CH-47 Chinook là chiếc máy bay lên thẳng vận tải sử dụng kết cấu 2 cánh quạt song song rất độc đáo. Theo đánh giá của nhiều chuyên gia quân sự thì CH-47 hoạt động cực kỳ tin cậy, dễ điều khiển, có khả năng mang tải trọng hàng hóa lớn và đặc biệt là độ linh hoạt không thua kém bao nhiêu so với trực thăng vũ trang.

Với những ưu điểm trên và dựa trên ý tưởng hoán cải vận tải cơ C-130 Hercules thành máy bay yểm trợ hỏa lực trên không AC-130 Gunship, Mỹ đã tiến hành một dự án tương tự với chiếc CH-47 Chinook, mã định danh là ACH-47A.

Dự án CH-47A còn được gọi bằng biệt danh Guns-A-Go-Go, sau khi hoàn tất công việc, chiếc trực thăng vận tải này đã biến thành trực thăng tấn công với khả năng tạo ra hỏa lực bao phủ kín 360 độ.

Trực thăng vũ trang ACH-47A được Quân đội Mỹ triển khai tại chiến trường Việt Nam

Thay đổi đầu tiên giữa ACH-47A với CH-47 là khung thân của nó được gia cường bằng lớp giáp nặng 1,2 tấn; tích hợp động cơ mới mạnh mẽ hơn; đi kèm trang bị 1 súng phóng lựu tự động 40 mm M75 ở mũi, 5 đại liên M2 Browning hoặc M60D bố trí dọc thân và cửa đuôi, 2 pháo 20 mm M24A1 và 2 bình rocket 2,75 inch XM159 (19 đạn) gắn ở bệ cố định 2 bên thân.

Có tổng cộng 4 chiếc trực thăng vũ trang hạng nặng này được Quân đội Mỹ đưa sang tham chiến tại Việt Nam vào năm 1966, chúng đã trải qua 6 tháng thử nghiệm tính năng trong biên chế Đại đội trực thăng hỗ trợ tấn công số 228 - Sư đoàn kỵ binh bay số 1 của Mỹ và Lực lượng đặc nhiệm của Australia.

Mặc dù tỏ ra là một phương tiện cực kỳ nguy hiểm nhưng khác với AC-130, trực thăng ACH-47A đã phải hứng chịu những thiệt hại vô cùng nặng nề, tổn thất tới 75% lực lượng.

Trực thăng ACH-47A đã phải hứng chịu thiệt hại nặng nề trên chiến trường Việt Nam

Trong tổng số 4 trực thăng tấn công ACH-47 được hoán cải, đã có tới 3 chiếc bị thiệt hại tại chiến trường Việt Nam.

• Poster "Hậu duệ mặt trời" bản Việt: Xuất hiện trực thăng... chưa từng có trong QĐ Việt Nam

Chiếc ACH-47A đầu tiên đâm phải một máy bay vận tải CH-47 khác khi đang di chuyển trên đường băng dẫn tới hư hỏng nặng.

Chiếc thứ hai bị chính khẩu pháo 20 mm của nó bắn trúng cánh quạt trước do khớp nối bị lỏng.

Chiếc ACH-47A thứ ba phải hạ cánh khẩn cấp sau khi hỏa lực phòng không mặt đất bắn bị thương và sau đó bị đạn cối của quân giải phóng phá huỷ, may mắn là phi hành đoàn kịp thời thoát thân.

Chiếc ACH-47A thứ tư may mắn nhất khi được đưa về nước, dùng làm máy bay huấn luyện cho đến năm 1997 thì được "nhận sổ hưu", hiện nó đang trưng bày ở bảo tàng Redstone Arsenal, bang Alabama.

Ngoài 4 chiếc ACH-47A trên, Không quân Mỹ không tiến hành sửa đổi một trực thăng vận tải CH-47 nào khác theo cấu hình này vì họ nhận thấy nó kém hiệu quả trong khi lại yêu cầu chi phí bảo dưỡng quá cao.

Trực thăng vũ trang ACH-47A hoạt động trên chiến trường Việt Nam

Ấn Độ thiệt hại nặng nề: 15 năm mất số máy bay tương đương quy mô Không quân Việt Nam

Tuấn Trung