Trang chủ Quốc tế Văn hóa - Văn minh
10:05 | 09/10/2019 GMT+7

Phát hiện hơn 4.000 hành tinh nhờ nghiên cứu của chủ nhân giải Nobel Vật lý 2019

aa
Phát hiện của các nhà khoa học vừa đoạt giải Nobel Vật lý 2019 đã mở ra một cuộc cách mạng mới trong ngành thiên văn học. Kể từ sau đó, hơn 4.000 hành tinh nằm ngoài Hệ Mặt trời (còn gọi là ngoại hành tinh) được phát hiện trong dải Ngân Hà.
hon 4000 hanh tinh phat hien nho nghien cuu cua chu nhan giai nobel vat ly 2019
Từ trái sang phải: James Peebles, Didier Queloz và Michel Mayor. Ảnh: AFP

Nhờ hai công trình nghiên cứu được đánh giá là "đóng góp vào sự hiểu biết về sự tiến hóa của vũ trụ và vị trí của Trái Đất trong vũ trụ", ba nhà khoa học James Peebles, Michel Mayor và Didier Queloz đã đoạt giải Nobel Vật lý năm 2019.

Theo AFP, Tổng thư ký Viện hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển, ông Göran K. Hansson cho biết: “Khung lý thuyết do James Peebles phát triển trong hơn 20 năm qua đã trở thành nền tảng cho sự hiểu biết về cấu trúc và lịch sử vũ trụ, từ vụ nổ Big Bang cho đến ngày nay. Trong khi đó vào năm 1995, hai nhà khoa học Michel Mayor và Didier Queloz đã khám phá ra hành tinh đầu tiên bên ngoài hệ mặt trời. Họ đã mở ra cuộc cách mạng trong ngành thiên văn học”.

Theo đó, ông James Peebles đã xây dựng nền tảng mang tính lý thuyết về vũ trụ học, trong khi đó ông Michel Mayor cùng Didier Queloz phát hiện ngoại hành tinh quay quanh ngôi sao giống Mặt Trời.

Với các công cụ lý thuyết và tính toán, ông James Peebles ở Đại học Princeton (Mỹ) đã giải mã những dấu vết sót lại từ thuở sơ khai của vũ trụ và phát triển thành công một lý thuyết khung về các nguyên tắc cơ bản giúp chúng ta hiểu rõ hơn về quá trình hình thành và vận động của vũ trụ.

Theo ông, chúng ta mới chỉ biết 5% vũ trụ dưới dạng ngôi sao, hành tinh và con người. Còn lại 95% bao gồm, theo cách gọi của các nhà vật lý, là năng lượng tối (lực thúc đẩy sự mở rộng của vũ trụ) và vật chất tối (vô hình và dường như lơ lửng quanh các thiên hà, chỉ có thể nhận biết qua sức hút trọng lực).

Sử dụng một tách cà phê như một phép ẩn dụ cho vũ trụ sơ khai, thành viên ủy ban Nobel và nhà vật lý Ulf Danielsson mô tả vật chất thông thường như một chút đường rắc vào chất lỏng xoáy, đại diện cho vật chất tối và năng lượng tối. Đây là tất cả những gì khoa học đã hiểu được khoảng hàng ngàn năm – cho đến bây giờ, ông nói.

4.000 hành tinh được phát hiện

Trong khi đó, ông Michel Mayor và Didier Queloz ở Đại học Geneva (Thụy Sĩ) khám phá ra các khu vực lân cận hệ Mặt Trời trong dải Ngân Hà.

Cách đây 24 năm, vào tháng 10/1995, hai nhà khoa học là những người đầu tiên phát hiện ngoại hành tinh, với quỹ đạo quay quanh một ngôi sao cùng loại với Mặt Trời, được đặt tên là 51 Pegasi cách Trái Đất 50 năm ánh sáng.

Với các thiết bị chuyên dụng, họ quan sát hành tinh giống sao Mộc - 51 Pegasi b - từ Đài thiên văn Haute-Provence ở phía nam nước Pháp. Đây là ngoại hành tinh đầu tiên được phát hiện quanh một ngôi sao dãy chính, bao gồm cả Mặt Trời, là loại sao phổ biến nhất trong vũ trụ.

hon 4000 hanh tinh phat hien nho nghien cuu cua chu nhan giai nobel vat ly 2019
51 Pegasi b và mặt trời của nó. Ảnh: Seth Shostak/SPL.

Hành tinh được cấu tạo chủ yếu từ Hydro và Heli này, được lấy tên từ người anh hùng Hy Lạp Bellerophon - người thuần hóa thành công con ngựa có cánh Pegasus.

