Tiếp cận di sản tư liệu thế giới tại Việt Nam qua di sản tư liệu triều Nguyễn
Theo đó, triển lãm sẽ trưng bày 70 tài liệu hình ảnh và 16 phiên bản mộc bản về ba di sản tư liệu triều Nguyễn đã được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận là di sản tư liệu thế giới (thuộc “Chương trình Ký ức thế giới Khu vực Châu Á - Thái Bình Dương”).
Những tài liệu này được giới thiệu theo nhiều chủ đề khác nhau: “Quốc hiệu đất nước qua Mộc bản,” “Khoa cử thời Nguyễn qua Châu bản” và “Tinh thần dân tộc qua Thơ trên kiến trúc cung đình Huế.”
Ngày 31/7/2009, UNESCO đã công nhận Mộc bản triều Nguyễn là Di sản tư liệu thế giới. Ðây là những bản khắc gỗ dùng để in sách chữ Hán, chữ Nôm thuộc nhiều thể loại khác nhau như: lịch sử, địa chí, văn chương…
Đại diện ban tổ chức cho hay, Mộc bản triều Nguyễn vừa chứa đựng những giá trị thông tin, sử liệu quan trọng vừa mang những giá trị nghệ thuật độc đáo (thể hiện nghệ thuật khắc gỗ tinh xảo của thợ thủ công xưa). Nội dung những Mộc bản triều Nguyễn được giới thiệu tại triển lãm này tập trung vào chủ đề Quốc hiệu đất nước qua các thời kỳ.
Châu bản triều Nguyễn là các tài liệu hành chính của triều đại cuối cùng trong lịch sử phong kiến Việt Nam (1802 - 1945); được hình thành trong hoạt động quản lý nhà nước, bao gồm: chiếu, khải, chỉ, tấu, quốc thư... Khối tài liệu này phản ánh toàn diện, đầy đủ các lĩnh vực của xã hội dưới triều Nguyễn từ chính trị, an ninh quốc phòng, kinh tế, ngoại giao đến văn hóa, giáo dục...
Ngày 14/5/2014, Châu bản triều Nguyễn đã được công nhận là Di sản tư liệu thế giới. Nội dung những Châu bản được trưng bày lần này phản ánh sinh động nhiều vấn đề trong chế độ khoa cử, giáo dục, đào tạo và sử dụng nhân tài của nhà Nguyễn.
Thơ văn trên kiến trúc cung đình Huế được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu thế giới vào ngày 19/5/2016. Phần lớn các công trình kiến trúc cung đình được xây dựng dưới thời Nguyễn đều có thơ văn trang trí theo lối “nhất thi nhất họa,” “nhất tự nhất họa.”
Những câu thơ văn trên kiến trúc cung đình Huế đều được chạm, khắc, khảm, đúc, nung, ghép trên nhiều chất liệu khác nhau (gỗ, đồng, pháp lam, ngà voi, xương, sành sứ); tạo nên một bộ sưu tập phong phú, độc bản, có giá trị đặc biệt về mỹ thuật, văn hóa, lịch sử.
Triển lãm “Tiếp cận Di sản tư liệu thế giới tại Việt Nam qua di sản tư liệu triều Nguyễn” do Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, Trung tâm Hoạt động văn hóa khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám phối hợp với Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I, Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV tổ chức.
Triển lãm khai mạc vào sáng ngày 26/8 tại Nhà Thái Học, Văn Miếu - Quốc Tử Giám (số 58 Quốc Tử Giám, quận Đống Đa, TP. Hà Nội).
Hoàng Hà