- Thưa ông, tại hội nghị mới đây về triển khai chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 30-NQ/TW về phát triển tổng thể vùng đồng bằng sông Hồng, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh đến việc bứt phá nhờ kết nối hạ tầng giao thông, yêu cầu này sẽ được Hải Dương cụ thể hoá như thế nào?

- Tại Hội nghị triển khai chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 30-NQ/TW về phát triển tổng thể vùng đồng bằng sông Hồng, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo, quán triệt rất rõ về vai trò của kết nối hạ tầng giao thông đối với phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời đã nêu những ví dụ điển hình tại một số địa phương có sự phát triển bứt phá trong thời gian vừa qua.

Ngày 27 tháng 2 năm 2022, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hải Dương đã ban hành Nghị quyết số 27/NQ-BTV để cụ thể hóa các nhiệm vụ của địa phương. Nghị quyết xác định 10 nhiệm vụ giải pháp chủ yếu để thực hiện Nghị quyết 30-NQ/TW và Chương trình hành động của Chính phủ, trong đó phát triển kết cấu hạ tầng giao thông kết nối vùng là một trong những nhiệm vụ hàng đầu để thực hiện yêu cầu phát triển bền vững hệ thống đô thị và hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại.

Với vị trí địa lý đặc biệt, tiếp giáp với 06 tỉnh thành phố, có nhiều tuyến đường quốc lộ đi qua như đường sắt Hà Nội - Hải Phòng, Kép - Hạ Long và Yên Viên - Cái Lân; có 12 tuyến sông trung ương với tổng chiều dài trên 400 km; kết nối thuận lợi với các cảng hàng không quốc tế (Nội Bài, Vân Đồn, Cát Bi), cảng biển (Cảng Cái Lân, Cảng Hải Phòng)...Hải Dương đã đẩy mạnh hoạt động phối hợp các tỉnh, thành phố trong vùng để phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông kết nối, và đã đạt được nhiều kết quả quan trọng như: đầu tư và phối hợp đầu tư cầu, đường kết nối: cầu Chanh, cầu Dinh, cầu Quang Thanh kết nối với Hải Phòng; cầu Hiệp với Thái Bình; cầu Hiệp Thượng, cầu Đá Vách, cầu Triều, cầu Đông Mai với Quảng Ninh. Hiện nay đang phối hợp đầu tư cầu Đồng Việt với Bắc Giang, cầu Kênh Vàng với Bắc Ninh, cầu Hưng Hải với Hưng Yên...

Nhiệm kỳ 2020 - 2025, với mong muốn tiếp tục đẩy mạnh khơi thông các nguồn lực, phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của tỉnh, Hải Dương đã và đang chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ thi công 02 nút giao liên thông kết nối đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, kết nối đường tỉnh 392 tại huyện Bình Giang và đường tỉnh 390 tại huyện Thanh Hà, dự kiến hoàn thành năm 2023, đầu năm 2024.

Cùng với đó, chuẩn bị đầu tư nút giao liên thông QL 5 - tuyến Đông Tây huyện Kim Thành - cầu vượt sông Lạch Tray kết nối Quốc lộ 10 (thành phố Hải Phòng); phối hợp với tỉnh Quảng Ninh làm công tác chuẩn bị đầu tư tuyến nối QL18 - thành phố Chí Linh và cầu Đông Mai với đường ven sông tốc độ cao thị xã Đông Triều; chuẩn bị đầu tư cầu An Đồng (vượt sông Luộc) và đường dẫn nối huyện Ninh Giang với huyện Quỳnh Phụ tỉnh Thái Bình.

Đến năm 2030, Hải Dương xác định một số công trình trọng điểm để phát triển bền vững hệ thống đô thị và hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại đó là: (1) Huy động nguồn lực để cùng Trung ương đầu tư tuyến đường vành đai 5 vùng Thủ đô Hà Nội đoạn qua địa bàn tỉnh Hải Dương. (2) Đầu tư khu công nghiệp chuyên biệt ở khu vực các huyện Bình Giang và Thanh Miện để góp phần phát triển tỉnh Hải Dương trở thành trung tâm công nghiệp động lực của vùng.

Tôi tin tưởng rằng, với định hướng chiến lược rõ ràng, sự quan tâm bố trí nguồn lực đầu tư các công trình giao thông kết nối ngay trong tỉnh và các tỉnh bạn, cùng với việc phát triển công nghiệp có trọng tâm, trọng điểm, tỉnh Hải Dương sẽ có tiền đề vững chắc để bứt phá trong tương lai gần.

- Nghị quyết 30-NQ/TW của Bộ Chính trị được xem như điều kiện nền tảng đặc biệt cho các địa phương trong vùng, từ đánh giá của cá nhân ông, Hải Dương sẽ có thêm những thuận lợi gì khi Chính phủ đưa Nghị quyết này vào thực tiễn?

