Hướng đến hệ thống tư pháp riêng và khác biệt cho vị thành niên
Điểm tựa pháp lý cho người chưa thành niên
Theo quy định của pháp luật Việt Nam hiện nay, người chưa thành niên vi phạm pháp luật bị xử lý được chia làm 2 độ tuổi phù hợp với sự phát triển về tính cách, tâm sinh lý, độ chín chắn, trưởng thành... Đó là độ tuổi từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi và từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi.
Về trách nhiệm hành chính, Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định người chưa thành niên từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi vi phạm hành chính chỉ bị phạt cảnh cáo; người chưa thành niên từ đủ 16 tuổi trở lên vi phạm hành chính thì tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm mà có thể bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền với mức phạt không quá một phần hai mức phạt đối với người thành niên hoặc bị áp dụng biện pháp giáo dục tại cấp xã, đưa vào trường giáo dưỡng hoặc đưa vào cơ sở chữa bệnh.
![]() |
Việc xử lý người chưa thành niên phạm tội chủ yếu nhằm giáo dục, giúp đỡ họ sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh và trở thành công dân có ích cho xã hội. |
Về trách nhiệm hình sự, theo Bộ luật Hình sự năm 2015, người chưa thành niên đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự khi phạm tội rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội đặc biệt nghiêm trọng và việc miễn trách nhiệm hình sự đối với các em được thực hiện theo quy định chung. Riêng người từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi thì chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật Hình sự có quy định khác như tuổi chịu trách nhiệm hình sự, chuẩn bị phạm tội, xóa án tích...
Nhều chuyên gia pháp lý nhận định, Luật Xử lý vi phạm hành chính, Bộ luật Hình sự 2015 đã có những quy định tiến bộ về trình tự thủ tục xử lý người chưa thành niên vi phạm pháp luật. Đặc biệt theo Bộ luật Hình sự 2015 thì thủ tục tố tụng đối với người dưới 18 tuổi như các quy định về hỏi cung bị can theo chuẩn mực quốc tế, bảo đảm thân thiện...
Ngoài ra, do đặc điểm của người chưa thành niên mà pháp luật Việt Nam mà các quy định trong pháp luật Việt Nam cũng đã đề cao việc giáo dục, giúp đỡ người chưa thành niên phạm tội sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh trở thành công dân có ích cho xã hội là mục đích chủ yếu. Việc buộc người chưa thành niên phải chịu trách nhiệm về hành vi của mình là nhằm mục đích để các em nhận thức sâu sắc rằng hành vi phạm tội của các em đã vi phạm các chuẩn mực và quy tắc của nhà nước, của xã hội.
Tạo lập hệ thống tư pháp vị thành niên riêng và khác biệt
Theo PGS.TS. Nguyễn Hòa Bình, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Chính phủ Việt Nam đã có những bước tiến lớn trong việc củng cố hệ thống tư pháp người chưa thành niên, và có nhiều quy định đặc biệt dành cho người chưa thành niên theo các luật điều chỉnh hệ thống tư pháp hành chính và hình sự.
![]() |
PGS.TS. Nguyễn Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án TAND TC: Việc nghiên cứu, hoàn thiện pháp luật tư pháp người chưa thành niên nhằm từng bước cụ thể hóa các cam kết quốc tế về quyền trẻ em mà Việt Nam tham gia. |
Tuy nhiên, Việt Nam vẫn chưa có một luật toàn diện, chuyên biệt để tạo nền tảng vững chắc cho một hệ thống tư pháp vị thành niên riêng và khác biệt. Các biện pháp xử lý đặc biệt đối với người chưa thành niên (hành chính và hình sự) vẫn nằm rải rác ở nhiều luật và văn bản dưới luật, dẫn đến sự phân tán và thách thức trong việc thực thi hiệu lực và hiệu quả. Việc đưa ra một luật mới để hợp nhất và thay thế tất cả các quy định pháp luật hiện hành về tư pháp người chưa thành niên sẽ giải quyết được tình trạng manh mún này.
Theo TS Lê Huỳnh Tấn Duy, Trưởng Bộ môn Luật Tố tụng Hình sự, Khoa Luật Hình sự Trường ĐH Luật TP HCM, Việt Nam vẫn còn một khoảng cách nhất định giữa pháp luật Việt Nam và các quy tắc, tiêu chuẩn quốc tế về việc đối xử với phạm nhân là người chưa thành niên…
GS.TS Shruti Bedi, Viện nghiên cứu pháp lý (UILS), ĐH Panjab, Chandigarh, Ấn Độ cho hay, một trong những vấn đề khó khăn nhất của tư pháp hình sự là cung cấp một khung pháp lý rõ ràng để giải quyết việc chuyển tiếp từ giai đoạn thời thơ ấu sang người lớn. Các quốc gia có sự phân biệt giữa định nghĩa “trẻ em” và “người lớn” theo những cách khác nhau dựa trên sự đa dạng của các yếu tố được xem xét.
Dự án Luật Tư pháp người chưa thành niên theo đó được kỳ vọng sẽ tạo lập nền tảng vững chắc cho một hệ thống tư pháp vị thành niên riêng và khác biệt.
Tin bài liên quan
Các tin bài khác

Hà Nam: Hơn 200 đại biểu tham gia tập huấn công tác thông tin đối ngoại về quyền con người

