Bia đá ghi khắc mối lương duyên Việt - Nhật
Bia đá cao 2,7m, ngang 0,87m, đặt trên bục đá cao hơn 1m, có tổng cộng 111 chữ khắc. Nội dung trên bia có đoạn: "Chúng tôi vì nạn nước, chạy sang Nhật Bản, tiên sinh thương đến khổ tâm, giúp đỡ trong lúc cùng khốn không cầu báo đáp, rõ là người kỳ hiệp. Hỡi ôi! Nay chúng tôi sang, ông không còn nữa, bốn bề hiu quạnh, không trông thấy ai, trời biển mênh mông, nỗi lòng ai tỏ! Bèn ghi mối cảm hoài vào viên đá. Ghi rằng: Không ai hào kiệt bằng ông, nghĩa ông bao trùm trong ngoài. Ông giúp như trời, tôi chịu như biển. Chí tôi chưa thành, ông không chờ đợi. Lòng đau vời vợi, đến ức vạn năm".
![]() |
Bia báo ân bác sỹ Asaba do Cụ Phan Bội Châu dựng năm 1918. |
Bia đá được nhà yêu nước Phan Bội Châu cùng người dân địa phương lập năm 1918 để tri ân công ơn bác sĩ Asaba Sakitaro, người đã giúp đỡ rất nhiều cho phong trào Đông Du vào đầu thế kỷ 20.
Bác sĩ Asaba Sakitaro (1867-1910) sinh ra trong một gia đình giàu có tại tỉnh Shizuoka miền trung nước Nhật. Năm 1894, ông tốt nghiệp y khoa Trường Đại học Tokyo và về mở bệnh viện từ thiện ở Kotutsu, một làng đánh cá nghèo. Ông từng hết lòng giúp đỡ các du học sinh Việt Nam tại Nhật Bản nên được ca tụng là một người hảo tâm, nghĩa hiệp.
Năm 1908, phong trào Đông du lâm vào cảnh khó khăn do Hiệp ước Pháp - Nhật yêu cầu trục xuất lưu học sinh Việt Nam, cụ Phan viết một bức thư xin giúp đỡ gửi đến bác sĩ Asaba Sakitaro theo gợi ý của một lưu học sinh Việt Nam là Nguyễn Thái Bạt.
Không ngờ thư gửi đi buổi sáng, buổi chiều đã có hồi âm tốt lành. Bác sỹ Asaba gửi cho Phan Bội Châu khoản tiền 1.700 yên (tương đương gần 10 năm tiền lương của hiệu trưởng một trường tiểu học ở Nhật Bản bấy giờ) kèm bức thư chân thành: “Nhặt nhạnh trong nhà chỉ còn có thế, tạm thời gửi trước. Lần sau nếu cần, đừng ngại, cứ lên tiếng. Tôi sẽ làm những gì có thể làm được”.
Nhờ số tiền này mà Phan Bội Châu và đoàn du học sinh vượt qua giai đoạn khó khăn và tiếp tục hoạt động kháng Pháp bằng nhiều cách khác nhau.
Trước khi rời Nhật Bản, ngày 8/3/1909, Phan Bội Châu đến chào Asaba và cảm ơn tấm lòng hào hiệp của bác sỹ. Khi gặp Phan Bội Châu, bác sĩ Asaba liền cầm tay kéo vào nhà cùng uống rượu, trao đổi, sẻ chia tư tưởng, tình cảm của những trí thức vì đại nghĩa của dân tộc.
![]() |
Cụ Phan Bội Châu và Bác sỹ Asaba. |
Năm 1918, khi Phan Bội Châu quay trở lại Nhật Bản thì bác sỹ Asaba Sakitaro đã qua đời. Thương tiếc cố nhân, Phan Bội Châu đã ngỏ lời cùng người nhà bác sĩ Asaba xin được lập bia tạ ơn trước mộ bác sĩ Asaba.
Nhưng lúc ấy, trong túi cụ Phan chỉ có 120 yen nhưng tiền vật liệu đá và công khắc đã tốn 100 yen, tiền chuyên chở hơn 100 yen. Cụ Phan đã nhờ một nhân sĩ gốc Việt là Lý Trọng Bá cùng đến gặp trưởng thôn là Okamoto kể về nghĩa cử năm xưa của bác sĩ Sakitaro và bày tỏ sự tình là không đủ tiền, xin đóng trước 100 yen, khoản còn lại thì khi trở về Trung Quốc sẽ gửi sau.
Trưởng thôn đã rất xúc động khi nghe câu chuyện và kêu gọi mọi người cùng giúp công, giúp của làm bia. Chỉ một tuần sau đó, tấm bia đá đã dựng xong. Ngày hoàn thành, người trong thôn làm lễ khánh thành và làm tiệc thết đãi hai người khách Việt cùng khách khứa các làng bên.
Trong bút tích của mình, Phan Bội Châu có ghi rằng “Vào ngày hoàn thành, người trong thôn tập hợp lại làm lễ hoàn thành, tổ chức yến tiệc và để chúng tôi làm khách mời danh dự. Việc này tất cả đều nằm trong sự lo liệu của ông trưởng thôn. Tự bản thân chúng tôi từ đầu đến cuối chỉ trả 100 yên. Tôi đặc biệt viết ra đây để truyền lại cho đồng bào Việt Nam biết đến nghĩa cử của những người bạn Nhật Bản như thế này mãi mãi”.
Ngày nay, người dân Asaba xem tấm bia này là một niềm tự hào, một di sản văn hóa, một chứng tích về mối tình hữu nghị Việt Nam - Nhật Bản.
Tin bài liên quan

