Trang chủ Bờ cõi biển đảo Lịch sử chủ quyền
14:04 | 10/03/2016 GMT+7

Giữ từng mốc giới, đường biên - Kỳ 4: Sắt son Nho Quế

aa
Sông Nho Quế chảy vào Việt Nam tại xã Lũng Cú (Đồng Văn, Hà Giang) và trước khi chính thức chảy hẳn vào nội địa nước ta, đổ vào Sông Gâm (Cao Bằng), vẫn quặn dòng cả chục km làm ranh giới 2 nước Việt Nam - Trung Quốc.

Ở đoạn biên giới sông thẳng đứng hẻm vực này, còn lưu giữ bao câu chuyện về những người Mông địa đầu Tổ quốc tay không chống chọi với lính Trung Quốc giữ xóm làng, mét nước, bờ sông.

giu tung moc gioi duong bien ky 4 sat son nho que

Họ đốt nhà, ta dựng lại nhà

Những người già nhất ở xóm Xéo Lủng nói: Từ hồi còn bé, họ đã nghe ông bà kể chuyện người Mông sinh sống từ bao đời trên địa đầu Lũng Cú. Đầu tháng 2/1979, khi Trung Quốc bất ngờ tấn công Việt Nam và pháo Trung Quốc từ bên kia biên giới cấp tập nã sang, yểm hộ cho lính sơn cước vượt sông Nho Quế xông vào đốt phá, bắn giết dân bản, người Mông đành bồng bế nhau lui về tuyến sau, giao ruộng vườn nhà cửa cho Bộ đội Biên phòng (BĐBP) canh giữ. Tháng 8/1991, khi tình hình biên giới tạm yên, người Mông thôn Xéo Lủng mới dắt nhau trở về xóm cũ, dựng lại nhà, xới lại đất làm nương.

giu tung moc gioi duong bien ky 4 sat son nho que

Ông Ly Chứ Sùng (thứ 3 từ phải sang) kể chuyện giữ đất Xéo Lủng và sông Nho Quế với PV Thanh Niên và BĐBP, cán bộ xã Lũng Cú

Ông Ly Chứ Sùng (57 tuổi, nguyên Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc xã Lũng Cú, Đồng Văn, Hà Giang) nhớ lại: “Lúc ấy cả xóm có 25 hộ dân. Cuộc sống rất vất vả vì địa hình cheo leo, nước sinh hoạt khó khăn, đi lại xa xôi nhưng không ai bỏ bản vì BĐBP dặn phải ở giữ đất” và rành mạch: “Trưa 4/3/1992, lúc ấy trời đang sắp mưa giông, bỗng nghe tiếng chó sủa rộ lên từ phía đông bắc và chỉ 20 phút sau, gần 30 lính Trung Quốc đeo lựu đạn, lăm lăm súng AK sục vào từng nhà dân bắt bà con ra sân, yêu cầu phải nhanh chóng dọn đồ đạc chuyển đi chỗ khác với lý do “đất Xéo Lủng là lãnh thổ của Trung Quốc”.

giu tung moc gioi duong bien ky 4 sat son nho que

“Chúng tôi xáp lại gần để đẩy đuổi họ”, ông Sùng thuật lại

giu tung moc gioi duong bien ky 4 sat son nho que

Thôn Xéo Lủng, nhìn từ trên cao

Gần 40 người dân Xéo Lủng từ trẻ đến già đều nhất loạt phản đối, cương quyết ôm cột nhà không cho lính Trung Quốc kéo ra và giằng co, đẩy đuổi từng tên lính trong gần 3 tiếng đồng hồ.

" Lính Trung Quốc cho trẻ con kẹo, nhưng bọn trẻ cũng vứt không ăn"

Ông Ly Chứ Sùng, nguyên Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc xã Lũng Cú, Đồng Văn, Hà Giang

Khi thấy bộ đội Hà và Thái dẫn đầu đoàn bà con từ xã Lũng Cú đang chạy lên ứng cứu, đám lính mới tức tối nổi lửa đốt trụi 18 ngôi nhà của xóm cùng 3.520 kg lương thực và rút về bên kia biên giới… “Họ kéo xềnh xệch cả người già như bà Mỷ đã 90 tuổi ra khỏi nhà, nhưng bà Mỷ nhất định ôm bậc cửa không đi, miệng thét lớn: “Đất này của Việt Nam, chúng mày định sang ăn cướp à? Bà con đuổi chúng đi”, ông Ly Chứ Sùng cười sảng khoái: “Lính Trung Quốc cho trẻ con kẹo, nhưng bọn trẻ cũng vứt không ăn”.