51 Pegasi b, di chuyển nhanh quanh 51 Pegasi và mất bốn ngày để hoàn thành quỹ đạo, có nghĩa là đường đi của nó gần với ngôi sao - chỉ cách nó 8 triệu km. Ngôi sao khiến hành tinh có nhiệt độ lên đến hơn 1.000 độ C. Với nền nhiệt cao này, nó luôn duy trì luồng khí đối lưu mạnh trong bầu khí quyển của mình. Khi khí nóng bốc lên, khí lạnh chìm xuống tạo ra nhiều cơn gió có tốc độ mạnh, tới 1.000km/h. Bên cạnh đó, nhiệt độ cao tại 51 Pegasi B khiến cho hơi nước không thể tồn tại ở đây, dù chỉ là một chút ít.

51 Pegasi b có kích thước lớn đến mức đáng ngạc nhiên - một khối cầu khí có thể so sánh với Sao Mộc, hành tinh lớn nhất Hệ Mặt Trời, và lớn gấp 150 lần Trái đất.

hon 4000 hanh tinh phat hien nho nghien cuu cua chu nhan giai nobel vat ly 2019
Bên trái là 51 Pegasi b và sao Mộc, bên phải là 51 Pegasi b và mặt trời của chúng ta. Nguồn: NASA

Khám phá của họ đã khởi đầu một cuộc cách mạng trong lĩnh vực thiên văn học và từ đó hơn 4.000 ngoại hành tinh đã được tìm thấy trong Dải Ngân Hà.

Với thời gian quỹ đạo ngắn của chúng, các nhà thiên văn học không cần phải đợi hàng tháng hoặc hàng năm để nhìn thấy một ngoại hành tinh quay quanh "mặt trời" của nó. Giờ đây, họ có thời gian để quan sát các hành tinh hoàn thành hết vòng này đến vòng khác.

Đồng thời nhiều dự án tìm kiếm ngoại hành tinh đang và sẽ diễn ra, nhân loại cuối cùng có thể tìm thấy câu trả lời về vấn đề sự sống ngoài trái đất.

Nobel Vật lý là giải thưởng hàng năm của Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển, được trao lần đầu vào năm 1901 và sau 117 năm, tới nay đã có 112 giải được trao, trong đó có 3 chủ nhân giải thưởng là nữ giới gồm Marie Curie (1903), Maria Goeppert-Mayer vào (1963) và Donna Strickland (2018)./.

Xem thêm

hon 4000 hanh tinh phat hien nho nghien cuu cua chu nhan giai nobel vat ly 2019 Giải Nobel Y học 2019: Mở đường cho chiến lược chống ung thư

Giải Nobel Y học 2019 đã được trao cho 3 nhà khoa học William G. Kaelin Jr, Peter J. Ratcliffe và Gregg Semenza với công trình ...

hon 4000 hanh tinh phat hien nho nghien cuu cua chu nhan giai nobel vat ly 2019 Đất nước của giải Nobel và những năm tháng không quên

Đầu thập niên 80, có một nhà khoa học trẻ đã tới Thụy Điển, bắt đầu con đường nghiên cứu đầy nhiệt huyết, và đóng ...

hon 4000 hanh tinh phat hien nho nghien cuu cua chu nhan giai nobel vat ly 2019 Thỉnh vong mà chữa khỏi ung thư thì nên trao giải Nobel!

(TĐO) - Theo TS.BS Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam, hiện nay không có bất cứ bằng chứng khoa ...

Mai Anh (theo AFP)
Nguồn:

Tin bài liên quan

Các tin bài khác

Tờ Il Foglio (Italy) ra mắt số báo đầu tiên do trí tuệ nhân tạo thực hiện

Tờ Il Foglio (Italy) ra mắt số báo đầu tiên do trí tuệ nhân tạo thực hiện

Ngày 18/3, tờ báo Italy Il Foglio đã chính thức xuất bản một ấn bản đặc biệt mang tên Il Foglio AI, trong đó toàn bộ nội dung, từ viết bài, đặt tiêu đề đến trích dẫn nguồn tin, đều do trí tuệ nhân tạo (AI) đảm nhiệm. Số báo này xuất hiện trên các kệ báo dưới dạng ấn bản khổ lớn cũng như trên nền tảng trực tuyến.
Singapore báo động về lừa đảo trực tuyến

Singapore báo động về lừa đảo trực tuyến

Một phụ nữ tại Singapore mất 1,2 triệu SGD (gần 23 tỷ đồng) chỉ trong vòng chưa đầy 2 tháng cho kẻ lừa đảo giả danh nhân viên từ Trung tâm Chống lừa đảo của lực lượng cảnh sát Singapore (ASC).
Dự báo và hóa giải những đại nạn của nhân loại

