Pháp lý cho Condotel: Đến bao giờ rõ ràng?
Giai đoạn 2015-2017 chứng kiến sự bùng nổ của "cơn bão" mang tên Condotel khi "người người, nhà nhà" đổ tiền đầu tư vào các dự án này. Số liệu thống kê cho thấy nguồn cung căn hộ nghỉ dưỡng trong giai đoạn này tăng dần đều khi đạt ngưỡng hơn 22.000 căn trong năm 2017.
Giới chuyên gia dự báo con số này sẽ không giảm trong năm 2019 mặc dù tính pháp lý của "hiện tượng" mang tên Condotel chưa bao giờ rõ ràng.
Condotel "nở" nhanh nhưng liệu có chóng tàn? |
Condotel tập trung phát triển tại các khu vực ven biển, hải đảo như Vân Đồn, Hạ Long, Phú Quốc, Vũng Tàu, Mũi Né, Nha Trang... Trong đó Đà Nẵng, Khánh Hòa và Kiên Giang là 3 địa phương có tốc độ phát triển loại hình căn hộ này đến chóng mặt.
Pháp lý cho Condotel: Đến bao giờ rõ ràng?
Mới đây tại hội thảo "Đầu tư vào đâu lợi nhuận cao và bền vững?" do Báo Thanh Niên tổ chức, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM chia sẻ: "mô hình condotel không chỉ nằm ở khu vực ven biển và hải đảo mà có thể nằm ngay trên sông, trên Sapa, Tam Đảo. Việt Nam có lợi thế về du lịch cực kỳ lớn. Đó là một ngành công nghiệp không khói và chúng ta hoàn toàn có thể tính toán đầu tư vào căn nhà thứ hai. Nhà nước định hướng phát triển du lịch là kinh tế mũi nhọn, tốc độ tăng trưởng hằng năm không thấp hơn 16% nên việc phát triển các khu du lịch nghỉ dưỡng là cần thiết. Tuy nhiên, hiện nay tính pháp lý của condotel còn là nhược điểm".
“Tôi nghiên cứu kỹ về các luật có liên quan, người mua căn hộ phải được cấp sổ đỏ nhưng rất tiếc từ 2008 đến nay, có tình trạng một số tỉnh cấp sổ đỏ cho người mua condotel ghi trên đó là sở hữu ổn định lâu dài, không hình thành giá trị ở. Điều đó hoàn toàn trái với quy định của luật Đất đai. Ví dụ khi có kết luận của thanh tra thì Đà Nẵng cấp lại sổ đỏ nhưng lại trừ mất thời gian 11 năm và chỉ còn 39 năm là thiệt hại cho người dùng. Vì vậy tôi kiến nghị cấp lại sổ đỏ nhưng vẫn có thời gian sở hữu 50 năm hoặc theo thời hạn của dự án đó cho người mua condotel”, ông Lê Hoàng Châu nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, ông Châu cũng lưu ý việc cam kết lợi nhuận về condotel của nhiều chủ đầu tư rất cao, từ 8-12%/năm nhưng lại không có biện pháp để đảm bảo chủ đầu tư thực hiện theo cam kết. Vì vậy tính khả thi chưa đảm bảo. Đối với các nhà đầu tư thứ cấp, cần phải đầu tư thông minh mà không theo cảm xúc, để tránh các rủi ro. Riêng một số chủ đầu tư, ông Châu lưu ý cần nghiên cứu kỹ thị trường để tránh hiện tượng bão hòa về condotel.
Cung dồi dào nhưng cầu Condotel giảm mạnh do nghi ngại tính pháp lý
Theo số liệu thống kê của công ty DKRA Việt Nam, vào quý II/2018 lượng tồn kho của Condotel vượt lên ngất ngưởng khi nguồn cung của thị trường là 2.100 căn nhưng chỉ tiêu thụ chưa được 1/3 con số đó. Những "điểm nóng" như Phú Quốc hay Vũng Tàu con số tồn kho đến hơn 60% trong khi Đà Nẵng chạm đỉnh 91%. Ngoài lý do như ngân hàng siết chặt việc cho vay đầu tư bất động sản, sự ngờ vực của các nhà đầu tư và giá thành không "mềm" của Condotel thì một trong những nguyên nhân cốt yếu khiến khách hàng nghi ngại xuống tiền cho phân khúc này đó là tính pháp lý chưa được rõ ràng.
Hình ảnh về dự án Condotel tại Đà Nẵng. |
Mới đây nhật một dự án căn hộ nghỉ dưỡng tại Đà Nẵng đã bị tuýt còi và thu hồi sổ đỏ đồng thời được "chữa cháy" bằng việc cấp lại chỉ còn thời hạn 39 năm.
Đây là hồi chuông cảnh báo cho một loạt tỉnh thành cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu căn hộ condotel trên đất có mục đích sản xuất - kinh doanh - thương mại - dịch vụ có thời hạn ổn định lâu dài, không hình thành đơn vị ở. Thuật ngữ "đất ở không hình thành đơn vị ở" là một khái niệm hoàn toàn mới và chưa được ghi nhận tại bất cứ văn bản pháp luật nào. Theo Luật Đất đai, căn cứ vào mục đích sử dụng, các loại đất đều được gọi tên, định nghĩa rõ ràng. Chỉ có 2 đối tượng được cấp sổ đỏ ổn định lâu dài là là đất ở và là đất theo dạng nghĩa trang. Còn sổ đỏ được cấp cho các loại đất thương mại dịch vụ, khách sạn, đất công nghiệp... đều có thời hạn. Nhưng trên thực tế, đã có một số địa phương “xé rào”, cấp một vài sổ đỏ ổn định lâu dài, mà không hình thành đơn vị ở cho condotel.
Ở góc nhìn chính sách, ngày 23/4/2019 Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Chỉ thị số 11 về một số giải pháp thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển ổn định, lành mạnh, trong đó yêu cầu hoàn thành pháp lý cho condotel, officetel, resort villa trong quý III. Bộ Xây dựng cũng mới có văn bản trả lời UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu về một số vấn đề liên quan đến các loại hình bất động sản này. Theo đó, các quy chuẩn về xây dựng, vận hành căn hộ condotel, officetel, biệt thự nghỉ dưỡng đang được Bộ Xây dựng phối hợp cùng Bộ Văn hóa, Thể thao & Du lịch nghiên cứu, ban hành.