Tìm hiểu nghề sơn mài tại làng Tương Bình Hiệp, Bình Dương
Làng sơn mài Tương Bình Hiệp là cái nôi của ngành sơn mài ở tỉnh Bình Dương và vùng Đông Nam Bộ. Tranh sơn mài ở Làng sơn mài Tương Bình Hiệp có nét đẹp mộc mạc cổ kính truyền thống mang đậm phong cách Á Đông.
Theo tài liệu ghi lại từ giữa thế kỉ 18 những người dân làm nghề sơn mài từ miền Bắc, miền Trung di dân vào Đồng Nai, Gia Định và Bình Dương. Ban đầu khi đến Thủ Dầu Một Bình Dương họ chỉ lo khai khẩn đất hoang làm nông lo kinh tế gia đình. Sau này kinh tế ổn định trong thời gian rãnh rỗi để tưởng nhớ về quê hương họ đã cho ra đời những bức tranh sơn mài.
Những người dân giàu có trong vùng biết đến tác phẩm tranh sơn mài họ đem lòng yêu thích và mua. Từ đó họ có nguồn thu nhập từ việc làm tranh sơn mài, làng sơn mài bắt đầu hình thành từ đây và nổi tiếng khắp miền Đông Nam Bộ được lưu truyền cho đến ngày nay.
Tác phẩm tranh sơn mài làng Tương Bình Hiệp. |
Để lưu giữ ngành nghề sơn mài các nghệ nhân giỏi trong vùng đã mở ra các lớp học sơn mài và truyền thụ tâm huyết cho các học viên. Nghề dạy nghề kĩ thuật làm của các nghệ nhân ngày càng vang danh khắp nơi. Bước ngoặc lớn đánh dấu sự phát triển mới cho làng sơn mài Tương Bình Hiệp là vào khoảng giữa thập niên 50 với sự ra đời của xưởng sơn mài Thanh Lễ. Nơi đây hội tụ rất nhiều nhân tài làm sơn mài như: Trương Văn Cang, Ngô Từ Sâm, Thái Văn Ngôn và Trần Văn Nam đã góp phần lớn vào sự phát triển của làng nghề.
Ngày nay có rất nhiều cơ sở sơn mài mọc lên, sản phẩm đa dạng, phong phú đáp ứng được nhu cầu khách hàng nhưng nổi tiếng nhất vẫn phải kể đến làng sơn mài Tương Bình Hiệp. Nó đã trở thành thương hiệu sơn mài nổi tiếng khắp cả nước về uy tín mẫu mã chất lượng. Làng sơn mài Tương Bình Hiệp tự hào là sản phẩm sơn mài hàng Việt Nam chất lượng cao luôn nhận được sự ủng hộ của tất cả khách hàng trong và ngoài nước.
Sản phẩm làng sơn mài Tương Bình Hiệp rất phong phú đa dạng được chia làm nhiều loại khác nhau như: sơn khắc, sơn mài cẩn ốc, thếp vàng bạc, sơn mài vẽ lặn, vẽ phẳng, vẽ nổi…. Để làm nên thương hiệu nổi tiếng làng sơn mài Tương Bình Hiệp cũng phải có cái gì đó đặc biệt riêng đó chính là loại sơn truyền thống được sử dụng ở đây, sơn này ở các vùng khác không có đâu nhé. Nước sơn này người pha trộn giữa sơn Nam Vang và sơn Phú Thọ theo cách riêng làm nên thương hiệu riêng cho làng sơn mài Tương Bình Hiệp nổi tiếng bốn phương.
Theo kinh nghiệm du lịch làng sơn mài Tương Bình Hiệp mình tìm hiểu công đoạn quan trọng nhất trong quá trình làm sơn mài là trong khâu chế biến sơn, đánh sơn cho chín là bước quan trọng nhất. Quá trình này đòi hỏi tay nghề của người thợ sơn. Kinh nghiệm du lịch làng sơn mài Tương Bình Hiệp cho mình biết quá trình làm nên một sản phẩm sơn mài trãi qua 25 công đoạn. Có nhiều công đoạn phức tạp phải làm đi làm lại nhiều lần mới đạt yêu cầu như sơn lót, hom…
Để sản phẩm sơn chất lượng phải mất từ 3 – 6 tháng. Mỗi tác phẩm sơn mài ở làng sơn mài Tương Bình Hiệp đều là tâm huyết của những người nghệ nhân sơn mài, họ đặt vào đó cái tâm, thần thái, sự tỉ mỉ đến từng chi tiết nhỏ trong sản phẩm sơn mài.