Thành phố Hồ Chí Minh hỗ trợ đào tạo nghề đối với người chấp hành xong hình phạt tù

Quảng Nam dành 41 tỷ đồng hỗ trợ những hoàn cảnh khó khăn

Thêm 9 hài cốt liệt sĩ được tìm kiếm, cất bốc và quy tập trên đất nước bạn Lào
Đọc nhiều

Ra mắt Hội Thương mại Doanh nghiệp Việt Nam - Trung Quốc

Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý được vinh danh là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Thắm tình hữu nghị trên biên giới Việt Nam - Trung Quốc

Giáo sư người Nhật - Hiroki Tahara: Về nghe tiếng Việt
Bờ cõi biển đảo
Miền đất - Con người Cuộc sống vùng biên Nhịp sống biển đảo Lịch sử chủ quyền Giao lưu hữu nghị

Bệnh xá đảo Song Tử Tây cấp cứu cho ngư dân tàu cá tỉnh Bình Định

Bộ đội Biên phòng Lạng Sơn: chủ động, linh hoạt trong công tác đối ngoại

Cán bộ chiến sĩ Hải quân góp sức trồng 1 tỷ cây xanh, vì một Việt Nam xanh
Multimedia

[Infographics] Quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt Việt Nam - Ba Lan

[Infographics] Giải thưởng Du lịch ASEAN 2025 tôn vinh 17 đơn vị của Việt Nam

[Video] Quan hệ Việt Nam - Vương quốc Anh qua lời chúc Tết của các nhà ngoại giao

Top những điểm vui chơi dịp Tết Nguyên Đán Ất Tỵ 2025 tại Hà Nội

[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025

[Infographics] Trường hợp nào vượt đèn đỏ sẽ không bị phạt?

[Infographic] Trợ cấp 1,5 tháng tiền lương hiện hưởng cho mỗi năm công tác có đóng BHXH đối với viên chức, người lao động thôi việc
![[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2025/022025/07/14/video-du-khach-quoc-te-trai-nghiem-le-phat-dau-nam-tai-chua-tam-bao-da-nang-20250207142038.jpg?rt=20250207142058?250207023936)
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)

Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực

Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
![[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/21/14/video-ban-hoa-ca-tinh-huu-nghi-chao-nam-moi-2025-20250121142351.jpg?rt=20250121142354?250121023412)
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
![[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/15/20/croped/video-30-nam-quan-he-viet-nam-hoa-ky-tu-chien-tranh-den-doi-tac-chien-luoc-toan-dien-20250115205111.jpg?250116064808)
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
![[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/17/13/video-samaritans-purse-va-plan-international-viet-nam-ho-tro-nguoi-dan-viet-nam-phuc-hoi-sau-bao-20241217132215.jpg?rt=20241217132220?241217012643)
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
![[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/16/00/video-tai-thiet-thon-lang-nu-quan-doi-nhan-dan-dong-hanh-xay-dung-tuong-lai-moi-20241216002424.jpg?rt=20241216002428?241216073321)
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
![[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/17/10/video-to-chuc-cuu-tro-tre-em-va-hanh-trinh-10-nam-thay-doi-cuoc-song-tre-em-vung-cao-20241217105602.jpg?rt=20241217105608?241217105833)
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
![[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/112024/13/22/video-kinh-nghiem-tham-quan-bao-tang-lich-su-quan-su-viet-nam-moi-20241113223209.jpg?rt=20241113223215?241114120724)
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới

Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?
![[Video] Hà Nội rực rỡ sắc cờ chào mừng 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/102024/08/07/video-ha-noi-ruc-ro-sac-co-chao-mung-70-nam-ngay-giai-phong-thu-do-20241008070551.jpg?rt=20241008070556?241008075413)
[Video] Hà Nội rực rỡ sắc cờ chào mừng 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô
![[Video] Người nước ngoài dọn cây đổ, tiếp tế cho bà con vùng lũ](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/092024/14/11/video-nguoi-nuoc-ngoai-don-cay-do-tiep-te-cho-ba-con-vung-lu-20240914112824.jpg?rt=20240914112830?240914120546)
[Video] Người nước ngoài dọn cây đổ, tiếp tế cho bà con vùng lũ
![[Video] Các tỉnh, thành khẩn trương hỗ trợ, khắc phục hậu quả cơn bão số 3](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/092024/09/14/video-cac-tinh-thanh-khan-truong-ho-tro-khac-phuc-hau-qua-con-bao-so-3-20240909141746.jpg?rt=20240909141752?240909030707)
[Video] Các tỉnh, thành khẩn trương hỗ trợ, khắc phục hậu quả cơn bão số 3

Những việc nên và không nên làm khi bão Yagi đổ bộ

Cận cảnh hình ảnh mắt bão số 3 Yagi sau khi tăng 4 cấp chỉ trong 24 giờ

Lao động Việt Nam được gia hạn giấy phép tại Thái Lan

Thời tiết hôm nay (9/2): Bắc Bộ rét đậm, rét hại đến ngày 10/2

Thời tiết ngày 8/2: Không khí lạnh tăng cường, nhiệt độ 12-13 độ, có nơi xảy ra mưa tuyết và băng giá

Thời tiết hôm nay (ngày 7/2): Bắc Bộ rét đậm, rét hại, trời nồm ẩm

Được kiến nghị can thiệp quản lý giá vàng, Ngân hàng Nhà nước nói gì?
