Bia đá ghi khắc mối lương duyên Việt - Nhật
Bia đá cao 2,7m, ngang 0,87m, đặt trên bục đá cao hơn 1m, có tổng cộng 111 chữ khắc. Nội dung trên bia có đoạn: "Chúng tôi vì nạn nước, chạy sang Nhật Bản, tiên sinh thương đến khổ tâm, giúp đỡ trong lúc cùng khốn không cầu báo đáp, rõ là người kỳ hiệp. Hỡi ôi! Nay chúng tôi sang, ông không còn nữa, bốn bề hiu quạnh, không trông thấy ai, trời biển mênh mông, nỗi lòng ai tỏ! Bèn ghi mối cảm hoài vào viên đá. Ghi rằng: Không ai hào kiệt bằng ông, nghĩa ông bao trùm trong ngoài. Ông giúp như trời, tôi chịu như biển. Chí tôi chưa thành, ông không chờ đợi. Lòng đau vời vợi, đến ức vạn năm".
![]() |
Bia báo ân bác sỹ Asaba do Cụ Phan Bội Châu dựng năm 1918. |
Bia đá được nhà yêu nước Phan Bội Châu cùng người dân địa phương lập năm 1918 để tri ân công ơn bác sĩ Asaba Sakitaro, người đã giúp đỡ rất nhiều cho phong trào Đông Du vào đầu thế kỷ 20.
Bác sĩ Asaba Sakitaro (1867-1910) sinh ra trong một gia đình giàu có tại tỉnh Shizuoka miền trung nước Nhật. Năm 1894, ông tốt nghiệp y khoa Trường Đại học Tokyo và về mở bệnh viện từ thiện ở Kotutsu, một làng đánh cá nghèo. Ông từng hết lòng giúp đỡ các du học sinh Việt Nam tại Nhật Bản nên được ca tụng là một người hảo tâm, nghĩa hiệp.
Năm 1908, phong trào Đông du lâm vào cảnh khó khăn do Hiệp ước Pháp - Nhật yêu cầu trục xuất lưu học sinh Việt Nam, cụ Phan viết một bức thư xin giúp đỡ gửi đến bác sĩ Asaba Sakitaro theo gợi ý của một lưu học sinh Việt Nam là Nguyễn Thái Bạt.
Không ngờ thư gửi đi buổi sáng, buổi chiều đã có hồi âm tốt lành. Bác sỹ Asaba gửi cho Phan Bội Châu khoản tiền 1.700 yên (tương đương gần 10 năm tiền lương của hiệu trưởng một trường tiểu học ở Nhật Bản bấy giờ) kèm bức thư chân thành: “Nhặt nhạnh trong nhà chỉ còn có thế, tạm thời gửi trước. Lần sau nếu cần, đừng ngại, cứ lên tiếng. Tôi sẽ làm những gì có thể làm được”.
Nhờ số tiền này mà Phan Bội Châu và đoàn du học sinh vượt qua giai đoạn khó khăn và tiếp tục hoạt động kháng Pháp bằng nhiều cách khác nhau.
Trước khi rời Nhật Bản, ngày 8/3/1909, Phan Bội Châu đến chào Asaba và cảm ơn tấm lòng hào hiệp của bác sỹ. Khi gặp Phan Bội Châu, bác sĩ Asaba liền cầm tay kéo vào nhà cùng uống rượu, trao đổi, sẻ chia tư tưởng, tình cảm của những trí thức vì đại nghĩa của dân tộc.
![]() |
Cụ Phan Bội Châu và Bác sỹ Asaba. |
Năm 1918, khi Phan Bội Châu quay trở lại Nhật Bản thì bác sỹ Asaba Sakitaro đã qua đời. Thương tiếc cố nhân, Phan Bội Châu đã ngỏ lời cùng người nhà bác sĩ Asaba xin được lập bia tạ ơn trước mộ bác sĩ Asaba.