- Với các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp của Nghị quyết số 30-NQ/TW và Chương trình hành động của Chính phủ, tỉnh Hải Dương sẽ có thêm nhiều thuận lợi để khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế khác biệt của tỉnh trong mối tương quan, liên kết với các địa phương trong vùng, của khu vực phía Bắc và cả nước.

Sẽ rất thuận lợi cho tỉnh hình thành các cụm liên kết ngành, các vùng sản xuất nông sản tập trung; thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tích cực, đặc biệt giúp Hải Dương có nhiều điều kiện để cơ cấu lại ngành công nghiệp theo hướng hiện đại, công nghệ cao, ứng dụng nền tảng số, thân thiện với môi trường, phân bố không gian công nghiệp hợp lý theo các hành lang kinh tế; gắn với các cảng biển, các tuyến cao tốc, tuyến quốc lộ kết nối với các vùng lân cận.

Phát triển nông nghiệp hiệu quả cao, bền vững, sinh thái, thích ứng với biến đổi khí hậu; phát triển nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh. Hình thành các cụm liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông sản gắn với doanh nghiệp, hợp tác xã.

Phát huy lợi thế về vị trí địa lý của tỉnh, Hải Dương sẽ rất thuận lợi để phát triển các ngành dịch vụ, thương mại theo hướng hiện đại, đa dạng, trọng tâm là phát triển thương mại, logistics, du lịch, tài chính - ngân hàng, các trung tâm du lịch tầm khu vực và quốc tế, trên cơ sở phát huy bản sắc độc đáo riêng có; gắn phát triển làng nghề truyền thống với phát triển du lịch.

- Tầm nhìn xuyên suốt trong các Nghị quyết phát triển vùng là cần có nhận thức về lợi ích từ liên kết vùng, không đặt nặng lợi ích cục bộ địa phương. Thưa ông, trước yêu cầu này thì Hải Dương cần tiếp cận và chia sẻ quan điểm phát triển như thế nào?

- Nghị quyết số 30-NQ/TW của Bộ Chính trị đã xác định một trong những hạn chế, yếu kém trong phát triển vùng là liên kết vùng chậm được đổi mới, thiếu cơ chế, chính sách gắn kết giữa mục tiêu phát triển của địa phương với mục tiêu chung của vùng.

Trong giai đoạn vừa qua, vùng Đồng bằng sông Hồng cũng như các vùng, miền khác trong cả nước đều gặp khó khăn là thiếu các cơ chế, chính sách phát triển liên kết vùng, nhất là trong hợp tác phát triển kinh tế và giải quyết những vấn đề mang tính liên tỉnh, liên vùng, việc bố trí nguồn lực thực hiện; những tỉnh, thành phố được trung ương quan tâm cho hưởng cơ chế đặc thù thì có cơ hội phát triển vượt bậc (điển hình như thành phố Hải Phòng).

Thực tế, các địa phương trong vùng mới chỉ có sự hợp tác, liên kết đơn lẻ, song phương, chủ yếu mang tính trao đổi thông tin, kinh nghiệm, nếu có các công trình liên tỉnh, liên vùng thì phụ thuộc vào khả năng nguồn lực của từng địa phương, nên hiệu quả chưa cao, chưa khai thác, phát huy được hết tiềm năng, thế mạnh của từng địa phương.

Hơn nữa, nguồn lực để đầu tư cho các dự án liên kết vùng còn thấp; việc đóng góp từ ngân sách địa phương cho các dự án liên kết vùng gặp khó khăn do chưa phù hợp với các quy định của Luật Ngân sách nhà nước và quy định khác có liên quan (ví dụ như một công trình giao thông có địa phương nguồn lực tốt thì đầu tư sớm đoạn tuyến bên mình, lại không kết nối được do địa phương hợp tác chưa bố trí được nguồn lực, dẫn đến công trình xong mà chưa khai thác được, gây lãng phí nguồn lực; dự án liên quan đến bố trí ngân sách của cả 2 địa phương thì nhiều thủ tục, phải báo cáo các bộ ngành trung ương và Chính phủ quyết định trong khi chủ trương, kinh phí đã có, dẫn đến thời gian thực hiện dự án kéo dài)…

Nhận thức được tầm quan trọng của liên kết, hợp tác - phát triển, trong những năm qua, Hải Dương đã hợp tác, ký kết phát triển với các địa phương lân cận trên các lĩnh vực như: Hải Phòng, Quảng Ninh, Hưng Yên, Bắc Giang… trong đó, triển khai hợp tác liên kết, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nhanh bền vững gắn với bảo đảm vững chắc quốc phòng, an ninh trên các lĩnh vực giao thông - vận tải, công nghiệp, thương mại, nông nghiệp, du lịch, lao động, quốc phòng - an ninh.

Đặc biệt gần đây nhất là hợp tác với Quảng Ninh, Bắc Giang trong xây dựng hồ sơ khoa học Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Côn Sơn, Kiếp Bạc trình UNESCO công nhận di sản thế giới; thực hiện các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng kết nối, nhất là các dự án giao thông liên vùng.