Ai đang tấn công Syria? Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ và Israel thi nhau bắn hạ chiến đấu cơ của Assad

Không quân Syria ghi nhận thiệt hại mới

Phòng không Israel đã bắn hạ một máy bay chiến đấu Syria sau khi nó xâm phạm lãnh thổ Israel tại cao nguyên Golan hôm thứ Ba (24/7). Đây là vụ mới nhất ghi nhận việc các lực lượng quốc tế đối địch với Tổng thống Bashar al-Assad bắn hạ máy bay quân sự có người lái của Syria.

Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) tuyên bố họ đã bắn các tên lửa đất-đối-không MIM-104 Patriot nhằm vào chiếc Sukhoi sau khi nó bay vào lãnh thổ của Israel khoảng 2km.

Tuy nhiên, theo tờ News Week, khi vụ việc diễn ra, chiến đấu cơ của Syria có vẻ như đang tham gia chiến dịch của chính phủ nhằm tiêu diệt một chi nhánh của tổ chức khủng bố IS gần khu vực phi quân sự do Israel kiểm soát – nơi ngăn cách 2 phía theo thỏa thuận năm 1974.

Vệt khói từ tên lửa Patriot được phóng đi hôm 24/7. Ảnh: Reuters

"Từ sáng nay, đã thấy có dấu hiệu gia tăng trong cuộc nội chiến tại Syria và hoạt động của Không quân Syria. IDF được đặt trong trạng thái báo động cao và sẽ tiếp tục các hoạt động chống xâm phạm theo Hiệp định phân tách lực lượng năm 1974" – Người phát ngôn của IDF viết trên Twitter.

Thông cáo báo chí sau đó bổ sung thêm rằng, quân đội Israel "đã đưa ra thông điệp và cảnh báo thông qua nhiều kênh liên lạc khác nhau, bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau và nhiều lần trong ngày để tránh bất cứ tình huống hiểu lầm nào, cũng như đề phòng bất cứ hành vi nào xâm phạm không phận Israel".

Trong tuyên bố của mình, Bộ Quốc phòng Syria cáo buộc đối thủ [Israel] hậu thuẫn cho IS: "Israel đã tiếp tay cho các nhóm khủng bố vũ trang và ngắm bắn một trong số các máy bay chiến đấu của chúng tôi khi nó đang oanh tạc các mục tiêu tại khu vực Sidon, ngoại ô Wadi Yarmouk, trong không phận Syria".

Hãng tin Sputnik News (Nga) và trang tin Al-Masdar News (ủng hộ chính quyền Assad) trích dẫn một số nguồn tin quân sự Syria cho biết, chiếc máy bay bị bắn hạ được xác định là Su-22. Một viên phi công đã thiệt mạng, số phận viên phi công còn lại chưa rõ ràng.

Tuy nhiên, các báo cáo từ Israel cho biết, chỉ có duy nhất 1 phi công trên chiếc máy bay này.

Sự việc diễn ra ngay sau giai đoạn căng thẳng dâng cao tại vùng biên giới tranh chấp. Quân đội Syria đã chiếm lại phía ranh giới bên mình từ tay các phần tử nổi dậy và hồi giáo cực đoan.

Israel tuyên bố sẽ không can thiệp vào hoạt động của quân Assad, trừ phi phát hiện thấy lực lượng Iran/đồng minh của Iran gần đó, hoặc khi binh lính Syria vượt qua đường ranh giới theo thỏa thuận 1974.

Thổ Nhĩ Kỳ, Mỹ và Israel lần lượt bắn hạ chiến đấu cơ của Assad

Israel được cho là đã nhiều lần đáp trả các hành vi xâm phạm đường ranh giới trong suốt 7 năm diễn ra cuộc nội chiến tại Syria, tuy nhiên, đây là lần đầu tiên họ bắn hạ máy bay có người lái của đối thủ kể từ sau vụ việc năm 2014 (Israel bắn hạ máy bay Su-24 xâm phạm không phận Israel tại cao nguyên Golan).