Nhưng lúc ấy, trong túi cụ Phan chỉ có 120 yen nhưng tiền vật liệu đá và công khắc đã tốn 100 yen, tiền chuyên chở hơn 100 yen. Cụ Phan đã nhờ một nhân sĩ gốc Việt là Lý Trọng Bá cùng đến gặp trưởng thôn là Okamoto kể về nghĩa cử năm xưa của bác sĩ Sakitaro và bày tỏ sự tình là không đủ tiền, xin đóng trước 100 yen, khoản còn lại thì khi trở về Trung Quốc sẽ gửi sau.
Trưởng thôn đã rất xúc động khi nghe câu chuyện và kêu gọi mọi người cùng giúp công, giúp của làm bia. Chỉ một tuần sau đó, tấm bia đá đã dựng xong. Ngày hoàn thành, người trong thôn làm lễ khánh thành và làm tiệc thết đãi hai người khách Việt cùng khách khứa các làng bên.
Trong bút tích của mình, Phan Bội Châu có ghi rằng “Vào ngày hoàn thành, người trong thôn tập hợp lại làm lễ hoàn thành, tổ chức yến tiệc và để chúng tôi làm khách mời danh dự. Việc này tất cả đều nằm trong sự lo liệu của ông trưởng thôn. Tự bản thân chúng tôi từ đầu đến cuối chỉ trả 100 yên. Tôi đặc biệt viết ra đây để truyền lại cho đồng bào Việt Nam biết đến nghĩa cử của những người bạn Nhật Bản như thế này mãi mãi”.
Ngày nay, người dân Asaba xem tấm bia này là một niềm tự hào, một di sản văn hóa, một chứng tích về mối tình hữu nghị Việt Nam - Nhật Bản.
Tin bài liên quan
![Tình bạn giữa cụ Phan Bội Châu và bác sĩ Asaba Sakirato: cầu nối giao lưu văn hóa Việt - Nhật](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2023/092023/19/13/croped/nhieu-hoat-dong-huong-ung-ky-niem-50-nam-thiet-lap-quan-he-ngoai-giao-viet-nam-nhat-ban-20230919130643.jpg?230919013731)
Tình bạn giữa cụ Phan Bội Châu và bác sĩ Asaba Sakirato: cầu nối giao lưu văn hóa Việt - Nhật
![Tình bạn của chí sĩ Phan Bội Châu và bác sĩ Asaba Sakitaro: biểu tượng đẹp của tình hữu nghị Việt Nam - Nhật Bản](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2023/072023/14/15/croped/tinh-ban-cua-chi-si-phan-boi-chau-va-bac-si-asaba-sakitaro-cau-noi-huu-nghi-viet-nam-nhat-ban-20230714153038.jpg?230715072312)
Tình bạn của chí sĩ Phan Bội Châu và bác sĩ Asaba Sakitaro: biểu tượng đẹp của tình hữu nghị Việt Nam - Nhật Bản
Các tin bài khác
![Madame Bình - Bộ trưởng Việt cộng trên bàn đàm phán](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/032024/09/19/phunu120240309195707.jpg?rt=20240309195710?240309082624)
Madame Bình - Bộ trưởng Việt cộng trên bàn đàm phán
![Chuyện người thầy được học trò ngoại quốc lập miếu](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2023/122023/06/14/croped/nguyen-cong-co-nguoi-duoc-hoc-tro-trung-quoc-lap-mieu-20231206140448.jpg?231206022228)
Chuyện người thầy được học trò ngoại quốc lập miếu
![Dấu ấn sâu đậm của Chủ tịch Cuba Fidel Castro tại Quảng Trị](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2023/092023/25/09/croped/screenshot-2023-09-25-09511920230925095131.png?230925101904)
Dấu ấn sâu đậm của Chủ tịch Cuba Fidel Castro tại Quảng Trị
![Bức khảm thổ cẩm ở bên kia biên giới](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2023/092023/21/09/a220230921095131.8897670.jpg?230921105409)
Bức khảm thổ cẩm ở bên kia biên giới
Đọc nhiều
