Sự trở về khó tin sau hàng chục năm của các liệt sỹ

Sau 5 năm thờ cúng mới hay ngoại cảm “rởm”

Câu chuyện trên là một trong những trường hợp mà bà Ngô Thị Thúy Hằng, Phó giám đốc Trung tâm tư vấn Pháp luật và trợ giúp pháp lý cho gia đình liệt sỹ (Trung tâm Marin) bức xúc về việc tìm mộ liệt sĩ bằng phương pháp ngoại cảm. Theo bà Hằng thì phần mộ của liệt sĩ Bùi Khắc Khởi (quê xã Tân Dân, huyện Tĩnh Gia, Thanh Hóa) năm 2008 đã được nhà ngoại cảm giúp tìm thấy tại Nghĩa trang liệt sĩ Hàm Rồng. “Tuy nhiên, đến năm 2013, cháu của liệt sĩ này là Bùi Khắc Chiến lại nhận được thông tin ông mình đang nằm tại Nghĩa trang liệt sĩ Quốc gia đường 9. Anh Chiến đã gửi email nói qua sự việc cho chúng tôi. Quả thật qua xác minh, liệt sĩ Bùi Khắc khởi chiến đấu ở chiến trường Tây Nam. Ngôi mộ này sau đó đã được Trung tâm Marin xác nhận là đúng bằng phương pháp tra cứu hồ sơ pháp lý, dữ liệu từ đồng đội của liệt sĩ Khởi”.

Mộ liệt sĩ Bùi Khắc Khởi.

Ông Nguyễn Xuân Liên (Hoài Đức, Hà Nội) nguyên là cán bộ quân y tham gia chiến trường Bình Trị Thiên những năm 1960 đã từng bỏ hơn 10 năm đi khắp các chiến trường Nam – Bắc để tìm hài cốt người em trai là liệt sĩ Nguyễn Xuân Cảnh. Ông Liên cho biết, sau khi được tỉnh Tây Ninh thông báo đã tìm được mộ em trai trong nghĩa trang Tây Ninh, ông đã cùng mẹ vượt hàng trăm cây số vào nhận mộ em.

“Nhưng đến 10 năm sau, gia đình tôi mới phát hiện ngôi mộ ấy không phải là mộ của em trai tôi mà là mộ của một liệt sĩ khác cũng cùng tên Cảnh. Gia đình vô cùng đau đớn, mẹ tôi đã đi khắp nơi, lên cả Cục Chính sách của Tổng cục Chính trị (Bộ Quốc phòng) để nhờ tìm mộ em trai. Mãi sau khi mẹ tôi mất (thọ 96 tuổi), gia đình tôi mới tìm được hài cốt thực sự của em mình”, ông Liên nói.

Cũng từ nỗi đau của gia đình mình, gần 10 năm qua ông Liên đã bỏ công sức để đến rất nhiều nghĩa trang, chụp ảnh, ghi lại tên tuổi và lập thành một danh sách mộ liệt sĩ, phân chia các ngôi mộ theo từng tỉnh, thành phố, theo vần... Theo nguồn tư liệu của ông, đã có 300 gia đình liệt sĩ nhận được phần mộ của người thân mình.

Tương tự, liệt sĩ Lương Văn Đình quê ở xã Kỳ Văn (Kỳ Anh, Hà Tĩnh) hy sinh năm 1967, cũng được gia đình đi khắp các chiến trường miền Nam để tìm mộ theo giấy báo tử nhưng không thành. Mãi đến năm 2007, mộ liệt sĩ này mới được xác nhận không ở đâu xa mà chỉ cách nhà 100km, tại nghĩa trang Ba Dốc.

Đó là điển hình trong hàng ngàn trường hợp các liệt sĩ bị nhận nhầm do khuyết thiếu thông tin, sai lệch thông tin về nguyên quán, đơn vị, ngày sinh, do nghe theo một số nhà ngoại cảm “phán” một cách thiếu căn cứ… trên bia mộ và các hồ sơ lưu trữ.

Ngày về bất ngờ của những đồng đội… đã mất!

Anh Mai Văn Bình quê ở xã Nga Vinh, huyện Nga Sơn, Thanh Hóa cho biết: “Bố tôi mất ngày 13/4/1972 lúc đang chiến đấu tại Siêm Rệp, Campuchia. Sau ngày giải phóng, gia đình chúng tôi không có một manh mối nào để tìm bố. 40 năm trời rồi có một ngày hài cốt bố cũng được mang về. Sự trở về của bố thật khó tin”.

