Ngân sách khó khăn hiện nay đã đến mức "tận diệt" doanh nghiệp
Ngày 23/10, Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương đã tổ chức Hội thảo Công bố báo cáo kinh tế vĩ mô quý III/2015. Theo đó, báo cáo của Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương đã chỉ ra những vấn đề bất cập về kỷ luật ngân sách Nhà nước (NSNN).
Cụ thể, báo cáo cho biết, Nhà nước chưa quyết liệt trong tiết kiệm chi NSNN và đầu tư, chưa có kế hoạch trả nợ cụ thể, chưa quan tâm đến việc giảm “chèn lấn” đối với khu vực tư nhân. Trong khi đó lại loay hoay trước áp lực tài khóa, áp lực nợ công gần chạm trần.
Theo ông Nguyễn Anh Dương – Phó trưởng ban Ban Kinh tế vĩ mô (Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương), chúng ta nói nhiều đến vấn đề giảm chi nhưng rất nhiều dự án đầu tư công trong thời gian qua có hiệu quả kinh tế rất thấp. Thay vì đầu tư vào những dự án đạt hiệu quả kinh tế thì lại đầu tư vào cái không hiệu quả.
Ông Dương cho hay, về nợ công, cuối năm 2012, Việt Nam đã nâng trần lãi suất lên 5,3% nhưng khi quyết toán xong thì con số lên cao hơn nhiều. Như vậy, con số của năm nay liệu có đúng như báo cao hay lại tiếp tục tăng cao?", ông Dương đặt câu hỏi.
Còn theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, ngân sách không còn tiền để đầu tư là điều nguy hiểm. Ngân sách khó khăn hiện nay đã đến mức "tận diệt" doanh nghiệp chứ không phải là tận thu nữa, nhiều doanh nghiệp không còn sức để làm ăn. Hội nhập đến cửa nhưng các cơ quan quản lý vẫn bình chân như vại. “Nhà nước tận thu như thế này thì làm sao có được tăng trưởng bền vững bởi vì nguồn thu của ngân sách là các doanh nghiệp lại không được chăm sóc, tạo điều kiện phát triển” – bà nhấn mạnh.
Bà Lan nói thêm, năm nay cải thiện tình hình kinh tế vĩ mô nhưng số lượng doanh nghiệp “chết” rất nhiều, không thua kém năm 2011. Đây là điều phải xem lại. Quan hệ giữa Nhà nước với thị trường cần phải thay đổi rất nhiều.
Bà cũng băn khoăn rằng, tình hình trên cứ tiếp tục thì liệu các nhà đầu tư nước ngoài có khai thác mãi thị trường Việt Nam khi nền kinh tế Việt Nam ngày càng què quặt và kém phát triển không? "Trong bối cảnh thế này đáng ra phải giảm thuế, phí cho doanh nghiệp, người dân thuận lợi hơn trong phát triển thì Nhà nước lại thắt chặt và tăng thu", bà nói.
Bên cạnh đó, ông Lê Xuân Bá – nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế Trung ương cũng cho hay, Việt Nam đang vay đồng nào, làm ra đồng nào tiêu hết đồng đó, không có cái để dành cho đầu tư phát triển. Ngân sách hết tiền, thế giới không ai cho vay mãi nên tình trạng này rất nguy hiểm.
Ông Bá cũng nói thêm điều mà theo ông, ít quan chức dám nói. Đó là chúng ta hơi thái quá về chi tiêu xã hội trong điều kiện kinh tế như thế này. "Thường có 10 đồng thì chi xã hội khoảng 2 đồng. Cứ mạnh tay chi tiêu xã hội coi chừng rơi vào bẫy xóa đói giảm nghèo, cứ có đồng nào xóa đói giảm nghèo hết thì sẽ không còn cái mà xóa đói giảm nghèo nữa", ông Bá nói.
Đồng tình với ý kiến của các chuyên gia, ông Nguyễn Đình Cung – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế Trung ương cũng cho hay, hiện nay trong ngân sách không có đầu tư phát triển. Chúng ta đang vi phạm nguyên tắc vàng trong đầu tư phát triển.
