Độc đáo sắc chàm trên trang phục người Nùng Phàn Slình Bình Gia

Độc đáo mũ Then người Tày, Nùng xứ Lạng

Thực hành Then là loại hình văn hóa dân gian mang nhiều ý nghĩa đặc sắc vùng miền, là món ăn tinh thần không thể thiếu của đồng bào Tày, Nùng (Lạng Sơn). Trong trang phục, dụng cụ người làm Then thì chiếc mũ tạo nên hình tượng độc đáo, sức lan tỏa, uy nghiêm của thầy Then.

Hài hoà sắc phục của người Bru-Vân Kiều

Không sặc sỡ như trang phục Hà Nhì, Lô Lô phía Bắc, trang phục dân tộc của người Bru -Vân Kiều hài hoà với hai gam màu chủ đạo là đen và đỏ. Sắc màu tượng trưng cho âm dương, sự gắn bó và giao hoà với thiên nhiên, cây cỏ.

Trải qua nhiều thăng trầm, người Nùng Phàn Slình Bình Gia vẫn bảo tồn và lưu giữ được các phương pháp thủ công làm trang phục truyền thống. Không sặc sỡ nhiều mầu sắc như các dân tộc khác, trang phục của người Nùng Phàn Slình nơi đây có màu sắc chủ đạo là chàm, đơn giản, ít thêu thùa trang trí nhưng vẫn thể hiện nét độc đáo, tinh tế, mang đậm bản sắc văn hóa của người Nùng. Dù ở bất cứ nơi đâu, nét đẹp văn hóa trong trang phục vẫn được họ gìn giữ và phát huy.

Trước đây theo truyền thống, người Nùng Bình Gia tự trồng bông, cây bông sau khi thu hoạch được phơi khô, kéo thành những sợi nhỏ, dai và chắc rồi mang ra se sợi, dệt thành những tấm vải thô

Cây chàm được dùng để nhuộm vải, giúp cho vải có độ bền cao và đẹp hơn. Mỗi năm vào tháng 3 âm lịch, bà con gieo hạt chàm đến tầm tháng 7 âm lịch bắt đầu thu hoạch.

Chàm thường được bà con trồng trong vườn hoặc trên những sườn đồi cao khi thu hoạch được cắt thủ công và gánh mang về.

Lá chàm lấy về được cho vào chum nước lã ngâm 1-2 ngày rồi đem vắt lấy nước chàm. Dung dịch tiếp tục được quấy lên cùng vôi đến khi sóng sánh màu xanh, chờ tinh bột lắng xuống thì gạn ra, phơi khô thành cao chàm. Chỉ riêng công đoạn này cũng phải mất từ 15-20 ngày.

Nhuộm chàm là một công đoạn khó đòi hỏi kỹ thuật và sự kiên trì. Vì thế mà phụ nữ người Nùng, ai có bàn tay đen màu chàm thì tự hào lắm, bởi điều đó chứng tỏ họ là người đảm đang, khéo léo.

Nhuộm chàm phải chọn ngày nắng. Công đoạn ngâm, vắt, phơi cứ lặp đi lặp lại trong vòng 1 tuần. Người này phụ người kia, phối hợp nhau ăn ý thì mới tạo ra được thành phẩm với sắc chàm đặc trưng. Vải nhuộm chàm mặc rất mát và sạch sẽ, khi giặt chẳng cần đến xà phòng, chỉ vò qua đã sạch.

Bà con thường dùng vải nhuộm chàm để may quần áo, làm khăn đội, may túi khoác vai… Công đoạn cắt may đòi hỏi sự khéo léo và tinh tế của người phụ nữ. Trên nền vải chàm, họ miệt mài cắt, may, khâu vá, trang trí hoa văn cho trang phục.Trên chiếc áo chàm, những chiếc khuy cài áo luôn được làm thủ công và cũng là công đoạn mất nhiều thời gian nhất. Thường phải tốn 3 ngày mới xong hàng khuy đều đặn và đẹp mắt.Nam giới Nùng Phàn Slình mặc áo cánh ngắn tứ thân, hai bên nẹp áo đính hàng cúc vải gồm 5 khuy vải, cổ tròn, dáng cổ tàu, 2 túi ở vạt dưới, tay áo rộng vừa phải. Quần may kiểu đũng chân què, cạp lá tọa; khi mặc, buộc mối ở phía trước.

Phụ nữ Nùng Phàn Slình Bình Gia mặc áo 5 thân dài qua mông. Cổ áo tròn thường may liền với nẹp, xuôi về nách phải. Thân áo dáng chữ A, xòe nhẹ về phía hai tà. Đầu đội khăn vuông gập chéo. Quần nữ gần giống với quần nam nhưng cạp ngắn hơn, được may bằng vải cùng màu.

Gia đình 3 thế hệ người Nùng Phàn Slình ở xã Thiện Thuật, huyện Bình Gia vẫn luôn giữ gìn nét đẹp trang phục truyền của dân tộc mình.

Ý nghĩa hoa văn trên trang phục truyền thống dân tộc Lào

Từ xa xưa, nghề dệt truyền thống của dân tộc Lào ở các tỉnh Tây Bắc Việt Nam đã phát triển và vẫn được duy trì, bảo tồn cho đến hôm nay. Đặc biệt, hoa văn trên vải thổ cẩm Lào thể hiện những giá trị văn hóa biểu trưng trong đời sống lao động và sinh hoạt của đồng bào.

Trang phục dân tộc Tày

Việt Nam, nơi quần tụ sinh sống của 54 dân tộc anh em. Mỗi dân tộc đều có những sắc thái riêng, độc đáo. Và một trong những điểm nhấn tạo nên sắc thái riêng của mỗi dân tộc chính là bộ trang phục truyền thống của đồng bào. Bộ trang phục truyền thống của mỗi dân tộc có kiểu dáng, màu sắc và cách trang trí hoa văn khác nhau. Tuy dân số đông, địa bàn phân tán nhưng dân tộc Tày lại là một cộng đồng thuần nhất với một ý thức rõ rệt điều đó thể hiện qua bộ trang phục truyền thống với sắc màu chủ yếu là màu chàm.