Anh Bình năm nay 48 tuổi, thì người cha Mai Văn Nùng của anh đã mất 43 năm. Những năm tháng qua, gia đình tìm phần mộ liệt sĩ Mai Văn Nùng trong vô vọng. Anh Bình tâm sự: “Bà nội tôi đã ngoài 90 tuổi, mong ước của bà là tìm được mộ phần người con mình. Thế rồi trong một buổi gặp mặt thân nhân liệt sĩ tại Thanh Hóa do trung tâm Marin tổ chức, tình cờ thông tin về liệt sĩ Mai Văn Nùng đến được với gia đình chúng tôi. Đó như một câu chuyện cổ tích vậy”.

Bà Ngô Thị Thúy Hằng dìu mẹ Vũ Thị Miên đón liệt sĩ Mai Văn Nùng trở về đất mẹ sau hơn 40 lưu lạc.

Câu chuyện liệt sĩ Mai Văn Nùng “trở về quê” còn bất ngờ hơn nữa. Năm 2010, anh Tô Văn Dần ở Hà Nội đã cất công sang nước bạn tìm mộ bố mình là liệt sĩ Tô Đình Lăng. Khi tìm được phần mộ của bố, anh Dần phát hiện thêm 3 người đồng đội của ông. Anh Dần cung cấp thông tin cho trung tâm Marin, 3 người đồng đội của liệt sĩ Lăng gồm: Nguyễn Huynh Đệ (quê Nghệ An), Nguyễn Văn Hiển (chưa rõ quê quán) và Mai Văn Nùng (quê Thanh Hóa). Anh Dần đưa phần mộ các liệt sĩ trở về nước để chắp nối thông tin với người nhà các liệt sĩ. Do phần mộ của các liệt sĩ bị lẫn, anh Dần đã tiến hành giám định AND để phân định hài cốt.

Sau nhiều năm lưu lạc, liệt sĩ Mai Văn Nùng được trở về quê. Ngày đón người con trở về, người mẹ già Vũ Thị Miên khóc khô nước mắt. Vậy là cuối đời mong ước của người mẹ già đã thành hiện thực. Phần mộ liệt sĩ Mai Văn Nùng giờ đây đã yên nghỉ tại Nghĩa trang liệt sĩ Nga Sơn, ngày ngày được hương khói cẩn thận.

Tuy nhiên, các cán bộ ở Trung tâm Marin cũng bày tỏ, để hoàn thành mục tiêu 500 phần mộ liệt sĩ cần được bổ sung danh tính mà Trung tâm đang làm, sẽ là một chặng đường hết sức khó khăn bởi chưa nhận được sự hỗ trợ cần thiết của cơ quan chức năng có liên quan. Để hỗ trợ các gia đình tìm được 34 phần mộ, Trung tâm đã phải làm hàng trăm công văn, hồ sơ đề nghị được giúp đỡ từ các ban ngành và không phải lúc nào cũng được trợ giúp. Ngày 19/7, cán bộ trung tâm này vừa kết thúc chuyến công tác tại Hải Phòng để tư vấn lưu động cho thân nhân liệt sĩ và đây là một trong số 25 cuộc tư vấn lưu động vừa được thực hiện nhằm tạo thêm những cơ hội đón các liệt sỹ trở về với gia đình.

Bà Hằng cho biết, từ tháng 10/2013, Trung tâm Marin đã thí điểm tìm kiếm ở quy mô nhỏ tại Quảng Trị và Tây Ninh, qua đó đã xác minh, điều chỉnh được hàng trăm phần mộ liệt sĩ giúp các thân nhân. Cũng theo bà Hằng, hiện nay trung tâm này đang lưu trữ hồ sơ của khoảng 25.000 phần mộ liệt sĩ nhờ tư vấn: “Chúng tôi tiến hành khảo sát thực địa tại 5 tỉnh, thu thập căn cứ hình ảnh bia mộ, phân tích thông tin thực địa, thông tin từ gia đình liệt sĩ, đối chiếu tài liệu từ cơ quan quân đội để khớp nối các dữ liệu còn thiếu về 500 liệt sĩ dự kiến tìm kiếm”.

Theo Gia đình và Xã hội