Thượng tá Nông Minh Thạch, nguyên Phó Đồn trưởng BP Lũng Cú (BCH BĐBP tỉnh Hà Giang) kể lại: “Trước khi gây ra sự kiện ngày 4/3/1992, phía Trung Quốc đã cho thám báo nhiều lần xâm nhập vào xóm Xéo Lủng tuyên bố Xéo Lủng là đất của Trung Quốc, người dân phải trả cho Trung Quốc, nếu không đi sẽ bị “đại quân” trừng phạt như hồi tháng 2/1979” và lắc đầu: “Ngay trong ngày 4/3/1992, Đồn BP Lũng Cú và UBND huyện Đồng Văn đã gửi thư phản kháng sang Trạm BP Mã Lìn và chính quyền huyện Ma Ly Pho (Trung Quốc) yêu cầu họ cử đại diện tới xóm Xéo Lủng để chứng kiến và giải quyết hậu quả do phía họ gây ra. Tuy nhiên, phía Trung Quốc làm ngơ phản kháng, không đến”…

giu tung moc gioi duong bien ky 4 sat son nho que

Đàn dê, bò từ sông Nho Quế về chuồng nhà trong buổi chiều

“Hồi ấy bộ đội thiếu thốn nhưng cũng san sẻ quần áo, gạo muối cho chúng tôi, lại còn vào ở hàng tháng trời dựng lại nhà cho 18 hộ. Không có BĐBP, dân sẽ bỏ về phía sau và không có Xéo Lủng khang trang hôm nay”, ông Lý Chứ Sùng khẳng định.

Phá cầu của phường trộm cướp

Ngày 12/2/2004, Đồn BP Lũng Cú phát hiện phía Trung Quốc nổ mìn làm đường ở khu vực xóm Mê Rô (Mù Cảng, Phú Linh, Trung Quốc) xuống sát bờ sông và gác 3 cây gỗ làm 1 cầu tạm sang khu vực 98C. Từ ngày 13-15/2/2004, tổ công tác của Đồn cùng cán bộ địa phương tập trung xác minh: Tại khu vực này, Trung Quốc dựng lán cho công nhân và tập kết các loại phương tiện, vật liệu (máy nghiền đá, máy khoan, xi măng, sắt thép, thuốc nổ…) dưới lòng sông Nho Quế và dùng 3 cây gỗ ghép lại làm cầu qua sông, 1 đầu cầu bắc vào đất Việt Nam. Tại đầu cầu gỗ trên đất ta, Trung Quốc đã cho nổ mìn phá đá khoảng 30m2 với lực lượng tập trung khoảng 30 người tại đây với ý định làm cầu cứng…

giu tung moc gioi duong bien ky 4 sat son nho que

Mốc 428 ngay sát bờ sông Nho Quế, nơi phía Trung Quốc định lấn chiếm để đặt thủy điện năm 2004

Trưởng thôn Xéo Lủng (Lũng Cú, Đồn Văn, Hà Giang) Sùng Chúng Lầu dẫn tôi xuống mốc 428, kể cặn kẽ: “Hôm ấy mình đang ở dưới sông đánh cá, thấy gần mốc 428 có khói nên chạy lại, thấy tiếng người xôn xao sau bụi cây, nghĩ ngay “lại bọn Trung Quốc sang rồi”, nên bò vào tận nơi và thấy mấy chục người đang dựng lán trại, máy móc sắt thép ngổn ngang. “Nguy to rồi! Phải về báo BP thôi!”, Trưởng thôn Sùng Chúng Lầu thốt lên và cắt rừng, ngược dốc chạy một mạch mấy tiếng đồng hồ ra Đồn BP Lũng Cú báo tin.

giu tung moc gioi duong bien ky 4 sat son nho que

Địa điểm Trung Quốc bắc cầu trái phép sang đất Việt Nam để làm thủy điện trên dòng sông Nho Quế, đầu tháng 2/2004

Nhận được tin báo, Đồn BP Lũng Cú ngay lập tức triển khai phương án đấu tranh ngăn chặn. Thượng tá Nguyễn Hải Lý, nguyên Đồn trưởng BP Lũng Cú trầm ngâm: “Liên tục trong 3 tháng trời, bộ đội Đồn và các lực lượng phải đóng chốt tại đó đấu tranh” và khẳng định: “Việc đấu tranh đẩy đuổi, cũng phần lớn nhờ vào người dân luôn sát cánh”.