![Lời bài hát (Lyrics) ”Ngày đầu sau chia tay” – Đức Phúc](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/21/12/thumbnail/z5559968226098-d546a093cfeacb6941d2b55f2f56c2d120240621123308.jpg?rt=20240621123311?240621123323)
Lời bài hát (Lyrics) ”Ngày đầu sau chia tay” – Đức Phúc
![Dân tộc “tri âm”](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/20/08/thumbnail/images1789532-dh-720240620081018.jpg?rt=20240620081021?240620082709)
Dân tộc “tri âm”
![Thống nhất đề xuất thành lập “Góc Ấn Độ” tại Cần Thơ](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/19/22/thumbnail/hinh-120240619223249.jpg?rt=20240619223258?240620062853)
Thống nhất đề xuất thành lập “Góc Ấn Độ” tại Cần Thơ
![[Ảnh] Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch nước Tô Lâm gặp gỡ cựu sinh viên Việt Nam tại Nga](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/20/21/thumbnail/skaa2817-120240620212308.jpg?rt=20240620212555?240620104225)
[Ảnh] Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch nước Tô Lâm gặp gỡ cựu sinh viên Việt Nam tại Nga
Bờ cõi biển đảo
Miền đất - Con người Cuộc sống vùng biên Nhịp sống biển đảo Lịch sử chủ quyền Giao lưu hữu nghị
![Gỡ "thẻ vàng" IUU: kết hợp giữa tuyên truyền và xử lý nghiêm hành vi vi phạm](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/18/21/medium/the-vang20240618210156.png?rt=20240618210159?240620013809)
Gỡ "thẻ vàng" IUU: kết hợp giữa tuyên truyền và xử lý nghiêm hành vi vi phạm
![Vùng 5 Hải quân: hộ gia đình ở nhà công vụ được trang bị kỹ năng phòng cháy, chữa cháy](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/16/10/medium/dsc-983420240616105207.jpg?rt=20240616105238?240616010249)
Vùng 5 Hải quân: hộ gia đình ở nhà công vụ được trang bị kỹ năng phòng cháy, chữa cháy
![Hiệu quả tích cực từ hoạt động tuần tra chung của hải quân Việt Nam - Campuchia](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/15/11/medium/1-tau-hai-quan-hai-nuoc-tren-tuyen-tuan-tra20240615111740.jpg?rt=20240615111743?240615113314)
Hiệu quả tích cực từ hoạt động tuần tra chung của hải quân Việt Nam - Campuchia
Multimedia
![dong dien yoga huong den mot the gioi hoa binh va huu nghi](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/18/13/dong-dien-yoga-huong-den-mot-the-gioi-hoa-binh-va-huu-nghi-20240618135848.jpg?rt=20240618135856)
Đồng diễn Yoga hướng đến một thế giới hoà bình và hữu nghị
![ra mat sach uy ban viet nam doan ket va hop tac a phi my latinh nhung chang duong nhung nguoi ban](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/13/09/ra-mat-sach-uy-ban-viet-nam-doan-ket-va-hop-tac-a-phi-my-latinh-nhung-chang-duong-nhung-nguoi-ban-20240613090952.jpg?rt=20240613090959)
Ra mắt sách “Ủy ban Việt Nam Đoàn kết và Hợp tác Á-Phi-Mỹ Latinh: Những chặng đường, những người bạn”
![video doc dao nhung ngoi lang viet tren dat trung hoa](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/052024/29/08/05292-cover20240529082831.jpg?rt=20240529083023)
Video: Độc đáo những ngôi làng Việt trên đất Trung Hoa
![de nhung ky niem xua tao sinh trong hien tai va tuong lai](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/052024/23/20/05231-cover20240523205555.jpg?rt=20240523205607)