Dự báo và hóa giải những đại nạn của nhân loại

Hai đại nạn là chiến tranh và thiên tai đã và đang gieo nhiều tang tóc, đau thương cho loài người. Năm 2025, những nạn này sẽ ra sao và chúng ta cần làm gì để hóa giải? Giới chuyên môn thuộc các lĩnh vực khoa học duy vật, tôn giáo và khoa học huyền bí phương Đông có một số nhận định để tham khảo.
Nhật Bản muốn đưa văn hóa onsen (tắm suối nước nóng) thành di sản phi vật thể

Nhật Bản muốn đưa văn hóa onsen (tắm suối nước nóng) thành di sản phi vật thể

44/47 tỉnh ở Nhật Bản đang hướng tới mục tiêu đưa văn hóa onsen (tắm suối nước nóng) của nước này trở thành di sản phi vật thể.

Đọc nhiều

Ghi nhận đóng góp của Hội hữu nghị Việt Nam - Myanmar trong hỗ trợ nhân đạo và đối ngoại nhân dân

Ghi nhận đóng góp của Hội hữu nghị Việt Nam - Myanmar trong hỗ trợ nhân đạo và đối ngoại nhân dân

Trong thời gian qua, Hội hữu nghị Việt Nam - Myanmar đã có nhiều đóng góp thiết thực trong việc tăng cường quan hệ hữu nghị giữa nhân dân hai nước, đặc biệt là vận động, quyên góp hỗ trợ nạn nhân trận động đất nghiêm trọng tại Myanmar hồi tháng 3/2025. Ghi nhận những nỗ lực của Hội, ngày 30/6 tại Hà Nội, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam tổ chức lễ trao Bằng khen và Kỷ niệm chương “Vì hòa bình, hữu nghị giữa các dân tộc” cho Hội và năm cá nhân tiêu biểu.
Báo chí Bulgaria đánh giá tích cực về thành tựu phát triển kinh tế - xã hội, đối ngoại của Việt Nam

Báo chí Bulgaria đánh giá tích cực về thành tựu phát triển kinh tế - xã hội, đối ngoại của Việt Nam

Ngày 27/6 tại buổi gặp mặt báo chí nhân kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Bulgaria (1950 - 2025) do Đại sứ quán Việt Nam tại Bulgaria tổ chức, đại diện các cơ quan báo chí sở tại đã chia sẻ những đánh giá tích cực về thành tựu phát triển kinh tế - xã hội và đối ngoại của Việt Nam sau gần 40 năm Đổi mới.
Bơi ngược sóng

Bơi ngược sóng

Phải ngót chục năm, hôm rồi tôi mới cầm đến một cuốn tiểu thuyết. Cuốn này tên Giữa những con sóng”. Tác giả Nguyễn Tuấn Thành, Nhà xuất bản Văn học in năm 2025. Truyện chưa đọc nên chưa bàn. Tôi muốn nói một câu chuyện khác. Chuyện gọi bơi ngược sóng”.
Bí thư Tỉnh ủy Tuyên Quang Hà Thị Nga được điều động tham gia Đảng ủy MTTQ, các đoàn thể Trung ương

Bí thư Tỉnh ủy Tuyên Quang Hà Thị Nga được điều động tham gia Đảng ủy MTTQ, các đoàn thể Trung ương

Ngày 30/6, Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc (MTTQ), các đoàn thể Trung ương tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Bộ Chính trị về công tác cán bộ. Ông Đỗ Văn Chiến, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy MTTQ, các đoàn thể Trung ương, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam chủ trì Hội nghị.
Vùng 5 Hải quân: Nâng cao kiến thức pháp luật cho cán bộ, chiến sĩ

Vùng 5 Hải quân: Nâng cao kiến thức pháp luật cho cán bộ, chiến sĩ

Trong hai ngày 26, 27/6, tại TP. Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang), Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân phối hợp với Viện Kiểm sát Quân sự Khu vực 2 và Cơ quan Điều tra Hình sự Khu vực 3 Quân chủng Hải quân tổ chức Hội nghị phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2025.
Dấu ấn Việt Nam tại Hội nghị các quốc gia thành viên Công ước Liên hợp quốc về Luật biển lần thứ 35

Dấu ấn Việt Nam tại Hội nghị các quốc gia thành viên Công ước Liên hợp quốc về Luật biển lần thứ 35

Lần đầu tiên đảm nhiệm vai trò Chủ tịch Hội nghị các quốc gia thành viên Công ước Liên hợp quốc về Luật biển (UNCLOS), Việt Nam đã để lại dấu ấn đậm nét tại kỳ họp lần thứ 35 (SPLOS 35) diễn ra từ ngày 23-27/6 tại New York. Với sự điều hành chuyên nghiệp và các đề xuất thiết thực, Việt Nam không chỉ thể hiện năng lực dẫn dắt tại diễn đàn luật biển toàn cầu, mà còn góp phần thúc đẩy thực thi UNCLOS vì mục tiêu đại dương hòa bình, bền vững và công bằng.
Việt Nam lần đầu giữ chức Chủ tịch Hội nghị các quốc gia thành viên UNCLOS

