chức Đại hội lần thứ III, nhiệm kỳ 2025-2030. Ông Nguyễn Hoàng Hiệp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường, được tín nhiệm bầu làm Chủ tịch Hội nhiệm kỳ mới.
Ngày hội thể thao gắn kết cộng đồng người Việt Nam tại Hàn Quốc

Ngày hội thể thao gắn kết cộng đồng người Việt Nam tại Hàn Quốc

Ngày 13/7, Hội thao của cộng đồng người Việt Nam tại Hàn Quốc lần thứ 4 đã diễn ra tại Khu liên hợp thể thao Anyeong, thành phố Daejeon, miền Trung Hàn Quốc.
Di sản thế giới liên biên giới đầu tiên minh chứng cho tình hữu nghị Việt – Lào

Di sản thế giới liên biên giới đầu tiên minh chứng cho tình hữu nghị Việt – Lào

UNESCO đã phê duyệt việc điều chỉnh ranh giới Di sản Thiên nhiên Thế giới, chính thức kết nối Vườn Quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng (Việt Nam) và Vườn Quốc gia Hin Nam Nô (Lào), hình thành Di sản thế giới liên biên giới đầu tiên giữa hai nước.
Việt Nam - Campuchia chuẩn bị cho Giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới lần thứ 2

Việt Nam - Campuchia chuẩn bị cho Giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới lần thứ 2

Giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới Việt Nam - Campuchia lần thứ 2 dự kiến sẽ diễn ra vào tháng 11/2025 tại tỉnh Tây Ninh (Việt Nam) và tỉnh Svay Rieng (Campuchia) với khoảng 20 hoạt động phong phú, thiết thực nhằm tăng cường hợp tác quốc phòng và gắn kết cộng đồng khu vực biên giới. Hiện các cơ quan chức năng hai nước đang tích cực phối hợp chuẩn bị để sự kiện diễn ra trang trọng, hiệu quả và an toàn.
Đảo Song Tử Tây cấp cứu ngư dân bị chấn thương nặng khi đánh bắt trên biển

Đảo Song Tử Tây cấp cứu ngư dân bị chấn thương nặng khi đánh bắt trên biển

Chiều 11/7, lực lượng quân y đảo Song Tử Tây (Lữ đoàn 146, Vùng 4 Hải quân) đã kịp thời tiếp nhận và tổ chức cấp cứu cho một ngư dân bị chấn thương nghiêm trọng khi đang lao động trên biển.
Sôi động giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị

Sôi động giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị

6 tháng đầu năm nay, lượng khách xuất, nhập cảnh qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (tỉnh Lạng Sơn) tăng 16% so với cùng kỳ năm trước. Điều này phản ánh rõ nét nhu cầu giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị đã tăng cao.
so doanh nghiep thanh lap moi va quay tro lai hoat dong tang 265
infographic ky nang tranh bay lua dao du lich mua cao diem
infographics canh bao gia mao loi dung danh nghia mat tran to quoc de huy dong ung ho
cong nghiep phuc hoi manh xuat nhap khau tang truong an tuong
infographic viet nam hoan thanh vai tro dong chu tich chuong trinh dong nam a searp giai doan 2022 2025
infographic sua phap lenh dan so vo chong tu quyet dinh so con va thoi gian sinh con
infographics quan he doi tac toan dien giua viet nam va hungary
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực
Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới
Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?
Hướng dẫn điều kiện nhập quốc tịch, trở lại quốc tịch Việt Nam

Hướng dẫn điều kiện nhập quốc tịch, trở lại quốc tịch Việt Nam

Chính phủ ban hành Nghị định số 191/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp để tổ chức, hướng dẫn thi hành Luật Quốc tịch Việt Nam.
Thời tiết hôm nay (12/7): Mưa lớn cục bộ, lốc, sét ở Bắc Bộ, Thanh Hóa và Nghệ An

Thời tiết hôm nay (12/7): Mưa lớn cục bộ, lốc, sét ở Bắc Bộ, Thanh Hóa và Nghệ An

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, ngày và đêm 12/7, khu vực Bắc Bộ, Thanh Hóa và Nghệ An có mưa rào và dông, cục bộ có nơi mưa to đến rất to. Lượng mưa phổ biến: 10–30mm, cục bộ có nơi trên 80mm.
Phẫu thuật cột sống ít xâm lấn cho người cao tuổi: Vinmec Phú Quốc khẳng định năng lực điều trị chuyên sâu

Phẫu thuật cột sống ít xâm lấn cho người cao tuổi: Vinmec Phú Quốc khẳng định năng lực điều trị chuyên sâu

Cụ bà N.T.C 85 tuổi vừa được phẫu thuật giải ép rễ thần kinh điều trị hẹp ống sống thành công tại Bệnh viện Đa khoa Vinmec Phú Quốc. Chỉ sau một ngày, người bệnh đã có thể ngồi dậy và đi lại - kết quả vượt mong đợi đối với người bệnh cao tuổi có bệnh lý vùng cột sống và nền sức khỏe phức tạp.
BVĐK Tâm Anh dẫn đầu chất lượng ở khối tư nhân tại Hà Nội và TP.HCM

BVĐK Tâm Anh dẫn đầu chất lượng ở khối tư nhân tại Hà Nội và TP.HCM

Chiều 09/7/2025, Sở Y tế Hà Nội và TP.HCM công bố kết quả đánh giá chất lượng các bệnh viện trên địa bàn. Trong đó, BVĐK Tâm Anh Hà Nội đứng đầu chất lượng trong bảng xếp hạng toàn bộ các bệnh viện công lập và tư nhân, BVĐK Tâm Anh TP.HCM đứng đầu khối tư nhân và thứ 3 ở cả 2 khối.
Hợp tác triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam

Hợp tác triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam

Chiều 9/7, tại trụ sở Bộ Ngoại giao, ông Nakata Takahiro, Lãnh sự danh dự Việt Nam tại Hokkaido cho biết: tỉnh Hokkaido, công ty Hokkaido Airlines và Tổng công ty Vietnam Airlines đã ký Bản ghi nhớ hợp tác về triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam.
Trí tuệ nhân tạo Việt vào top 12 thế giới về nhận dạng văn bản

Trí tuệ nhân tạo Việt vào top 12 thế giới về nhận dạng văn bản

Mô hình CATI-VLM của Việt Nam xếp hạng Top 12 thế giới và số 1 Việt Nam tại cuộc thi RRC tháng 6/2025, nâng cao chuyển đổi số bằng AI.
Phiên bản di động