Trang chủ Hữu nghị
13:31 | 10/03/2017 GMT+7

Tưởng nhớ Kazik - Kiến trúc sư Ba Lan hết mình cho những di tích của Việt Nam

aa
TĐO - Sau 20 năm ngày mất của Kazimierz Kwiatkowski (1944-1997) - người còn được gọi thân mật là Kazik, Việt Nam vẫn luôn dành sự tri ân đến kiến trúc sư, nhà bảo tồn người Ba Lan này. Ông được coi là người có đóng góp lớn trong việc bảo tồn các di tích lịch sử tại Việt Nam và góp phần đưa các di tích này được ghi danh trong danh sách Di sản thế giới của UNESCO.

Kiến trúc sư Kazik được coi là người Mỹ Sơn, một công dân danh dự của Việt Nam và là người có công lớn đưa đô thị cổ Hội An đến với niềm tự hào Di sản văn hóa thế giới. Với tình yêu mãnh liệt dành cho những đền đài, di tích; bằng tinh thần làm việc của một nhà khoa học, ông đã chọn Việt Nam làm quê hương thứ hai của mình. Như một sợi chỉ xuyên suốt, cuộc đời ông đã gắn bó gần như toàn bộ với các di tích ở Việt Nam.

Là kiến trúc sư tài ba được thế giới biết đến qua các công trình được trùng tu tại Ai Cập, Vacsava, Kazik đã bỏ trời Tây để tình nguyện sang đất nước Việt Nam xa xôi, nghèo khó lại vừa trải qua cuộc chiến tranh chống Mỹ tàn khốc. Ông đến Việt Nam với sứ mạng cứu vớt các di sản văn hóa đã bị thời gian và chiến tranh tàn phá.

Hiến cả cuộc đời cho di tích Mỹ Sơn

tuong nho kazik kien truc su ba lan het minh cho nhung di tich cua viet nam

Kazik với tháp Chăm Mỹ Sơn

Kazik đến Việt Nam từ những năm của thập niên 1980 trong khuôn khổ hợp tác văn hóa Việt Nam – Ba Lan, kiến trúc sư Kazimierz Kwiatkowski sang công tác tại Việt Nam với tư cách là chuyên gia giúp đỡ Việt Nam bảo tồn, tu bổ các di tích tháp Chàm, đặc biệt khu di tích Tháp Chàm Mỹ Sơn và gia cố khu địa đạo Củ Chi. Và số phận đã gắn kết người kiến trúc sư 36 tuổi này với các công trình Chăm Pa suốt 17 năm trời, từ 1980 đến 1997.

Nhiều tháp Chàm từ Quảng Nam, Bình Định, Khánh Hòa, Phú Yên, Ninh Thuận và Bình Thuận sau chiến tranh gần như hư hại nghiêm trọng. Nguyên tắc và phương pháp bảo tồn, tu bổ các di tích tháp Chàm của ông là: Giữ gìn nguyên vẹn di tích gốc và thành phần gốc còn giữ được, kiên quyết không làm sai lệch và làm giả di tích, chủ yếu sử dụng biện pháp gia cố kĩ thuật để duy trì hiện trạng, chỉ phục chế từng phần nếu có cơ sở khoa học, không phục nguyên, không làm lẫn cái gốc với cái mới đưa vào để gia cường. Chính cách làm này đã giữ được nguyên vẹn những giá trị vốn có của các ngôi tháp Chăm ở Việt Nam.

Kazik đã nặng tình với mảnh đất miền trung Việt Nam, nặng tình với Mỹ Sơn, với Huế đến mức bất chấp khó khăn trong đời sống vật chất, bất chấp bom mìn sau chiến tranh, coi việc phục hồi và bảo tồn các di tích Tháp Chàm ở Mỹ Sơn là lẽ sống, coi Việt Nam là Tổ Quốc thứ hai của mình.

tuong nho kazik kien truc su ba lan het minh cho nhung di tich cua viet nam

KTS Kazik với nhân viên bảo vệ tháp Chàm. (Ảnh: Trần Kỳ Phương)

Nhiều đêm ngày ông say sưa dấn thân vào công việc, lăn lộn ở hiện trường, trăn trở tìm phương pháp bảo tồn và trùng tu các ngọn tháp đang nằm trong tình trạng kêu cứu khẩn cấp. Năm 1991, khi Hiệp định về hợp tác văn hóa giữa Việt Nam và Ba Lan chấm dứt, không còn kinh phí để tiếp tục công việc, ông đã về nước vận động, quyên góp và gây quỹ để tiếp tục công trình Mỹ Sơn còn bỏ dở. Ông đưa cả hai con trai của mình, cũng là những kiến trúc sư sang Việt Nam công tác trong nhóm chuyên gia Ba Lan.

