Nghĩ từ... “Ba Son Nhật Bản”

Có thể lấy những ví dụ của khu cảng cá San Francisco nước Mỹ hay Hamburg Đức..., trong bài này chúng tôi xin giới thiệu khu Minato Mirai của Yokahama Nhật Bản.

Ụ tàu lớn tại Yokohama thành bến đỗ con tàu buồm lịch sử Nippon-Maru

Minato Mirai 21, theo tên đầy đủ có nghĩa là “Cảng của thế kỷ XXI” nhưng người ta chỉ gọi tắt là Minato Mirai. Ý tưởng quy hoạch xây dựng khu đô thị sầm uất này đã bắt đầu từ những năm 60 của thế kỷ trước bao gồm việc di dời các nhà máy, các khu công nghiệp, bồi đắp thêm vùng đất này thành một trung tâm nối hai vùng Kanai và Yokohama và người vạch ra những nét đầu tiên chính là ông thị trưởng Ichio Asukata vào năm 1965.

Để thực hiện, cần phải di dời những cơ sở công nghiệp quan trọng trong khu vực này, trong đó có tổ hợp công nghiệp Mitsubishi Heavy Industries (MHI) và khu đường sắt Nhật Bản.

MHI được hình thành vào năm 1891 (trong khi Ba Son đã hoàn thành chiếc ụ lớn vạn tấn vào năm 1888), là một trung tâm đóng tàu lớn của Nhật với các sản phẩm tàu chiến đấu cho hai cuộc thế chiến. Sau chiến tranh, nó mau chóng chế tạo các tàu dân dụng, góp phần tạo nên “điều thần kỳ của Nhật Bản”.

Cũng vào những năm 60, MHI đóng nhiều tàu cho Liên Xô trong đó có chiếc ụ nổi 83M mà Vinalines đã “rước về”, tạo nên vụ án “đại tham nhũng Dương Chí Dũng”. Di dời MHI ra sao? Lấp hai cái ụ đó để xây các cao ốc chăng? Chẳng là cũng giống như Ba Son, dù tuổi đời của MHI có “trẻ“ hơn một chút, MHI tại Yokohama có hai cái ụ tàu, một cái nhỏ giống như ụ Antoine của Ba Son và một cái lớn giống như ụ Paviller (hai ụ Ba Son mang tên hai kỹ sư đã thiết kế nên nó).

Ụ nhỏ của MHI xây dựng năm 1897 (Ba Son năm 1863) còn ụ lớn xây dựng năm 1899 (Ba Son năm 1888) - một sự trùng hợp kỳ lạ giữa hai trung tâm đóng tàu nổi tiếng thế giới một thời - vẫn được giữ nguyên trong một khu bảo tàng mang tên “Bảo tàng công nghiệp Mitsubishi”. Đi tàu điện tuyến Minatomurai, từ trung tâm Yokohama về phía biển rồi xuống ga Shintakashima để lọt vào khu vực dày đặc các siêu thị, trung tâm mua sắm rồi tới Bảo tàng Nghệ thuật... rồi vượt qua một con sông là tới Bảo tàng Công nghiệp.

Đứng từ đây nhìn sang bên kia sông là tòa nhà Landmark Yokohama cao thứ tư nước Nhật với độ cao 296,3m. Thật trùng hợp kỳ lạ vì trong tương lai, khi đi đường sắt trên cao, xuống ga Ba Son và từ đây nhìn qua rạch Thị Nghè sang phía Tân Cảng xưa kia ta cũng sẽ bắt gặp tòa nhà mang tên Landmark nhưng cao hơn, được xếp hạng thứ 8 thế giới.

Nhưng thay vì một bảo tàng như Yokohama, người ta đã quy hoạch nên một khu Ba Son dày đặc biệt thự và căn hộ, xóa sạch hai cái ụ và nó chỉ được thu lại thành một mô hình nho nhỏ trong một khu vực vẻn vẹn 589m2! Trong khi đó, tại Yokohama, hai chiếc ụ của MHI vẫn được giữ nguyên.

Chiếc ụ nhỏ thành một bể nước xung quanh là các dịch vụ vui chơi, còn chiếc ụ lớn biến thành cầu tàu trưng bày chiếc tàu buồm mang tên Nippon-Maru tức là “Nước Nhật”.

Con tàu này được chế tạo năm 1930 và là trường huấn luyện người đi biển suốt mấy chục năm qua cho tới khi về hưu năm 1984. Với dân chúng thành phố cảng có lịch sử hơn 150 năm, những cánh buồm treo trên bốn cột với tổng diện tích vài nghìn mét vuông đã được coi là biểu tượng của thành phố này. Và nó trở thành con tàu bảo tàng nằm trong khu bảo tàng MHI...

Theo Người Đô Thị