“Hội nhập, cả thế giới nâng thị trường lên, thúc đẩy, khuyến khích còn Việt Nam cứ đè thị trường xuống với tư duy thanh tra, kiểm tra, kiểm soát thì không ổn. Tư duy như thế cần phải thay đổi, nếu Nhà nước không thay đổi thì thị trường không lên được, sẽ không kết nối được với thị trường các nước. Thay đổi này là cốt lõi của cải cách. Điểm này là điểm chúng ta ít nói đến”, ông Cung cho hay.
40.000 xe công làm tiêu tốn 12.800 tỷ đồng ngân sách Theo tính toán của Bộ Tài chính, một xe công trung bình mỗi năm sẽ tốn chi phí khá lớn trong bối cảnh ngân sách còn nhiều khó khăn, vào khoảng 320 triệu đồng/năm. Như vậy, ước tính mỗi năm, 40.000 xe công sẽ tiêu tốn khoản tiền ngân sách lên tới 12.800 tỷ đồng. Báo cáo của Bộ Tài chính tại buổi họp chuyên đề tháng 10 về chính sách quản lý xe ô tô công cho biết, số lượng xe công của Việt Nam hiện lên tới 40.000 xe, chưa bao gồm xe tại các đơn vị vũ trang nhân dân, doanh nghiệp nhà nước. Theo tính toán của Bộ Tài chính, một xe công trung bình mỗi năm sẽ tốn chi phí khá lớn trong bối cảnh ngân sách còn nhiều khó khăn, vào khoảng 320 triệu đồng/năm, bao gồm cả chi phí trả lương lái xe, chi phí hao mòn, sửa chữa, xăng dầu… Như vậy, ước tính mỗi năm, 40.000 xe công sẽ tiêu tốn khoản tiền ngân sách lên tới 12.800 tỷ đồng. Bộ Tài chính cho rằng vẫn còn hiện tượng mua xe vượt tiêu chuẩn, định mức, việc điều chuyển xe ô tô giữa các đơn vị không đúng thẩm quyền quy định, việc thỏa thuận, mua sắm xe chuyên dùng chưa được chặt chẽ. Bộ Tài chính cũng chỉ ra, tiêu chuẩn định mức quy định chưa phù hợp với một số cơ quan, đơn vị. Việc mua sắm, thanh lý xe phức tạp, tốn kém thời gian và chi phí. Quy định về thời gian, số km sử dụng cũng chưa phù hợp với thực tế, quy định về khoán kinh phí xe ô tô hầu như không được áp dụng. Việc sử dụng xe ô tô vào việc riêng, sử dụng xe sai đối tượng, sử dụng xe đưa đón từ nơi ở đến nơi làm việc với các chức danh không đủ tiêu chuẩn định mức vẫn diễn ra. Theo Bộ Tài chính, Bộ đã nghiên cứu trình Thủ tướng ban hành Quyết định số 32 quy định tiêu chuẩn, định mức và chế độ quản lý, sử dụng xe ô tô trong cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, Công ty TNHH MTV do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ. Quyết định có hiệu lực từ 21/9/2015 với 6 nội dung chính, trong đó quy định cụ thể về việc thay thế xe ô tô công, định mức xe công, mức khoán kinh phí, đối tượng được đưa đón bằng xe công, quy định việc mua sắm xe công và quy định xử lý vi phạm trong mua sắm xe công. Theo đó, Bộ Tài chính thống nhất nguyên tắc không tăng số lượng xe công và siết chặt điều kiện sử dụng, mỗi đơn vị sẽ chỉ có 1 - 2 chiếc phục vụ công tác chung. Theo tính toán, có thể sẽ giảm được khoảng 7.000 xe công từ con số 24.460 xe hiện tại và tiết giảm cho ngân sách khoảng 500 tỷ đồng tiền mua xe thay thế, chưa kể phí vận hành trong quá trình sử dụng. Ngoài ra, Quyết định 32 cũng yêu cầu việc mua sắm ô tô công phải triển khai theo phương thức mua sắm tập trung, giúp tiết kiệm cho ngân sách thêm khoảng 15% tổng giá trị mua sắm. Với chi phí mua sắm hàng năm chiếm khoảng 20% ngân sách, tương đương 200.000 tỷ đồng, con số tiết kiệm tính ra có thể lên tới 30.000 tỷ đồng. |
Theo Một Thế Giới, Dân Trí