Nặng lòng với phố cổ Hội An

Không ai khác, chính Kazik là người đầu tiên phát hiện ra Hội An là một đô thị có kiến trúc cổ gần như nguyên vẹn. Đó là vào một ngày tháng 6/1981, khi đang là Trưởng Tiểu ban hợp tác Ba Lan - Việt Nam tu bổ di tích Mỹ Sơn, Kazik đến Hội An. Đứng trước vẻ đẹp không trùng lặp của khu phố cổ, ông đã bị lôi cuốn đến đam mê. Khu phố cổ Hội An lúc này vẫn đang đìu hiu, vắng lặng thế nhưng với ông giá trị của nó xứng đáng ở vị trí hàng đầu trong danh mục các di tích văn hóa của Việt Nam và cả kho tàng văn hóa của nhân loại. Không những vậy, với tầm nhìn của một chuyên gia nhiều năm làm công tác bảo tồn di tích, ông đã nhận thấy tiềm năng phát triển du lịch trong tương lai của khu phố cổ. Ông tiên đoán rồi đây, mỗi người dân Hội An hàng năm sẽ đón tiếp rất đông khách nước ngoài và sẽ giàu lên từ chính ngôi nhà cổ với kiến trúc độc đáo của họ.

tuong nho kazik kien truc su ba lan het minh cho nhung di tich cua viet nam

Kazik (thứ 2 từ phải sang) trong một lần đi khảo sát Hội An

Ngày ấy, Kazik đã nói với ông Nguyễn Sự, Bí thư Thành ủy Hội An rằng: "Các ông đang có trong tay những khách sạn tuyệt vời và độc đáo từ những ngôi nhà cổ. Chỉ cần sửa sang và trang bị thêm một chút nữa thôi thì có thể đón khách được rồi. Tôi sẵn sàng bỏ nhiều tiền để ở một đêm trong ngôi nhà cổ. Đến bây giờ, khi tour Homestay phát triển mạnh mẽ ở Hội An thì mới thấy điều Kazik tiên tri là đúng đắn.

Nhìn ra được vẻ đẹp của một đô thị cổ, nhưng đồng thời Kazik đã tiên liệu những nguy cơ tiềm ẩn nếu không kịp thời trùng tu và bảo tồn đô thị cổ này. Chính Kazik đã đề nghị với chính quyền địa phương được tự nguyện làm việc ngoài giờ để tham gia khảo sát lập hồ sơ di tích cho khu phố cổ. Vậy là, ngoài những ngày làm việc ở Mỹ Sơn, cuối tuần, Kazik tranh thủ về Hội An để nghiên cứu, khảo sát từng ngôi nhà, từng cánh cửa gỗ bạc thếch. Thời gian này, hình bóng của ông đã quen dần với người dân khu phố cổ và họ nhiệt tình giúp đỡ ông trong công việc. Kết quả của những công việc lặng thầm đó, đến năm 1985, Phố cổ Hội An được Bộ Văn hóa ra quyết định xếp hạng di tích cấp quốc gia.

Không những vậy, chính ông là người đầu tiên đưa Hội An ra với thế giới bên ngoài, bằng các bài viết nghiên cứu sâu sắc, đầy số liệu thực tế về giá trị văn hóa của Khu phố cổ Hội An của mình trên các tạp chí nghiên cứu quốc tế. Từ đây, nhiều chuyên gia nghiên cứu về kiến trúc cổ, phố cổ trên thế giới đã bắt đầu quan tâm đến Khu phố cổ Hội An.

tuong nho kazik kien truc su ba lan het minh cho nhung di tich cua viet nam

Tượng của Kazik được dựng tại Hội An

Trong khi Hội An đang thu hút sự quan tâm của cả nước và thế giới thì năm 1997, Kazik lâm trọng bệnh và trút hơi thở cuối cùng tại Huế sau 17 năm gắn bó với Việt Nam, năm đó ông 53 tuổi. Và thật đáng tiếc khi ông không được nhìn thấy Hội An cùng với Mỹ Sơn được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hiệp quốc (UNESCO) ghi danh vào danh mục di sản văn hóa của nhân loại vào năm 1999.