Kể lại những ngày “nằm đất, gối cây” đầu năm 2004, ông Ly Chứ Sùng (nguyên Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc xã Lũng Cú) hoạt bát: “BĐBP chưa vận động, người dân đã kéo nhau vài chục người xuống bờ sông, nói với công nhân Trung Quốc: Đây là đất Việt Nam, chúng mày bắc cầu sang đây là sai rồi. Chúng mày làm nhà cửa lại càng sai to. Khi họ nổ máy, cuốc đất, bà con nhào vào giằng quyết liệt, định bê cả máy vứt xuống sông và rủ rỉ: “Cứ mỗi sáng, bà nhà tôi lại gói cho nắm cơm, nướng con cá khô đưa cho và bảo: Xuống sông giữ đất với bộ đội. Cứ đi đi, ruộng nương ở nhà tôi làm cho. Trung Quốc nó mà dựng được nhà dưới sông là mình mất luôn nhà trên này đấy”.

giu tung moc gioi duong bien ky 4 sat son nho que

Cờ Tổ quốc trên nóc ngôi nhà địa đầu

“3 tháng trời, người dân cắt cử nhau mỗi ngày đêm đưa 20 người xuống bờ sông đấu tranh, tự mang cơm nắm, mèn mén đi ăn để đỡ khẩu phần mì tôm, lương khô của bộ đội. Những khi căng thẳng, lại gõ mõ gọi thêm dân Xéo Lủng ở ngay phía trên xuống tăng cường, thành cả trăm người cùng bộ đội đấu tranh”, Trưởng thôn Sùng Chúng Lầu say sưa kể lại rồi khoát tay: “Họ phải rút công nhân máy móc và phá cầu, chuyển công trình thủy điện vào sâu trong đất họ. Nếu ta không kiên quyết thì phần đất cạnh mốc 428 sẽ bị mất trắng và đến con cá dưới sông, dân Lũng Cú cũng chẳng có mà câu”…

giu tung moc gioi duong bien ky 4 sat son nho que


Thế hệ cha và con người Mông ở Xéo Lủng, kể chuyện giữ đất với BĐBP và PV Thanh Niên

Từ năm 1996 - 2000, các đơn vị BĐBP tỉnh Hà Giang đã giải quyết ngăn chặn kịp thời 146 vụ xâm canh (diện tích 66,58 ha), 163 vụ xâm nhập vũ trang, 6 vụ chôn biển báo, 7 vụ xây kè, tường chắn, 5 vụ di chuyển cột mốc, 4 vụ làm đường sang đất ta… Cũng trong thời gian này, các đồn BP cùng Ban chỉ đạo từ huyện tới các xã biên giới đã thực hiện tốt công tác đấu tranh chống lấn chiếm biên giới. Tiêu biểu là các đồn: Săm Pun, Bản Máy, Xín Mần… đã linh hoạt trong sử dụng lực lượng đấu tranh trên thực địa kết hợp với đấu tranh ngoại giao, buộc phía Trung Quốc phải thừa nhận những hành vi vu phạm Hiệp định tạm thời của dân ở vùng biên giới phía họ.

Ngoài ra, ta còn phát hiện và đấu tranh ngăn chặn các hoạt động chăn thả gia súc, khai thác lâm thổ sản sang lãnh thổ của ta trên các địa bàn Xín Mần, Bản Máy, Tùng Vài, Nghĩa Thuận, Bạch Đích… Đến cuối năm 2000, tình trạng chăn thả gia súc qua đường biên giới đã giảm hẳn.

