Khởi động lại một dòng văn học bị lãng quên
1. Nói về định nghĩa văn học trinh thám, cho đến giờ còn tồn tại rất nhiều quan điểm khác nhau. Theo nhà văn Võ Thị Xuân Hà, vụ án là thành tố mà một tác phẩm trinh thám chắc chắn phải có. Tuy nhiên, theo nữ nhà văn này, nếu chỉ kể lại vụ án thì chưa đủ để cấu thành nên tác phẩm mà tác giả cần khai thác thêm khía cạnh “đời sống” của nhân vật với các cung bậc cảm xúc, tâm lý.
![]() |
Những tác phẩm mang hơi hướng hình sự, trinh thám đang dần tìm được lối đi
Còn theo PGS.TS - nhà phê bình Văn Giá thì văn học trinh thám chính là “một thể tài để chỉ những tình huống người ta cố tình bưng bít, phi tang, bao che” và nhiệm vụ của những nhà trinh thám phải lật tẩy, giải minh nó. Ông nhận định, nếu như văn học trinh thám ở phương Tây đã có nền móng từ thế kỷ 19 thì ở Việt Nam giai đoạn 1930-1945 cũng đã ghi dấu những tên tuổi như Phạm Cao Củng, Thế Lữ… Chỉ có điều trong suốt giai đoạn kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, văn học trinh thám gần như là một mảng đề tài bị lãng quên đối với độc giả và chính các nhà văn.
2. Đối với những nhà văn trưởng thành và lớn lên trong chiến tranh, rõ ràng văn học trinh thám không phải là thể loại mới mẻ. Văn học trinh thám Việt từng sản sinh ra rất nhiều tác phẩm hấp dẫn như “Thám tử Đoan Hùng”, “Lệ Hằng với chí phục thù”, “Tráng sĩ một chân”… Nhà văn Nguyễn Quang Thiều tâm sự: “Tôi còn nhớ rõ câu chuyện trinh thám đầu tiên được nghe, đó là “Thám tử Đoan Hùng”.
Hồi ấy tôi học lớp 7, trong giờ nghỉ cậu lớp trưởng đã kể lại câu chuyện ấy cho cả lớp. Nó hấp dẫn đến nỗi cho đến bây giờ tôi vẫn nhớ như in. Thậm chí nó cuốn hút hơn cả chuyên mục “Kể chuyện đêm khuya” trên Đài Tiếng nói Việt Nam”. Nói một dẫn chứng như vậy để thấy rằng văn học trinh thám đã từng có sức sống mãnh liệt trong đời sống của thế hệ các nhà văn thế kỷ 20.
Tuy nhiên, theo nhận định của nhà văn Nguyễn Văn Thọ, sau thời điểm huy hoàng đó, do tác động của chiến tranh, văn học trinh thám trải qua một khoảng thời gian bị thờ ơ, không được chú ý nữa. Nó bị coi là độc hại và thậm chí bị đẩy ra khỏi đời sống văn học. Một số nhà văn còn cho rằng người ta “ngại” viết trinh thám vì thể loại này không những kỳ công mà đòi hỏi nền tảng kiến thức cực kỳ vững vàng của người viết. Bởi nếu không vững, khi “đụng chạm” đến các mảng đề tài phức tạp như hình sự thì chỉ cần sai một ly là đi… vài dặm. Chưa kể là để đầu tư một tác phẩm trinh thám, người viết cũng phải thai nghén từ nhiều năm. Nếu không có niềm đam mê thực sự và dám bỏ công bỏ sức vì nó thì ít ai dám theo đuổi đến cùng lĩnh vực này.
![]() |
Di Li là một trong số ít cây bút theo đuổi dòng văn học trinh thám
3. “Theo đuổi văn học trinh thám không phải lựa chọn khôn ngoan” - đó là nhận định của nhà văn Di Li, một trong những cây bút hiếm hoi “dám” dấn thân vào thể tài văn học này. “Rất nhiều người nói theo đuổi dòng trinh thám ở Việt Nam là thuận lợi với tôi vì ít người viết. Nhưng thực tế trinh thám là một thể loại rất kén khách. Nó không phải loại sách thấy người này bảo hay thì người kia đọc theo. So với tiểu thuyết tình cảm hay ngôn tình thì ở Việt Nam, trinh thám tương đối ít người đọc” - chị nhận định.
Thực tế, ngay cả James Patterson, một trong những tác giả trinh thám có thu nhập cao nhất thế giới thì lượng tiêu thụ ở Việt Nam cũng chỉ xấp xỉ 3.000 bản sách. Tuy nhiên, nói đi cũng phải nói lại, trong thời gian gần đây, văn học trinh thám cũng đã chứng kiến sự xuất hiện của nhiều tác phẩm chất lượng, mà nổi bật lên trong số đó là hiện tượng Di Li với “Trại hoa đỏ” và gần đây là “Câu lạc bộ số 7”.
Riêng “Trại hoa đỏ” cũng đã cán mốc 10.000 bản - một con số mơ ước đối với cây bút trinh thám và cũng chứng tỏ độc giả chưa quay lưng với thể tài văn học này. Nói như nhà văn Nguyễn Văn Thọ thì văn học trinh thám vẫn có sức hút rất lớn đối với một bộ phận độc giả trẻ và đây chính là thời điểm thuận lợi hơn cả để khởi động lại một dòng văn học hấp dẫn và giàu tiềm năng.
Theo An Ninh Thủ Đô
Tin bài liên quan
Các tin bài khác