Người ta kể lại rằng, khi còn sống, ông đã từng nói, nếu sau này mất đi ông muốn được chôn ngay tại mảnh đất Mỹ Sơn. Song thi thể của KTS Kazik đã được quàn vào quan tài kẽm và đưa về Ba Lan chôn cất tại thành phố Lublin, quê hương ông, nơi vợ con ông sinh sống. Nhân dân và chính quyền Quảng Nam nói riêng và Việt Nam nói chung, khắc ghi công ơn của người KTS Ba Lan hiến dâng cả đời mình cho khu di tích Tháp Chàm Mỹ Sơn, đã hết lòng vì sự phát triển của Hội An.

Giờ đây, tại những nơi Kazik đi qua đều hiện diện hình ảnh ông. Một công viên nhỏ xinh, trang nghiêm mang tên Kazik nằm giữa lòng Hội An. Một bức ảnh được phóng to ở Phòng trưng bày Mỹ Sơn, một bức tượng được đặt gần Khu đền tháp Mỹ Sơn như dành cho ông một phần mộ - đúng như ước nguyện được chôn ở Mỹ Sơn của ông. Và còn đó thật nhiều ký ức đẹp nơi bạn bè. Kazik xứng đáng được tri ân.

An Nhi

Nguồn:

Tin bài liên quan

Các tin bài khác

Đề xuất World Vision mở rộng kết nối doanh nghiệp, ứng dụng công nghệ trong các dự án tại Việt Nam

Đề xuất World Vision mở rộng kết nối doanh nghiệp, ứng dụng công nghệ trong các dự án tại Việt Nam

Ngày 02/7 tại Hà Nội, Phó Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam Nguyễn Ngọc Hùng đã tiếp ông Doseba Sinay - Trưởng đại diện World Vision International (WVI/Mỹ) tại Việt Nam. Tại buổi tiếp, ông Nguyễn Ngọc Hùng đã đưa ra một số đề xuất nhằm tăng cường hiệu quả các dự án của tổ chức thời gian tới.
Thủ tướng Ấn Độ: Sáng kiến chia sẻ xá lợi Đức Phật với Việt Nam tạo nên hiện tượng văn hóa

Thủ tướng Ấn Độ: Sáng kiến chia sẻ xá lợi Đức Phật với Việt Nam tạo nên hiện tượng văn hóa

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi nhấn mạnh sáng kiến chia sẻ xá lợi thiêng liêng của Đức Phật với Việt Nam đã tạo nên một hiện tượng văn hóa và tâm linh, với hơn 15 triệu người đến chiêm bái xá lợi tại 9 địa điểm khác nhau trên khắp đất nước Việt Nam.
Hội hữu nghị Việt Nam - Australia: vai trò “trái tim” của mối liên kết hai nước

Hội hữu nghị Việt Nam - Australia: vai trò “trái tim” của mối liên kết hai nước

Ngày 01/7 tại Hà Nội, Hội hữu nghị Việt Nam - Australia (Hội) tổ chức Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III, nhiệm kỳ 2025-2030. Phát biểu chúc mừng Đại hội, Đại sứ Australia tại Việt Nam Gillian Bird cho rằng, điều tạo nên sự đặc biệt trong quan hệ hai nước không chỉ là hợp tác giữa chính phủ mà còn là những liên kết bền chặt giữa nhân dân hai dân tộc. Các hội hữu nghị đóng vai trò “trái tim” của mối liên kết này - nơi thúc đẩy đối thoại, hiểu biết và trao đổi ý nghĩa.
Ghi nhận đóng góp của Hội hữu nghị Việt Nam - Myanmar trong hỗ trợ nhân đạo và đối ngoại nhân dân