(Nguồn: BĐBP tỉnh Hà Giang)

Theo Thanh Niên

Nguồn:

Tin bài liên quan

Các tin bài khác

Trao công hàm phản đối các hoạt động vi phạm chủ quyền Việt Nam đối với Trường Sa

Trao công hàm phản đối các hoạt động vi phạm chủ quyền Việt Nam đối với Trường Sa

Việt Nam đã giao thiệp và trao công hàm phản đối các quốc gia liên quan về các hoạt động vi phạm chủ quyền Việt Nam đối với đá Hoài Ân và các thực thể liên quan khác của Trường Sa.
Việt Nam lưu chiểu tại Liên hợp quốc hải đồ và tọa độ đường cơ sở tại Vịnh Bắc Bộ

Việt Nam lưu chiểu tại Liên hợp quốc hải đồ và tọa độ đường cơ sở tại Vịnh Bắc Bộ

Ngày 15/3, Bộ Ngoại giao Việt Nam cho biết Tổng thư ký Liên hợp quốc vừa chính thức thông báo về việc Việt Nam đã hoàn tất thủ tục lưu chiểu hải đồ và danh sách tọa độ địa lý liên quan đến đường cơ sở dùng để tính chiều rộng lãnh hải tại vịnh Bắc Bộ.
37 năm sự kiện Gạc Ma: Tinh thần quyết tử để bảo vệ chủ quyền Tổ quốc

37 năm sự kiện Gạc Ma: Tinh thần quyết tử để bảo vệ chủ quyền Tổ quốc

Vào ngày này cách đây 37 năm, ngày 14/3/1988, 64 chiến sỹ Hải quân Nhân dân Việt Nam đã vĩnh viễn nằm lại giữa biển sâu để bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc trên Biển Đông.
Gắn mã QR cho tư liệu, hình ảnh tại triển lãm biển, đảo tại Đà Nẵng

Gắn mã QR cho tư liệu, hình ảnh tại triển lãm biển, đảo tại Đà Nẵng

Ngày 11/3, tại Đà Nẵng, Vùng 3 Hải quân phối hợp với Thành Đoàn Đà Nẵng, Nhà Trưng bày Hoàng Sa tổ chức khai mạc triển lãm tư liệu, hình ảnh với chủ đề "Tuổi trẻ với biển đảo quê hương" kết hợp tuyên truyền biển, đảo tại Trường Đại học Kỹ thuật Y dược Đà Nẵng.

Đọc nhiều

Xây dựng ý tưởng bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại Cà Mau

Xây dựng ý tưởng bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại Cà Mau

Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Cà Mau vừa phối hợp cùng Tổ chức WWF - Việt Nam tổ chức hội thảo tham vấn ý kiến các bên liên quan trong việc xây dựng ý tưởng cho dự án bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại tỉnh Cà Mau.
Đại sứ Marc Knapper: Mỹ muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình phát triển

Đại sứ Marc Knapper: Mỹ muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình phát triển

Đại sứ khẳng định Mỹ mong muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình trở thành một nền kinh tế dựa trên công nghệ cao, năng lượng sạch như lãnh đạo cấp cao đã đề ra.
Lan tỏa Việt phục tại London (Vương quốc Anh)

Lan tỏa Việt phục tại London (Vương quốc Anh)

Sự kiện “Việt phục bộ hành London” vừa diễn ra giữa lòng thủ đô nước Anh, thu hút sự chú ý của đông đảo người dân và du khách. Những bộ trang phục truyền thống từ áo viên lĩnh, giao lĩnh, áo tấc, nhật bình, ngũ thân, áo dài, áo yếm… đến các thiết kế cách tân hiện đại cùng nhau sải bước trên đường phố London.
4 giải pháp để Việt Nam tiếp tục nâng cao hiệu quả thực thi Công ước ICCPR

4 giải pháp để Việt Nam tiếp tục nâng cao hiệu quả thực thi Công ước ICCPR

"Đoàn Việt Nam đã đưa ra thông điệp rõ ràng để khẳng định quan điểm, chủ trương nhất quán của Việt Nam với phương châm đặt con người ở vị trí trung tâm, coi đó vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển". Đó là khẳng định của Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh trong phần trả lời phỏng vấn của báo chí sau phiên đối thoại với Uỷ ban nhân quyền về báo cáo quốc gia thực thi công ước ICCPR lần thứ 4.
Sôi động giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị

Sôi động giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị

6 tháng đầu năm nay, lượng khách xuất, nhập cảnh qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (tỉnh Lạng Sơn) tăng 16% so với cùng kỳ năm trước. Điều này phản ánh rõ nét nhu cầu giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị đã tăng cao.
Cán bộ, chiến sĩ Vùng 3 Hải quân giúp nhân dân chữa cháy rừng