Tình bạn giữa cụ Phan Bội Châu và bác sĩ Asaba Sakirato: cầu nối giao lưu văn hóa Việt - Nhật

Tình bạn của chí sĩ Phan Bội Châu và bác sĩ Asaba Sakitaro: biểu tượng đẹp của tình hữu nghị Việt Nam - Nhật Bản
Các tin bài khác

Hoạt động bang giao dưới triều Nguyễn qua tư liệu

Trường đại học lớn nhất ở Nga tự hào về nghiên cứu sinh ưu tú Nguyễn Phú Trọng

Dấu ấn của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong tiến trình phát triển đất nước

Kỷ niệm 70 năm Ngày ký Hiệp định Geneva về đình chỉ chiến sự ở Việt Nam (21/7/1954-21/7/2024): Sáng ngời bản lĩnh ngoại giao Việt Nam
Đọc nhiều

Cuộc gặp gỡ bất ngờ với TS.Lê Duy Hưng – Người nối nhịp cầu hợp tác Việt Nam - Nhật Bản

Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý được vinh danh là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Nối dài tình bang giao Việt - Nhật

Quảng Ngãi, Thái Nguyên đón lưu học sinh Lào nhập học
Bờ cõi biển đảo
Miền đất - Con người Cuộc sống vùng biên Nhịp sống biển đảo Lịch sử chủ quyền Giao lưu hữu nghị

Bệnh xá đảo Song Tử Tây cấp cứu cho ngư dân tàu cá tỉnh Bình Định

Bộ đội Biên phòng Lạng Sơn: chủ động, linh hoạt trong công tác đối ngoại

Cán bộ chiến sĩ Hải quân góp sức trồng 1 tỷ cây xanh, vì một Việt Nam xanh
Multimedia

[Infographics] Quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt Việt Nam - Ba Lan

[Infographics] Giải thưởng Du lịch ASEAN 2025 tôn vinh 17 đơn vị của Việt Nam

[Video] Quan hệ Việt Nam - Vương quốc Anh qua lời chúc Tết của các nhà ngoại giao

Top những điểm vui chơi dịp Tết Nguyên Đán Ất Tỵ 2025 tại Hà Nội

[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025

[Infographics] Trường hợp nào vượt đèn đỏ sẽ không bị phạt?