Ghi nhận đóng góp của Hội hữu nghị Việt Nam - Myanmar trong hỗ trợ nhân đạo và đối ngoại nhân dân

Trong thời gian qua, Hội hữu nghị Việt Nam - Myanmar đã có nhiều đóng góp thiết thực trong việc tăng cường quan hệ hữu nghị giữa nhân dân hai nước, đặc biệt là vận động, quyên góp hỗ trợ nạn nhân trận động đất nghiêm trọng tại Myanmar hồi tháng 3/2025. Ghi nhận những nỗ lực của Hội, ngày 30/6 tại Hà Nội, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam tổ chức lễ trao Bằng khen và Kỷ niệm chương “Vì hòa bình, hữu nghị giữa các dân tộc” cho Hội và năm cá nhân tiêu biểu.

Đọc nhiều

Hội hữu nghị Việt Nam - Australia: vai trò “trái tim” của mối liên kết hai nước

Hội hữu nghị Việt Nam - Australia: vai trò “trái tim” của mối liên kết hai nước

Ngày 01/7 tại Hà Nội, Hội hữu nghị Việt Nam - Australia (Hội) tổ chức Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III, nhiệm kỳ 2025-2030. Phát biểu chúc mừng Đại hội, Đại sứ Australia tại Việt Nam Gillian Bird cho rằng, điều tạo nên sự đặc biệt trong quan hệ hai nước không chỉ là hợp tác giữa chính phủ mà còn là những liên kết bền chặt giữa nhân dân hai dân tộc. Các hội hữu nghị đóng vai trò “trái tim” của mối liên kết này - nơi thúc đẩy đối thoại, hiểu biết và trao đổi ý nghĩa.
Chính sách thị thực - động lực thúc đẩy phát triển du lịch Việt Nam

Chính sách thị thực - động lực thúc đẩy phát triển du lịch Việt Nam

Chính sách thị thực đang ngày càng trở thành công cụ cạnh tranh điểm đến quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh các quốc gia đẩy mạnh thu hút khách quốc tế sau đại dịch. Việt Nam đã có những điều chỉnh tích cực, góp phần cải thiện năng lực cạnh tranh du lịch và nâng cao trải nghiệm nhập cảnh cho du khách.
Phòng, chống bạo lực gia đình: Nỗ lực vì một Việt Nam nhân ái, văn minh

Phòng, chống bạo lực gia đình: Nỗ lực vì một Việt Nam nhân ái, văn minh

Bạo lực gia đình không còn là chuyện riêng sau cánh cửa khép kín. Từ những vụ việc đau lòng, Việt Nam đã có nhiều nỗ lực toàn diện, từ hoàn thiện luật pháp, truyền thông sâu rộng đến xây dựng mạng lưới hỗ trợ nhằm bảo vệ nạn nhân và hướng tới một xã hội an toàn, nhân ái và văn minh.
Lễ hội Việt Nam - Nhật Bản thành phố Đà Nẵng lần thứ 10: Kết nối văn hóa, thúc đẩy hợp tác địa phương

Lễ hội Việt Nam - Nhật Bản thành phố Đà Nẵng lần thứ 10: Kết nối văn hóa, thúc đẩy hợp tác địa phương

Từ ngày 04-06/7, Lễ hội Việt Nam - Nhật Bản thành phố Đà Nẵng lần thứ 10 năm 2025 sẽ diễn ra tại Công viên Biển Đông. Sự kiện do Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng phối hợp Tổng Lãnh sự quán Nhật Bản tại Đà Nẵng tổ chức.
An Giang: Bàn giao “Nhà đồng đội” cho quân nhân có hoàn cảnh khó khăn

An Giang: Bàn giao “Nhà đồng đội” cho quân nhân có hoàn cảnh khó khăn

Ngày 02/7, tại phường Rạch Giá (tỉnh An Giang), Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân đã tổ chức lễ bàn giao “Nhà đồng đội” cho quân nhân có hoàn cảnh khó khăn về nhà ở đang công tác tại đơn vị.
Lưu giữ lá cờ đầu tiên tại cột cờ A Pa Chải sau 56 ngày treo