Cán bộ, chiến sĩ Vùng 3 Hải quân giúp nhân dân chữa cháy rừng

Vào lúc 17 giờ 00 phút ngày 8/7, cán bộ, chiến sĩ Trạm 535 thuộc Trung đoàn 351, Vùng 3 Hải quân đã phối hợp với các lực lượng vũ trang và nhân dân trên địa bàn xã Phú Trạch, tỉnh Quảng Trị đã khống chế hoàn toàn đám cháy rừng, bảo đảm an toàn tuyệt đối.
Thúc đẩy hợp tác biên giới Việt Nam - Campuchia

Thúc đẩy hợp tác biên giới Việt Nam - Campuchia

Trong chuyến thăm và làm việc tại tỉnh Prey Veng (Campuchia), Đại sứ Việt Nam tại Campuchia Nguyễn Minh Vũ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khánh thành cặp cửa khẩu quốc tế Tân Nam (Tây Ninh, Việt Nam) - Meun Chey (Prey Veng, Campuchia) trong thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, giao lưu nhân dân giữa các tỉnh giáp biên hai nước.
so doanh nghiep thanh lap moi va quay tro lai hoat dong tang 265
infographic ky nang tranh bay lua dao du lich mua cao diem
infographics canh bao gia mao loi dung danh nghia mat tran to quoc de huy dong ung ho
cong nghiep phuc hoi manh xuat nhap khau tang truong an tuong
infographic viet nam hoan thanh vai tro dong chu tich chuong trinh dong nam a searp giai doan 2022 2025
infographic sua phap lenh dan so vo chong tu quyet dinh so con va thoi gian sinh con
infographics quan he doi tac toan dien giua viet nam va hungary
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực
Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới
Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?
Hợp tác triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam

Hợp tác triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam

Chiều 9/7, tại trụ sở Bộ Ngoại giao, ông Nakata Takahiro, Lãnh sự danh dự Việt Nam tại Hokkaido cho biết: tỉnh Hokkaido, công ty Hokkaido Airlines và Tổng công ty Vietnam Airlines đã ký Bản ghi nhớ hợp tác về triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam.
Trí tuệ nhân tạo Việt vào top 12 thế giới về nhận dạng văn bản

Trí tuệ nhân tạo Việt vào top 12 thế giới về nhận dạng văn bản

Mô hình CATI-VLM của Việt Nam xếp hạng Top 12 thế giới và số 1 Việt Nam tại cuộc thi RRC tháng 6/2025, nâng cao chuyển đổi số bằng AI.
Hỗ trợ khẩn cấp 450 hộ gia đình bị ảnh hưởng do đợt mưa lũ bất thường trong tháng 6/2025

Hỗ trợ khẩn cấp 450 hộ gia đình bị ảnh hưởng do đợt mưa lũ bất thường trong tháng 6/2025

Sáng nay 9/7, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Quảng Trị phối hợp với tổ chức Samaritan’s Purse (Hoa Kỳ), UBND xã Mỹ Thủy tổ chức trao quà hỗ trợ các gia đình bị thiệt hại nặng do đợt mưa lũ bất thường xảy ra trung tuần tháng 6/2025.
Thời tiết hôm nay (08/7): Hà Nội mưa dông vào chiều tối và đêm

Thời tiết hôm nay (08/7): Hà Nội mưa dông vào chiều tối và đêm

Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đưa ra thông tin dự báo thời tiết tại Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước ngày và đêm 08/7.
Thời tiết hôm nay (05/7): Bão số 2 giật cấp 10, gây biển động mạnh ở phía Đông Bắc Biển Đông

Thời tiết hôm nay (05/7): Bão số 2 giật cấp 10, gây biển động mạnh ở phía Đông Bắc Biển Đông

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua (04/7), áp thấp nhiệt đới trên vùng biển phía Đông Bắc khu vực Bắc Biển Đông đã mạnh lên thành bão, cơn bão số 02 năm 2025.
Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua và sáng sớm nay (02/7), khu vực Bắc Bộ và Thanh Hóa có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to đến rất to. Trong ngày 02/7, Bắc Bộ và Thanh Hóa tiếp tục có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to. Lượng mưa phổ biến: 20–50mm, cục bộ có nơi trên 100mm.
Phiên bản di động