Việt Nam lần đầu giữ chức Chủ tịch Hội nghị các quốc gia thành viên UNCLOS

Tại phiên khai mạc Hội nghị các quốc gia thành viên Công ước Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982 (UNCLOS) lần thứ 35 (SPLOS 35) ngày 23/6 tại New York (Mỹ), Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ - Trưởng đoàn Việt Nam - đã được tín nhiệm bầu làm Chủ tịch Hội nghị. Đây là lần đầu tiên Việt Nam đảm nhiệm vị trí điều hành cao nhất tại cơ chế thường niên quan trọng nhất về thực thi UNCLOS, thể hiện uy tín và đóng góp ngày càng chủ động, tích cực của Việt Nam trong quản trị đại dương toàn cầu.
infographic ky nang tranh bay lua dao du lich mua cao diem
infographics canh bao gia mao loi dung danh nghia mat tran to quoc de huy dong ung ho
cong nghiep phuc hoi manh xuat nhap khau tang truong an tuong
infographic viet nam hoan thanh vai tro dong chu tich chuong trinh dong nam a searp giai doan 2022 2025
infographic sua phap lenh dan so vo chong tu quyet dinh so con va thoi gian sinh con
infographics quan he doi tac toan dien giua viet nam va hungary
infographic quan he doi tac chien luoc toan dien viet nam phap
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực
Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới
Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?
Thời tiết hôm nay (01/7): Nhiều khu vực trên cả nước có mưa giông

Thời tiết hôm nay (01/7): Nhiều khu vực trên cả nước có mưa giông

Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia dự báo, ngày 01/7, nhiều khu vực trên cả nước có mưa to và dông. Đáng chú ý, khu vực Bắc Bộ nhiều nơi có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to.
Từ ngày 01/7/2025: Chính thức bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh, thay mã số thuế bằng số định danh

Từ ngày 01/7/2025: Chính thức bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh, thay mã số thuế bằng số định danh

Từ ngày 01/7/2025, một số chính sách mới sẽ chính thức có hiệu lực như: bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh; thay mã số thuế bằng số định danh; mở rộng đối tượng được tham gia Bảo hiểm Xã hội (BHXH) bắt buộc; 28 Nghị định về phân cấp, phân quyền có hiệu lực...
Thời tiết hôm nay (28/6): Bắc Bộ tăng mưa cả về diện và lượng

Thời tiết hôm nay (28/6): Bắc Bộ tăng mưa cả về diện và lượng

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, ngày 28/6, miền Bắc gia tăng mưa cả về diện và lượng, đặc biệt vùng núi nhiều nơi mưa rất to. Nam Bộ mưa giông rải rác.
Những chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 7/2025

Những chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 7/2025

Trong tháng 7/2025, nhiều chính sách mới có hiệu lực như: 28 nghị định về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền chính quyền địa phương hai cấp; Chủ tịch UBND cấp xã có thẩm quyền cấp "Sổ đỏ”; Đối tượng phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc; Tiêu chuẩn, định mức sử dụng trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp; Định mức xe ô tô phục vụ công tác chung ở cấp xã; Phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng...
Vingroup bàn giao mặt bằng triển lãm thành tựu kinh tế - xã hội Kỉ niệm 80 năm ngày Quốc khánh

Vingroup bàn giao mặt bằng triển lãm thành tựu kinh tế - xã hội Kỉ niệm 80 năm ngày Quốc khánh

Ngày 27/06, tại Hà Nội, Công ty Cổ phần Trung tâm Hội chợ Triển lãm Việt Nam – thành viên Tập đoàn Vingroup đã bàn giao mặt bằng Trung tâm Triển lãm Việt Nam với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Sau gần 10 tháng thi công thần tốc, công trình đã xác lập vị thế top 10 tổ hợp trung tâm triển lãm lớn nhất thế giới và lớn nhất Đông Nam Á, sẵn sàng cho Triển lãm thành tựu kinh tế - xã hội nhân dịp kỷ niệm 80 năm ngày Quốc khánh.
35 suất học bổng Chính phủ du học tại Vương quốc Campuchia năm 2025

35 suất học bổng Chính phủ du học tại Vương quốc Campuchia năm 2025

Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa thông báo về 20 suất học bổng học đại học và sau đại học và 15 suất học bổng học tiếng Khmer tại Campuchia.
Phiên bản di động