Để những kỷ niệm xưa tạo sinh trong hiện tại và tương lai
![ho chi minh la bieu tuong cua hoa binh doc lap va tien bo xa hoi](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/052024/17/18/untitled20240517180826.png?rt=20240517180830)
Hồ Chí Minh là biểu tượng của hòa bình, độc lập và tiến bộ xã hội
![cap nhat thong tin dat nuoc nga cho nhung nguoi ban viet nam](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/052024/16/18/chia-se-ve-lb-nga-cover20240516181404.jpg?rt=20240516181408)
Cập nhật thông tin đất nước Nga cho những người bạn Việt Nam
![inforgraphic quan ly phuong tien co gioi nuoc ngoai tham gia giao thong tai viet nam](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/052024/01/14/inforgraphic-quan-ly-phuong-tien-co-gioi-nuoc-ngoai-tham-gia-giao-thong-tai-viet-nam-20240501142022.png?rt=20240501142025)
[Inforgraphic] Quản lý phương tiện cơ giới nước ngoài tham gia giao thông tại Việt Nam
Cần thêm sáng kiến thúc đẩy giao lưu thế hệ trẻ Việt Nam – Singapore
![Liên hoan Giai điệu hữu nghị tỉnh Đồng Nai năm 2024](https://thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/062024/15/14/2499344641259529991_21.jpg)
Liên hoan Giai điệu hữu nghị tỉnh Đồng Nai năm 2024
![Cận cảnh Kia Seltos 2024 tại đại lý](https://thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/062024/11/17/CYn_cYnh_Kia_Seltos_2024_tYi_YYi_ly_11.jpg)
Cận cảnh Kia Seltos 2024 tại đại lý
![Khởi động Giải báo chí toàn quốc về văn hóa, thể thao và du lịch lần 2](https://thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/062024/02/17/An_RbcJLGtR8JRGRq5wdFYwKQAaaBbd4xNCyAJsHbQyMAgPrF1IiYoBP_7yl3WZ5TCRCE2tPUv1KE4QtEVdGAFXa_11.jpg)
Khởi động Giải báo chí toàn quốc về văn hóa, thể thao và du lịch lần 2
![Lộ diện kỳ thủ Việt Nam tranh chức vô địch Cờ Shogi Quốc tế 2024 tại Nhật Bản](https://thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/062024/01/13/0601-cover20240601135416.jpg?rt=20240601135419)
Lộ diện kỳ thủ Việt Nam tranh chức vô địch Cờ Shogi Quốc tế 2024 tại Nhật Bản
![UNICEF hỗ trợ người dân Sóc Trăng có nước sạch bằng năng lượng mặt trời](https://thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/052024/27/09/An9LNZIQG6REi_Ho-H9PQe1v24QGOdIfT-eMZyK4T1MAcXiUSZxEEYrwEUj2VRLZcG4xlQrKPGqecT7xYZWFo4bg_51.jpg)
UNICEF hỗ trợ người dân Sóc Trăng có nước sạch bằng năng lượng mặt trời
![Ông Vi Tiêu Nghị, con trai Tướng Vi Quốc Thanh - trưởng Đoàn cố vấn quân sự Trung Quốc: Để những kỷ niệm xưa tạo sinh trong hiện tại và tương lai](https://thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/052024/23/20/05231-cover20240523201926.jpg)
Ông Vi Tiêu Nghị, con trai Tướng Vi Quốc Thanh - trưởng Đoàn cố vấn quân sự Trung Quốc: Để những kỷ niệm xưa tạo sinh trong hiện tại và tương lai
![Lão nông nhiều năm sưu tập những bức ảnh quý giá về Bác Hồ](https://thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/052024/18/15/bac_1.jpg)
Lão nông nhiều năm sưu tập những bức ảnh quý giá về Bác Hồ
![Bác Hồ và bộ phim Những ngày tháng bên nhau](https://thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/052024/17/15/NHYNG_NYM_THANG_BEN_NHAU_41.jpg)
Bác Hồ và bộ phim Những ngày tháng bên nhau