Lưu giữ lá cờ đầu tiên tại cột cờ A Pa Chải sau 56 ngày treo

Sáng 1/7, tại cột cờ A Pa Chải – ngã ba biên giới thiêng liêng của Tổ quốc thuộc xã Sín Thầu, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Điện Biên đã phối hợp với Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trên địa bàn tổ chức lễ hạ quốc kỳ, lưu giữ lá cờ đầu t
Vùng 5 Hải quân: Nâng cao kiến thức pháp luật cho cán bộ, chiến sĩ

Vùng 5 Hải quân: Nâng cao kiến thức pháp luật cho cán bộ, chiến sĩ

Trong hai ngày 26, 27/6, tại TP. Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang), Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân phối hợp với Viện Kiểm sát Quân sự Khu vực 2 và Cơ quan Điều tra Hình sự Khu vực 3 Quân chủng Hải quân tổ chức Hội nghị phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2025.
infographic ky nang tranh bay lua dao du lich mua cao diem
infographics canh bao gia mao loi dung danh nghia mat tran to quoc de huy dong ung ho
cong nghiep phuc hoi manh xuat nhap khau tang truong an tuong
infographic viet nam hoan thanh vai tro dong chu tich chuong trinh dong nam a searp giai doan 2022 2025
infographic sua phap lenh dan so vo chong tu quyet dinh so con va thoi gian sinh con
infographics quan he doi tac toan dien giua viet nam va hungary
infographic quan he doi tac chien luoc toan dien viet nam phap
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực
Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới
Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?
Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua và sáng sớm nay (02/7), khu vực Bắc Bộ và Thanh Hóa có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to đến rất to. Trong ngày 02/7, Bắc Bộ và Thanh Hóa tiếp tục có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to. Lượng mưa phổ biến: 20–50mm, cục bộ có nơi trên 100mm.
Thêm nhiều địa điểm giải quyết thủ tục đất đai tại Hà Nội từ tháng 7

Thêm nhiều địa điểm giải quyết thủ tục đất đai tại Hà Nội từ tháng 7

Trung tâm Phục vụ Hành chính công thành phố Hà Nội cho biết, từ ngày 01/7/2025, nhiều thủ tục đất đai sẽ được tiếp nhận tại các chi nhánh. Thay đổi này nhằm tạo thuận lợi, đảm bảo giải quyết công việc cho người dân, doanh nghiệp.
Thời tiết hôm nay (01/7): Nhiều khu vực trên cả nước có mưa giông

Thời tiết hôm nay (01/7): Nhiều khu vực trên cả nước có mưa giông

Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia dự báo, ngày 01/7, nhiều khu vực trên cả nước có mưa to và dông. Đáng chú ý, khu vực Bắc Bộ nhiều nơi có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to.
Từ ngày 01/7/2025: Chính thức bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh, thay mã số thuế bằng số định danh

Từ ngày 01/7/2025: Chính thức bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh, thay mã số thuế bằng số định danh

Từ ngày 01/7/2025, một số chính sách mới sẽ chính thức có hiệu lực như: bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh; thay mã số thuế bằng số định danh; mở rộng đối tượng được tham gia Bảo hiểm Xã hội (BHXH) bắt buộc; 28 Nghị định về phân cấp, phân quyền có hiệu lực...
Thời tiết hôm nay (28/6): Bắc Bộ tăng mưa cả về diện và lượng

Thời tiết hôm nay (28/6): Bắc Bộ tăng mưa cả về diện và lượng

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, ngày 28/6, miền Bắc gia tăng mưa cả về diện và lượng, đặc biệt vùng núi nhiều nơi mưa rất to. Nam Bộ mưa giông rải rác.
Những chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 7/2025

Những chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 7/2025

Trong tháng 7/2025, nhiều chính sách mới có hiệu lực như: 28 nghị định về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền chính quyền địa phương hai cấp; Chủ tịch UBND cấp xã có thẩm quyền cấp "Sổ đỏ”; Đối tượng phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc; Tiêu chuẩn, định mức sử dụng trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp; Định mức xe ô tô phục vụ công tác chung ở cấp xã; Phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng...
Phiên bản di động