Israel đã bắn hạ một số phi cơ không người lái bay vào vùng lãnh thổ do Israel kiểm soát tại cao nguyên Golan và thường xuyên đáp trả bằng những vụ không kích nhằm vào các mục tiêu quân sự tại Syria.

Sau khi trực thăng Israel tiêu diệt một máy bay không người lái [nghi của Iran] bay vào không phận do Israel kiểm soát hồi tháng 2 năm nay, chiến đấu cơ F-16 của Israel đã bay vào Syria để tiến hành các vụ không kích trả đũa.

Thế nhưng, chiếc F-16 đã bị phòng không Syria bắn hạ - ghi nhận thiệt hại đầu tiên của Israel kể từ cuộc chiến tranh năm 2006 với lực lượng Hồi giáo Hezbollah dòng Shiite [do Iran hậu thuẫn].

Không quân Syria đã mất nhiều máy bay vào tay quân nổi dậy và hồi giáo cực đoan, nhưng chỉ thiệt hại máy bay có người lái trước các lực lượng quốc tế.

Các hệ thống phòng không Syria từng bắn hạ máy bay do thám F-4 Phantom II của Thổ Nhĩ Kỳ vào năm 2012. Đổi lại, một năm sau đó, chiến đấu cơ F-16 của Thổ Nhĩ Kỳ đã bắn hạ trực thăng Mil Mi-17 của Syria.

Theo Nhóm điều tra độc lập Conflict Intelligence Team (CIT), trong cả 2 trường hợp, cả hai phía đều đổ lỗi cho nhau xâm phạm không phận của đối phương và về cái chết của các phi công.

Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục bắn hạ tiêm kích MiG-23 của Syria vào tháng 3/2014, cáo buộc nó xâm phạm không phận nước này. Phi công đã nhảy thoát ra ngoài an toàn.

Hình ảnh được cho là Su-24M Nga bị Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ năm 2015. Nguồn: RT

Tháng 9/2015, Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ một chiếc Sukhoi Su-24M của Nga ở bắc Syria, cáo buộc nó vượt qua biên giới, bay vào miền nam Thổ Nhĩ Kỳ. Một phi công đã hy sinh sau khi chiến đấu với phiến quân trên mặt đất, phi công còn lại được cứu sống trong chiến dịch tìm kiếm-cứu hộ của quân đội Syria.

Vụ việc đã khiến quan hệ giữa Nga-Thổ xấu đi, và mới được nối lại gần đây khi cùng hợp tác với Iran để tìm ra một giải pháp chính trị cho cuộc xung đột.

• Bắn xong, Israel mới tin "chiến cơ Syria vô tình đi nhầm": Do phi công phớt lờ cảnh báo?

Mỹ được cho là đang hậu thuẫn các lực lượng nổi dậy chống lại Assad, nhưng không trực tiếp can thiệp quân sự vào cuộc xung đột tại Syria cho tới khi phát động chiến dịch tấn công liên quân nhằm vào IS năm 2014.

Washington đã cắt bớt sự hậu thuẫn dành cho phần lớn các nhóm nổi dậy và thay vào đó hỗ trợ Lực lượng Dân chủ Syria (SDF).

Năm 2017, Mỹ bắn hạ một máy bay chiến đấu Su-22 của Syria bay gần thủ phủ của IS tại Raqqa, bắc Syria.

Khi đó, cả quân chính phủ Syria và SDF đều đang giao tranh với các phần tử hồi giáo. Chính phủ Syria tuyên bố máy bay của họ đang oanh tạc IS, trong khi liên quân do Mỹ dẫn đầu cáo buộc chiếc Su-22 nhằm vào SDF – lực lượng đối tác của họ tại Syria.

Vụ việc đã dẫn tới phản ứng gay gắt từ Nga, Moscow đe dọa sẽ coi máy bay của Mỹ và liên minh là "mục tiêu" nếu chúng xâm phạm vào khu vực tác chiến của họ.

IS tuyên bố đang giữ xác phi công Syria vừa bị bắn hạ

QS