![Hồ Chí Minh là biểu tượng của hòa bình, độc lập và tiến bộ xã hội](https://thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/052024/16/11/0509-cover20240516110421.jpg)
Hồ Chí Minh là biểu tượng của hòa bình, độc lập và tiến bộ xã hội
![Bộ đội hải quân giúp dân chống hạn](https://thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/052024/02/23/thumb20240502232412.png)
Bộ đội hải quân giúp dân chống hạn
![Du học sinh Trung Quốc trải nghiệm đặc sản Hà Nội - 'cà phê trứng'](https://thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/042024/23/09/hihi20240423091844.jpg)
Du học sinh Trung Quốc trải nghiệm đặc sản Hà Nội - 'cà phê trứng'
![Top 3 điểm đến thu hút du khách quốc tế tại Hà Nội](https://thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/042024/22/23/top-3-diem-den-cover20240422232649.jpg)
Top 3 điểm đến thu hút du khách quốc tế tại Hà Nội
![Sản phẩm Làng nghề Dệt Thổ cẩm Xí Thoại, xã Xuân Lãnh, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên.](https://thoidai.com.vn/stores/video_data/2024/042024/21/13/English_below_YYA_THY_CYM_XI_THOYI_TYI_VYI_-TRAI_TIM_CYA_CY_NYYC-_LYn_YYu_tien_nhYng_sYn_phYm_thY_cYm_cYa_lang_nghY_truyYn_thYng_Xi_ThoYi_huyYn_YYng_Xuan_tYnh_Phu_Yen_Ya_tYi_vYi_thY_Yo_Ha_NYi_trong__21.jpg)
Sản phẩm Làng nghề Dệt Thổ cẩm Xí Thoại, xã Xuân Lãnh, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên.
![Thời tiết hôm nay (19/6): có nơi nắng nóng đặc biệt gay gắt với nhiệt độ cao](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/19/05/thumbnail/120240619054221.jpg?rt=20240619054222?240619062148)
Thời tiết hôm nay (19/6): có nơi nắng nóng đặc biệt gay gắt với nhiệt độ cao
![Từ 1/7, nếu vợ đang có thai, sinh con thì chồng không được yêu cầu ly hôn](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/15/15/thumbnail/don-phuong-ly-di20240615154848.jpg?rt=20240615154851?240615045313)
Từ 1/7, nếu vợ đang có thai, sinh con thì chồng không được yêu cầu ly hôn
![Doanh nghiệp Nhà nước thực hiện "5 tiên phong" để góp phần phát triển đất nước](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/16/06/thumbnail/img5633-171846003333031497069520240616064608.jpg?rt=20240616064611?240616064823)
Doanh nghiệp Nhà nước thực hiện "5 tiên phong" để góp phần phát triển đất nước
![Thời tiết hôm nay (11/6): Bắc Bộ sắp mưa lớn liên tiếp 3 ngày, Trung Bộ nắng nóng gay gắt](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/11/06/thumbnail/mua-1693536343108478457166-120240611064854.jpg?rt=20240611064858?240611065251)
Thời tiết hôm nay (11/6): Bắc Bộ sắp mưa lớn liên tiếp 3 ngày, Trung Bộ nắng nóng gay gắt
![Đại học Việt Nam tăng bậc trong Bảng xếp hạng các đại học trên thế giới](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/07/07/thumbnail/images1738446-1a20240607073614.jpg?rt=20240607073616?240607104341)
Đại học Việt Nam tăng bậc trong Bảng xếp hạng các đại học trên thế giới
![Hà Nội sẽ sử dụng tài khoản VNeID trong thực hiện thủ tục hành chính trước ngày 1/7/2024](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/05/07/thumbnail/ung-dung-vneid20240605072030.jpg?rt=20240605072033?240605075758)