Chương trình nghệ thuật đặc biệt kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Ba Lan

Văn hóa Việt tỏa sáng tại thủ đô Ba Lan

Sắc màu Việt Nam lan tỏa tại Lễ hội Sinh viên quốc tế Venezuela 2025

Múa vòng thổ dân Mỹ hòa quyện âm nhạc truyền thống Việt Nam tại EXPO 2025
Đọc nhiều

Xây dựng ý tưởng bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại Cà Mau

Lan tỏa Việt phục tại London (Vương quốc Anh)

Đại sứ Marc Knapper: Mỹ muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình phát triển

4 giải pháp để Việt Nam tiếp tục nâng cao hiệu quả thực thi Công ước ICCPR
Bờ cõi biển đảo
Miền đất - Con người Cuộc sống vùng biên Nhịp sống biển đảo Lịch sử chủ quyền Giao lưu hữu nghị

Sôi động giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị

Cán bộ, chiến sĩ Vùng 3 Hải quân giúp nhân dân chữa cháy rừng

Thúc đẩy hợp tác biên giới Việt Nam - Campuchia
Multimedia

Số doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động tăng 26,5%

[Infographic] Kỹ năng tránh bẫy lừa đảo du lịch mùa cao điểm

[Infographics] Cảnh báo giả mạo, lợi dụng danh nghĩa Mặt trận Tổ quốc để huy động ủng hộ

Công nghiệp phục hồi mạnh, xuất nhập khẩu tăng trưởng ấn tượng

[Infographic] Việt Nam hoàn thành vai trò Đồng Chủ tịch Chương trình Đông Nam Á (SEARP) giai đoạn 2022 - 2025

[Infographic] Sửa Pháp lệnh Dân số: Vợ chồng tự quyết định số con và thời gian sinh con

[Infographics] Quan hệ Đối tác toàn diện giữa Việt Nam và Hungary
[Video] Tổng giám đốc UNESCO Audrey Azoulay chúc mừng Đại lễ Phật đản Vesak 2025
![[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2025/042025/29/09/nguoi-truyen-cam-hung-ve-tinh-yeu-nuoc-20250429094951.jpg?rt=20250429094956?250429105554)
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước

Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
![[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2025/032025/25/11/croped/video-60-phut-hanh-trinh-thay-doi-cuoc-doi-20250325112448.png?250325023758)
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời

MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
![[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/anhvm/022025/11/15/FSave.com_Facebook_Media_004_662439456116001v_21.jpg?250228123313)
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
![[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2025/022025/07/14/video-du-khach-quoc-te-trai-nghiem-le-phat-dau-nam-tai-chua-tam-bao-da-nang-20250207142038.jpg?rt=20250207142058?250228123446)
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)

Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực

Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
![[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/21/14/video-ban-hoa-ca-tinh-huu-nghi-chao-nam-moi-2025-20250121142351.jpg?rt=20250121142354?250121023412)
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
![[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/15/20/croped/video-30-nam-quan-he-viet-nam-hoa-ky-tu-chien-tranh-den-doi-tac-chien-luoc-toan-dien-20250115205111.jpg?250116064808)
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
![[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/17/13/video-samaritans-purse-va-plan-international-viet-nam-ho-tro-nguoi-dan-viet-nam-phuc-hoi-sau-bao-20241217132215.jpg?rt=20241217132220?241217012643)
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
![[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/16/00/video-tai-thiet-thon-lang-nu-quan-doi-nhan-dan-dong-hanh-xay-dung-tuong-lai-moi-20241216002424.jpg?rt=20241216002428?241216073321)
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
![[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/17/10/video-to-chuc-cuu-tro-tre-em-va-hanh-trinh-10-nam-thay-doi-cuoc-song-tre-em-vung-cao-20241217105602.jpg?rt=20241217105608?241217105833)
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
![[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới](https://thoidai.com.vn/stores/news_dataimages/2024/112024/13/22/video-kinh-nghiem-tham-quan-bao-tang-lich-su-quan-su-viet-nam-moi-20241113223209.jpg?rt=20241113223215?241114120724)
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới

Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?

Hợp tác triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam

Trí tuệ nhân tạo Việt vào top 12 thế giới về nhận dạng văn bản

Hỗ trợ khẩn cấp 450 hộ gia đình bị ảnh hưởng do đợt mưa lũ bất thường trong tháng 6/2025

Thời tiết hôm nay (08/7): Hà Nội mưa dông vào chiều tối và đêm

Thời tiết hôm nay (05/7): Bão số 2 giật cấp 10, gây biển động mạnh ở phía Đông Bắc Biển Đông