[Infographic] Trợ cấp 1,5 tháng tiền lương hiện hưởng cho mỗi năm công tác có đóng BHXH đối với viên chức, người lao động thôi việc
![[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2025/022025/07/14/video-du-khach-quoc-te-trai-nghiem-le-phat-dau-nam-tai-chua-tam-bao-da-nang-20250207142038.jpg?rt=20250207142058?250207023936)
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)

Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực

Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
![[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/21/14/video-ban-hoa-ca-tinh-huu-nghi-chao-nam-moi-2025-20250121142351.jpg?rt=20250121142354?250121023412)
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
![[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/15/20/croped/video-30-nam-quan-he-viet-nam-hoa-ky-tu-chien-tranh-den-doi-tac-chien-luoc-toan-dien-20250115205111.jpg?250116064808)
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
![[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/17/13/video-samaritans-purse-va-plan-international-viet-nam-ho-tro-nguoi-dan-viet-nam-phuc-hoi-sau-bao-20241217132215.jpg?rt=20241217132220?241217012643)
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
![[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/16/00/video-tai-thiet-thon-lang-nu-quan-doi-nhan-dan-dong-hanh-xay-dung-tuong-lai-moi-20241216002424.jpg?rt=20241216002428?241216073321)
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
![[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/17/10/video-to-chuc-cuu-tro-tre-em-va-hanh-trinh-10-nam-thay-doi-cuoc-song-tre-em-vung-cao-20241217105602.jpg?rt=20241217105608?241217105833)
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
![[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/112024/13/22/video-kinh-nghiem-tham-quan-bao-tang-lich-su-quan-su-viet-nam-moi-20241113223209.jpg?rt=20241113223215?241114120724)
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới

Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?
![[Video] Hà Nội rực rỡ sắc cờ chào mừng 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/102024/08/07/video-ha-noi-ruc-ro-sac-co-chao-mung-70-nam-ngay-giai-phong-thu-do-20241008070551.jpg?rt=20241008070556?241008075413)
[Video] Hà Nội rực rỡ sắc cờ chào mừng 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô
![[Video] Người nước ngoài dọn cây đổ, tiếp tế cho bà con vùng lũ](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/092024/14/11/video-nguoi-nuoc-ngoai-don-cay-do-tiep-te-cho-ba-con-vung-lu-20240914112824.jpg?rt=20240914112830?240914120546)
[Video] Người nước ngoài dọn cây đổ, tiếp tế cho bà con vùng lũ
![[Video] Các tỉnh, thành khẩn trương hỗ trợ, khắc phục hậu quả cơn bão số 3](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/092024/09/14/video-cac-tinh-thanh-khan-truong-ho-tro-khac-phuc-hau-qua-con-bao-so-3-20240909141746.jpg?rt=20240909141752?240909030707)
[Video] Các tỉnh, thành khẩn trương hỗ trợ, khắc phục hậu quả cơn bão số 3

Những việc nên và không nên làm khi bão Yagi đổ bộ

Cận cảnh hình ảnh mắt bão số 3 Yagi sau khi tăng 4 cấp chỉ trong 24 giờ

Lao động Việt Nam được gia hạn giấy phép tại Thái Lan

Thời tiết hôm nay (9/2): Bắc Bộ rét đậm, rét hại đến ngày 10/2

Thời tiết ngày 8/2: Không khí lạnh tăng cường, nhiệt độ 12-13 độ, có nơi xảy ra mưa tuyết và băng giá

Thời tiết hôm nay (ngày 7/2): Bắc Bộ rét đậm, rét hại, trời nồm ẩm

Được kiến nghị can thiệp quản lý giá vàng, Ngân hàng Nhà nước nói gì?
